aùtem nómen éft fexùs • fexus àuteni fiòn liti- A fis eñ.: prior ine 'eut, æterhimtis ; urite trie fattus
que divinitati,fed natura deputatur humana:.
64. Poflem ergo dicere : Erac in pracogni-
tione quidem corporis , fed a:ternitate virtutis*
nam & Ecclefia erac, & fancbi eranc pradefti-
nati ante fiecula: fed non id hoc loco d ico, at
illud adfero , fa&um eife non ad divinitatem,
fed ad incarnationis percinere naturam , ficut
ipfe Johannes d ixit: Hie eft de quo d i x i : Poft me
venit v ir , qui ante me fa cl us eft.
ett¡ honorisj quia edam incarnatiònis myfte-
riùm fupra humanará eft gratiam.
6f Denidue in inferioribus quid fupra con-
texuiifec expreffit dicens : Poft me venit v ir ,
cujus ñon fum dignus calciamenta portare ; pra-
ftantiam ucique c dignitatis | non a:ternitatem
divina generationis expohens. Quod eouiquè
ad incarnationem pertinetjiic typum in homi-
nibus myftici calciamenci ance pramiferit. Lege
fihan, I.ij,
Sj. Icaque cum geminam, ficut fupra dixi, B enim proximo defuncti vel fracri copula defe-
in Chrifto fubftantiam propofuiflet, üt utram- rebacur eius uxoris 5 ut fernen fratris vel proque
intelligas Sc • divinitatis Sc carnis, * hoc lo- ximi refufcicarec. Unde quod Ruth, licet ipfa
co coepic a carne. Eft enim feripturis promifeua alienigeria • tarnen quia maritum habuerac ex
confuetudo divinis , ut interdum d divinicace Judsis, qui reliquerat fuperfticem proximum,
Chrifti incipiant, Sc ad incarnationis iacramen- eanrque colligentem manipulos fua: meifis, qui-
ta defcendanc j interdum ab humilitate incarna- bus alebat Sc fe Sc iberum, Booz vidit Sc ama.
tionis exordium fumanc, 8c ad gloriam divini- vit: non alicer eam accipit uxorem , nifi caltacis
adfurgant-, ut in prophetis, Sc in evange- ciamencum ejus ante folviflet, cui uxor debei
liftis frequenter, & in Paulo. Ergo Schic juxta batur ex Lege.
memoracam confuetudinem ab incarnatione G 70. Hiftoria fimplex, fed alta tayfteria; aliud
Domini coepit de ejus divinitate diduriis 3 non enim gerebatur, aliud figurabatur. Nam ii ie.
ut confunderet humana atque divina , fed ut
diftingueret. Verum Arriará, velutjudaici cau-
pones , mifeent aquam.cum vino 5 quiadivinam
generationem , humanamque confundunt, ad
deitatem referentes, quod de carne fit dictum.
66. Nec metuo quod objecturi videnturquia
in luperioribus non hab et, Virum 3 fíe enim
habet : G)ui poft me venit. Sed videant Sc ibi
cundum litteram fenfum torqueamus , prope
quidam pudor Sc horror in verbo e ft, fi ad
commixtionis corporea: cónfuetudinem fenten-
tiam intelleótumque referamus. Defígnabatur
autem futur us ex Judæis, ex quibus Chriftus fe-
cundum cameni, qui proximi fíii, hoc e ft, pou
puli mortui fernen dodrinæ cæleftis femine fu£
citaret, cui calciamentum nuptiale Ecclefiæ coquid
pramiferit; Verbum, inquit, ca.ro factum eft. D pulanda: prafcripta Legis ipiritalia deferebant;
71. Non Moyfes iponfus 5 illi enim dieitur :
Solve calciamentum pedumjuorum ; ut Domino Exod j.j.
fuo cedat. Nonjefus Nave filius iponfus 5 nam
Sc ipfi dieitur: Solve calciamentum pedum tuorum; fofite;M.
ne ex fimilitudine nominis iponfus Ecclefiie cre-
deretur. Non alius iponfus , fed iolus Chriftus
eft iponfus, de quo dixit Johannes : ^ u i habet iohan.j.i)
fponfam fponfits eft* lllis igitur calciamentum
folvitur,huic iolvi non popeft, iicut dixitjohanÉt
ideo non addidit, Virum 3 quia camera dixe-
rat: per cameni autem iftic virum intelligimus,
& per virum carnem. Ergo quia dixerat : Ver-
bum caro fiffnm e ft , virum hoc loco nominare
iuperfluum fuit, quem jam carnis expreffione
iìgnaverat.
