licei- ergo Aids, domine Jefu ,8c cam fàcramcn- À
ti quadam repetitione confirmas quod nihil fa-
cere potes., mil quod facientem Patrem videris.
Fediti mundum-, numquid alterum mundum
Pater tuus fecit,. quem quafi ad exemplar ac-
* ceperis'? Ergo necefle eft faceantur impii * aut
duos, auc -certe multos eile mundos, quod phi-
iofophi adferuntj ut fe etiam in hoc errore gen-
tilitatis involvant. Aut fi veline verum fequi,
dicant fine -exemplari te fecifle, quod feceris.
C A P U T V.
Ceeptam object loci expofitionem urgens , raliones
quatuor quibtís aliquid fieri non pojfe afirmamos,
■exphcat, ( fi earum primas tres in Chrifium non
cadere, folutu quibufdam objettiunculis, demon*
ftrat i (fi Filium propter Jolam poteftatis cum
Patre unitatem nihil a Je face re pojfe deducit.
4 8 - Uomodo non poteft Filius f acere a fe
\ mJquidquam ? Qua:ramus quia fit quod
mmc ì .4,%. 44. '©ic mihi, Domine-, quando in mari Pa- B facerc non poflìt. Multa: funt impoifibilitatum
trem incariiatum videris ambulantem. Ego
enim ïiefcio, ego hoc de Patre credere facriie-
gum piîto., qui te folum carnem adfumfiflè cog-
lohm. x/9- novi.'Quando videris in nupciis Patrem aquam ,
in vina vertentem. Sed folum te unigenitum
Filium legi'ex Patre natum, folum te ex Spiri—
Mat th. 1. tu fàn&o accepi 8c Virgine iècundum incarna.
xt% -tionis iacramenta generatum. Ergo ifta, quæ
memoravimus à te geft^a, non fecit Pater : fed
fine exemplari paterni operis ad redimendamC
tuo iànguine falutem mundi folus immaculatus
ex alvo Virginisproceffifti.
45. A c ne-forte incarnationis tantummodo
purent fequeftrandum elfe myfterium ( licet
■/o/j/wj.j.iÿ. cùm dicunt -.-Non potefi Filius à f e facere quid-
quant p nihil excipiant, ita ut 8c quidam impius
differentia:. Eft aliquid natura impoflibile, 8C
eft aliquid quod eft poflibile per natnram, im~
poflibile per infirmitatem. Eft etiam tercium
quod fit poflibile per corporis 5c animi firmita-
tem : impolfibile per impcritiam aut impoten-
tiarn. Eft etiam quod per definitionem immiu
tabilis propofiti, 6c conftantis perieverantiam
voluntatis atque amicitix fidem fit impolfibile
mutari.
49. Sed ha:c ut evidentius poflimus adverte-
re,per exempla nobis dilputatiodirieatur. Impolfibile
eft ut avis iapientia: difciplinam ali-
quam adfequatur aut artern: impolfibile eft 6c
lapidem prodire quoquam 3 impolfibile eft enim
lapidem moveri, nifi motu moveatur alterius:
non poteft ergo lapis per fe ipfum moveri, 8c
' ffatyi:%.
Johan. i '3.
dixerit-: N ee eulieem facere poteft 3 cam teme- tranfire de loco. Non poteft etiam aquila hu-
-rario aufu , petulantique fermone majeftatem manis imbui difciplinis. Habes unam ipeciem,
fuperna: vircucis irridens) dic,domineJefu,quam cui impoflibilitatis caufa natura eft.
•terrain fíne te Pater fecerit? Carium tnim fineD yo. Impolfibile eft 6c debili facere opera rote
non -fecit-, quiafcriptum eft '.yerbo Domini bulli : led huic alia impoflibilitatis caula eft»*
■¿ali firmati funt-. quod enim facere poteft per naturam , per in-
4 6. Sed nec terram fine te fecit, quia fcrip- firmitatem non poteft. Caufa igitur huic quotum
eft: Omnia per ipfum fatta fu n t, (fi fine ipfi que impoflibilitati infirmiras. Alia ergo impoft
fattum efi nihil. N am fi aliquid fine te Deo fibilitatis ha:c ípecies 3 quoniam á faciendi pofli-
Verbo Pater fecit., non ergo omnia facia per bilitate corporis infirraitate revocatur.
