ì>fal. 4 4 .1 .
IfiU.109.j
. Cor. 1J.
infr. VA. S.
Alias Cap.
VI.
iohan.11.4.
jbid.17 J-
lbid. 13.
}i-&3tlbid
17 . 4.
•pofitioiierti. îsTonne evidenter videtur dicere
•quod ilcut vivus Pater eft, ita vivit 8c Filius?
Quod utique quis non advertat ad ünitatem
vicæ 4 quod eadem Patris 8c Filii vita f i t , elle
referendum ? Sicut enim Pater v i t dm habet i»
fecmet ipfo , fie dédit dr Filio v it am habere in
femel ïpfo. Dédit per unitatem : dédit non ut
auferat,ièd ut clarificetur in Filio : dédit, ut
complaceat i dédit non ut Pater euftodiret,
led ut Filius poffideret.
1 16. Sed objiciendum pntant quia dixerat :
Ego vivo propter Patrcm. Utique II àddivinita-
tem referunt , propter Patrem vivit Filius 3
quia ex Pâtre Filius eft : propter Patrem 3 quia
unius fubftantiæ cum Pâtre : propter Patrem 3
quia erudatum eft Verbum ex Patris corde,
quia à Pâtre proceilit 5 quia ex paterno genera-
tus eft urero, quia fons Pater Filii eft, quia radix
Pater Filii eft.
127. Sed dicunt fortafle : Si unitatem putas
Patris ac Filii vitæ eiTe, cùm Filius dixerit : E t
ego vivo propter Patrem i numquid unitas eft Filii
vitæ atque hominum : cùm dixerit Filius quia
£%ui manducat me , & ipfe v iv it propter me ?
128. Immo plane, ficut unitatem’ fateor elle
vitæ cæleftis in Pâtre 8c Filio per divinæ unitatem
fubftantiæ j ita vel divinæ naturæ vel D ominica;
incarnationis excepto privilegio, iocie-
tatem nobifeum vitæ lpiritalis in Filio eflè pro-
fiteor per humanæ unitatem naturæ : ^ualfis
enim caleHis tales dr calefies. Denique licut
in illo iedemus ad dexteram Patris, non quia
cum ipio fedemus, fed quia ièdemus in Chrifti
corpore, de quo poftea dicemusplenius: ficut,
inquam , lèdemus in Chrifto per corporis unitatem
3 ita 8c in Chrifto vivimus per corporis
unitatem.
119. Non iplum autem non vereorquia icri-
ptum eft : E t ego vivo propter Patrem ; fed etiam
fi per Patrem dixiflèt, non vererer.
130. Soient enim etiam illud objicere quia
dixit : Hac infrmitas non eß ad mortem , fe d pro
claritate Dei ; ut clarißcetur Filius ejus per ipfum y
Non iblùm enim per Patrem , 8c à Patre Filius
clarificatur ; quia feriptum eft : Clarißca me,
Pater, 8c alibi : Nunc clarißcatus eß Filius hominis
, dr Deus clarißcatus eß in eo , dr Deus clari-
ficavit eum : fed etiam per Filium, 8c à Filio
Clarificatur Pater ; quia veritas dixit: Ego te cla-
rißcavi fuper terram.
131. Sicut ergo clarificatur per Patrem , ita
etiam propter Patrem vivit. Unde 8c * quidam
<To£a* opinionem magis putaverunt eflè ,quàm
gloriam 3 8c ideo fic interpretati iiint : Ego te
clarificavi fuper terram , opus confummavi
quod dedifti mihi3 8c nunc darifica me, Pater,
hoc eft, ut fit hic iènfus : Ego opinionem
de te hominibus hujufmodi infudi, ut cog-
noicant te Deum verum 3 8c tu hanc de me
confirma illis opinionem, ut credant me tiium
Filium 8c Deum verum.
* . H o c eodem (cnfii hunc locum interpreratur Didymus in
Catena Gr ac. Patr. in lohan. Similiter etiam ipfum expiieat Cyrillus
Alex, in Thefeu. Adfert. jd i ubi tradit Ambrofianis verbis plane
iimilia. Sed alia expofitio germanior eft.
