maanden tot 18 & 20 weken, werpt 4 , 5 , 8 , fom-
tijds ook 12 en meer jongen.
Eigenfchappen. Overtreft niet alleen in grootte,
maar ook in reuk, doch vooral in gehoor, het
tamme varken; is meestal geheel zwart, doch ook
nu en dan w it , graauw en half zw a r t; bij dag
houdt het zich fchuil in zijn rond uitgehold, uit
boomtakken gemaakt en met mos en loof zacht gevoerd
nest of leger, en verlaat het des avonds , om
op wei- en akkerveld voedfel te zoeken ; het wordt,
naar men meent, 20— 25 jaren oud.
2. Sus DOMESTicus. Linn. Spec. 1. p. Het tamme
of gewone Varken of Huiszwijn. Le Cochon.
The tame Hog, D a s z a hme S c h w e i n .
Button , Tom. V , PI. XVI & XVII.
Kenteeken. De Haart aan het eind harig in evenredigheid
van het wilde zwijn ; fpits uitloopende,
en zijdelings vooroverhellende ooren, meestal vuiJ
wit van kleur; in de bovenkaak 4 , naar elkander
toehellende , in de onderkaak 6 eenigermate vooruitwekende
voortanden, van welke die der bovenkaak
nier, gelijk de onderfte, breed en fcherp, maar lang,
rond, en aan het uiteinde ftomp zijn, en met deze
bijna een’ regten hoek uitmaken.
Het tamme Zwijn of Varken, dat ook in alle dee-
len van Nederland, als een onmisbaar huisdier
wordt aangemerkt, geeft (offehoon door den invloed
van luchtHreek en voedfel eenigermate ontaard), -
door deszelfs gröote algemeene overeenkomst, den
meesten grond, om te vermoeden, dat het een afstammeling
zij van het oorfpronkelijk wilde zwijn.
In de meeste gewesten van het Rijk z ijn, gelijk
bij
bij alle tamme dieren , door de vermenging der zwijnen
uit ver afgelegene landen, zelfs uit andere we-
relddeelen , met die van het Noorden , vele zoogenaamde
rasfen ontdaan, van welke, deels om hun
beter fpek en vleesch , deels wegens hunnen groote-
ren ligchaamsbouw, de drie volgende, als de voor-
naamfte bijzonder in aanmerking komen.
Eerfielijk. Het gewone zoogenaamde Drenthfche
of Gelderfchd varken-ras, met een’ grooten kop, tamelijk
lang en hoog van pooten , en gehalte.
Ten tweede. Het Hollandfche varken-ras, met
kleineren k o p , een vrij lang , uitgerekt lijf, en korte
pooten; en
Ten derde. Het Duitfcbe of Hanoverfche ra s ,
gewoonlijk in Zuid-Holland Schrammen genaamd,
met een’ langen, fpitfen kop, een zeer uitgerekc
l y f , platte borst en zijden, lagen buik, en kort van
pooten: deze laatfte worden vooral, als in allen
opzigte ter voordeelige mesting of vermaking het
meest gefchikt, en daardoor als het grootfte voordeel
opbrengende gehouden.
Voedfel. In alles als van het wilde zw ijn , lïiet
bijvoeging van verfchillende meel- en melk-fpijzen
en z ., welke ter mesting van het tamme of huis-
varken gewoonlijk worden gebruikt.
Voortteling. Van April tot September, hier en
daar ook in Maart en October; xie zog draagt om*
Rreeks 4 maanden, en werpt van alle zogende dieren
het meest, dat i s , van 4---- 24 jongen, die gedurende
6— 8 weken gezoogd, aan gewoon voeder
gewend worden, en van welke de beeren op den
ouderdom van i i , de zeugen niet dan in het tweede
jaar ter voortteling gebruikt worden.
De eigenfehappen van het tamme zwijn , offehoon
door