Vminus M I i ipft h i t «os , & non A Uc homo cernitur-,ut DomihuVàdòratàr :bjàcet
tpfi nos in pannisi fed fcilgeun ftems ; cunæ nalcentem
17. In te igicur eft Deus, per miitatem natu-
1
Sttruc.y. 36.
& } 7 -
XX non eft De us prater te -, per proprietacem
fubftancix, repulsa differentia.
28. In Hieremix quoque libro unum Deuni
Scriptùra di eie, & tamen SePatrem & pilitim
conntetur. Itaque ile habes : flic Deus nofter, &
non reputabìttcr alias ad eum. Hic adinverni oni-
flem viam difciplina ,XÌr 'dédit e am jacob ptkro
ïCûf.1.17
P > / .7Ï . 1 .
pannis 3 led §»lget.ii
'indicant, & ftellx dominantem : caro eft qua:
invoivitnr: divinitas, cui ab Angeíis miniftra-
tur. lta nec dignitas naturális majeftatis amit-
titur, & adfumtx carnis veritas compróbatur.
33. Hxc eft fides noftra. Sic fe Deus cognoft
ci voluit ab omnibus^ fie tres pueri crediderunt,
ñec inceildia circumjetta fenierunt 3 cüm infidos
noxius ignis exureret, & fidelibüs innoxia rto.tr« vototi« tnroinoitnotttv , , --------------------- , w . '.y-'-.v , . . • ,
m \ & I M dátelo fu . lo ß ;h u interri vifits B Agrama rorarec-, quibus àjiorttm mcfendia H
J -r, i o . ,r r . -n. n-priiKuSt- eft, & cìtm hominìbns converfatusefl. . nifiia mpriro ririPi n[*rnintf*riir inani
za. De Filio dicit ; Ipfe enim Oft cam h'òminì-
btts converfatus,•&. dicit : Hi.cDeus noficr^dr non
xftimabitur alias ad eum. Quid difeutimus. eum,
de quo tantus dicit -propheta , qitod ad eum
noli pòflìt alius-xftimari? Qua; enim poteft effe
alia xftimatiò, ubi deitatis unitas eft ? Gonfite-
batur hoc populiis in peri-culis.conftitutus : net
•ciebat ièrere quxftfones qui refigiònem ti-
mebat. ' • ’G
5 quia merito fidei perdiderat fuain
posna naturarci. Àderat enim, in.feerie Angeli
c qui mòftebat ut in numero Trinitari^ unius \
effet laudario poteftatis. Benedrcebatùr Deus-^
videbaturin Angelo Dei Filius-, fan&a Se fpi-
rifalis in 'pùeris gratia loquebatur.
C A P U T V.
Àrrìanorum vdrhe in Chriflum bUfpnémÌA re feruti«
tur , quibus antequam refpondeatur , monentìtr
30. Ädeftö, fände Spiritus /prophetis tuis-,
quibus ? ineffè confuefti, quibus credimus. Si
prophetis non credimus -, fapientibus credam
hujus mundi ? Sed ubi fapiens , -ubi fcriba ’?
* Rufticus iiofter cum ficus iniereret -, invenit
quod philofophus ignoravit. Qux ftulta.funt
enim hujus mundi^elegit D eus, ut cohfùndat
qux flint forda. Credimus Judxis; quia notus.
aliqualhdo injpdcea Deus? Sed hoc ipiìim ne- . ^ .
gant propter quod credimus ■ quia non nòruntD cìtm conditor ipie fit tempòrum. Homines ftijerabaht
catholici càveant kjòphifmatis philofopborum ; '
, -eo quod fc ìlk e t in illis hxretici fpem prxcipaam
collocarceli.
Qnc confideremus quàs Arriani deDei Alias c
filio inferant q ù a : f t i o n e s . , l 'i t
35! Diifimilem Patri dicunt effe Dei Filrim.
Hoc il homini bbjiciatur, injuria eft.
36. Ex tempore coepifle dicunt DeiFilium *
patrem, qui Filium tiegaverunt.
C A P U T I»V.
