u s »
5 .J ii
Voorhardigheyt en verftoptheyt van de
Lijf-moeder : %act bt ©joutoc aiïe Dagciî
eenige tRbt in toatec / bacc be toojtd in gcfo?
bcn ié / ffttcn / of gcbjupcht Rct tôt ccn ff a?
bingc. Diofcorides.
Voor loopende Gaten, Fiftulen, en holle
Zeeren : ¿tcopt’cr Rctpocpcc Pau bc tooj?
tel in / of bermcngRt Rct met ©oningR ( cn
ffccchtRet met toÎcchcu baer in. Plinius,
Ægineta.
Voor Buyck-pijn : Bccmt baU bC toOJtCÏ
ccn bicrcnbccï ïooté / en gccft Rct met B^cbc
in. Diofcorides.
Voor Klieren, Krop-fweeren, en andere
harde Gefwellen : Hoocht bC toojtcï murto/
Ch hïcpn geffootcn sRnbc/ ïcgRtfc pïacffcr-
ItuRéop. Mefue, Diofcorides.
toctcn toitte bïocmcn met bioïette ffrce'
pcn I purpcrc bïocmcn met toitte fltccpcn
cn bïccch-gcdc bjacphcné / gïjcfpidîclôc
bïocmcn / gccïc blocmcn / bïccchc blocmni
cn gout-gecïc bïoemen met bouchcr-piit;
pere ffrccpcn. 0nbcr bcfc foojtc toojfeii
fommigc met acRt bïabigc bïoemen gcfirn,
Voor Hooft-pijn : ©acïtRctUptgcbjllChtC
fap ban bc toojtel in bc Bcué-gaten op / cn
nccmt pocpcc ban îreas-wortel ccn Ralf ïoot/
HsRn ban Roofen aubrrRaïf oncc/ B>ïic ban
Roofen CCU Ralf oncc / bermcngRt Rct tc fa?
racn/ cn binbt Rct booj Rct ©ooj-Rocft. Mefuc,
Ravelingius.
Saffraen 5 in ’t Latijn Crocus.
Geflachten.
^t Bctoaé toojbt in ccn tammc cn bcr^^
fcRcpbe toilbe foojtcn onbecfcRepbcn ;
D
toeïche ïaccffe toeberom in bjocgc of in be
Lente bïocpcsibc / Cil ïatC bf Hcrft-Saf-
fraen gcbccït ié-
Gedaente. 0 c tamme Saffraen bjCUgRt
boojt ffcr fmaïlc / ïange bïabcrcn / cn
bjaegRt bïaeutoe of bonchet-purpcrc fcé-
biabigc bïocmcn / bie in ’t mibben coobc
bjacphcné / Y todch cpgcmïRch Saffraen
gcnacmttoojbt/ cn ccn pjicmhcn / Y todch
aen Y cpnbc in b jicn gcbcdt l'é / bcrcicct sRn.
0e toojtcï ié boï ofhliffcraduigR.
0 e vroegh bloeyende Saffraen l'é bC bOOJ?
gaenbe ban gcbacntc tod gdRch / macr
fommige Rebben toat bjccbcr bïabcccn/
ooch bcbinbt mcn bat befc fbojtc bïocmcn
ban bcrfcRepbe bertoe boojt bjcngRt / te
0 c Herfts-Saiïraen pcrfcRÎÏt bau bC îsm.'
me of Hüf-Saffraen., oiîl bat bc bïabci'Cll
acn bcpbc ¿jbcn met toitte geboojbc ffrecpcti
gctchent sRn.
Plaetfe. HÏÏC bcfc fOOJtCll bail Saffraen
toojbcnÎnbcNederlandenaïïCCn ÎU bc ©o?
bcn gcbonbcn.
Tijdr. 0 ehofcnherfts-Saffraen blogmf
in September of November. 0c vroegh
bloeyende Saffraen bjcngt ffjn blocmcn ill fe
Lente boojt.
Oeffeningh. 0 c Saffraen bcgccrtopfci!
openïucRtige pïactfc gRcpïant te sRn / ni
toojbt booj bc hïifferé of boïïen in September
of Oftober bcrmcnigRbuïbigt.
Aereen Krachten. 0 c tatnme Saffraen®,
toarm in ben ttoccbcn cn bJoogR m bru ret?
ffcngracbt/ openenbe/ bertcerenbe/ta?
mejbjcnbc/ pRn-ff llïcnbc / cn Y Rerte ta?:
ffcrchcnbcbanhracRtcn 0 c anbcrcfoojtcii
toojbcn tot iBcbecRnc nict gRcDjiipclit.
C. Bauhinus, Brunfelfus, Matthiolus,Dodonæus.
Medicinael gebruyck. Voor fwaermoe-
dighey t , verftoptheyt van d_e Borft of Engh-
borftigheyt» Zijde-pijn, Geel-fuçht, be-
fmetrelijckeSieckte, fwaren arbeytdcrba-
rende Vrouwen, cn om de Maendt-ftonden
en Na-geboorte af te ietten;
Saffraen ttointigR grcpn / cn gccft Ret ni(t
ÏDRn of ccnigR bcquacm nat in. Bruûfelfus,
Matthiolus, C. Durantus.
VoorMafelen en Kinderen Pockskens;
©ter toc ïact ccnigc grepnen Saffraen in ««
mcn.
Voor Seeren en loopende Oogen; w
mcngRt Saffraen onbcc ccnigR 0 ogR-bJatct
of ©joutocn-mdch / cn bjuppt Rct infe
0ogcn. Ravelingius.
Hjacin^
Upcmthen, in Y Latij n Hyacin*
thus.