Verbum, 6c Evangelifta mentitur. Quod fi om- 5*. Tertia quoque impoflibilitatis eft caufa,,
nia fa£ta per Ver bum, 6c omnia per te ccepe- qua etiam fi per naturam qnis,6c firmitatem corrunt
efle , qua: non erant , utique qua: non vi- poris facere aliquid poflit • non poteft tamen
dilli á Patre -facia, a te ipfe fecilti. Nifi forte E làcere per imperitiam vel impotentiam, ut aut
* philofophicas tibi ideas Platonica illa diípu- indodus, aut lèrvus.
t^tione prseftituunt, quas ab ipfis tarnen phi-
lqfophisicimus irrifäs.Si autem ex te ipie fecifti,
;vana eft adfertio perfidorum, qua: auctori om.
nium, cui fuppetit ex fe faciendi magifterium,
'tribuit dilcendi profedum.
47. Quod fi per te negant caftum efle fadum,
vel terram, confiderent impii quo fe fuo furore
prascipitent 5 cum feriptum fit: Dii qui non fe -
52. Quas igitur harum, quas enumeravimus,
impoífibililatum caufas, ut quartam interim íé-
queftremus, Filio Dci exiftimas convenire i
Numquid infenfibilis per naturam , 6c immo-
bilis, ficut lapis? Lapis quidem eft impiis in rui-
nam , fidelibus angularis. Sed non infenfibilis,
fupra quem fenfibilium populorum fideles a:di-
ficantur affedus. Non immobilis petra :
cerunt c.tlum (fi terram , pereant. Peribit ergo, p hant enim ex confcquenti petra 3 petra autem er at
Amane,qui quod perierat, 6c reperit 6c rede-
'•mit? Sed ad propofita revertamur.
*• Quam hoc loco tàngic Vir (ànftas philoibphoram qùorum-
dam de mundorum multiplieitate opinionem , cjufJcm alibi non iè-
’xnel ;nici;t-ioncm fac ic, ut exem pli cauta lib. i Htxaem. cap.i. n. j .
St Hb t cap. a num. j . H x c autem illa (èntentia bifariam divide—
batur. Etcnim pluies-mundos cxiftcrc corporcos adlcvcrabant nonnulli
, cùm a lii geminum lantum, corporcum (cilicet quem habi-
tamus, àtque incorporeum qui & archetypus vocitabatur, admitte-
bant. De priore incelligendus videncur Ambrofius citatis Jocis, non
fecus ac Magnus Auguftinus lib. y Coni. Ac.idem. cap. io . num. 13.
ìicc non lib-1- -deCmit. Dei, cap- a . & iib i i . cap. }■ plurefque
alii : de pofteiiore autem idem Auguftinus :.b 1 de Ordine, cap.n.
rum 31 Se lib-1. RctraSi. cap. 3. Eufcbius lib. 11. Prefnr. Evang
num. a 7 -ex lib. 6- Strom, dementis Alex, & multi alii. Porro
Gregorius quoque Nazianz. Or at. 36. non miuori ùnpccu invcchrifius.
Non ergó paternum ¿pus per natura;
diftanriam impolfibile Chrifto.
53. Numquid force per debilitatem impolfi-
hileei aliquid exiftimaníus ? Sed non ille debi- Man.i.u.
hitur in Arrianos,quodduos vel etiam quatuor mundos inducerent.
* . Ainbrofiu; turn h lc , turn lib. 1 Hex atm. cap.i. num. 1. vetcres
PP-icquutus, ut putajuftinura Mart Partn. ad Grecos, d ementem
Alexand. lib. 6 . Stromat. Tertulliauum de Anima cap. 8. &
Prefcript. cap. 7 . atque alios , idearum nomine inteUigit naturas
qualdam incorpóreas, alternas, increatas.á Deo & mundo diftinftas,
quo íenfu illas Ariftoteles yariis lods Metaphyf atque Ethic, explica^
& irridet. Sed ipfum live quod prxccptori fuo invideret, five
quod non fatiscaperetillius mentem, ejufdem doftrinam traduxiffe
ad abfiirdum lénfum multi arguunt .; cum per ideas nihil aliud intel-
lexifiet divinus philofophus, nifi formas in mente Dei cxiftentes,
ad quas illejmundum creaverit. Sic eum intcrpretantur prater Eu!c-
biumlib.1 1 .de frepnr. Evang. num. 33. & lib.13. num.13. Auguftinus
lib. de Qnefi.83. q. 44. Sc lib. 1 . Retrail, cap. j . Sc p lu ec a lii.
p/rt/.i+j.s. minus virtutum, cùm illuminaret czecos, incli-
òiatt. it. natós erjgerec. mortuos fufeitaret, vocis noftris
Marc i }6'. 54. Nili forte debilitatem illam 3 inìpii 3 piiproflitebat.
lue y . t o .
¡ehsn. 17.9.
Jchan.yi?.
tfiti. j y f .
Luc-i t . j i .
Matth. 16.
Johan, i j .
lis 3 qui alioriim debilitates imperiali fermone À neque debilitas, neque imperitia, neque fervi-
Ìànabat. Àn debilis videbatur, cùm paralyticò tus poteft eflè- cónfiderent quod* 6c per natupra:
cipiens : Tolte grabatum tuum, (fiambula ; fa- ram 6c majeftatem unum fit cum Patre Filius 1
nicacis jam mandabat oificium, cùm adhuc illé
remedium debilic^tis oraret ? Num debilis Dó-
hirafic iam «ffiri,,,« , /..w & per òpefationem non diferepet à Patre viri
.tus-, cùm omnia qu^ Pater fecerit, eadem Fi-
lius faciat fimiliter : neque enim fimiliter poteft
quifquam facere idem opus ■ quód alius fecerit i
nifi qui 6c iniqualitatem nónhabeat operatio-
his, 6c natura ejùiclem habéat unitatem;
medicina priecurrerec eftectus, orarites cura-
re t, 6c fìmbria mundaret adta£lus ?
. . . , A ¿°* Adhuctamerireqùirtì.iquidfitquódnoii
tabatis 3 quando vulnera videbatis. Erant qui- g polfit facere à fe Filius , nifi viderit facientem
idem illa corporis vulnera 3 fed non erat vulne- Patrem * 8c irìfipienter afiqua = de vilioribus
ris illius ulla debilitas 3 ex quo omnium vita exempla propono : Pattùs fum ihfipiens, vos me
r t t - r t f lh A h 'i f ’ Unde T T n d fl 6c fi 7 propheta d dixit i v i . .: Licore T ejus
. • __ t i . . . « ' *. J . _C_■
nos fanati filmiti. An qui in viilnere debilis noti
erat, erat in majeftate ? Quomodo qua:ro. Cùm
dsemoniis imperaret 3 6c reis peccata dimitteret*
an cùm rogaret Patrem >
55* Qe? ^oeo dicant : Quomodò
Pater & Filius unum furit 3 fi Filius nunc inlpecoegìftis.
Nam' quid infipieiltius 3 quam de ma-
jeftate D ei argumenta difeutere, quaquaftiones
magis frattanto quam kdificàtionemDci, qua eft in
fide? Sed argumentis argumenta reipondeant :
illis verba 3 nobis caritas 3 f qua: in Deò e ft, de
corde puro & confcientia bona 3 (fi fide non fitta;
Ergo ad infirmacidnem tam ineptæ propofitio¿
ohan.f.iÇ,
e
'..Cor, 11 ;
i . Tim-1, y ,
& i
ra t, nunc preeatur ? Et unum funt, & imperat, r nis, non piget etiam ridicula derivare;
Kr & precatur :fed neque acù.'.m« imperat, mfoslKums j nee r\____HH__ ^
cùm precatur 3 infirmas; Solus non eft 3 quia
quæcumque Pater facit j eadem fimiliter & Filius
facit : infirmus non eft 3 quia étfî in carne
infirmants eft pröpter peccata noftra 3 tarnen
6 illud noftræ erat in eo pacis erüditio 3 ficut
feriptum eft, ñon fuæ majeftatis infirmitas.