Aratmentis aliquot ad probandam Dei unrtaieni
colie Him- propojitis, in tribus magorum muneri-
bus Chrtjii divinitatem humani tat caique adúmbralas
ofiendit i non fecus ac in Angelo aim tribus
pueri sinter flammas deambulante\ divinita-
tis ac trinitatis tveritatcm%
V - Y T Num Deuni communis natura tefta-
l j tur 3 quia unus eft munduS¿.Unum
Deum fides frgnificat -, quia una fides novi &
veteris Teftamenti. IJnum Spiritum fándum
teftificatur gratia- quia uiium baptifma in nomine
Trinitatis eft.Unum Deum prophecx di-
c-unt-, Apoftoli audiunt.XJnum Deum Magi cre-
diderunt, & aurum , thus & myrrham fuppli-
ces ad Chrifti cunabula detulerunt, auro re.
nius, 8c effe ttolumus temporales. Ex tempore
ccepimiis, Sc fine tempore futuros effe nos cres
dimus. Fieri nos optamus a;ternos ^ 8c quomo1- .
do negare poifumus D e i‘Filium fempiternum-,
quern fempiternum dpcet atque 'demonftrat
natura, non gratia ?
37. Creatum dicunt. Quis audòrem inter
opera fua deputet, ut videatur id effe quod*
fècit?
38. Bonum neganti Sacrilega vox ipfa fé
damnatjUt indulgentiam fperare non poilit.
39. Negant veruni Dei Filium , negant 0111.-
nipotentem’i cùm fatéantur omnia fada per
Filium, omnia creata per Dei effe virtutem.
Quid eft enini virtus , nifi perfeda natura ?
40. Negant etiam divinitate ùnutn effe cum
Patre. Deleant ergo Evangelium,deleant Chriil,
ti Vocem. Ipfe enim dixit : Ego dr Pater unum fu- 3
mus. Non ego hoc d ic o ,Ghriftus dixit^ Num- 30.
gem fatentes, ut Deum thure vénérantes. The. ^ quid fallax, ut mentiretur ? Numquid impius,
' ft " ' n Dei , myrrha eft ut quod non erat ufurparet ? Sed fingula fufis lo-
cis plenius digerentur.
41. Nunc quoniam hæreticus dicit effe diffi-
milem 3 idque verfutis difputationibus adftrue-
re nititur , * dicendum eft nobis quod fcriptum
Iati rus enim regni, faerificium )
fèpulturæ.
- 3z. Quidigitùr volùerunt fibi myftica muñera
inter abjedá præfepia 3 nifi ut intelligerernùs
in Chrifto differentiam divinitatis Se carnis í
a. Amerb- Eraf. ac ralT. aliquot, inejie confiituifii 1
* . Non alium rufticum deiignat Ambrofius, cjuam Hicrcmiamj j
alludit enim ad ficuùm calachos, de quibus apud eumdem cap. 1 4 . !
i . & feq- • ' . y . • I
b . Amerb. Eraf. R om . edit, a c miT. nonnulli , latet ih cnnts.-
C ili. cummiF. m u lto p luribus ac p o tio rib u s, jacet &c.
c. R om . edic. ac inff. non m u l t i, qui muHiebdt ¡ haud prav o fenili
: rcliquæ tamen ac mil. complute s , qui monebat non etiam male
. Senfu serco eft Angelum indicaile in trib u s .pueris-divinarum
pe tlo n arum ttin ita tèm (ìgnificatam, non (ecus'a c in .fc q u i unus
. crat-, indicabatur unitas poteftatis leu n a tu ric i namque hse voces
promifeue ponuntur ab Anibrofio in hoc Op ere. Q u o d a u tem do-
e c tu r.in Angelo .cxftirifle Dei Filium ¡ ca fcntentia n o n u n iu sAm -
b ro lìi eft , verum e tiam n on p aueorum è prifeis P'atribus- H o s
in tc r Au£tor. gudfi. y eft. Teftam. longius p r o g re ffu sq u if t. 18.
dic it de N ab u c h o d o n o fo re , regnimerito ¡Ucamino Chrijlum vidit.
H u ic tamen v idetur pranvifle S. n ofter infra cap. ij.'n um . 8 o -
■ Vide interprétés in D an ie lem , & feholafticos in x. Sentén. Dift. 8 .
ficut & in D . Th om a : ! . p. q . ; i .
