cent : fi quali vere vidua & deiblata * in Deurri A
fperes, inftes oblècrationibus, infiftas orationi-
bus,afficias corpus tuum quali quotidie moriens,
ut moriendo revivifcas : rugias delicias, ut etiam
xgra ianeris ; Nam qua in deliclis eft , vivens
mortila eft,
57. Sublata eft tibi caufa nubendi, habes qui
pro te intercédant, ne dixeris tDeftituta fum»
Querela nupturx eft. Ne dixeris : Sóla ego iimv
Caftitas folitudinem quærit -. pudica fecretum ,
impudica conventum. b Sed negotium habesì j
habes 6c interceflbrem. Adverfarium vereris i-
apud judicem pro te Dominus intervenir di-
cens : pidicate pupillo, & jufiificate viduam.
58. Sed & patrimonium vis tueri. Majus pu-
doris eft patrimonium, quod melius regit vidua
quam nupta. Servus peccavit. Ignofce , melius
eft enim alterius culpam feras, quàm tuam pro»
das. c Sed vis nubere. Licet. Non habet crû
men fimplex voluntas. Caufam non quxro i cur
fingitur ì Si honeftam putas , fatere ! fi incon- (
gruam, file. Ne accufes Deum, ne accufes pro»
pinquos,quod prxfidia tibi defint 3 utinam non
defit voluntas 4 Ne c te confulere liberis dicas,
quibus matrem eripis.
59. Eft etiam quod facilitate licet, & xtate
non licet. Curmaternæ parantur nuptiæ inter,
nuptias filiarum , & plerumque poft nuptias i
Cur adulta filia difcit prius fponfum matris
quam fuum erubefcere ? Suafimus , fateor, ut
veilem mutares, non ut flammeum fumeres t ut j
à fepulcro recederes, non ut thalamum prxpa*
rares. Quid fibi vult nova nupta, poft generos ?
d Quam indecorum eft juniores habere liberos,
quam nepotes ?
C A P U T X.
A d Chrißam redit cujus ßurnmam in adeundis mi-
feris quibußibet benignitatem laud ans,eam ocu-
lis noftris Evangelii beneficio fubjctfam die it*
Sub h.ec varias, quibus in curando idem medi-
eus noßer ufus nofiitur, rationes narrai : deinde
curationis pradicat celeritatem, dummodo invocare
medi cum non negligamus : iftü Jhbneffit
moralem de voluntate quam in focru Petri ex-
preßam do cet-, acceptionem ipoßremo ubi expofitit
qualem Chrifii mini f t rum, maxime vero e pi f i 0-
pum ejfe deceat, ìpforum ait ejje proprium per
gratiam furgere.
60. Ed ad propofìtum revertamur, neque
noftrorum dolentes vulnera peccato»
rum, medicum relinquamus : & dum alienisme*
demur ulceribus , ulcera noftra cumulemus.
, Rogatur ergo hic medicus. Ne timeas, quia
magnus eft Dominus, & fortalle ad ægram de-
dignetur venire ; venit enim ad nos fiepe de cx-
lo : necfolum divites, fed etiam pauperes folet
& ièrvulos pauperum vifitare. Venit Se nunc
rogatus ad Petri focrum , & flans fiuper illam,
a. Plcrique miT in Deum fpiritualibus inftes obfecrationibtcs.
b- Ita mff. omnes, cxcepto T e li, qui ficut & Amerò, acque Eraf.
ifthxc prxfcrt ; Sed negotium habes, & intercejforem adverfarii ve-
reris ■ apud judicem & c. PciGmc vero Gill, ac Rom. edir. in hunc
mod um , Sed negotium habes, interceflbrem : adverfarium vere-
rie apud judicem, Pro te Sic,
imperavit feb r i, & remi f i t ììlatn : & contìnuo fiir-
gens miniftrabat iUis. Sicut dignus memoria, ita
dignus defiderio, dignus etiam caritate Domi»
nicas in fingulos dignationis àffeclus , Se faéla
miranda. Vifitare viduas non dedignatur, Se tu-
gurii vilis penetralia anguila iuccedere. Quali
Deus imperat, quali homo vifitat.
