33. Sed nepotes aliquis habere defiderat, Se ft
^avi nomen aaquirere. Primum fuos tradir, dura
-¡quícrit alienos : deinde certis defraudan incipit,
<ium fperat in cercos : confert opes proprias, Se
-adhuc pofcitur • nifi dotem fol vat, exigitur : fi
-diu vivat., oneroius eil. Emere iftud eit gene-
Tuin , non adquirere, qui parentibus filiae vendar
adfpedus. Ideone tot menfibus geftatur
•utero, ut in alienara tranfeatpoteftatem? Ideo
« commendane!ai virginis cura fufeipitur, ut ci-
tius parentibus auferatur. ■■...]
34. D icet aliquis : Ergo difluadesnuptias? Ego
vero íuadeo , Se eos damno qui diiluadere cora
fuerunt 3 ut pote qui Sara: ac Rebecca: Se Rachel
, ceceràrumque veterum conjugia feminaT
rum pro documentis fingularium virtutum re-,
cenfere foleam. Qui enim copulam damnat,
damnat Se filios : Se dudam per fucceifionum fer
iriem generis focietatem damnat fiumani. Nam
quemadmodura duratura in fieculum xtas fuc_
cedere poilet x ta t i, nifi gratia nuptiarum pro- (
creando: iludium fobolis incitaret ? Aut quomo-
*Gm.s:1.1. do prxdicari poteil quod' immaculatus Ifaac ad
sGw. jt. altaría Dei viciima paterna: pietatis acceffit,
*7- quod Ifrael humano fitus in corpore Deum vid
it , Se religiofum populo dedit nomen, quorum
* originem damnat ? Unum iàne habent * homines
licet íacrilegi, quod in his etiam à iapientifi
fimis probetur 3 quia conjugia damnando, pro-
fltentur iè non debui ile naici.
33. Non itaque difliiadeo nuptias, fedfrudus]
(aerata: virginitatis enumero. Paucarum quippe
hoc munus eil , illud omnium. Nec poteil effe
virginitas, nifi habeat unde nafeatur. Bona cum
bonis comparo, quo facilius quid prüftet, eira
ceat. Neque meam ullam iententiam adfero ,
fed eam repeto, quam edidit Spiritus landus
tap. 4.1. per Prophetam : Meliorefi, inquit 3fierilitas cum
virtute.
36. Primum enim quod nupturx pra: ceteris
concupifeunt, ut fponfi decore fejadent,eo ne-
ceffè eil impares iàcris iè fateantur eile virgini-
tfàl. 44- 3. bus , quibus iblis còntingit dicere : Spedo fus forma
pr.e filiis hominum, dìffufla e f i grada in labiis
tuis. Quis eil ifte iponfus ? N on vilibus addiclus
•obfequiis-, non caducis fiiperbus divitiis : fed cujus
fedes in fieculum fieculi. Filia: regum in ho-
fbiäemyo. fiore ejus. Adfiitit regina a dextris tuis in ve flitu
&Je3- de aurato, varietate cir carnami ita virtutum. Audi
- igitùr , filia , ér vide, & inclina aurem tu am , &
oblivi/cere pop ul um tu um & domum patri s tui ; quo-
niam concupivit Rex fpeciem tuam , quia ipfe efi
peus tuus.
yj. Et adverte quantum tibi Spiritus iànélus
ieriptura: divina: teílificatione detulerit regnum,
b 'aurum, pulcritudinem : regnum, b vel quiaiponfa
es regis e terni, vel quia invidum animum
c gerens, ab illecebris voluptarum c non captiva
haberis, ièd quafi regina doniinaris: aurum,quia
íicut illa materies examinata igne pretiofior eft,
a. Rom. edit .cum paucis míT. cometida virginis : alia: cum reli-
<]uis, commendando, duo mil". commendata , virginis. ,
* . -Manichici fcilicct, de quibus Auguftinùsinlib. de H xref. cap. J
46- ita loquitur. TJnde nuptias fine dubitatone condemnant, & I
quantum in ipfis e f t , prohibent ; quando generare probi bent, propter ]
s quod conjugia copulanda funt.
b- Vel quia jponfa eft re gis eterni, hxc in tnlT. multo pluribusprx- I
termi ttuntui'.
ita corporis ipecies virginalis Spiritui coniecra-
ta divino, forma: fiiar adquirit augmentum: pulcritudinem
vero quis poteft majorem exiftimare
decore ejus, qiue amatur a Rege, probatur aju-
dice, dicatur Domino, confecraturDeo : iem-
per iponia, femper innupta j ut nec amor finem
habeat, nec damnum pudor.