Difirimen quod conßare Arri ani moliebanture veri
bis Apoßoli ex Patre omnia, dr per Filium omnia
ejfe docentis, irride tur. Oßenditur enim illic
tamdem Patris ac Filii omnipotentiam exprimi ■;
quod cum ex aliis locis , tum ex ipfius Pauli
textu conßrmatur. Hunc abfurde ad Patrem re-
fe r r i ab hareticis , ac pertinere ad Filium ex
g ejufdem ferie demonflrari : nec tarnen quidquam
F ilii derogati potentini, / de Patre intelligatur.
Poßremo in iftfis, ex quo, per quem, dr in quo
aliquid , nullam intercedere dißferentiam , dr
hac omnia de tribus perfonis d ic i, evincit.
132. ¥ Am illud ridiculum eft, quod quidam ex
J ilio Apoftolico diferetionem inter Patrem
8c Filium faciunt poteftatis , a quia ferip- a
tum eft : Nobis tarnen unus Deus Pater^ex quo om- x c0r s.c>
nia, dr nos in ipfo: & ums dominus Jefus Chrißusy
^per quem omnia, dr nos f i r ipfum. Aiuntjenim
non mediocrem divina: majeftatis efte diftan-
tiam, quia didum eft : Ex ilio omnia, 8c per
hunc omnia. Nihil autem expreifius , quam
quod hoc loco omnipotens Filius evidenti ra-
tione fignatur 3 nam ut ex ilio omnia , ita per
hunc omnia. ■
133. Inter omnia t> Pater non e ft, cui diftum b
eft : Jduia univerfa ß rv iu n t tibi. Inter omnia ?^aL Il8‘
Filius non e ft, quia omnia per ipfum fefifa funty lohan.i, j .
D & omnia in ipfo conßant, dr ipfe eß fuper omnes Col°^1,17 '
calos. Non ergo inter omnia Filius, fed fuper
omnia : qui iècundum carnem quidem eft ex
familia Jud®orum 3 idem tarnen fuper omnia
Deus benedidusinfiecula: cujus eft nomen fuper
omne nomen, 8c de quo dicitur : Omnia rfial.%. 8.
fubjecifli fub pedibus ejus. Subjiciendo autem
omnia, nihil reliquit ei non fubjedum , ficut Hebr. i. s.
Apoftolus dixit. Quod fi hoc etiam iècundùm
incarnationisloquutus eftfacramentum, quem-
E admodum poiTumus de fiiperna: generationis
incomparabili majeftate dubitare ?
134. Nihil igitur poteftatis inter Patrem &
Filium certum eft interefle. Denique eoufque
nihil intereft poteftatis, ut idem Apoftolus ex
ipfo dixerit eflè omnia , per quem omnia, ficut
habes : gfoniam cx tpfi, & in ipfi
fu n t omnia.
135. Si igitur Pater, ficut putant, tantum-
modo fignificatur, non poteit idem 8c omniJ
F potens elfe,quia ex ipfo omnia: 8c omnipotens
non efle ,quia per ipfum omnia. Aut igitur invalidimi
, nec omnipotentem Patrem iua ad-
fertione memorabunt, aut certe omnipotentem
etiam Filium vel inviti voce propria fatebuntur.
136. Eligant tarnen utrum hic Patrem dècla-
ratum putent. Si Patrem, ergo 8c per ipfum
omnia : fi Filium, ergo 8c ex ipfo omnia. Si autem
&per Patrem omnia, nihil utique Filio de-
rogandum: & fi ex Filio omnia,fimiliter&: Filio
deferendum.
x37. -^c ne infidiari nos unius arbitrentur
obreptione verficuli, totum caput recenfeamus:
O itltitudo ,inquit ,divitiarum Jàpientia dr feien- ibiA-n.
I I a NonnullimlT. quia [criptum eft non efe differentiam potefintis
I qutafcrtptum eft ex Vatre omnia, & per Filium omnia ejus per ipfum ’•
nobts tarnen unus .• alu, & omnes edit, magis congrue ut in contextu.
J I b. Mit nonnuili, F ilm nm ffts
mm
ìi'aDei: qitàm infirutàbilia flint judicta ejus \ dr j
■invefiigabiles via ejusili Jguis enim cognovit fen-
. fum Domini ? aut quis 'conjìlidritis ejUs -fuit ? aut
'quis prior'dedit i l l i , dr rétribue tur ci ? Jpuoniam
ex ipfo j dr per ipfum , dr in ipfe funi omnia, ipfe
gloria in facttla.
138. De quo ìgitur didum putant , dePatre3
aii de Filio ? Si de Patre ì fed non eft Sapienda
Dei Parer 3 quia Sapienda Dei Filius eft. Quid
eft autem qùod non poffit Sapienda ■, de qua
Ï4.7.ì7- Scriptum eft : Cum fet una omnipotent dr ferma- ]
■nensfen fe omnia innovât ? Non ergo acceden-
tem legimus 4 ied permanentem. Habes ergo
jux'ta Salòmonein -, omnipotentem 8c permanentem
Sapíentiam. Habes edam bonam,'quia
lbid. j o. fcrip tum eft : Sapientiam autem non vincit malitìa.
139. Sed ad propofitum revertamur. Jpuam
infcrutabilia fu n t, inquit 4 judicia ejus. Si igitur
fchm.yii. omne judicium Pater dedit Filio 4 Filium Pater
videtur declarare, qui judicat.
140. Denique ut feias quia non de Patire
íed de Filio dicit, addidic 'i ^ u is prior, inquit 4
dedit idi ? Dedit enim Pater Filio : fed dedit jure
generationis, non muñere largitatisi Et ideo
quia nègari ñon poteft à Patre aceepiflè Fi-
Maith. ix. bum , iècundùm quod fcriptum eft : ómnia mihi
-tradita funt a Patre meo ; dicendo tarnen : £juis
prior dedit iIli ì non aceepiflè per naturarti â Patre
Filium denegavit , ied priorem non poftè
dici inter Patrem 8c Filium declaravit5 quia
etfi Pater dedit Filio , non tarnen quali pofte-I
riori dedit : quia increata 8c inæftiniabilisTrini-
tas, quæ unius eft æternitatis 8c gloriæ , nec
tempus nec gradum vel pofterioris recipit vel
prioriSi
141. Quod lì (Sræcôs magis códices fequen-
dos piitamus, qui habent* 775 'n çpirébio-m aura 3
vides quoniam cui nihil addi poteft , non dii-
par à pieno eft. Ergo fi Filio magis convertit
hoc totum Apoitolicum caput, videnius 8c de
Filio eflè credendum, quia ex ipfo omnia, ficut j
fcriptum eft : Quoniam ex ipfo * dr per ipfìim, dr
in ipfo funt omnia.
142. Efto tarnen de Patre didum pittent. íta-
que memineriirtus quia ficut ex ipfo legimus om-
iiia, ita etiam per ipfum ómnia : in univerfita- ,
tem quippe todus creaturæ Patris 8c Filii prò-
fertur audoritas. A c licet fuperius omnipotentem
Filium paterno probaverimus exemplo ;
taiiien quia illis derogare ftudium eft 4 confide-
. rent quia Se Patri derogant. Si enim infirmus I
Filius , quia per ipfum omnia -mumquid infirmus
8c Pater, quia & per Patrem omnia ?
143. Sed ut agnofeant nullam diicredórtem
inter hæc eitè 3 iternm demonftrabo ejuidem
eflè, ex quo aliquid^ 8c per quem aliquid 3 8c
oftendam utrumque de Patre ledum. Sic enim
i-Cor.i.fi habemus : Fidelis Deus per quem vocati efiìs in
commùnionem F ilii ejus. Quid Apoftolus dixerit,
confiderent. Per Patrém vocamur 3 8c nihil eft
* . Deerant græcæ voces in Ainerb. & Èraf. Sed hìc altimus in
margine hanc adfcripfit obfervationem : rìs -oejí<Aaxér m/tù. S ii '
habet locus apud Efaiam cap. + & itemapud Paulum. Ämbrofius
tarnen legiffe videtur «offï/ftite» > five <a&a¿8 mu*, chm dicit ¡ cui
nihil addi poteft. Et eamdem leitionem inUicabant qualiacumque vefti-
gia gr&corum elementorum : quamquam quod nobis tradidit editio Aldina.,
nec conftntit cum eo quod vertit Hieron. nec cum eo quod editum
eft nomine ¿X X . latine. N o n ablimilia quoque leguntur apud |
. quarftionis : per Filium creamu r , & hoc viliuS
a:ilimarunt ? Pater in communionem Filii vó-
cavit., 8c religioiè hoc ficut debemus -, at dpi »
mus: Filius omnia creavit, 8c putant non libera:
fui lie voluntatis arbitrium, fed coada: atque
fer.vilis òperacionis obièquium ?