* H ila riu s qùoquc rela to eodeni h o c Apoftoli lo c o , nos p ré m
u n it adverlüs philofophorum a rgumenta & f â l l a c i a s à quibus
ctiam cavcndum p récipiunt alii Pa tres , maxime Vero A uguftinus
lib . 13 contra Tauft, c a p . i j . Scd Epiphanius Ariftotelisdiâleilicam
expreffe n o tâ t:a d quam etiam fp e ila d e Ambrofium no n inyiti c re -
diderimus. H in c fo rte n a ta eft ilia fabula, de q u a Card. Cufanus
in Apologia docte ignorantii. : Legitur, in q u it, heatijf. Àmbrofiuü»
letaniis add’tdifte : A dialeiticis ; quidam à dialeüica Ariftotelis , libéra
nés Demi ne.
eft : Cávete nè quis vos deprxdetur per philofi-, A
phiam, dr inanem fedutfioncm fecundttm traditio-
n'em homi num, dr fecundum elementa hujus mundi
, dr non ficundum Chriflum ¡ quia in ipfo habitat
omnis plenitudo divinitatis corpordliter.
4z. Omnem enim vim venenorum fuorúm in
dialeftica difputationeconftituunt, qua: philo-
fophorum íententiá definitur non adílrueñdi
vim habere, íed ítudium deftrueiidi. Sed non
in dialéctica complacuit Deo falvum facere po-
.as Cap.
1Ÿ.
45. Eunomii perfonam defugnint Arriani 3
íed eius perfidiam adferunt, impietatem exle-
qutmtur. Aiunt eum prodidiiïe effufius •, quîè-
Arrius fcripièrit. Magna cæcitatis effufio \ Airc-
torem probant, exfecutorem réfutant. Itaqüe
nunc in plures iè fe divifère formas, c Alii Euno-
mium, vel Aetium , alii Palladium , vel DemoL
philum atque Auxentium , vel perfidiæ hujus
heredes fequuntur, alii diverfos. Numquid di-
vifus eft Chriilus?Sed qui eum à Patre divi-.
pulum fuum i Regnum enim Dei in fimplicltatp fi- B dunt ,ipfi fe fcinduLir,
dei efly non in contentione fcrmonisi
C A P U T V I .
ChrìJiurn Patri dijfimilem non ejfe probatiirus, mr
moratis celebrioribùs Arrianorum ducibus, quam
male inter eos conveniat, aperit, atque adverfts
cos , tamquam in monftra quxdam , prxfidium
- Scripturarum oftendit.
43. Iifimilem igittir dicunt effe : nos ne-
46. Et ideo quoniam coitimupiter adverfias
Ècclefiam D e i, quibus inter fe ipfos non convenir
, confpirarunt, communi nomine ha:reti-
cos, quibus refpondendum eft, nominabo. Hx-
refis enim , velut quxdam * Hydra fabularum y
Vülneribus fuis crevit : Sc dum fiepe reciditur,
pullulavit, igni debita, iticendioque peritura:,
aùt velut quxdam monftruofi Scylla portenti
in varias formas di iti nota pèrfidix , velut ilipergamùS3Ìmmo
potius’horrernus harte C vacuum Chriitianx fectx nomen obtendit : fed
vocem. Sed nolo argumento credas -, fände quos in ilio impietatis fuX freto miferos inter
Imperator 3 Se noilrx difputationi ; Scripturas naufragia fidei reperit fluduantes, belluinis lue*
interrogemus, interrogemus apoilolos, inter- cinda prodigiis 3 tetri dogmàtis fxvo dente di-
rogemùs prophetas , interrogemus Chriftun% làcerat.
Quid multa ? Patrem interrogemus, cujus ho- 47. Gujus fpeluncam, fände Imperator, ut
nori ftudere f é dicunt , f i Filius * degener judi- ferunt n autx, cxcis latebfis inhórrentem, onu
cetur. Sed non eft honorificentia boni Patris nemque ejus viciniam cxruleis canibus inter
Filii injuria. Non poteft bono Patri piacere, perfidix faxa refonantem ,claufaquodaminodo
fi Filius degenerafle potius à Patre 3 quam Pa- prxterire.auredebemus.Scriptum eft enim : sepì Xeäef. x..
treni xquafle credatur. D aures tuas fpìnìs. Et alibi : Videte canes, videte .
