f
Í
j
f l
Voor verfche Wonden: d^ceilU öe töO??
td bau Öen EOchcn-boom , Roodit öic in
IDntccofrelDijn/ cntuafcBtbctoonDc Bitc
mcöe. Ravelingius.
Voor Milt-fucht, Graveel ende Pocken:
d^rcmt öf fdiabdinaen ban Btt €f?cBtn-
Bout 4 loot / luccdit ciiöe Roodu öit in
2Datec oftc JDijn tot fcn pint / enbe gceft
Biet ban ttoeemadbe^ baeg^ een cocmeitje
bolteöjindien. Lobel.
Haver-effchen, Fludßer-boom,
LyflerZfeßen, in Y Latijn Ornus, Sor bus Aucuparia.
Gedaente.
D€ Q u alfterboom toeit ban beeilittupt-
befcB^ijbei*^ / onbet befoo?teban Ef-
fchen-boono aeiigenomcn/ maet Bp en fcBiet
foo BoogB niet op al^ be booigaenbe / be bia?
beten fpjuptcn tod op be fdf be inaniete upt /
íwtBfP5üo facBtci* cn toat bicpet tonbtom
DeRantengefcBaett. ^ e bloemen/ bie toit
SB'n / bettoonen ficB Rcan,^- ofte RtoonjS'
toij^ te famen bp een. ^ e 23e|ien jpn ectfl
groen/ baer na cijp getoo jben sgoft toot/
bocB onliefiijdibaufinaecR/ eenige langB?
acBtige^aben in ficB bcfiuptcnbe.
Plaetfe. 5^efe 23oom toerbt Bier te Xan?
be meefi roubtom be 23oomgaeröen gBe?
plant.
Tijdt. 5^e blaberen en bloemen fpjupttn
in be May boo^t / maer öe-befien too?öcn
eerfi in bcHerñtcíjp.
, OefFeningh. Qualftcr-boom toojbt
hau saebt / T todcß in bc befien beflootcn
lept/ aengetoonnen / enbe i ofte 2 öupm
bidt5ijnbe/ tocröen 15 boeten ban een ge?
plant.
Aerten krachten, uatuur en cpgen?
fcBap ban be blaberen / fcBojffen en befien
ban befen 23oom / i^ nocB ban oube nocB
ban nieutoe lürupb^befcBjybec^ in ’t licBt
gchjacBt en aengemercRt / nocBtan^ giffen
eenige upt ben funren en to?ange fmaecR
b(e be befien aen fIcB B^BB^n / bat be feibe
imten bienfííglj foube jgn om aRe oberblae?
bigebloeben te floppen; anberflnö toetben
be felbc bed gBetoupcRt om be
^neppen enbe anber (6 cbogeite baer mebe
te bangen.
Topulier-boomßw\ Latijn Topulm'.
Geflachten,
D <!5 Populier-boomen toetben in ttoee
foojten onbctfcBepöen / te toeten in
fwattcen Witte Populieren ofte Abcel-boo-
aien.
Gedaente. 5^e fwarte Populier-boom
fcBiet Bacfidijdt op / toien^ top met bed
tachen berflen i^. 5^efcBo|fTe ban be fiam
Í0 routo / maer ban be tadten effen / glat
enbe toitacBtigB ban Rolenr. ^e eecfie bot?
ten bet'blabecen B«bben eenige bettigBepöt
en een ficrcRe rencß bp fieB / be todche baer
na/ toanneecbe blabecenbolRomen boo?t?
geb?acBt 5ijn/ niet meer befpenrt toojben.
«De blaberen jijn acBter bjeeöt / eii boo?
fpit^ toeloopenöe / enbe conbtom be han?
ten gefcBacrt / ban bertoe groen en biinc?
henbe/ be todchcaen een öun lang fledtje
Bangen, bloemen synrupgehattchen^/
toaer na ficB bertoonc een fmalle tröffe /
ban bed ronbe befien t’famen bergabect /
be todche ryp getoojöen sÖnbe / c^eri gaen /
en in toolacötige fiupf hen^ bectoaepen. 3^e
toojtd flucht tamdydt biep in be werbe /
toaér boo? Bp bed bafier al^ ben Abeei- boom
behiyft.
^e wittePopulier ofte Abecl-boom tofCt
met bit onÖecfcBept ban be Twarte Populier-
boom onbecfcBeiiöen : te toeten/ be blaberen
ban befe 23oom 3ijn bjeebt / conbtom biep
gefcBaert / ben aDijngaert^-biaberen / Boe?
tod fp bed hlepnber syn / bp na gdijch : ^e
bobenfie sybe ber blaberen i0 effen en groen /
be onberfic fllbcr-toit / facBt en toolacBtigB^
^e bloemen syn hattehen^/ eerfi paer^-acB?
tigB enbaec na bleechcr ban bertoe / Die me?
bc in fiupfhcn^ bcrötoynen. ^e toojtden
finchen foo biep/ al^ bie ban be fwarte Popu-
licr, in be acerbe niet / maer hruppen lang^
be i^ifcö ban be Herbe booit.