Oeffeningh. 0 e Hyacinthen bcgccrcîî
il! fabeïacRtige tocï bcrcpbc acrbc gcpïant
tc 5Rn/ en toojbcn gcïRch bc anbcrc boï-
gctoafîcn aengetedt.
Aert en Krachten. 0c toojtCÏ ban Hyacinthen
ié bcrbjoogenbe in bcii ccrffcn / en
bcrhocïcnbc in bcn ttoccbcn gracbt. ©et
5act ié matdRch geffdt in Rittc cn houbc /
macr bcrbjoogenbe tot inbcn bcrbcn graet.
Galenus, Dodonæus.
Medicinael gebruyck.Voor Buyck-loopen
en Geel- fucht ; ©ier tcgcu gcbjupcht Rct af-
jicbfd ban bc toojtcï / of gecft ban Rct sact
ccn bicrcnbccï ïoeté met ccnigR bcquacm
natin. Diofcorides.
Geflachten.
rrHnbit SDïocm-gctoaé toojbcn bccï
y foojtcn gcbonbcn / bc boojnacmffc jRn
«emeyne Hyacinth, Orientaelfe Hyacinth,
Hyacintji met druÿf-wijfe bloemen cuge-
ferrede Hyacinth. 0C CUrÎCUfc Hrupbtinîictfocchcc
han mccr foojtcn ban Hyacinth
bp bc bcrmacrbc Hrupbt-bcfcRjRbcré
Clufius'cn Lobel bcfcRjcbciî binben. •
Gedaente. 0C getneyne Hyacinth Rccft
lange/ fmaïïe / bïinchenbe bïabcrcn/ tuf?
ft#ii bc todchc ccn conbc haïe ffceï op?
pt/ toiené top met bcd ïangRtocrpiglj-
[onDc Roïïe bïocmcn / bïaeuto / toit of
fecïî-purper ban bcrtoc/ bdabcnié. ©et
jaetié hïcpn / ronbt cn in bjichantigc Rauto?
ICI®'beffooten. 0 c toojtcï ié boïacRtigR.
Dit gcRcd gctoaé ié met ccn ïRraacRtigR of
tap fàp gcbuït., . . - . ^ v ^
Orientaelfe Hyacinth Rccft bjCCbCC
iafercn / grootec bïocmcn cn toojtcïcn /
a® De boojgacnbc foojtc.
Hyacinth met druyf-wijfe bloemen bjcngt
toît ïangc / fccc fmaïïe cn bp na conbc
m r n i/ tuffcRcn be tocïchc bunnc ffceï?
tel® boojt fpjuptcn/acn toiené toppcn hïcp?
ne/Roïié / bïaeutoe bïoemhené / bjupf-
ûfttoé-toRé bp ccn bcrgabcrt tc boojfcRRn
Ionien. 0 c jact-Rautohcné sRnbjichan?
tigl)/ cnRctjact îtoart. 0 ctoojtcïiéhïÉ
iec-of boïacRtigR. / ^ .
Geftcrrede Hyacinth Rccft ttoCC of bjlC
aiigljtocrpigc cn toat bjccbiacRtige bïabe?
ten. 0e bïocmcn ffacn gdRch bic ban bc
Affodillen acn bc top ban bc ffcd ffcrrc-toRé
iipt-gcfpjcpt j bïaeuto of toit ban bertoe/
tn bjojbcn ban ronbe sact-Rupéhcné gc?
iioïgRt . '■ .
Plaetfe. 0C Hyacinthen toOjbcn totbcr?
ticcingRban bc©obcn bp bc Eicf-Rcbbcré
tec hcupbcn onberRoubcn.
Tijdt. 0 c bïocmcn ban bc Hyacinthen
fectûonen ffcR in Maert, April cn May.
Narciffen, i n Y Latij n NarciJJns.
Geflachten.
D€ Narciffen 5îjn in bccïbcrRanbc fooî?
tcn na bc bertoe en maechfcï bcr bïoc?
mcn onberfcRepben / bc boojnacmffc 5Rn
gemeene witte Narcis met cnchcïbc cn bub?
bcïbc bïocmcn : witte Narcis met ccn pur?
pcrchcïch; witte Narcis mct CCU gcdc hcïch ;
witte Narcis met CClî bubbcïbc gcdc hrané
inY mibben; witte Narcis met CCU bïccchc
heïch cn bïccch-pnrpcrc ranben ; witte Narcis
met ccn gccïe hïepne hdch/ en roobe ran?
ben ; bubbeïbe witte Narcis met toitte bïoc?
mcn en roobc ranben acn bc heïch ; Narcis
met gcRccl gccïc bïoemen cn ccn goutbcrtoi?
gc hcïch ; Indiaenfe Narcis mctroobc bïOC?
men ; Narcis met bieéacRîige bïaberen en
gccïe bïocmcn / cn mccr anberen.
Gedaente 0 it .^ïocm-gcv.naé Rccft ïange
groenc blabcren/tutTcRen bc todche cen han?
tige haïe ffcd opfcRict. 0 c blocmcn horncn
npt ccn bdacRtiglj ïicéhcn tc boojfcRRn/ ban
ffé of mccc bïabcrcn gemaecht / in Y mib?
ben met ccn hoît ïidchshen bcrcicit / cn fcec
bcrfcRcpbcn / gdRch bobcn becmaent ié /
ban bectoe. ©ct 5âet ié 5toart / in Roechige
jact-boïïchené bcff ootcu ïcggenbe. 0 c tooj?
tcïiéboï'OfhliffcracijîigR. '
Plaetfe 0effbïocmcn ¿juRîcr tcEaiibc
aïïcenmbC©obcntebinben. . . ^
"“ m 2 ■ T i j d
'j
M
Tx\h