I»
î
f.
?i'| Ri i
Æ / . 'i j
fl|i' 'Ì '
1 1 1 / 7 ;i
'ii ii
.. it
T a tk h , in \ Latij n Lapaîhum.
Geflachten.
y ^n bit C Ctoaé binbt men tammc Patich
ofPaticntie, roode Parich ofDra-
ken-bloW, Patich mcc ronde bladeren en
Water-patich ; btin toeïcfte lactftefoojtebe?
fte in Y bijfbe 0ccl ban befe Herbarius.
Gedaente. 0 ß tamme of Hof-patientic
Reeft ïange bjecbtadjtige Wabeuen / tnf?
fcRen De toeïcfte ccn fccc Roogc / conbe / ge?
ftnoopte / bjunne / Roïïe ftecï / met biccge?
ïijcfte blabeccn bcRangcn / opfcRiet. B e
bïoemftcné bic in gcoote menigljte gdRcft
nen be Suringh tc boojfcRRn homen 5R11
gccïacRtigR ban btctoç. ©et sact ié hïfpn /
bîie-hantig/ bjupn/en lent in bunnc bïicf?
hené beflooten. B t toojtd ié inngR cn ban
binnen ged. ^ , . . . .
0 e roode Patich of Draken-bloedt, m
YEatRn Lapaîhum fanguineum genaemt '
Recft ÏangRtoecpige / fpitfe boncftcc-gcoe
ne bïabcccn / bie met bïoct-roobe abecen
boojïoopcn sRn. Anbecfîné homt bit hcupt
met bc Patich obec ccn / Roetoeï Rct nict
RoogR open fcRict. v .0
Patich met ronde bladeren, aubCCé valfch
Rhabarber ban bc©crbaciflcn inYEatRn
Lapathumrotundirolium, jof Pieudo-Rhabarbarum
recentiorum gcnaciut / Rccft
gcootc ronbtacRtige bïabcccn /. gcïRch Oie
Han bc Peftilentic-wortd; infljuanbccc beeïen
berfcRiït Rct tocpnigR met be Hof-Pa-
tientie.
Plaetfe. 0e ttocc fccftefoojtcn toojben in
be .ïkocé-Roben gcficn : niacc bc ïaeifîe
toojt Ricc te Eanbc nccgené aïé bp bcHcupt-
beminnacré in be ©obcn onbccRouben.
Tijdt. ¿ P bjcngen Raec bïoemen injuny
enjulybooît.
Oeffeningh. B c Hof-paticntie, cil biC
met conbe blabcccn / tooîbt ban sact en
Y ftRcucen bec pïantcn bccmcnigRbuïDigRt ;
maerbe roode Patich homt ban feïfé in be
©oben boojt.
Aert cn Krachten. 0cbïabcccn en tooj;
telen ban befe hcupbcn sRn houbt en bjocgï)
ban nect / en bcii 23updt bccocrenbe baii
hcacRtcn. ©et sact Rccftccn fícrchcljjcíí
t’famcn - trcchcnbc hcacRt Matthiolus,
Fuchfius.
Medicinaelgebruyck. Om Kamer-ganck
te verwecken : ,©ccmt bC bïabcccU bdn Patientie
oftC Draken-bloedt, eilbC Sjcbfc otii
Dec anbccc iDocé-hcupbcn : fommige fcljjjj?
bcn / bat ban bc toojtd ban be Pàtien tie oftc
banbc Patich met conbc bïabcccn ccné foo
bcd / aïé mcn ban bc Rhabarber pïccgRt tc
gcbjiipchcn / ingcnomcn sRnbc / bc ¿toel-
ganchbcctoccht. Dodonæus, Çhabræus.
Voor Schurftheyt: îtoochtbC toOJtCÏbail
Patich in asRn / met bc toeïchc gp be fcRutf
bc pïaetfen beftcRchcn fuït. Fuchiius.
Voor Geel-iucht: SBcccpbt CCU afsicbfd
ban be toojtd in ÎDRn / en ïact’cc af Djinc?
hen. Dodonæus.
Voor de derdendaeghfe Koorts: HllCHfî
be toojtcï ban Patich , en toccchtfc bjic oftt
bicc uncen in toíttc îBRn / booj-gcbacn 5P
oc I gccfc bcfc iBRn ecn une booj Rct acute
menban bcHoojtéin. Ravelmgiu.s.
Voor overtollige Maendt-ftonden der
Vrouwen , en aiderhande Buyck-loopen,
j^ccmtbanRct sact ban Pattentie ccn bit?
ccnbccï ïooté met gefîaeït toatcc in. Galenus,
TammeTorceleyn, inYLatijn
Portulaca, ]
Gedaente.
T"\ 45 Porceleyn bjcngt boojt tonbc/bicïîf/
Hoï-fappigc bjupn-coobc fîccïcn / mit
geïRbige bjccbtacRtigc blabcccn betoafltii.
0c bïoemhené sRn falccch-gcd ban bcrtot.
©ct sact ié hïcpn cn stoart. Be toojtel ®
bun cn bcfeïacRtigR. i
- Plaetfe. 0 it Hrupbt toojbt obccbïoebiôl
in bc Mecé%obcn gcbonben.
Tijdc. ©etbïoeptinjuny. ;
Oefieningh. BTciGacpt bC PorcdeynÎU
April in fabeïacRtige aerbe / en fp homt
na ban Rct afgebaïïcn sact boojt.
