tum flaccidum, molle, nitidum atque formofum, & exquifitis hinc inde odoribuspigmentatum.
Didymus vero meus oculum habens ip on fs . . . . Certe qui hunc legerit, latinorum furta c'oe-
nofcet, & contemnet rivulos,cùm cceperit haurire de fontibus. guis commentutionem ullam du-
rioribus verbis umquum truduxit ?
Rußnus, chmfimultas inter ipfum atque Hieronymum oborta ejfet} fumma cttm indignatone in eum ob
iMfa'Wi» *^am *pfamfextentiam infurgens : a Sed quoniam polliciti Turnus, inquit, probaturos nos quomodo la.
nitronßm. ceret virum omnium admiratione dignum Ambrofium epifcopum , qui non folum Mediolanenfis
Ecclefis, verum etiam omnium Ecclefiarum columna qusdam, Se turris inexpugnabilis fuit ec
multis interjects pergitin hunc modum : Audiftis quemadmodum quem corvum ante dixerat Se to-
tum tenebroTum, nunc iterum corniculam dicat alienis fe pennis vel coloribus depingentem •
6c quam turpiter laceret, 8c nihil virile dicat habere virum ,qui ad Ecclefiarum Chrifti gloriam
eledus à Deo eft i qui in teftimoniis Domini loquutus eft in conipedu perfecutorum reeum 6c
non eft confufus. Ambrofius fandus deSpiritu fondo non folum verbis, Ted 6c fanguine Tuo fcrip-
fit. Obtulit enim perfecutoribus fonguinem fiium, quem in fe fudit, fed à Deo ad alios adhuc're-
fervabatur labores. Quod etiamfi fequutus eft grscos catholicos noftrorum fcriptores, 6c aliquid
de eorum fcriptis prsiiimfit, non continuo h s c debuit tua fumma efle cura,hic labor hoc ftu_
dium , ut pro hac caufa interpretareris librum Didymi de Spiritu fando, utillius furta cognofcerentur
Si ergo neque tanto ac tali viro Ambrofio pepercifti,efc.
Baronius, chmperfuafum haberet Ambrofiam non exiguam Operi s fui partem à Baßlio mutua tum effe
M i m». Rufinum infimulavitb calumni* in Hieronymum ¡quipf e quod hic prius fu* Didymiani libri interne lattoni
'* quàm ab ilio conderentur ifii tres libri, manum admoverit. Veruni ut omittamus Hieronymi verfionem non
ntfipoß Damaß obitum abfolutam ejfeyatque adeo pofi vulgatam ab annis jam aliquot Ambroßi lucubration
nem , quis umquam credat Rufinum tarn atrocem accufationem, nifi rem ipfam certifimam exploratiß-
mamque habuipt, tanta confidenti a intentaturum fuiffe Hieronymo : vel Hieronymum, qua er at vehemenlia
& animo parumad injuriam dißimulandam nato fibi temperaturum, quin accufatorifuo meritam calum-
ni* notam infligeret ; chm tarnen impofitum fibi hoc tantum cYimen nufquam depellat?
I Lib. I At entm I H °fus ef i his w S u m i nam quifquis cum Didymi trattata Ambrofianum contenderli
cap s & 7. c°mperiet non pauca ex ilio in hunc tranfiata effe , ut puta qu* de Spiritus fantti effußone,<=fanttiücaÜ
H Af c*ent/ a' donfque e difputantur, qutbus etiam locum fpropheti* Arnos jungas liub it. Neque tarnen ita
Vtab. K Didymo addittus fuit Ambrofius noßer, ut qu* in aliorum fcriptis argumento fuo congruere exiftimabat de-
cerpere inde,operique fuo infererefaftidiret. Itaque chm eum Patres g Fiorentini plurima Baßlio h debere ani-
g. LS 'f n . non incuria affirmaverunt ipfum tres libros Bafilii de Spiritu fando expofiuijfe : quorum
cap. 6. fententiam fequutum videmus magnum Baronium. Occurrunt pr*terea petit* ex Athan. Gr crono Ny ff. non-
f t S S I nuUifaue WM probations ¡ut non ab fur de quivisjudicet Dottorem n oft rum,dum fcriptionifu* operam daret ‘
puflantifiimas quafque commentationes,qu* in eamdem materiam editafuerant, ob oculosfibi propofuiffe. *
Quamquam autem qu* in rem fu am facere putat, hinc inde carpii ; non tarnen temere acpromifcue de-
lapfas, ut narrai Hieronymus, ab aliis avibus JEfopic* cernicul* infiar diripitpiumas .fedpotius apis in-
duftn* oc diligentis moreflorum plantarumque, unde mella fua colli gut, fuccos diftinguentis, alia tollit
aliarefpuit, quadam immutai, quadam tranfponit, non pauca demum proferì defuo , qu* apud aliorum
auttorum neminem reperias. Verum tarnen etiamfi nihil habereturin hifce libris, quod in aliorum non le-
geretur; haud propterea videretur confettar item omnia ex alienis fcriptis defumta effe. Jguis enim nefeie
fapius contingere , ut qui in eodem defudant argumento, etfi numquam inter fe animi cogitata communtca-
vennt, plurima tameh efferant longe fimillima 5 maxime vero f i unufiquifque probationes fuas ex iifdem
fontibus, ut puta è fcriptur* divin* oracuiis, ducat, atque hauriat.