61. Gratias Evangelio per quod etiam nóS
qui oculis noftris venientem in hunc mundum
non vidimus Chriftum, vidèmur ei, dum fa&a
ejus legimus ,interefle j ut ficut illi quibus ap».
propinquabat, fidem mutuabantur ex eo 3 ita
nobis , dum geftis ejus credimus , appropin-
quet.
61. Vides qualìà -habet gèfìefà Ìànitatilm?
Imperat febri, imperat fpiritibùs immundis,
alibi ipfe manus imponit. Non lòlum igitur ver» ibidem 4^
bo , fed etiam ta&it xgros curare cottine vit. Et
tu igitur qua; variis mundi xftuas cupiditatibus,
vel forma viri alicujus capta, vel pecunia, ro-
ga Chriftum, adhibe fnedicum, porrige ei dex-
teram tuam , tangat interiora tua Dei rftahus,
Verbique cxleftis gtatia interiórum venas fcriu
tetur animorum , pulièt Dei dextera lecreta
cordis. Aliis oculos luto illinit,ut videre poflìnt, lohan 5.1«
Creatorque omnium dócet nos noftrx memò- & ì*
res debere effe natura?, Se corporis cernere vili
tatem j nemo enim magis poteft videre divina,
nifi qui humilitatis confcientia lux nefeit adtolli.
Alius facerdoti le offerre prxcipitur, ut carere
in perpetuum leprx poflìt exuviis. Solus enim
mentis Se animi poteft fervare munditiam, qui
ei íacerdoti fe novit offerre, quem pro pecca»
tis noftris acCepimus advócatum, illum utique
cui dicitur :Tu es fiacetdos in aternum f i curi dum
srdinem Mtlchifiedech.
63. Nec vereare moram aìiquàm fanitatis4
Nefeit impedimentum qui fìtnatur á Chrifto.
Opus eft ut remedium adhibeas, quod accépe*
ris j fimul enim ut prxceptum dederit, cxcus
videt, paralyticus ambular, mutus loquitur,fur-
dus audit, febriens miniftrat, lunaticus liberai
tur. Et tu igitur quxeumque indecore alicujus
rei cupi ditate languefeis, obleera Dominum,
fidem defer, nec ullam timeas moram.Ubi adeft
oratio, adeft Verbum, fiigatür cupiditas, libido
difeedit. Ne c confeffionis verearis offenfam j
immo mágis prxfume prxrogativam : incontinenti
enim qux corporis morbo antea laborabas
, Chrifto incipies miniftrare.
64. Poteft etiam hoc loco videri Petri locrus
affé ¿lio voluntatis, ex qua fibi velut lèmen fu-
turx pofteritatis adlumlèrat ; quod unicuique
voluntas fua pofteritatis eft audtor. Ex voluntate
enim iàpientia nafeitur, quam iàpiens in
matrimonium adfeifeit fib i, dicens : Propojui Sap. 8. p-
ego hanc adducete mihi in conjugium. Ergo voluntas
illa qux primo variarum 'cupiditatum
xftibus madefacla languebat, poftea per apoftolatus
officium in minifterium Chrifti jam robuf.
ta furrexit.
c. Amcrb. & Rofn. cáit. Sed vis nubere. Licet non habet ,Roitt.’
non habeat crimenßmpleie voluntas, caufam non quero Sec. Minus
concinne.
d- Rom. edit, fòla , Tam indecorum efi . . . . quam nepotes. A t
h x c mutatio licet lcvicula pervertii fcnium, ut quiyis yd medio cris
ingcnii per fc intelligat.
65. Simili qualis effe debeata qui Chrifto mi- A: fotuta 'efià lege viri. Probatúm eft igitur vinciiniftrati,
oílenditur oportet enim primo care,
re variarum illecebris voluptatum,vitare inter,
iium córporis animique lariguorem, ut corpus
& fiihguinem Chrifti miniftret. Ñeque enim
poteft quifquam peccatisfuis x g e r , minimeque
fanuS, immortalium faiiitatum remedia miniftrare.