Aert en Krachten. 0 e Porceleyn iéiïOlU in
11 bcn becbcn / cn bocRt in bcn ttoeeben
gracbt / ffommigc Roubenfe booj bjoogR
nben fdfbcn gcacbt/} iiDen fcifocn gcacbt /}ccnnbbee tt’’ffaammccnn--ticccccc?? Voor de Spru w : Eaet bc flechen bichtoiïé
imbC ban ftcacRtcn. P. Ægineta, C.Bau- ban bc ¿proop ban Porceleyn-iaplbcccpbt/
Rct fap met ecn hïifîccie nutteïRch in bc ERf-
mocbccof 0armcn gcbjacRt. Diofcorides.
Voor de Spru w : Eact bc flcchcn bichtoiïé
hinus.
Medicinael gebruyck. Voqrovertollige
ilaent-iFonden 3 roode Loop, Bloet-fpou-
wen, pijn van de Nieren en Blaes : 0e Porceleyn
toOjbt Riec tegcn nuttdRch gegeten/
of beé ftïf^fûp / ¿pcoop / cnbc gcbifïiïïccKt
toatcc ingcnomcn. Dioicorides, Galenus,
Matthiolus,
‘ Voor de Wormen des Buycks : jUccmt
ilüCC onccn ban Porceleyn-fap jîi / Cll binbt
let gefîooten Hcupbt op be^abd. Diofcorides,
Voor Bloet-piffen : Jl^ccmt fap bail Por-
celevn ttoCCOIlCCn/ Gom-<ragant oftC bail
Arabierj ccn Raïf bicccnbccïïooté/ bccmcngt
lij'iibc/ ïact Rct op ccn ccpé innemen. C. Durantus
. ■ '
Voorbrandende Koortfen: .UccmtPor-
celeyn-water eCM pint / ¿pcoop ban Rct fap
tepbt bjic oncen I bermengRt bit te famen
î\\ ïact Ricc ban bjinchen : cnbc nccmt Ret
{¡elîoûtcn Hcupbt/ becmengRt Ret met 0 ac=
im-mceï tôt cen pap / en ÏegRt Ret op be-
Icnlcncn en Eebcc. Matthiolus.
Voor Hooft-pijn uyt hitte; ,©cemt fap
toi Porceleyn ttocconcen/ ^sRn cn0he
toi Rooien ban cïché ccn once / boechen
lire in nat gemaecht sRnbe / binbtfe booj Ret
Jûoj.Roûfr / en op be fïapcn bcé ©ooftétaofcorides.
Voor gefwollen en fweerentTandt-vIees:
pafcRt Rct (Canbt-bïccfcR bichtoiïé met fap
911 Porceleyn. Plinius.
Voor Flereotjn : EcgRt’cc Rct gcfîootCll
taipbt met ccn tocpnigR sont bccmcngRt
^P* ofpïaefîCC-toRé op. Diofcorides.
Voor roode ontfteken Oogen: ¿tOOtbc
iabeccn ban Porceleyn in ecn IiDojticc /
oet’cc bp 0acfîen-med tot bat Rct aïé ccn
.„ JJP toojbe / en ÏegRt Rct op be 0ogcn,
KürifJiofcorides.
Voor ontftekinge en fweeringe van de
¡if-moeder en Darmen : ©lëc tcgcn toûjbt
lichen. Difp. Àuguft,
Aert-befien, in Y L a t i j n ,
(¿f! Fragaria.
Geflachten,
D^t Hcupt ié in ttocc foojtcnttc toctcn/
in tamme of vruchtbare, en wilde of
onvruchtbare Aert-befien onbcCfcRcpbcn-
Gedaente. 0e tamme Aert-befiên bCC?
fpjepben flcR toRt en sRt met fccc bnnne
canchéhcné / bic flcR op fommige pïaetfen
boojbcfdlngcn acn bc accbc bcbcfîigen, 0 c
biabecen gcoepen aïtRbt bjie bp ecn / ban
gcbacntc bc bïabcccn ban bc Braem-befien
ccmgRflné odijch. 0 c bïoemhené bic op
befonbcce fîccïhcnéboojtfpjuptcn / sRnban
binnen gccï / cn conbtom met bRf toitte
bïabehené bcfct: na bcfc boïgen cccfî gcoc»
ne / cnbe bacc na cRp gctoojbcn/ coobe of
toitte bjncRten / bie epgentïRch Aert-befien
genaemt toojbcn. B c toojtcï ié bjupn en
bcfeïacRtigR.
Bc wilde A crt-befienSRn ban gcbacnte
be boojgacnbe foojte nict ongcïRch / macc
en bjcngcn foobanige bjncRtcn niet boojt/
maec in bc fdbc pïactfc bjagciifc hïepne
gcocnacRtige bcfïcn/ onïicffcïRcft ban fmach.
PJaetfe. 0 c tamme foojte toojbtobccaï
in be ©oben gcbonbcn. Bc wiide foojte
gcoept in fommigc Provintien ban Nederlandc
in be â^offcRcn en op fîeenacRtigRe
gconben.
Tijdc. B it Hcupbt l'é Rct geRccïc ^acc
booj gcocn / Y bïoept in April, m bc bcfïcn
toojbcn in Juny of toat bjocgcc cRp.
Oeffeningh. 0e Aert-befien toOîbcUboOJ
be uptfpjuptfdé aengetedt / cn toilicn om
Rct bccbe gincc ccn boct ban maïhanbecen
becpïant sRn. ©icc ban bcfict bccbcc in Y
cccfîc cn ttoccbe 0cd bau Y Vermakelijck
Landc-leven.
AercenKrachten 0 c bïabccen eiitooj?
Uc tfïcn
\
t
l
ki
}|
W fl *
Xh\7
I .f f 'r
Ih f
¡4 :
•i'ta
■'i M',
■ - - -r-.'*' _