38. Ha:c profeclo vera pulcritudo e ft, cui nihil
deeft, qua: fola meretur audire a D omino:
Tot a es formofa, proxima me a , & reprehenfio non Cant. 4,7,
5 efi in te. Sponfa3 veni hue a Libano, veni hue a Libor **
nOjtranfibis & pertranfibis aprincipiofidei, a capite
Sanir Cr Hcrmon, a latibulis leonum, a montibus
pardorum. Quibus indiciis oftenditur perfecla, Sc
irreprehenfibilis virginalis anima: pulcritudo, altar
i bus coniecrata divinis, inter occurfus & lati-
bula ljDiritalium beftiarum d non inflexa morta- d
libus, ied intenta myfteriis Dei merujile dilec-
tum , cujus ubera plenaletitia:: Vinum enim U- ppai.i9y
dficat cor hominis.
^ 39. Odory inquit, veftimentorum tuorum fuper Cmt
omnia aromata. Et infr^i: Et odor vefiimentorum 10.
tuorum ficut odor Libani. Vide quem nobis tri- Ibltle">ni
buas, virgo , proceflum. Primus enim odor tuus
fuper omnia aromata , qua: in Salvatoris mifla 7„ba n.ii‘
funt fepulturam: & emortuos corporis motus , 3s.
membrorumque redolet obiifle delitias. Secun-
dus odor tuus ficut odor Libani, Dominici corporis
integritatem , virginea: florem caftitatis
exhalat.
5 C A P U T V I I I .
Locum fequentem Candcorum , Fa\ms diftillans
dfc. fic edijferit , ut inde anfam arripiat cum
apibus facras virgines comparandi.
40. | f Avum itaqije mellis tua opera com- cant,*,.\\
j n ponant 5 digna enim, virginitas qu^
apibus comparetur: fic laborioia, fic pudica ,
fic continens. Rore pafcitur apis, nefcit concu-
bitus, mella componit. Ros quoque virginis eft
1 fermo divinus j quia ficut ros D ei verba defcen-
dunt. Pudor virginis eft intemeratanatura. Partus
virginis foetus eft c labiorum , expers amari-
tudinis, fertilis fuavitatis. In commune labor,
communis eft fruftus.
41. Quam te velim , filia, iraitatricem efle
hujus apiculx, * cui cibus flos eft ., ore ibboles
legitur, ore componitur. Hanc imitare tu , fi-
lia. Verba tua nullum doji velamen obtendant,
nullum habeant fraudis involucrum j ut & pu-
p ritatem habeant, &.gravitatis plena fint.
4 z. Meritorum quoque tuorum tibi »eterna
poiieritas f tuo ore pariatur. Ne c ioli tib i, fed f
etiam pluribus congreges (qui fcis enim quando
a te anima tua repofcatur) ne receptacula hor-
reorum frumentis coacervata dimittens, nec vi-
tx tux ufui profutura, nec meritis, rapiaris eo
quo theiaurum tuum ferre non poffis. Dives igi_
tur efto, fed pauperibus 5 ut nature participes
tu x , participes fint etiam facultatum.
I c. Sic omnes edit, ac niff, aliquo t: aliiautem majori numero, non
I captiva laberis■
j d Mil- longe plurimi, non inflexa moralibus, unus moribus.
I c. Rom. edit, cum m(T. aliquot, foetus laborum. Minus comr
SI mode. f. Mir. non pauci, tuo opere pariatur-
* . Hie non fccus ac lib. j.Hcx aem. cap. jx . Virgilium imitatus
eft lanctus Doctor, ut illic a nobis obfcivatum eft..