Vide quid agas 3 facer dos, nec febrienti
manu corpus Chrifti adtingas. Prius curare, ut
miniftrare poífis; Si mundos eos qui ante fue¿
lum enè conjugium y quo mulier ligatur & fol-
vitur. 4 Bona muhii amoris gratia, fed major
eft lerVitus. Ncque enim mutier fu i corporis po-
tefiatem habet -, fed vir. Et ne forte tibi non con-
jugii videatifr ifta fervi tus effe , lèd fexus : similiter
& v ir fisi corporis poteßatc'm'nvn habet, fe d
mulier. Quanta igitur conjugii neceffitas -, qux
lubjicit alteri etiam fórtiorem ? Mütuis enim ne-
ceffitatibus ab utroque ièrvitur. Nec temperanrant
leproli 3 Chriftus jubet occórrere facer- ß t i licet jugo fubducere caput, cùm alterius in
dotibus, quanto magis mundum ipíiim Convenir
elle lacerdotem ? N 011 habet igitur quod modelle
feràt illa viduaquód fibi non pepercerimj
quando nec mihi parco.
66\ Surrexit itaque Petri 3 inquir, fòtrus 3 &
•miniftrabat illis. Et bene furrexit 3 facramenti
«nim typum apoftolica jam gratia miniftrabat.
Proprium éft autem lurgere Chrifti miniftros 3
. juxta quod ieriptum eft : Surge qttì dormís , &
exfiurge à moriuts.
C A P U T X L
temperancix lerviendum fir. pretiò, inquir, cinti ibidem 1).
efiis -, nolite fieri fervi hominum. Videtis quam
evidens fit conjuealis definitio lervifutis. Nort
ego hoc dico 3 ied Àpoftòlus \ hec ille 3 fed
Chriftus qui loquebatur in ec. Et hanc utique
fervitutem de bonis conjugibus definivit. Nam-
que iiipra fic habes : SanSiificaius efi vir infidelis ^ìdem 14.-
per iixotcmfidelc'mfan Sii ficaia efi mulier infi-
delis per 'maritum fide lem. Et infra : g uodfi infi- ibidem ìf.
Q delis difeedit fdifeedat. Nonxfi firvituti de dii u s
frdter aiit fioror in talibus\ Si igitur boniim conjugium
’tatifi* qua pro nuptiarum iteratione afferri folent\
§ exptofis, profitetur a fie non damnari fecunda con-
jugia } quorum licet ex Apoftolo incommoda perennai,
conditìonem tarnen afiwmat approbatam
in Ecclefia : quo loc'o haretìcos qui ea prohibe-
bant, caftigat. Cum autem diver fit diverfiorum
f in t vires > hinc fatfum ficribit, ut von imperare-
tur caßtas yfidfuaderetur.
¿7. i~*V Icirriús b igitur nec fiirritibüs egere
viduas 3 qux donare cónfueverint 5
hec íüblidio, à quibus fiepe in periculis maximis
:defenfie copix lünt virorum 1 maritalia iis quòque
officia vel à gèneris 3 vel á proximis facile
folere reparari : effe etiam in eas diviham miíé-
ticordiam promtiorem 5& ideo cùm fuppetere
dnon videatur caufa nubendi 3 ftudium abeíle
debere.
68. Quod tarnen pro ‘confilió dicimús 3 Hon
pro prxcepto imperamus, provocailtes pötius
Viduam 3 quám ligantes 3 neque enim prohibe-
inus fecundas huptias 3 fed non fuademus: Alia
eft enim infirmitatis eontemplatio 3 alia gratia
Caftitátis. Plus dico 3 non prohibemus fecundas
huptias,fed iion probamus fxpe repedtas 3 c rie-
i. que enim expedit quidquid licet : omnia mihi li-
cent, dicit Apoftolús yfe d non òmnia fiint utili a'.
fervitus eft, e' malum Conjugiiim quid e
eft, quando liequeunt le invicemfanfriificaire3
led perdere ?