67. Quo exemplo in pofterioribus quoque
Se agnum pr^mifit, qui tolleret peccata mundi 5
Se ut incarnatimi intelligeres, quem aiite me.
moraverat,ait: Hic eft de quo ante dixi : Poft me Enes Non fum dignus folvere corrigiam calcia-
venit v ir } qui ante me fiHus eft3 ho.c e f t , virum menti ejus.
dixi, non Deum factum. Sed ut ipium incarnai-
tum declararet eile, qui ante iæcula erat 5 ne
duos filios crederemus, ait: ftpuia prior me erat.
Nam fi, F a I f us efty ad divinam generationem
retuliflet, quid opus erat ut adliuc adderetter-
tium, atque iteraret quod fupra dixerat ? Sed
72. Solus ergo Chriftus eft íponfíis,*cui illa
veniens ex gentibus fponía, ante inops atque
jejuna, íed jam Chrifti mefíe dives , innubat:
qux manipulos fcecundse íégetis, Verbique reliquias
gremio legat mentís interno 5 ut exhaufí
tam illam viduam morte filii, atque inopém de- ,
quia ante de incarnatione tantum dixerat: Poft functi populi matrem novis pafcat alimentisi
me venitvir, qui ante me faclus eft; ideo addidit : non relinquens deftitutam viduam 3 Se novos
Jgnia prior me erat, quoniam divinitatis æter- p quærens.
nitas fuerat expránenda. Et hæc eft caufa præ- 73. Solus ergo Chriftus eft fponfus, qui nec
lationis, ut merito antelatus videatur,qui pro- Synagogæ ipfi manipúlos iuæ meífis inyideac-.
prii Patris fempiterna virtus eft' Utinam fe non ipfa excluderet ¡ Habuit quos
68. Dat tamen intéllectus fpiritalis ubertas, per ffe colligeret : íed quia d populus ejus eft á
ut excurrere Se evagari ad cóncludendos übeat mortuus, quafí filio egena defundo, per Eccle^-
Arríanos, qui volunt fadum hoc loco non'ad fiam manipulos , quibus viveret, colligebatj
virum, fed ad divinitatem referre. Quid eft quos venientes in exfultatione portabunt, ficut
enim tenere quod poífint 5 cuín dixerit Bap- ícriptum eft : Venientes autem venient in exfultifta
: Poft me v en it, qui ante me fic lu s eft -, hoc
e ft, fupra meritum meum fadus, fupra meam
gratiam, tempore carnis pofterior, divinitatis
honore venerabilis ? Poftme enim venit, tempoa.
MIT. aliquot, hoc loco certam carnem
b. Amerb. ac Eraf. tenere quod pojuie .-Gill. & Rom. edit, cum
mil. ut in textu.
è. Nonnullimít divinitatis ; aptius alii, & cunftæ edit, dignitatis.
"atione, tolientes manipulos fuos.
74. Quis ¿nim íibi alius fponíam audeat Ec-
clefiam vindicare, quam á Líbano unús Se fo-
lus vocavit dicens : Ades huc a Líbano >fponfa ;
I d. Omnes edit. fponfus ejus eft mortuus : omnes míf. populus
ejus & c. Magis congtucj hoc enim referendum ad íuperiora illa:
} inopem defuncti populi matrem.
Cant. 4 - Sades
hue à Libano. Aut de quo alio potuit E c -A eft. Nemo exèfelfior fadus dicitur, nifi qui in ü ib r .í. y.
clefia di cere : a Fauces ejus àule e dines, & tot us
deftderium ? Et quia de calciamento pedum
tradatum fumfimus , cui alii nifi Verbo Dei
incarnato convenir didum : Crura ejus column*
marmorea, fundatafuper bafes aure as ? Solus enim
Chriftus inambulat animis , Se graditur in
mente iàndorum,in quibus velut aureis bafibus,
fundamentifque pretiofis folidata veftigia Verbi
ca:leftis had'erunt.
aliquo fuerit humilior : in eo igitur <= excelfior
fadus eft, lèdendo addexteram Patris, in quo
ie minor Angelis fadus, obtuìitpaifioni.
