X K
4 ' F I '
i
i l
"*■ ■* . 1ft
. Í
' »• î •?
. ft e, k!
ï I F ' I ^ 4 f Il 'ri>. .;»• f
A r'iS
R ;
f t 'ir ii
i l ■'
Ü »5 fi « I l | !
ï U
Í .'t
*1
i f
-il f t '
»‘’ï! ! ■
■;• .ft ,
■ . ’- i ' .
ft\' i
. î'i f !
i- ri ft
" ' " v '
! X i l
<îî" r'A;^
J »
’f
I
fi.
Í2 4
ttn t’faitten gefet / in Y mibben ban be toeïe?
fee een boÏÏehcn / boben fpité toe-ïoopenbe /
AJOojt-fpjnpt / toaec in be saben / bie oocft
SCootèc aïé banbe witte Plom pen 3ijn / be?
fïooten ïeggen.
0 e kleyne Plompen fpjupten op be feïbe
tbaniece aïé be gcoote boojt / maec be bïa?
be cen 5ijn beeï hïepnbec / be gcoote ban een
païme batt een Ranbt bccepchenbe. 0 e gee?
ïe bïoemen bectooncn ficR fîeccc-toijé/ ban
gebaente bie ban Speen-kruydc nict onge?
ÏRch. ©et 3aebttoojbt mebe ht boïïehené/
aïé bie ban be groote geele Plompen be?
toacct.
bïoemen becepbt. Galenus, Diofcorides;
Vorichen - beet Rccft hoîte COttbe bïabe?
ren / be toeïche gemepnïRch niet gcootec en
5ijn / ban bc nageï ban een bnpm / anbec*
finté be gebaente batt Plompen - bladeren
feer tocï upt-bjuchenbe. 0 e bïoemen be
Om het bloeden te ftel pen : Bcernt ôet?
fcRcPlompen-bladeren , fîootfc hïcpn / tllî
be ïegtfe pïaefîec-toR'éop betoonben. Theo.
phraftus.
Voor heete Koortien, droogen Hoeft,
ende ontftekinge des Ingewants ; Bceitlt
gRebifîiïïeect IDatec ban witte Plompen.
bloemen; een pint/ ^pcoop banbefcïhen
ttoee oncen / mengRt bit te famen eiiöelaei
Riec ban bichtoiïé bjittcimt.
Voorpijn vande Milt: Bccmt Bo««
ïcn ban be Plompen ttoee ïoot / sieôtfc op
in een Raïf pint toitte IDR'n j om booj ttoce
cepfen te gebjupchen. Plinius^.
Voor HoofC'pijn ende ontftekinge van de
Lever, Mildt ofte Nieren : BecmtRctg«
bifîiïïecct IDatec ban witte Plompen-bloe-
men fbo bccï bail nooben ié / boechen Ijicc
fîaen uit bjic bïabecen / bie meefîcnbeeï toit in nat gemaecht srjnbe / fuît gRp boojljec
cnbeinYmibbcntoatgeeïacRtigRbanbcctoe booj-Rooftbinben/ ofi
59111 bobcn be blabecen op ïange fîeeïhené
upt-fîehenbe.
Pfaetfé. -0e Groote Plompen.gcocpen in
be ^oeïen/ 0 jacRtcn enbcicaegR - Wopen?
bcHebiCCen, 0 Ckleynegeele Plompen en?
be Vorfchen-beet tocct Riec te Eanbe in fîiï-
^aenbc iDatccen gebonben. ,. ,, ;
^T.. Tijdt..‘2iïiebefoojten ban Plompen bjcn?
¿enMec ôïoemçn in May oftc j uny boojt ;
l^ïïedl Voriçhen-beet bïoept ift |uly oftC
AuguftÜS. ‘ - ; ■
Aert en Krachten. 0e toojteï CUbe Ret
jàet banbe Plompen xijn bechoelenbe enbe
becbjoogenbe fonbec einige fcRecpigRepbt
tôt in.bcn becben gcaebt. 0 e bïoemen ? enbe
bïabcc en* stjh bechoelenbe enbe bocRt-ma?
henbe ban aéct en hcacRtcn, 0e fmaech
banbe kleyne geele Plompen’bctonfi gRe?
uoegRfaem bat fp ccnigc toacmte bp Raec
Rebben.. Dodonænus.
Medicioael gebruyck.Voor ontvloeyinge
.des Zàets, onmatige Maent-ftonden cnde
Buycks-loopen i Beemt ban Ret jaet ofte
ïoojtetbauPlompen eeii- bieteribeeï ïooté/
Imbe geeft Ret met IDijn t o t ou een repé
ôîft* lüubece sebAnpclieiibe Confecf ban be
ofte op bc cccRtec oftt
fïincfeec59beofteop bc ïenben ïeggen; Do. donæus.
Wat er-linfen ofte Enden-krmflfx 't
Latijn Lens Valufins.
Gedaente.
D0 Water*-linfen jRn anbccé nictaïf
hïepne bïabehené / in groote men#
ten beé Comeré op Y toatec bjijbenbe/ U
toeïche upt Ret mibben in pïaetfe ban fîet»
ïcn ofte toojteïen eenige bnnne toitte faftliti»!
gen upí-toecpen. Plaecíen. 0 ít Hcupbt toecbt obtcWo!»
DigR ín poelen enbc fîiï-fîaenbe 0 jacljteiii
gebonben. Tijdt. ©et homt ín be ^omecfe Saenil
ben boben op Ret toatec bjtjbenbe te booi»{
fcRíjn.