70. Sed ut ad gratiam virtutis viduas adhor-
ìamur 3 ita etiam ad Ecclefiafticam difciplinam
feminas provocamus 3 quia Ecclefia conftat ex
òmnibus. Licet Chrifti grex, tameh in aliis pabulo
vefeitur, in aliis adhuc lafre nutrìtur j qui-
jQ bus lupi illi qui latent ih veftitu ovrum 3 fiint
cavendi 3 abftihentix fpeciem prxtendentes 3
provóeantes autem intemperantix foeditatem;
Etenim quia fciuht valida onera caftitatis , cùm
ipfi ea adtingeire digitulis non quearit 3 ab aliis
iupra módum exigunt 3 cùm ipfi fèrvare nec
módum pólfint, * led ihjufto fiib fàfce ìuccumà *
bant. M é n s ti R À enim .drieris prò nìenilira
debet elle geftantis 3 alioquin impoiìti oneris fit
ruiria-, ubi vedoris infirrhitas eft 5 ìiam Se infanti
firn fauces ilrangulat el ea ro bulli or .
71. Et ideo ficut multitudp: vedorùm non
baucorum viribUs xftimatur 3 nòe tamen for-
tióribus de aliorum infirmitate prxfcribitur, fed
Uhicuiqùe iquantum oneriis lubire ciipiat, rela^
xatur 3 manente mercedis ciimiilo ih virtutis
augmehtò : ita etiam feminis non laqùeus inji-
ciendus 3 non liipra vires abftinentix gravioris
vedura fiibeuiida eft i led reliriqueridum ut uria;
quxque le pendat,non audoritatè aliqua eòada
Et vimini biberelicet3fed plurimum non decet; p prxcepti, led incrementò gratix provocata: Et
69: Licehergo nubere, led pulcrius eft àbili- ideo diverfis virtutibus riierces diverfa proporiere
• funt eriim vincula nuptiarum. Viiltis ibi- ììta eli. Nec aliud reprehendìtiir; utaliùd priore
qux vincula ? Qua fub viro eft mulier, v iventi dicetur : lèd omnia prxdicantur, ut qux raeliovifo
alligata eft legi : f i autm mortuus fuerit *vir-, ra funt 3 prxferaritui;
k. Ömnes c iit. cum T e il. Cod. qm Chrifto miniftrat,oftenditui
Oportet eam Sc c. Alii omnes mff. qui Chrifto . . . . oportet enim &c.
Dptime illud quidem j etenim iermonem fuuni epifcopis vir/an£tus
accommodat, ut aperte declarant fequentü. N e c enim in Ecclciia
idumquam cönceflum ieperitui,ut Chrifti corpus femin* adminif-
trarcjit; cum & contrario legaturprombitumnonmodoin Conftitu-
tionibus apoftolicis lib $. c-, i j . & feq. nccnonlib:8. caP-i8 . verum
etiam zpud Epiphanium iix r e f i 7 9- atque in fine Panarii : in
quibus locis diaconiflatum minifterium ferc in otuendiS mdutndilvc
in baptifterio feminis totum collocatut. . . .
b.Edit. atmO Teil; Didicimus ¡¡¡itur: e tte ii, Dicimus igitur.
c. Sic omnes mff. prxter Teil. qui & cum eb cumäx edit. prxFert,
Neque enim quidquid licet, decet. Quod autem äit Ambrolius
qiiam multi alii Patres, ejui tit in Iib.i. de Abraham, cap. 4. obièr-
vatum e ft , cafdem fornicationis loco tantum non habent : attamen
ipfas abs fe non damnari tamquam illicitas, abundeex hujus loci
Icuiope atguitur.
d. Mff. aliquot, Bona vis amoris gratta : nonnuüi etiam, Bonam
Vis habere gratiam : melius alii Sc edit .Bona mutüi See.
. e- Plcrique mff malum quid eft ; quando nequeunt fe invicem
fan eli f i car e ? Sed ad Ecclefia difciplinam & c . Continuo vero poft,
ubi edit, omnes, Et lieet Chrifti gfex confici ex omnibus -, grex tamen
in aliis Scc- omnes mff. èxhibent eam leftiònem, qux à nobis
in textum rècèpta eft. .
* . Injufto j id ¿ft, nimio & viribus majbre : qux locutio pctiój-
eftc Virgiliano ilio ex 3. Georg.
| ihjufto fub fafee vi am dum cdrpit Scc: