Gen. 3. 2,
& fe q .
C olof
2 0 .& f e q .
Ibidem 3.
80. Januam quoque tuam diíce temporibus A ergo virgo illa iùàs fores DeiVérfc>0:ièd iranfivit,
in q u it, & ex iv ìt anima mea in verbo e jas. Exi-
vic à mundo,exivit à fæculo,remanfit in Chrifto.
£>uafivi, inquit, eum, & non inveni eum 5 amat
enim Chriftus diu requiri.
C A P U T X I V .
Sponfam inveniri à cufio dibus caleftis Hierufalem
in quam illi ingrediendum , & qua rat ione?
Ejufdem civitatis lumen, muri, porta, ac çivef
explicantur. Jpuomodo intelligatur anima Jpo-
liari a fanttis Ange lis : quo modo e ti am qua
Chriftum in foro & plateis myfiicis qua fit um
invenerit, ab eifidem Ange lis vulneretur ? Jpui-
btts jungi tur alia pallii uti liter ablati expo fitto.
85. T Nveneruntillam cuftodes murorum.For-
¿ tafle funt & aiii cuitodes, quos magis in-
telligere debeamus. Eft enim civitas quæ portas
murorum claufas non habet, de qua dicium
obièrare rtoiturnis, non facile quilquam patentem
reperiat. Sponfus ipie vult clauiam efle,cùm
pulfiat. Janua noftra os noftrum eíl , Chrifto
propemodum foli debet aperiri : nèc aperiatur,
nifi ante pulfaverit Dei Verbum. Deni que ideo
icriptum eft : Hortus conclu fus ,foror mea Sponfa, '
hortus conclu fus > fons fignatus ; ne facile aperiat
os fuum, nec vulgari defignet alloquio. Neque
enim de ipfis divinis decet,niii Verbo Dei interpellata,
reipondeas. Quid tibi cum ceteris? Soli ß
Chrifto loquere, ioli tabulare Ghrifto. Si enim
ut mulleres in Ecclefia taceant, fcriptum eft j
quanto magis non deeet patere virgin'is januam,
non decet viduæ patere fores ? Cito infidiator
pudoris obrepit, a cito verbum excidit, quod
revocare defidercs,
81. Si Evæ claufa fuiflèt janua, nec Adam de-
ceptus fuiflèt, ne.c reipondiflet interrogata ièr-
. penti. Introiyit mors per feneftram, hoc eft,per _______________ } ^______
Evîç oftium. Ingreditur mors per oftium tuum,ç eft : Et porta ejus non claudentur per diem ; nox
fl fa li um loquaris, fi turpiter, fi procaciter,poft enim non erit amplius in ea, adferent gloriam
tremo fi ufi non oportet, loquaris. Çlauiæ .Se honorem gentes in illam. Illa eft ergo q.vìfinç
igitur labiorum fores tuorum, Se obferatum tas Hierufalem quæ in cælo eft , intra quam
manear vocis veftibulum : tunc fortaflè reieran- jam quafi perfetta Se immaculata iervaris 5 non
dum, cum audieris Dei vocem, cimi audieris enim intrat in earn omne * commune. Comp
e l veroum. munis caftitas non eft, communis pudicida non
81. Tunc tibi myrrha fiidabit, tunc tibi bap- eft, quæ in libro vitæfcribitur.
tjfinatis adipirabic grada j ut ab elementis mun- 86. Si igitur invenimus civitatem, inoredia-
di^commoriare cum Chrifto, Se cum Clirifto mur in earn, videamuslumen ejus, videamiis
reiurgas. ¿puid ad hue, inquit, ve lut vivente s de D muros , videamus tribus, videamus fundamen.
hoc mundo dcçermtis ? Ne te tigerifis , ne adtamina- ta muralia, videamus edam cuftodes murorum.
veritis, nç gufiaveritis qua funt ad corruptionem Sed quomodo ingrediamur in earn > In hac ciipfo
ufu ; corruptela enim abeffe debet à caftis : vitate vita e ft, Sc una eft via quæ dueit ad viÍ
taque carijis Se munçli ièpelitp ciiram. ¿$ui cum tarn : via autem Chriftus e ft} ergo Chriftum iè-
Chrifto refurrexiftis, qua furfumfunt quarite, ubi quamur. Sed ipia in cælo eft civitas. Quomodo
chriftus eft. Cum Chriftum quæritis, Patrem igitur adicendamus ad cælum d o c e t* Evan-
Peum videns j Chriftus enim in dextera Dei gelifta qui dicit : Et duxit me Spiritus in mon-
B a M H M I tem magnum & altum, & oftendit mihi civitatem
83. bed ea quæ Çhriftum requirit, non de- finclam Hierufalem defcendentem de calo. Adfcenbet
elle vu.garis, non debet effe in foro , non £ damus ergo ipiritu } quia caro adfcendere ad
111 platejs, voce querula, greflii lubrica, b fa- earn non poteft. Adfcendamus nos interim ad
çilis auditu, vilis adlpeçlu. f errenum tibi Apofi _ cælum, ut ad nos poftea de cælo illa defeendat
tolus coniortium negar, Se ultra naturæ prop«- in ciua lumen eíl fivriile laoidis nrcrinfiíTími nr
mpdum términos alis ad C$!um docet íbirita-
libus evolandum. Jjhta fur fum funt, inquit ifap
ite , non qua fu,per terram. Sed quia hoc
poflìbile erat in hoc corporis velut clauftro
reelufis j Se quia defuncljs corporibus , .anima
fertur ad fuperiora revolare, alligata dum viin
qua lumen eft fivriile lapidis pretioliifimi , ut
lapidis jafpidis Se cryftafti. Habet murum mag-
nura & altum.
87. Didiciftì lumen, didicifti murum : difeè
portas, difee cuftodes. Habet, inquit, portas
duodecim ,• ef in portis c Angelos duodècim, in qui-
- . v bus duodecim tribuum filiomm ifrael iuper[cripta
y.mus quadam noftra: ftge natura:, ideo ad- F funt nomina. In portis patriarcharum nomina
dicjit : Mortui enim efiis, & vita veftra abfcondita continentur, in muro apoftolorum • fundamen-
c,i™ chrifto in peq. Si abfcondita eft eum ta enim civitatis, apoftoli : Se lapis aneularis eft
Chrifto in D e a , non appareac mundo 3 Chrif- Chriftus , in quo omnis ftrudura confursit
t«s emm rnormus eft mundo, vivit Deo. Deus extra, Deus intus, Deus ubique eft'- hanunc
quemadmpdum defiderari amet bet enim, inquit, civitas majeftatem Dei. Ero-o
Chifttus, confabulationes non amet. Aperuit se vos ,fanélx virgines, Se quicumque jufti efSs,
tamen quidquid in contrarium adferunt, infirmum e f t , fi univer-
fo Patrum anciquorutn aomini opponacur. Etcnim prò communi
; opinione ftanc, Juftinus Dia!, cum Tryph. Iicna:us lib. 4. & t .
' nec non apud Eufebium Hift Ec cl.lib .j. cap. 23. Clemens Alex,
item eodcm.lib. cap. i j . umvcriklis confenfus : iterum apud eum-
dein lib. j . cap. 18. & 18 . Apollonius, & tandem lib. fi. cap. 2 r.
Origcncs, queis acccdit Tertullianus adverlus Marcionem. Cum bis
acque aliis omnibus concime Ambrofius nofter hlc ficuc & in Pfal. 1.
num.34. in Pfalm. 40. num. ifi. acque alibi.
c. Mit. aliquot , angulos duodecim , non folum contra reti--
quorum acque edic. omnium , fed cciam fàcri textus auftori-
tatem.
a. Rom. edit. fòla , cito verbum e^cipit. 1
r ,vct'«H * c p lu re s mlT. Rom. autem editi & m(T. nonnulli,
faciljs aa.Ui. 1
* . Commune Scriprura: ufij, idem eft arque impurum, uc jqm !
alibi annoiavimus. - r - - ,
'/ r . juuaiiuc Jivaiigcnua iciiWpcamm n,cg“ar"c1n c :c quibus u*o*nn*ij-l-1 I
li etiamjo^dcvcnerunt impuflenrix.uteain Ccrinthò adiribuercntA I
"" ' >, quos refutavit Epiphanius. Exftiterunt I
cumdcm librum aut alteri Johanni j
is adferibcrcnt, aut crcdercnc merito I
dubitari 1 uclox dici dcbcac Evangclifta. Y crum-
Ctmt.y gt
Ibidem,
¿ipoc.it.it,
Hebr. 11.
¿tpOC.ll IO.
Ìbidem tu
Ibidem il-
e
Ibidem H>.
Ibidem ü.
% a 8e immaculatam anima; geritis caftitatem, ci-1
ves fanclorum eftis Se domeftici Dei. Sed tunc
nobilitatem iftam patria poifidebitis, fi Chrif.
tum intra civitatis hujus fepta quicratis, ingreffi
per fidem adufque pretioios, patriarcharum
clarificati ìumìne, fundati fuper apoftolos, ver-
fantes inter Angelos.
88. Quomodo igitur ifti cuftodes Angeli funt,
ptit-i-7• qui caihe anima: pallium tollùnt ? Àliud pallium
b virginum eft, aliud b adoleicentiie circumfora-
nex. Illa qua; in foro Chriftum requirit,pallium ]
etiam qtìod habebat, amifit j 'prudentia enim
non in foro, non in plateis, fed in Ecclefia poi!
fidetur. Et fortafle ( ut cum ipfis quoque venia^
mus in gratiam , atque omnium miiericordem
Deum efle doceamus 5 quia Se illi Chriftum ali-
quando reperiunt, fi tamen jugiter qua;rant )
pallium hoc amiclus eft corporis.
89. Ergo qui quxfivit in cubili Chriftum ( fi
tamen fic qujefivit, ficut ille qui dixit : Sic me-
mor fu i tui fuper ftratum meum j fi quasfivit in (
bfil-i)). i- nodibus ,juxra quod fcriptum eft : in nottìbus
cxtollite manus veftrasin fanffa ; fi quxfivit in Givi
tate,in foro Se in plateisrin .civitate Dei noftri:
in foro fortaflè in quo judex ille divini jurisiè-
det, in plateis unde collecti iunt : qui ad ccenam
Dominicam convenerunt ) poteil cuftodienti-
bus civitatem Dei Angelis , dum diu qu«erit,
occurrere.
90. Quin etiam ex cxlefti cuftodum natura
caeleftem intelligere poflumus civitatem, ex- j
lefte forum juftitix fempiterna; : non viles pla-
teas, fed fortaflè in quibus fuperfluelfe fons ille
L.gU. confiievit, de quo fcriptum eft : Superfluant tibi
aqua de tuo fon te , & in plateis tuis dijfundantur
tua aqua. Qui fic ergo Chriftum requirit, ad
Angelos pervenit.
91. Sed fi bonis ad Angelos meritis perveni-
tur j cur qui pervenerit, vulneratur ? Eli Se gla-
dius bonus, cujus gladii bonum vulnus. Vulne-
rat Dei Verbum , ièd non ulcerar. Eft vulnus
boni amoris ,funt vulnera caritatis 5 ideoque di-
C.iw. ». xjc . jruinerata caritatis ego fum. Qua; perfe&a eft,
vulnerata eft caritatis. Bona funt igitur Verbi
iw.17.fi, vulnera, bona funt amantis vulnera: 'Utilia
c enim vulnera amici, quam voluntaria ofcula ini-
f f a f ‘ mici. Vulnerata caritatis Rebecca eft, qua: re-
lidis parentibus, migravit ad fponfum : vulne-
6« jo-1. rata caritatis Rachel , qua: zelavit fororem ,
amavit maritum. Sorori enim quod abunda-
bat filiis, ipià^adhuc fterilis invidebat ; quiaty-
4> i- pum gerebat Ecclefia,cui dicitur : Latarefterilis,
qua non paris: erumpe & ex clama qua nonparturis.