43. Florem quoque tibi demonftro carpen- A
dum , ilium utique qui dixit « Ego flos campi, &
I ilium convalii urn.Tamquam lilium in medio fin a - •
rum i quod eft evidentis indicii, fpiritalinm-ne-
quitiarum fentibus virtutes obfideri 5 unde ne-
nio fruélum referat, nifi qui cautus accedat.
C A P U T V I I I ,
Pergitaijos è Canticis candcorum locos aptare f i b -
jecto argumento, & primum virginem ad Chrifi
turn inquirendum exhortatus, ubinam iUe inve-
niatur, exponit : turn defcripta ejufdem fecundum
iitramque naturam prafiantia 3 quibus ab co per-
f e ffionibus Sponfa exornetur, quibufve muniatur
prafidiis 3 aperit: poftremo eamdem cum Angelis
ob cafiitatem confert, nec non illi eorum parti
quos è cat lo intemperanda deturbavit 3 prafert.
pfal.uti
Í-
Gin. »7.
¡Ü
tfal. 140.3.
C ant. 1 . } .
Ibidem 3 .4.
b
Ibidem 1 . 1.
Ibid. '•}. l i .
Ibidem S. 6.
Ibid- f . io .
Matth- 1 7 .
19 . & fe q .
44. ^ Urne igitur alas-, virgo ,fed fpiritus • ut
' fiipervòles vitia , fi contingere cupis
Chriftum : In aids habitat, & humilia refpicit ; & 0
ipecies ejus ficut cedrus Libani, qui comam nubi
bus >, ràdicem terris inferir, Principium enim
ejus è ca:lo,poileriora ejus in terris, fruélus ca:lo
proximos edit. Scrutare diligeritius tam bonùm
florem, necubi eum in pe&oris tui convalle re-
perias 5 humilib.us enim frequeriter inhalatur,
43. Amat generati in hortis j in quibits eum
Sufanna dum deambulateti invenit : mori prius,
quam violari parata. Qui fint autem horti ipfe
demonftrat dicens : Hortus conclufus > foror me a D
Sponfa, hortus conclufus > fons fìgnatus ; eo quod
in hortis hujufmodi imprefla fignaculis imagine
Dei > finceri fontis unda reiplendeat • ne vola,
tabris ipiritalium beftiarum iparfa cceno fluen-
ta turbentur, Hinc ille a murali feptus ijpiritù
pudor clauditur,ne pateatad rapiham. Itaque
ilcut hortus furibus inacceflus vitem redolet,
flagrat oleam , roiam renidetj ut in vite religioj
in olea pax , in rofa pudor facrata: virginitatis
inolefcat. Hic eft odor quem Jacob patriarchi E
flagravit, quando meruit audirè s Ecce odor f l i t
mei ficut odor agri pieni. Nam licet plenus omnibus
fere fru&ibus patriarchi fandi fuerit ager j
ille tamen fruges majore virtutis labore gehera-
y i t , hic flores»
4 6. Accingete itaque, virgo, Se fi vis hujuice-
modi tibi ut hortus adfpiretjpropheticis eum
claude prjeceptis. Pone cuftodiam ori tuo, Se
oftium circumftantia: labiis tuis j ut etiam tu
poffis dicere : Tamqùam malus in lignis nemoris, F
ita fraternus meus in medio filiorums In umbra ejus
concupivi & fedi, & frutfus ejus dulcis in faucibus
meùi Inveni quem dilexit anima mea, tenui eum,
& non relinquam. b Defiendit fraternus meus in
hortum fuum, ut manducet frutfum pomorum fio-
rum. Veni, fraterne mi, exeamus_ in agrum. Pone
me ut figìllum in cor tuum, & velut fignaculum fu-
per brachium tuum. Eraternus meus candidus &
rubeus. Decet enim ut piene noveris * virgo ,
quem diligis, atque omne ili eo Se ingenita: divii.
tìitatis Se adfiimta: myfterium incorporationis
agnofeas. Caiìdidùs merito , quia Patris fplena.