'• • '■ cnmmntus eft, iju.fi eo tantumconfilio Didjmi librn in latimm linguam amerti/ßt ,'atillìus Ambroßi
Jalicet cognofcerentur. Sed, ritrfas non Hßimulabmus memomtnm Hieronymi cenfumm ß vere
I Ai*. L ni ' l * ? " a n ”&eèf ’exaS£e™‘im' sm° ^ hmdP*mmeffitr * '” gref*m.Neefaneh!cdifrenr»mmÀ
¡if, ‘ ' nob,st mS et u,*™ul itf,‘mB‘lTO’,mm'>iu»” illÌ,,>lllmkin Ml:«S'*‘ ìone,tiuaidemHieronymlisRomiinnmibidem
mdncit Eeclefinm, tfertnm hyferbolen ngnofiere non dubitavi'. Enimvero neque concedi poteß UnHum
Prejulem Vtdjmtnnum commcnutionem eo modo expiluffc, quoillud aHum indicare vide tur citami Dottor
Et certe ut magis dialetticumfefi Didymus prüftet, quam Ambrofius ; hujm tarnen dittio mbilior eff oratiè
coptofior.ordo concmmor; qutque argumemationes utriufique adtentiore animo perpenderit fiatile Lnobhet
hunc non minus valide propofitumfiuum adfequi atque confiate, qnam Didjmnm. Non igttur abfurdum fue
rtt, fitìteronjmum idem dixerimus hoc loco pajfum, quod fileni ii, qui auttores in quos aliquid ¿udii atau'e
opera pojuerunt ntmiis encomili cumulajfe minime contenti, etiam editai ab aliis de eadem materia lu-
cubrationes, infra quam veritas atque *quitas finit, deprimunt.
I Timo, H H B H ’ IB I BH * hoc Ambroßi commentatane judiciumf i r n voluerit
fefzi. & c . *1utores *flimatores fibi ducts m hoceltgatfacrafciltcetConcilia, »multofque dottifiimosviros ™aui teßi
jg caffiod. monium atque auttontatem tllorum proponente svitanti eosfacercnt, ofienderunt. A t imprimis\r* Ilo ¿ohi*
■ 1 Ü W I M opponamus, Hipponenfìs praful, ctdfus I p o l e m Ù lZ f Z f i t e q t l
&<" exercttatifimi fintentta tlla eft de hoc Opere:« Sanftus Ambrofiùs, efim agat rem maenam de Sdì
B W mu fana° «u' “ m PatrI & Flll° demonllret äqualem I fubmiflb tarnen dicendi genere utit£ I
c .c .o j . quoniam «s fufeeptanon ad ornamentaverborum,aut adfledendns animos.reruin document
denderat. Sfiodqutdemjudmum.quo vix aliud eum Hietonymiano magis pugnare poteß, nemo dixerit
a fiapulo ad fraoeptorts gratiam latum : quando & per f i fammopere moieratum eft , & Aurußino
S A N C T I
A M B R O S I I
MEDIOL ANENSIS EPISCOPI
DE SPIRITU SANCTO
L I B R I T R E S *
AD G R A T I A N U M A U G U S T UM-
L I B E R P R I M U S .
* Script!
anno jsi.