144. Ut autem agnofcas plenius nihil diftare
inter Patds 8c Filii poteftatem, cum per Patrem
in communionem Filii ejus vocemur 3 ex Filió
eft ipfa communio, ficut fcriptum eft : Quoniam t ^
de plenitudine ejus nos omnes accepimus, licet fe-
cundùm gra:cum Evangelium 4 ex plenitudine
ejiis lntelligere debeam us;
145. Ecce 8c per Patrem communio , 8c ex
Filio communio : fed non diicrepans, fed una
communio;ficut idem Johannes in epiftolaiua
dixit : Et communicatio noflra fit cum Patre^dr cum i.i'ohan.i4-
Filio ejus fefe Chrifio.
146. Aceipe etiam quia non iblum ex Patre
8c Filio j fed etiam ex Spiritu iando nnam nobis
communionem Scriptura commemoravit :
Gratia3 inquit, Domini nofiri f f u Chrifli, dr ca- x cor.i'yi
ritas Dei -¡dr communicatio fatitti Spiritus cum om- nnib
us vobis. .
147. Qua:ró autem in quo minor videatur is
per quern omnia 3 quam is ex quo omnia ? » An a
quia operator adferitur ? Sed operatur 8c Pater*
quia verus eft 3 qui dixit : Pater mens ufque modo ^1.
operatur, dr ego operor. Sicut igitur Pater operatur,
operatur 8c Filius; Non ergo operator
' infirmus aut vili« eft 3 quoniam operatur & Pater
: & ideo quod commune eft Filio cum Patre4
vel propter Patrem inferiore loco accipi non
oportet 3 he Patri potius in Filio ab hareticis
derogetun
148. Nec mediocre illudi quod alibi etiam
idem iandus Johannes ad refeilendas Arrian®
perfidi® qu®ftiones ait ? Si fcitis quoniam juflus i
efiyfecitote quoniam b qui fe c it jufiitiam, ex ipfe %?.
natus eft. Juftus autem quis nifi Dominus, qui > b
jufticias dilexit? Aut quem 3 ficut fuperiora in- miM
ditant, repromiflbrem vit® habemus ®tern®,
fi Filium non habemus ? Si igitur Filius Dei vi»
tam nobis prbmific ®teraam, 6c ipiè juftus eft,
ex ipib ufique nati fumus. Aut (l'ex Filio nos
per gratiÀm natos negant3 nec juftum Filiuni
confitentur.
149. Credas igitur neceflè éft etiam ex Dei
Filio omnia 3 quia omnium ficut Deus Pater^
ita 8c Filius 6c audor eft 6c creator. Videmus
ergo inanem eflè hanc qu®ftionem ; cùm 6c de
Filio credi conveniat quoniam ex ipfe , dr per
ipfum, dr in ipfe fhnt omnia-. v
1-50. Diximus quoirtodo ex ipio , quomodb
etiam per ipfum; In ipfo autem omnia eflè quis
diibitet 3 cùm alibi fcriptum fit : ¿pupniam in ipfe àelofi.ièi
condita funt omnia in calis, dr in ipfe credta funt:
dr ipfe eft ante omnes, dr omnia in ipfo conßant ?
Habes ergo ex ipld gratiam f ipiiim operato-
rem 3 in ipfó omnium firmamentum.
IEftium in Rom. li. jj. ubi additar : Gerrftaniòrem lecHonem effe
o&iJloxev , quod et magli appoßte refpoftdeat verbum xirnTwJcSioef).
I Ccterum qua: hoc in cap. dilputat Anibrof. fuper diferimine prxpo-
I iitionum ex Sc per, iter um fufius diieeptantur üb. i . de Spirita S. ubi
I hanc ipiäm argumentationem ex Bafilio dcfumtain efte oftendemus; Ia. Fauci mff. An quia operatns.
b. Mff. aliquot, qui juftificat juftitiam. . . . aut per quani 3
ficut fiup. indicanti npromiffionem vit a habemus ? s ic igitur Sccf