A liquor miT. morali feptus Ìpiritu.
b . Ita mff. plcrique : nonnulli tamen & onines edit. Defccndat I
, . . . manducet: quod etiam conlèntic cum ikcio textu.
c. Kom. edit. fo la , Ille Jfretus à militibus. 1 *
E p h e f ì.i ) .
dort rubeus^ quiapartus eil virginis, Òolor ili
eofulget & rutilar utriufque natura:; Memento
tamen antiquiorain eo divinitatis infignia,quam
corporis facramenta^ quia non ccepit à virgine,
fed qui erat ^ venit in virginem,
4-7. c Ule diferetùsà militibus-, ille lahcea vul-
neratus, ut nos iacri vulneris cruore fanaret-, refi
pondebit tibi profeclo ( eft enim miris Se humilìs
corde, blandus adfpeclu ) Exfurge Aquilo,&'veni
Außer, adfpirà hortum meum, fiuant aromata
mea.- Ex omnibus enim partibus mundi odor facrata:
religionis d inolevit, dileda:que virginis
membra flagrarunt. Formofa ei ¡proxima mea, ut
bona opinìo :pulcra , ut Hierufabem. Non caduci
itaque corporis pulcritudo vel morbo peritura,
vel fenió 3 fed niillis obnoxia cafibus opiniò bo_
hofum numquam moritura meritorum -, virginibus
eft decori.
48. Et quoniam non httmanis jam -, fed chiedi
bus -, quorum vitam vivis in terris -, digna es
eomparari • accipe à Domino pra:cepta quee
ferves. Pone me ut figìllum, inquit, in cor tuum,
Ó* velut fignaculum fuper brachi um tuum : quo fi-
gnatiora prudenti^ tuie fadorumque documenta
prOmantur, in quibus figura Dei Chriftus
eluceat-, qui paterna: ambitum exiequans natu-
t x , totum quidquid à Patire divihitatis adfiim-
fit, expreffir. Unde etiam apoftolus Paulus in
Spiritu nos dicit effe figliato?5 quoniam Patris
imagirtem habemus in Filio 3 figillum Filii habe-
mus in Spiritu. HacTrinitate figliati caveanius
diligentius 3 ne quod accepimus pignus in cordi
bus noftris,autmórum ìevitas-, aùt ullius adultera
fraus refignet.
49. Sed faceflat hic iacris virgihibus metiisj
quibus tanta prxfidia tribuit primum Ecclefia,
qux tenerx prolis fòllicita fiicceffu-, ipfa quafi
murus abundantibus in modum turrium iiicref- e a n t s - i f i ,
cit uberibuS , donec fòluto obfidionis hoftilis
incurfiu, pacem validx juventuti maternx prxfidio
virtutis adquirat. Unde Se Propheta ait :
■Fiatpax inyirtute tua, & abundanda in turri- ffallii.7.
bus tuis.
je. T um ipfepacis Dominus poftquam validio-
ribus brachiis commiflà fibi vineta complexus, ' *
palmites fiios gemmare cönipexerit, vultu prx-
(ùle 3 nafeentibus frudibus auras temperar,ficut
ipfe teftatur^ dicens : yinea mea efi in confpeBu cant.t.
meo, mille Salomoni, & ducenti qui firvant fruc-
tum ejus.
51. Suprà ait : Sexaginta potentes in cìrcumitu
propaginis ejus,ftri£tis armatos enfìbus, & eruditos
praliar ihus difciplinis ; hic mille Se ducentos.
Crevit numerus, ubi crevit Se frudus 3 qiìia quo
iandior quiique, eo communitior. Sic Elifieus
propheta exercitus Angelorum prxfidia fibi
adeffemOnilravit : fic Jelus Nave ducem mi'Iifìx
cxleftis agnovit. PoiTuftt igitur frudum in nobis
cuftodire3 quipoifunt etiam militare pro riobis.
Vobis autem jVirgines iàiidXjfpeciale prxfidium
eft 3 qua: intemerato pudore iàcrum Domini
fervatis cubilo, Neque mirum fi prò vobis Angeli
militant 3 qua: Angelorum moribus militati.
Omncs edit. & paUci miT. adolevit, diletta quo ( Rom. quo
diletta j virginis membra fragrarunt : mlT. vero ceceri nobifeum
faciunt, nili quod plures leguuc, flagrabunt, uuus ftagrabant.
Cant. 3. 7J
& 8.
4 -Reg- S.
i1-
Itfut 14 .
ili