jó.Denique ut feias quia fecundùm hominem
rogat, divinitate imperat, habes in Evangelio
61. Quomodo ergo videt Filius Patrem > Vi-
det equus pi&uram 3 quam per naturam imitari
rion-poteft: non utique fic videt Filius. Videt
parvulus viri opera majoris 3 fed imitari non pos
teil: nec utique fic videt Dei Filius;
61. Ergo fi Filius per ejufdem cum Patre ar-
canum commune natura: invifibiliter & videre
& facere poteft , 8c per pleriitudinem divinita-
tis quod voluerit exlequi: quid fupereft, nifi ut
quia Petro dixit : Rogavi pro te , ut non deficiat jy per unitatem infeparabilem poteftatis nihil
fides tua. Eidern autem fupra dicenti : Tu es
Chriftus Filius Dei v iv i , refpondit : Tu es Petrus,
(fi fuper hanc petram adificabo Ecclefiam me am »•
(fi tibi dabo claves regni calorum. Ergo cui propria
au&oritate regnum dab at, hujus fidem
credamus Fílium facere 3 nifi quod viderit Patrem
facientem 3 g qüia per incomparabilem ca-
ritatera ñihil á fe facit Filius 5 quoniam nihil
vult, quod Pater nolit? Quod utique non infir-
niitatis, fed unitaxis eft. • ’
firmare non poterat 3 quem cùm petram dicit 3
b firmamentum Ecclefi« indicavit ? Quando igi.
tur roget, quando imperet, confiderà. Rogat 3
quando paiiurus oftenditur : imperat, quando
Filius Dei credituP; E
57. Duas igitur fpecies impoifibilitatis vacare
jam cernimus, quod neque infenfibilis, neque
infirma poteft eile Dei virtus. Numquid ter-
tium profertis in medium, quod quafi imperi-
tus fine magiftro facere nihil poflit, aut fervus
fine domino? Ergomentituses, domineJefu,
qui te 6c magiftrum , 6c dominum ipfe dixiftÌ3
& fefellifti ducipulos tuos , dicens : Vos vocatis
me magiftrum (fi dominum, c (fi bene dicitis ; fum
\ etcnim. Sed non falleres, veritas, eos præfer- F bona efi.
C A P U T V I .
Accedit ad quartam e rationibus fúpra memoratis i
(fiFilium nihil facere quod nonprobetur a Patrei
cum f i t utriufque perfttta voluntatis atque pó-
teftatis unit as, liquido probans»nonnuUas dijji-
cultatcs fubinde tollit.
63. T D Rgo nec contumax Filius ¿ ut etiam
r i de qiiarta propofitione dicamus} nihil
eniin confiliarius Filius fe c it, quod cüm Patris
non conveniat volúntate. Denique vidit Pater
quíe fecit Filius , 6c probavit quia bona valde}
fic eriim habes in Geneíi: E t d ix it Deus : Fiat
lu x , & fatta eft lux i (fi vidit Deus lucem , quia
Gen, i.
tim quos amicos vocafti.
58. Tamen fi ut imperitum te ab artifice fe-
cernunt ,d viderintut tibi, hoc eft , D ei íapien-
tiæ dicant peririam defuiíle 5 unitatem tamen
fubftantiæ inter te 6c Patrem feparare non poí-
funt. Artificem namque ab imperito impruderi-
tia non natura fecernit : fed non in Patre arti-
ficium , neque in te infipientia j non eft enim
infipiens íapientia.
59. Ergo fi neque infenfibilis in Filio natura,
a. MIT. aliquot, illud, quidam, illa nofira erat Scc.
b. M u. nonnulli, firmamentum Ecclefia judicavit.
C- Duo m(T. benefácitis.
. d. Nonnulli miT. videro utrum tibi Scc, t
. e. Bigot, cod- debilioribus esempla Sc c.
f. Nonnulli míT. cum Apoftolico textu omittunt, in Dco¡ Sc I
S. Ambr. Tom. II.
64. Numquid hie dixit Pater : Fiat talis lux,
qualem ipfe feci: h aut fiat lu x , qua: ante non
fuerat: aut Filius qualem faceret, interrogavit?
Sedfecit, ut voluit, qualem Pater uique eo vo-
luit, ut probaret. Ergo novum opus Filii eft.
6j. Deinde fi reprehenditur in Filio fecun-
dum iiiterpretatiories Arrianorum quia quod
viderit, fecit, qui utique fecundum Scripturas
quod non vidit, 8c fecit} 8c dedit efle quse non
erant: quid dieunt de Patre, qui quod viderat
1 infra pro tam inepu , iidem Codices prsf^rqnt ttts. inepttt See.
I g. Itamif. plurcs ac probatiorcs: a lii, auccm Sc cdjt. quia pet
| infeparabilem unitatem.
I h Omncscdit. Sc mlT.aliquot, fed fiat lux . . . . aett Tilius, u!-
I tim.x edit. Parif. At liliu t. Haud incommode : reliqui autcmmiT.
| ut in tcxtu.