V O O R R E D E v a n DEN
■ s, dig en nuttig gebruik zo bekend is , niet anders dan een Infeót zy ,
„ dat zich ongemeen vermenigvuldigt, en in Mexico met veel vlyts
„ voortgeteeld wordt. Onze Verwers gebruiken een Infeót, dat op eene
„ foort van kleine Eiken groeit, en zich daar vertoont in eene gedaante,
„ welke zo min naar die van een Diertje gelykt, dat zelfs de Natuurkun-
„ digen het langen tyd voor eene enkele ruwigheid van dit Boompje heb-
s, ben aangezien; wy noemen het Kermes, o f de Scharlaken ■ Bezit.
„ Waarom zouden wy niet gelooven, dat men met de Infeóten nog
„ meer ontdekkingen zal konnen doen, die even zo nut en voordeelig
„ zyn als de bovengemelden? Want die genen, daar wy ons thans van
„ bedienen, konnen ons aanleiding geeven, om meer diergelyken, o f
„ ook anderen , te vinden. Daar ons de Hiftorie van de Kermes o f de
j, Cochenille wel bekend is , zyn we immers in ftaat, om ook andere dier-
„ gelyke Infeóten te leeren kennen, en te onderzoeken, o f ’er onder
„ dezen ook niet eenigen zyn , waar van wy nut konnen trekken. Ter-
„ wyl ik de Moffelen , waar uit de Ouden hun Purper haalden, onder-
’ 3 zocht, hebbe ik eene foort van kleine Eieren ontdekt, welke aan ze-
„ kere Zeeluiden zeer gemeen z yn , en eene roode koleur geeven, die
„ men geenzins gering moet fchatten ; vermids dezelve van zeer veel
„ dienft zou konnen weezen ter Verwinge van ’t Lynwaad. De Gewas-
„ fen, bekend by den naam van Gal-Appelen ofGal-Nooten, die men
„ gebruikt om zwart te verwen en Inkt te maaken, groeien wel inder-
„ daad aan de Boomen , maar worden echter door Infeóten voortge-
i3 bragt. ö
„ Het gebruik, om met Infeóten eene zekere foort van Vygen ryp te
,, maaken, is een der ouditen en zeldzaamften, die men zich zoukon-
„ nen verbeelden. Men bediende zich van dezelven reets ten tyde van
„ Theophraftus en Plinius; en de Heer Tournefort heeft op de Eilanden
„ der Egeïfche Zee gezien, dat zulks nog gefchiedt, ter plaatze alwaar
„ de inzameling dezer Vruchten de gewichtigfte bezigheid van ’t Land-
„ volk is. Men teelt aldaar tweeërleie Vygeboomen, naamlyk den wil«
,, den (zynde de Caprificus der Latynen,) en den tammen. De wilde
,, draagt s jaarlyks meer dan eens Vruchten, en in dezelven groeien
„ Wormen , die in eene foort van Slakken veranderen. Indien nu de
, , tamme Vygen tydig zullen worden, moet men zich van de Slakken der
,, wilden bedienen: want de sneeflen vallen af voor dat ze volkomen ryp
#3 zyn , als ze niet op den rechten tyd van die Infeóten aangeftoken wor-
„ den.
S C II R Y V E R .
dén. In Juny en July verzamelt het Landvolk de wilde Vygen, en nadat
ze dezelven met Gras of Bandjes tezamen gebonden hebben .brengen
zy ze by de tamme Vygen; zy verzuimen niet van alle avonden
, op de wilde Vygen, die men plukken kan, dat is, op die genen wel-
ken Infeóten bezitten, die op het punt zyn van ’er uit te kruipen, en
c „ op de tamme Vygen, die dezelven noodig hebben, wel acht te geeven..
Indien zy de wilde Vygen niet ten rechten tyde haaien, vallen
” de tamme a f zonder ryp te. worden. Het is bovenal waarfchynlyk, dat
„ de noodzaaklykheid van zulks te doen , door de menigwerf herhaalde-
„ ondervinding, beveiligd zal zyn geworden; vermits het Landvolk het
’ , overige van ’t jaar zorgvuldig en vlytig toeziet, o f ook de Vruchten
der wilde Vygeboomen op den bekwaamen tyd in ftaat zullen zyn otw
„ de noodige Slakken te- leveren; want de verzameling der Slakken is
1 noodzaaklyk, indien ze Vygen verzamelen willen. Zy hebben nog
„ een ander en geringer middel,, zegt de Heer Tournejort; teweeten,
„ zy ftrooien op de tamme Vygeboomen het Ascolombros, eene Plantin
„ dat Gewefl zeer gemeen,- en in welker Vruchten ook. Slakken groeien
,, die bekwaam zyn om de Vygen aan te fteeken.
,, Onder de meefle foorten onzer Vruchten worden diegenen-, welken^
, wormfteekig z yn , ’ t eerde ry p : de eerde Pruimen, de eerde tydige-
n Peeren,. zyn gemeenlyk wormdeeldg. Het is niet te denken, dat de
Vygeboomen, ,die in Griekenland.gekweekt worden, juiddeeenigden,
,, z yn , welker Vruchten met nut en in menigte, door het aandeeken der
„ Infeóten, tot fpoediger rypheid gebragt konnen worden..
,, Ik zal my met de Artzenyen, die wy van de Infeóten konnen maa-
„ ken, en die ’ër werklyk van bereid worden, niet zeer lang ophouden;
,, de Ouden hebben ons een tamelyk getal daar van opgegeeven, en
,, Willem van den Bofch heeft ’er, in het vierde Boek zyner Medicinale
„ Hiftorie der Dieren, een gedeelte van opgenoemd. Men zou, naar al-
„ len fchyn,. zeer verdwaald weezen, indien men zich op de kracht van<
„ alle deze Artzenyen verlaaten wilde; nochtans is het buiten twyffej,
„ dat het gebruik der Spaanfche Vliegen in zommige toevallen van goe-
de uitwerking is; dat men zich in andere gevallen met vrucht van de
,, Bloedzuigers bedient; en dat de zogenaamde Piffebedden, de Regen-
„ wormen o f Pieren, benevens andere Infeóten in de Medicyhen met nut
„ gebruikt, worden. De kracht der Druppels, o f de Spiritus, dien men;
aft i Uit -