P R O L O G U S . A
In Gedeonis elettione Domìnic* ìncarnationis figtt-
rum fuiffe : in ha di fhcrificio peccatorum per
Chrifii corpus expiandorum : in vitali, profano-
rumJatrorum abolendorum : in trecentis denique
' militibus futur* per crucem redemtionis. £>uod
plura petierit figna idem Gedeon, myfterii fuiffe ¡
. per velleris enim ficcitatem ac madefattìonem,
judaorum infidelitatem, gentiumque vocationem
fignificatas : per rorem autem pelvi exceptum pe-
dum apoftolorum 'abititionem. Hacrfibi pedum B
mandari fordes orat Ambrofius yJimulque Chrifti
benignitatem laudai. Jfhtam utile fit han c imirari
! Eamdem aquam d Dei Filio miffam in orbe
mirabiles convèrfiones operari : fed ab alio mitti
non poffe, ehm fit ejfufio Spiritus fantti, qui aliena
paté flati non fhbjicitur.
iiI e r o b a a l cùm iub ar-
I bore , ut legimus , quercu
tritici mefifem virgà Ciederet,
I accepit oraculum , ut à po- C
I teliate alienigenarum in li-
I bertatem Deipopulum vindicaren
Nec mirum fi eft
eledus ad gratiam , cùm fuh umbra jam tum
facras crucis 8c venerabilis iapientia; prxdefti-
nato Ìncarnationis futura myfterio conftitutus,
feracis fegetis fenfibilia de latibulis frumenta
produceret, eledionemque iandorum à pur-
gamentis inanis palea: ièqueftraret : a qui tam-
quam virgà veritatis exerciti, fuperflua veteris £
hominis cum ejus adibus deponentes, quali in
torculari, ita in Ecclefia congregan tur ; Eccle-
fia enim tocular eft fontis s te rn i, in qua cs-
leftis vitis frudus exundat.
2,> Quo rnotus oráculo Gedeon, cùm audiflèt
quod detìcientibus licet populorum millibus, in
uno^viro Dominus plebem fuam ab hoftibus
a. Sic omnes edit. ac m(T. nifi quod in paucis pio qui tamqtmm,
legieur Et .tamquxm: & in Rom. edit. pro virgx veritatis, repofitum
e f t , virga viriutis,
b. Rom. cdic.Commotus oráculo: ver. & mff. longc plurimi,
6) ito motus oráculo : quidam a lii, §¡uo doílus oráculo > & Tane infra
liberaret ; obtulit hoedum caprarum, cujus car-
nem Ìècundùm prsceptum Angeli ,8cazyma
iiipra pecram poiiiit, c 6c ea jure perfudit : qua:
fimul ut virgs cacumine,quam gerebat Angelus
D ei contigit, de petra ignis erupit -} atque
ita iàcrificium quod offerebatur, abfumtum eft.
Quo indicio declaratum videtur quod petra illa
typum babuerit corporis Chrifti j quia fcriptum
eft: Bibebant de confiquenti eos petraypetra autem
erat chriftus. Quod utique non ad aivinitatem
ejus, fed ad carnem relatum eft, qua: fitientium
corda populorum perenni rivo lui ianguinis
¿nundavit.
3. Jam tunc igitur in myfterio declaratum
eft, quia dominus Jefus in carne fua totius mundi
peccata crucinxus aboleret : nec folum de-
lida fadorum,fed etiam cupiditates animorum.
Caro enim hcedi ad culpam facli referturj jus
ad illecebras cupiditatum, ficut fcriptum eli :
£>uia concupivitpopulus cupiditatempejfmam
dixerunt : ¿puis nos cibabit carne'? Quod igitur
extendit Angelus virgam, Se tetigit petram, de
qua ignis exivit y oftendit quod caro Domini
Spiritu repleta divino, peccata omnia humans
conditionis exureret. Unde 8c Dominus ait ;
Ignem veni mittere in terram.
4. Advertit igitur vir dodus Se prsfagus futuri
fuperna myfteriaj Se ideo fecundùm oracu-
la occidit vitulum à patre filo idolis deputatum,
& ipfe feptennem alium vitulum immolavic
Deo. Quo fado manifeftiflìme revelavit poli
adventum Domini omnia gentilitatis abolenda
iacrificia,folumque facrificium Deo Dominies
paifionis pro redemtione populi deferendum.
Etenim vitulus ille erat in typo Chriftus, in
quo lèptem ipiritalium plfnitudo virtutum, ficut
Efaias dixit, habitabat. Hunc vitulum Se
Abraham obtulit, quando diem Domini vidit,
Se gaviius eft. Hic elb qui nuncin hoeditypo,
1 Gedeon nomiaztar, vir doiluf, ut etiam apud Origenem Horn, in
cumdem, vir cruditns.
c. MIT. aliquot, ö* fuper cam jus cffitdìt : Albin. unus, & ea
I thure ejfudit.
j ’lidie. 6. :
fndic.6%
Eíai. 11. i
ìohan. 8.f
fudic.-j.i