Aert en Krachten. Enden-krooft ié boi
mahenbe enbe bechocïenbe bp na tot in ínt
ttoeeben gcaebt. Galenus.
Medicinael gebruyck. Voor Hooft-pijnj
opdrachtinge des aengefichts, ende hei
j^GeRvelien ; B«m t Wager^iBÍen foo Di
gmoegR ié / mbe ÏegRtfe ban bupten op /
De fclbe bichtoiïé becnieiitoenbe.
Voorhitteende roodigheydt der Oogen ,
als mede ontftekinge des Levers: Beemt
’tgfbifîiïïeectlDatecban Water-linfen, en?
De bjafcRt bc oogen bichtoiïé baec mebe /
ofte ÏcgRt Ret met boechen op be cecRtec 5ij?
I De. Ravelingius.
V or Y Flerecijn : Bccmt CCU goCt beeï
Warer-linien, macchtfe toaciti in een aecbe
ofte yffcc pot / enbe fïaetfe met ecn ïmnen
ôoecit pap toijé ombe ©oetcn. R^bbe
een dDan gehent bie booj bit mibbeï ban
'd)£i f obagca / toaec mebe Rp bichmaeïé
fgequeït toaé / boïhomen genefen ié gRe?
toeefï.
I
Wäer-nooten ofte Mmck-yfers, înY
Latijn Trihulus Aquatieus.
, ' Gedaente.
T\ 0 îDojteï ban bit 0etoaé xRn met beeï
Rapj-toijfe befeïingen aen be gconbtge?
heiîiqRt/ ïange fîeden / op beel pïaetfen
let be feïfbe pupgRte"betoaifen/ boojt-
:ngenbe. 0p Rct opperfîe ban befe fîee?
Ini/ ôieaïbaec bichctj aïé onber Ret toa?
’C ÎP / homen be bjeebe cnbe aen be han?
len toat gefcRaecbe bïaberen / eïch op een
iefonber fîeeïhen groepenbe/ te boojfcRRn.
“ ftuffcRen enbe onber befe toaffen be bïoem
tcné/ bie ban Boothené/ toat gcooter aïé
isfcl-nootcn / enbe met bier fcRerpe hrom?
!c 0oojnhené befet / geboïgRt toojben ;
Ife beflupten in ficR een toitte Hecne / niet
inliefTRchbanfmaech.
Plaetien. ^n Brabant cnbe fommige anbe?
« Getoefîcn ban Nederlandt bintmen bit
ietoaé in be Dpberé enbe fîiï-fîaenbe hïàre
lateren.
Tijdt. 0 it Hrupbt bïoept in be IDaent
Ny, enbe fijn bjucRten toojben in Augu-
lus boïhomen enbe cRp*
Aerc en Krachten. 0e Wacer-nooten 59'n
cïtoeïeiibe ban aert / enbe eenigRfïnté t’fa
îii-trechenbeban hracRten. Galenus.
èfedicinael^ebiuycko Voor ßloedupiffen
, Y Graveel ende aiderhande Buvckloopen
: Bccint gcbjoogRbe îDater-nooten
een bierenbed ïooré/ fRn gefîooten xRnbe/
ïaet Ret met IDijn in-nemen. 0m be ^teen
oftr0 jabeeî afte fetten/ gebjupchen fom?
mige be fclbe aïéfe nocR berfcR 5Rn / toaec?
om ooch be erbacen 0eiiceé-meefîer Leo-
n 3 r d u s Fu ch fi u s bc bccfcRf IDateC'itooten in
fî/n grbifîiïïcf It IDatcr tegen be ^teen enbt
0jabceï booj fcRjRft.
Water - duyfent - bladt, in Y Latijn
Millefolium Aquaticum.
Geflachten.
y '5in bit Hcupbt becRacït Dodonæus
maec cen foojte / Lobel boegt’ec bc
boïgenbe / bie mebe m Nederlandt gebonben
toojben / nocRbp: ttoeebe Water-duyfent-
bladt, becbe Water-duyfent- bladt , cnbC
Waror-duylent-bladtmet geele Gehelmde
Bloemkens.
Gedaente. 0e eecfîe foojte ban Water-
duyfent-biadt bjcitgRtboojt iipt CCU cncheï?
beenbefïccRte toojtël een ïangê bunne fîeeï/
bîc met beeï bïabecen betoaffen i0, Befe
bïabeccn 3Rn bebcc ofte pïupm- getoijé
een mibbel-cibbe tTamen - geboegRt / be
Venckel - bladeren , Roetoeï becï mcCC gc*
fîiippeït/ niet ongcïRch/ enbe onbcc en bo?
ben Ret toatec boojt-fpjuptenbel 0e bïoe?
meri homen boben op De fîeeï hcooné-toijé/
geïRch aenbe Aert-duyfent-bladt, te booj?
fcRRn.
0e ttoeebe foojte ban Lobel aengemecht/
Reeft feec ïange fïêeïen / bie Riec en baec ge?
bogen 3Rn. 0e bïabecen geïRchcn Die bail
be Verkens- venckel feec toeï. 0e hïepuc
mofcRacRtige bïoemhené homen aen bunne
fîedhené aec-toRé boojt.
0 e berbe foojte ié be boojgacnbe feee
geïRch/ maerbe bïoemen enbe saet-Rupé?
hené homen met bie banbe Water-hanen-
voe> ober cen. ’
Warer-duyfent-bliidr metgeele Gcheîm-
de Bloemkens Reeft fcec bitnne fîeeïhené en*
be bïabehené/ toaecbanbeffedhené foob«
B-3;
W
Á
i )
./«I J
n
■r 1
K .