92. Invenerunt ergo cuftodes, Se vulnerave-
runt eam, Se tulerunt ei pallium, hoc eli, aélus
corporalis involucrum fuftulerunt^ut nuda mentis
fimplicitas quxreret Chriftum j quia nemo
poteft ami&u veftitus philoiòphi«, in habitu
lcilicet iàpientix ixcularis Chriftum videre. Et
bene tollitur ei ami&us' philofophix j ne quis
eam per philofophiam/ depriedetur. Bene tollitur
ei pallium, qua: ad Chriftum propinquat j
ut Deum vifura mundo corde ingrediatur : Beati
■a. Non pauci mfl~. & immaculatam animam geritìt caflitate:
nonnulli, (j, immaculato animo geritis caftitatem ccteri ac edit.
nobis confentiunt.
b. Ica edit. vet. Se mff. omnes, tribus cxceptis ubi legicur, aliud \
enim mundo corde , quoniam ìpfi Deum videbunt.
Deniqueubi mundavit cor., Verbum re.perit,
Deum vicìit.
C A P U T X V .
Ad quarendum Deum animam excitat, explicatoque
cur eaf¿minino vocabulo dicatur, monet divi-
num favorem effe implorandum, ut cadem ab ilio
gubernetur inftar cujufdam currus 5 illi enim qua-
tuor motus effe tamquam totidem e quos,a quibus
raptatur : quos docet ratione ac prudentia mode-
randos.
93* Ua:re ergo illum , virgo, immo qua:-
V -A ramus omnes j anima enim ièxum non
habet : fed ideo fortaflè femineum nomen ac-
cepit, quod eam violentior ieftus corporis agir :
ipià autem impetus carnis amore fui molli quadam
& blanda ratione demulcet.
94-Ergo oratiónibus & obfecrationibus Deum
invitare debemus^ ut quafi bonus auiler afflare
dignetur, Verbique nobis auram ca:leftis adipi-
ret : quie frudiferas arbores non turbare vento
gravi, fed leni fpiramine flatuque molli confue-
vit agitare. Unde fcriptum eft : Pofuit me currus
Aminadab j eo quod anima noftra dum jungitiir
corpori , velut quidam equorum frementium
currus reélorem fui quierit aurigam j Aminadab
enim pater Naaion fuit, ficut in Numeris legi-
mus, qui erat princeps populi Juda : cujus figu.
)ra refertur ad Chriftum, qui verus populi princeps
animam jufti velut currum agitator adfeen.-
dens, Verbi habenis gubernàt} ne violentorum
eqiiorum furore in abrupta rapiatur.
95. Suntenim ejus velut quatuor equi,quatuor
affediones,ira,cupiditas,voluptas,timor.Quibus
furentibus cùm cccperit agi, nequaquam leipfa
cognofcit ; corruptibile enim corpus animam
gravar,Se tamquam <= irrationabilium animalium
currus invitam rapit, volventibus curis velue
f quodam impetu proruentem, donec memorata:
corporis paflìones Verbi virtute mitefeant.
H ì c c Verbi tamquam boni agitatoris eft provi-
dentia, ne illi anima: qua: in iè non eft morti
obnoxia, corpus mortale cònjunilum agitatio-
nem fui faciat eflè difficilem.
96. Primo igitur hos velóces motus corporis
domitet, Se nexu rationis infra:net : dein caveat
ne diipari motu fe velut equi implicet, ut bonum
aut improbus decoloret, aut tardus impe-
F diat,aut turl3Ìdus inquietet ? fremir enimequus
malina:, ièièque jaitando currum Isdit, gravat
jugalem. Hunc bonus auriga demulcet * Se in
campum veritatis immrttit , fraudis declinar
amfraclum. Tutus ad fuperiora curfus e ft, pe-
riculofus ad inferiora defeenfus. Inde quafi
emeriti qui bene portaverint jugum V erbi, ufi.
que ad Domini prxfepe ducuntur, in quo non
foenum eft efica,fed panis qui deficendit è cielo.
97. Hujus currus rota: fiunt, de quibus dixit
propheta : Et fpiritus vita erat in rotis j eo quod
currus anima: teres Se rotundus fine ulla offen-
fione volvatur.
adolefcentit. Circumforanea illa q u i See. Rom. aütem edit, hoc
tantum rcceflìc ab aliis, quod pro adolefcentii, repofuit adolefccntuU.
c. Edit, ac pauci m(T. irrationabilium, Rom. irrationalium, aiH-
malium curfus; alii magno numero . . . . currus.
Matth y 7
Cant fi.it.]
Num. 1 .7.;