8rv Poftremò ipfe Apoftolus ad Philippeniès
a it, quia in fimitìtudine hominis fdfitus,& fpecie
inventus ut homo, h umiliavit fernet ipfum ,fa£lus
obediens ufque ad mortem. Vide ubi fadus fit :
In fimilitudine, inquit, hominis, non in potefta^
te Dei :& faclus obediens ufque ad mortem; d ut
75. Claret igitur Se virum Se typum ad in -B Obedientiam quidem homiiiishabuerit,regnum
m n. :--------------- divinitatis.
82. Quantis igitur adhuc utémur exemplis ad
incarnationem, vel ad aliquid referendum eiTé
c quod fadus eft ? Quod autem Se fadum e ft,
idem eft Se creatura : Dixit enim facla funt:
ipfe mandavit,& creata funt. Dominus creavit me±
iecundum carnem dictiim : creatum quoque fupra
oftendimus ili libro primo de incarnatione
didum videri.
83. Ipiè etiam Apoftolus adferendo fervien-
Phil. ì , 7 .
é> 8.
carnationis ipedare myfterium.
C A P U T XI.
Red.itad locumpropofitum,dr ubi Chfiftus dieitur
faflus, hoc vel ad incarnationem vel ad caufam
five adjunct um aliquo d referri docet. Ad eum
fen fum plurima facrorum cod'tcum & Pauli imprimis
teBimonia edifferit: maxime autem in eo
immoratur, ut chriftum verum facerdotem effe
atque in Melchifedech praftguratum , eique cum
Pfal. 148.*;
Cap 14.
ó'fiq.
ibidem 4
Patre operationis unitatem, non vero folam ft-
militudinem inejfe perfuadeat.
76.IV T O n ergo ad fubftantiam dirinitatis,
I fed ad incarnationem fiepe, nonnum-
quam etiam ad cauiam pertinet, cum dicitur
fadus. Nam fi ad divinitacem. refers , ergo Sc
in opprobrium Deus fadus eft 4 fic enim habes:
Tu autem repuliBi, & ad nihilum redegifti, difdum
non effe creatura: > fignificavit ex Deo
Filium non creatum effe, ièd genitum. Tamen
etiam alibi, ut manifeftaret quomodo in Saio-
mone fit ledum : Dominus creavit me; quid ili
Chrifto creatum effet, oftendit, ' -
84. Itaque totius ieriem capitis fecenieamüs^
fic enim habes : Ergo quia f l i t participes funt carnis
& fanguinis, & ipfe fimiliter particeps faclus
eft eorumdem ; ut per mortem deftrueret hunc qui
puliBi ChriBum tuum ; Se infra : Et faclus eft in D mortis habcbat imperium. Quis ergo eft qui nos
opprobrium vicinis fuis. Vicinis, inquit, non ci-
vibus, non domefticis, non adha:rentibus 5 quo-
, niam qui adharet Domino, unusfpiritus *?/?> qui
vicinus e ft, non adhxret. E t , Faftus eft in op--
probrium; quia crux Domini Judafis icandalum,
b Gratis ftultitia. Nam iapientibus per earn-
dem crucem excelfior fadus eft cadis, excelfior
Angelis, Se melioris teftamenti fadus eft ipon-
lo r , ipfe qui erat prioris.
participes fua: voluit effe carnis Se iànguinis ?
Utique Dei Filius. Quomodo nifi per carnem
particeps fadus eft nofter ? aut per quam, nifi
per corporis mortem mortis vinculadiffolvit?
Mortis enim mors fada eft iufceptio mortis in
Chrifto. Ergo de incarnatione propofuit.
85. Videamus fequentia : Nec enim ftatim An*
gelos, inquit, ad fum f i t ,fed fernen Abraha. Unde
habuit per omnia fratribus fimilari; ut mifericors
Hcbr.i. 3.
