BT
r
’ f'-' .1
M i
p ' U l
i s >‘A - • 5 “ I ” t
F ; r T
96 Het Derde Deel
facàïj-luijé gchfcft / cube ban acRtcrcn met i neken-wortel foo bceï ban nooben lé / ffoof
buÿc'iïipiicïcnbcfpjengijt / îucicnonrccRtc fe ïiïcun in ccn íDoKícc met toat Roofrn-
üoiifbiiiinígcboo: |)ct 5act anigcficn water, bíucíitljct fap Dace ui't/ toaceiiicDf
Den ; toant Dit 0'ctoaé gccn blocmcn nocRtc ; giju Dc Rupt fult bcfmccren. Fuchims.
5actboo2tbjcugi)f. Qbetooîtcïié ban bccï • , t •• æ> ;
^ ^ ^ ^ . Boom-varen, m\Lau}nTolyp
o d i u m .
Gedaente.
tuptcu oftc gcbcfcïDcblociicn oftc ïiïaiitocn
betgabctt / Dich cnbc bjupn.
Varen-wijiken bjcngRt cciî cnthclbc / gc?
fïcccptc oftc hantigc ftccï boojt / met hïcpn?
Dec bïabctcu / aïé bic Pan Varen-manne-
ken bctoaîTcn. 0 c toojtcï ié ÏanchtoerpigR/
5toart cnomtrcnt ecn bingcc bich.
Groot Varen pcchcijgRt bccï ftibc Roogc
fïccïcn / bic met bccï blaberen bïcngcï-toijé
betoaffen 5ijn : bcfc 5ijn bic ban Varen-wijfken
ceniahfiné geïiich/ maec acn bc han?
tcn nict gëhcrft. cDintrcnt bc toppcn ban
be fîccïcn homt ccn ïaiichtoccptgRfcïjcpfcl/
D B Boom-varen ié ban bïabcrcii / bit
ban Varen-manncken CClîigRfiné Qt?
ïijch / bcRalbcnbatfcnict gcherteït oftc ge?
hccft $tjn. 0 c toojtcï ié ïanch/ cnbc btoar^
boon hcuppenbe.
Plaetie. 0 it 0ctoaé bintmcu acn bc
fïcupchcn ban oube cnbc becracïutobc 25oo?
mcn / cnbc mccfî aenbe Wilgen-boo men,
macc bic acn- bc OUDe E y ck en - ftruycken
cen bccgabccingïj ban tochomcnbc S'ïfôt | grocpcn /
nptbccïbcnbe ) tc booîfcRijn / Roctoel bit ©et toafî ooch acmbc hanten ban bc25outo
0 c toojtcï ié bich cnbc groot / met bccï
Dichc 3toactc fafcïingcnbctoaffen.
Plaetfe, 0C CCCfîC cnbC ttoCCbC foOJtC
gcocpt onbcc bc©agcn/ ©cggcn / cnbc in
Dc25offcRcnop bojccfcRabutoacRtigc pïact?
fcn. Groot Varen toafî Op bocRtc cnbc
Donchcce ÏoinmcracRtigc getoefîcn.
Tijdt. Hutbc toojteï ban bcfc Hrupben
fpjupten in bc ïcntc nicutoe fcReuten upt /
Dic bcngcRccïcn ^oinec groen en groepen?
Dcbïijbcn.
Tijdt. ©ct l'é Ret gantfcRc ^acr boo;
groen/ enbc in bc Eentc bjengRt Rct nicuto
fcReuten boojt. _ ^
Aert en Krachten. 0C Boom - varen
becbjoogcnbc ban aert / openenbe / ben
23npch facRtcïRch toeech mahenbe / cnîit
gaïacRtige enbe fïRmecige bocRtigRebcn af
fettenbcbanhcacRten.Galenus,Dioícondes
Medicinaelgebruyck. Voor cenflijmige
Borft, langh-duurende Koortfen ende verftoppinge
deslngewants: Bcemt bail 0£
A m « ’Krachten. m toO|trteitbail V.- : toojtdbteloOt/ toge W * «
ren xrin toacm cnbc bjooah ban ocrt / ope? : bc cen Raïfbierenbeeï/ jitbbit te famen in
«cnbc cnbc ecu tocpnigR t’famcn-trcchcnbc genocgRfacm 0arfîcn-toatcr tôt ccn pintl
SÂ T cR tcn d S u s . ^ i mbe ïaet ï>r ban ttoce macl beé baegRé
Medicinael gebruyck. Voor verftoptheyt bjtnchClt Dodonæus.
vande Mildt ende Lijf-moeder: Bcemtban ¡ / ;*,V T nfîîn Af/jf/’i/-
üctoojtcï bicr ïoot/ ïmciifîfc/ fmjtfchïepn ! j in t L a tijn
cnbc hooehtfe in îDijii tot ccn pint/ cube
iact Ricc ban ttoeemaeï beé baegRé bjinc?
hcn. Dodonæus.