44. Da veniam, fände Imperator, fi ad ipfos malos operati os. Et iterum : H.ereticum hominem, t u . 5. ie
paulifper verba converto.Sed quem pòtiflimùni poflprimam correpti'oncm de'vita, feiens quia fub- & “■
legam a Eunomiumne 3 an A rrium, vel Aetium verjus eft qui ejufìnodi eft, & dclìnquit, cìim ftt
proprio judicìo damnatm. Itaque, tamqùam boni
gubernatores quo tùtilis prxtermeare poifi-
riius, fidei vela tendarìius , Sciiptùràrumque
•relegamus órdineniv
ejus magiftros ? Plura enim nomina, fed una
perfidia, impietate non diffonans, cònimunione
difeordans : noft diffimilisrfraude, b fed coi-
tione difereta. Cnr enim fecuin nolint convenire
, non intelligo*
* . Degenér a t Àmbrofio p a ftim in h is libris illc ä ic itu r , q u ia
'principio fiio non ta n tum perfcctione fed etiam n a tu ra Se fub-
ftàn tià defeifeit. N c c aliter e tiam a bH ila r io fumitur lib. 8- deTrì-
■nit. Dum nihil in eo , Filio v id e lic et, ex [e Deus gignendo dégénérât.
N om e n etiam genus palïim ab cq d em 'p o n itu r p ro n a tu ra : in quo
c o n g iu it cum A u d o re lib -de Définit, apud Athanafium-, ubi le -
gimus (pviris % di\a , y&i yioòi w ’<?>
a. Ömn e s edit. & mil’, a liquot h tc Sc in fra duobus lo c is , Eu-
doxitim ,-T.unomium &c. alii vero mlT. m a jo ri numero & a u d o r i-
ia te ubique om ittu n t Eudoxium. E t certe liane cfle germanam lec-
tionem cognofcimus non folum q ù o d in c u n d is edit, a c mff. h a r
b e tu r , eftu magiftros, ubi dicendum e ff e t, eorum magiftros ; fed
c tiam quod, omiilo codem Eudoxio, poft paucos verfus a g it de Eu -
nomio. Ilium autem fortafle h îc addideric quifpiam , q u i legerk vel
apud Athanafium lib déSynodis p 913 Aetium EudoXii m agifirüm
dici,vel apud T heodoretum lib. 1. c. 1 7 . Aetium Annochiffi invenifte
E u d o x ium ,q u ie ju su rb is fic u t & poftca Conftantinopôlis epilcopa-
tum in v a fe rat, d o d rin a fecum. confentientcm. Aetius v e to , qùcm
a th eum vulgo nu n cu p ab an t,cüm Epiphanio tefte , litteras ad ulque
p to v e d am cetatem ignoraffc:r,opcram dédit dialedicæ.Præeipua ejus
d o d r in a in Ariftotelicis càtcgoriis po fita crat ,a c to to s dies in diyinis
rebus per lyllogifmos gcometriealque régulas tr a d a n d is , dennicn-
d i s , dividendis terebat Venie Alexandriam poft intrufiim in fcdem
patriarchalem G eo ra ium , à qu o e tiam ad obeunda munia eccle-
(iaftica videtuv admiftus -, unde fo rfitan eum Athanafius putavit à
Geo rg io diacoiium o rd in a tum , ctim tam en eum ordiném ab e u -
ncuclio Leontio Antiochiæ A rrianorum epifeopo accepiffet. I s r c -
(unde aifirmabat. Filium .Patri abusici effe , h o c e l i , diffiniiicm j
u nde fed a to re s ejus , q u i nonnumquam ab a u d ò ris nomine dicc-
ban tu r A etian i, frequencius Anornéi vockabantur. Aetium reliqui
Arriani ex a^ ita ru n c , non quod div e lla illc fe n ti re t, fed quod men-
tem fuam fimplicius patefaciens, blafphemiis fiuis to ti fad io n i con-
flabat invidiam. Itaque rclegatus fu it à Conftantio Ambladam
linibus Pifidix a c Phrygia: (b a rn , ubi libellum 3 0 0 argumenti:
v erius parologilmis fosium vulgavif H o rum 4 7 . confutar S.