I Ibid 7 . 1 1 ;
I Ibid.ÿ. 16.
U¡d.7,%6¿
77. Vide quam non defugiam ifta, ut etiam £ fteret & ftdelis jtrinceps ,facerdos ad Deum, ut ex-
congeram : ièd quomodo fadus fit, confiderà. * piaretpeccata populi. in quo enim pajfus eft ipfe,
78. Primum quod purifteatìone fatta, confidet &tentatus,poteft & tentatos juvare.... Proptcrquod,
in dextera magnitudini s in excelfts, tanto melior fratres fanttifftmi, vocationis cale Bis participes ,•
fattus Angelis.Ubi purificatio, hoftia : ubi hoftia, intuemini apoBolum & principem facerdotum con-
corpus : ubi corpus, oblatio : ubi munus obla- fejjionis noBra'Jefum ftdelem effe creatori feto,ficut
tionis, ibi iàcrificium paffionis. & Moyfes in domo ejus. Hasc nempe verba fune
79. Deinde fponfor melioris te Burnenti. Ubi Apoftoli^ ; -j
teBamentum, rnors necejfe eftpracedat teBatoris, 86. Videtis in quo creatum cìicat : in qud.
ficut fubter eft fcriptum : mors autem non ad adfumfìt, i n q u i t , Abraha, corporalem uti-
divinitatis «ternitatem, lèd ad fragilitatem re- F que generationem adierit. In quo autem, nifi
fer tur humanam. in*corpore expiavit populi peccata? In quo
80. Excelfior quoque calis fattus quomodo pafliis e ft, nifi in corpore 3 ficut Se fupra dixiìbidem
i6 ‘.
& * 7 ‘
ibidem $ì
fit , oftenditur ; Immaculatus, inquit, fìgregatus
a peccatoribus, dr excelfior calis fattus : qui non
habet quotidie necejßtatem, ficut facerdotes, prius
pro fuis delittis h osti am ojferre, deinde pro populi.
Hoc enim fecitfeme I fie offerendo, ficut fcriptum
a. MS', aliquot, Tanca ejus dulcedinis & totius dtfiderii.
b. N o n pauci mlT. Gneis ftultitia fa f ientibus. Per eamdem See.
c■ Edit, omnes ,cxctUentior : mlF. prope ad unum, excelfior.
d. Ita edit, ae plures m lf nonnulli tarnen pro obedientiam 1c -
gunt obedicntia, virgulam cxpungcntes ante regnum divinitatis : pro
quibus vocibus alii etiam aliquot habent, regnum dignitatis.
e. Rom. edit, cum mlT. duobus, quod faStum eft : vet. edit, cum
teliquis , quod faHus eft, Chriftus videlicet. Subjungic autem Axn-
brolius faitum Sc creatum eamdem habere, fignificationem, eam
nimirum qua de produilione rerum ex nihilo intelliguntur. Et hoc
quidem in g rxco idiomate vcriflimum^cft, ut Hieronymus in cap. 4.
mus : chrifto paffo fecundum carnem ? In quo fa^-
cerdos,nifi in eo quodfacerdotali adiumfit ex
genere >'■ - ■
87. Sacerdos enim aliquid debet ofFerre j Sc Hdr.§.
fecundum Legem in fanfta intrare per firngui-
Epift. ad Ephef. Sc Auguftinus lib. t . Cont. Adverf. Leg. Prophet.
cap. 13. docent : licet ultimus utrumque etiam in Scripturis indifferenter
de rebus five ex materia aliqua factis five ex nulla dici
adferat.Quòd autem ad latinam linguam, iidem illi Patrés creari ad
fieri Sc de generationc libcrorum Sc de magiftratuum inftitutione
ufurpari memorane, quod probatorum fcripto'rum ufii planiifimum
eft. Grxcorumigitur Patrum.qüi Verbum divinum x-nV««., id
e ft , creaturäm dicere femper cxhoriuerunt , Ambrofius ubique
quam firmilfime veftigiis adhaifit , ea rationc omnia Scrip'tursd
teftimonia , queis Arriani abutebantur , corbmodifiimc exponl
poffc perfuafum habens.