Plaetfe.;
Plaetfe. «Defe25oomen?yuBiette lanbe/
bcdte binben/ toant 5Ptot Hanen en bc?
mantelinge ber Hoben feec beguaem syn /
en f}i toalfen feer tiecigf) op bocBtige en
bioech-aebtigepiaetfen. ,
Tijdt. ^ e Popuiier-boomen beginnen
in ’t laetfie ban Maert oftein bcnaenbangB
ban April upt te botten / cn al^ ban moetcn
bcfdbe ban De Hctsenp-berepber^ tot Baer
gebiupchgeplucht too?ben.
Oefieningh. :i5efe25oQmentoo?ben aen?
gequeechtban oploopcn ofte too?td-fp?up?
tcn / betoddie op bequamc plaetfen ge?
plant toojben.
Aert en Krachten. ^00 tod be bottcn /
en blaberen/ al^befcBo?ffcn ban bcpbe be?
fe 23oomen 5yn ban een getemperöc na?
tuuc / nocBtan^ bp ficB B^Bbenbe een af?
bagenbe hracBt. Matthiolus, C. Durantus.
Medicinael gebruyck. Voor pijnder Voe-
ten ofte Flerecijn : ^eemtbc blaberen ban
be stoacte kopulier foo beel ban nooben i^ /
floot bc feibe in een moitiec Btd hlepn / baer
bpboenöe een toepnigB ÌByn-asyn/ en
legBtBd oberbe plaetfe baermen be pijn ge?
bodt. Diofcorides.
Om hetHayr tedoen groeyen: ¿i^ecmt
be fonge botten banöe Swarte Populier,
hoochtbie op in b'erfcBe botet en bcflrycht
Bet Ijooft Bitt mebe. Dan Defen botten toert
bp be Hpotljehersi be behenbe falbe Unguen-
tum Populeonberepbt / beboelche tot beel
gctoeechen nut en bienfliglj i^. Dodonaeus
OmdeUnjnaf re fetren en de droppel-
pifTe te genefen: /^ecmt be fcBojIfc ban öcil
Abeel-boom ttoee loot/ lioocht bic iu een
pintgoebeiDijn/ eii gceft Bier bau eencoc^
mcitjebol te bynchen. fdfße i^ mcöe
goct ornbc Heup-gichte euTtFlerecijn tC
genefen., Dodon^us. R. S. Sammonicus
Voor pijn en fw'eeringe der Ooren: .Eeeillt
B?t fap ban be blaberen bau Wrtte Populier
en öjuppt Bet lauto in De ©oreii.Dodonxus
Voor Schürft ende Wratcen : d^ecnUBet
toater/ ’t todh m bc Bolle ban be oube ^tam?
men gebonben toojöt / nibe befirycht Bet
baer mebe. Joh. Schroderus.
Linden-boom , in ’t Latijn 2 7 /Mf
Geflachten.
yHnbcfc25oombintmeii in be Neder-
landcn ttoee foojten / Linden-boom
Wijfken, bie mccflbeheiU i^ / en Lindenboom
Manneken.
Gedaente. ^eectfie foojte toafi op toteen
feer groote cn bidie 2öoom / toien^ tac?
hen ficB toijbt en bjeebt uptfpiepben.
fdjoiffe i^ upttoenbtgB effen en bjupnacB^
tigB / ban binnen upt ben gedentoitacBtig.
Het Bout i^ effen en toit ban bectoe / maer
niet feec Bttt. 35e blaberen jíjit bjeebt /
glat / böo? aen een toepniglj fpit^ en cont
om be hanten gehecft bloemen/ bie
upt fommige fmalle toitacBtigc blabehen^
fpjupten/ 5yn feec toelriedtenbe en nen lange
fiedhen^ t’famen bergabect. 'íDe bjucBten/
’ttoelchhlepncronbe befien 3ijn/ beflupten
infIcBhlepn/ cont/ en5toartacBtigB 5act.
^etoojtelenbebefiigen ficB biep / toljt m
bjeebtinbeaecbc.
Linden-boom Manneken toCCt baiT
bcboojgaenbconbecfcBepben/ booj bien De
blaberen niet foo effen nocB Qhtt / maer beel
coiitoecsyn / al^mebe öoojbien befefoojte
feer fdben blocpfel of bjucBteu boojtbjengt/
cn baciom ontoucBtbaer geoojöeelt / nocB?
tan^ fcB?ijft Dodonseus, bat be bjutBten
ban Den Linden-boom Manneken plat/
conbt en al^ be bjncBten ban öengrooten
Thalipi, tTarnen in een gebzongen aen lan?>
ge fiedhen^ bjupf toij^ bp eeíi Bangen,
Plaetfe. 5^e Linden-boom i^ in gCOOteU
oberbloet in be Nederianden te binben / en
toafi gaecn in goet en bet acrtrych/ toant
in een bojre en bjooge gront tiert Bp niet feec
tod.T
ijdt. íDe - blaberen- ban befen 23oom
rpjupten in April, en be bloemen in May.
boojt.
OefFeningh. Lindcn-boomen toCC?
ben ban sact en too?tel fpjupten áengeteelt/
betoelhemeneen ofte ttocc boeten ban mal?
hanbercn fet / cn tot be gtout af fnyt / upt?
senomen een fchoote / bic meu om een recBte
23-3
II