p b a n iu s , qui tàm de A u d o re ipfo qu am de fequacibus eji
p e tfu n d o rie agit. Adi quoque Sozomenum lib. 3 . cap. j
& So c ratemlib. cap 3 j. Eu n omiu sm ag iftrum h a b u it Aetium,quem
S. Ambr. Tom* 1 1.
cùm Alexandriam a n n o j y t , • conveniffer ,eum d cih anno 3 j 8 . A n -
tiochiam ad Eudoxium , uri diximus , profi .ri feentem comitatus
eft. F a d u s h au d m u lto po ft'ex Aetii notarib Cyzicenfis epifeopus-, ■
tan ta vehementia p rad ic a vie c trores fu o s , u t Eudoxius in Concilio^,
jù b e n tc im p e ra to re , Conftantinòpòli h a b ito illu n icx u e red ig n ira té
fisa c o ad u s fuerir. R em q u id em à litc rP hiloftòrgius n a rra t , fcd o b
profcffum in Eunomium ftudium , q u i audiatur , .piane indignus.
Icritur abdicatus epifeopatu idem E u n om iu s , o rd inatis epilcopis
ac p re ib y te ris , Jèolftìonem fecit ; licet no n videatur nifi fiib j ° ~
viani imperio palam Eudoxio jmiciciani renuntiaffe. Q n i non igno-
rltbant in eadem opinione.ucrumquc effe e p ife o p um , q uod Eudoxius
rn.hr ! [' isa u t !
Ep t- I I i
per ig n àv iam defeciffet ab Eunomio indignum r a t i, cùm bu-
ju s fa d io n e fu b Eunomianorum vocabuio coiverunt. Ex his fuere
Georgius Alcxandrinus, Acacius Cxfari'enfis , aliique piures o rien -
tales epifeopi ; & in te r Occidentales qu i Arriànis partibus nomen dc-
d c rìin t, propc u niverfi. Eos Veto cetcì’i Arriani ae Semiarriani re-
ji'eiebant. Seripfere Gregorius N yffenus Se Balilius conerà E u n o -
rcium": de qu o meminit etiam ¡.piphanius Hxcef. 7 6 . Auguftinus
de Harrcf. cap. 1 4 . & p rsc e r T h eo d o re tum Soc ràtem & Sozòb
. V e t. edit, cum a n o vel a ltero mff- fed c'ogitati'ohe : R om . cum
reliquis,/è<( coitione M u lto concmnius 5 refpondetenim fuperioribus
i illis, communione difeordahs. Unus tamen è T h u an . fed contentione >
11011 p ravo fenfii.
c. GmnEs edit. Se pauci mff. Alii Eudoxium 1 alii Eunomium >
I alii m ulto p lu rc s 'om ittu n t, u t m o n u in iu s, alii Eudoxium : nonnulfi
I c tiam p io “nel Aetium, utro b iq u e h ab en t, -vel Euticium , non fatis
re d e . A t infra u b i nos cum reliquiscdit. a c non minima p arte mff.
I alii diverfos ; cereri fiite etiam p rs fe ru n t , olii ì diverfo fentiunt.
I Q ù o d autem ad tres illos h xrcticos q u i fu p enoiibus ìvic a cc en -
! fen tu r,cùm de primis duobus ad Concilium A quii, de poliremo v c rè
pluribus locis fu tu ra fit loquendi occafio, nunc de illis nibil addemus.
■ 1* . Mo n ftra poctarum fabulis decantata , & ig n o ta nemini.
Cum li is au tem qu am pulcre comparencur hé re fis acque h irec ic iy
turn H ydra: v irus a c lèptena capita dum cruncabantur , ‘fu ceref-
fcyllaorum canurn 1--------* * ' —
dit. Val. I l b r a itìiprm n.iein fcopulum naufragia plus làtis
p robant. Sed de his v ir fan d ù s ite rm rilib . cap. :
F f