Voor de Wormen des Buycks.: Bccmt
bctooîtcï/ hooehtfe in îDatcr/ maccht Rct
foet nict ©oniiigR/ cnbc ïact Ricr bau bjinc?
;heil. Diofcorides.
Voor Verbrantheyt: Bccmt Varen-manriales.
Geflachten.
y Wn bit Hrupbt toojbcn ttocc foojten 5«
bonben: i€ctoeten/ tam cnDe wiWt
Bingel-kruydt ; 0C tamUlC foOJtC l'é
Dcrom in Bingel-kruydts Manneken CHÙ!
Wijikcn onbcrfcRcpDcn.
Oe
des Nederlandtfen Kruyt-boecfcs* py
V
Gedaente. Bingel-kruydt Manneken bCC?
Âtjjgt matcïiiche Rooge fîeeïen / Dooj eeni?
ge lebchcné onDccfcRepben / in fommige
jpDf fcReuten becDceït / enbc met ïanch-aeR?
tige bjccDe enbe booj fpité ioe-ïoopenDc Wa?
teten/ Die aen be hanten faegR-toRé 8Rr?=
kfî 5fjn / betoaffen. 0mtcent De ooj?
fRpgR bec bïaberen fpjupten hïepne/ con?
öe enbe routoc boïlehcné/ ttoee op ecn fîeeï
nen maïhanberen geboegRt/ toaec ban pe?
ôee een hïepn ronbt jabehen in ficR befïupt.
BeîDojteïié tcec enbe befeïacRtigR.
Bingel-kruydt W i jfk en ié bcn bOOjgacn?
öe foojte ban fteelen I bïabccen cnbe toojteï
biel geïijch / macc berfcRiït nocRtané ban
ôefcibc/ boojbicn bc mofacRtigc bïoemen
$fer oftc0 jiipf-totjé teboojfcljijn homen.
Wildt Bingel-kruydt Recft tccrc bicrhaw?
te gRehnoopte fîeeïen omtrent ccn fpanne
RoogR/ fonber ccnigc 5ijbe fcReuten op-
fcRictenbe, Hpt peber libt ban befe fîeeïen
fpjupten ttoec obcc maïhanberen fîaenbe
bïccch-gcoene bïabccen / grootcr alé bic ban
tam Bingel-kruydt. 0c xact-boïïchené 5on
bie ban Bingel-kruydt Manneken gcïijch.
©et Reeft ïange enbc berre upt - gcfpjepbc
bcfcïacIjtigeîDojtcïcn. 0 it éctoaé ié on»
ïicfïRch ban rcuch.
Plaetft. Tam Bingel-kruydt bintmen ilî
be JBoeé-Roben / enbe op ïommeraeRtigc
oftebonherepïaetfen. Wildt Bingd-kruydt
groept Riec te Eanbe in be 25offcRcn enbe
fcRabntoacRtige 0etoefîen.
Tijdt. .0efe Hrnpbenfïacnop Raec befîe
injuny.
Aert en Krachten. 0 e Bingel-kruydcn
5D'n toacm enbebjoogin ben eerfîen gcaet/
af-bagenbe enbe bertcerenbe ban hracRttu.
Galenus,
Medicinael gebruyck. Om de Galachtige
cnde Waterachtige vochtigheden af te fetten
: 25ecepbteenaf-5iebfcïbanbit Hrupt/
enbc geeft Rier ban te bjinchen. Diofcorides.
Om den harden Buyck week te maeckcm
IDojbt bit Hcupbt onber be Hïepfîerien becmengRt.
0fte neemt be muctogesoDen bla?
Deren / enöe ÏegRtfe pap-toRé op ben bnpcfc.
Dodonæus.
Voor pijn in de Blafe ende de Urijn af te
drijven : Beemt De bïaDcren mucto gejoöen
xRnbe/ enöe ÏegRtfe toarm op Ret 0emacRt.
Fuchfius.
Voor lopende Oogen : Bcemt ban De
bïaberen fîïo beeï ban nooben l'é / fîootfc
hlepn met oube toitte îDRn / cnbe ÏegRtfe
op be oogen. Dodonæus.
Voor Schurftheyt cnde wilt Vuur : Beemt
fap ban bc bïaberen/ enbe WjRn/ bcr?
mengRt Rct te famen / mbe beffrgcht Ret
baer mebe. Galenus.
Voor aile Gefwellen : Beemt be gcoene
bïaberen / fîootfe in een JBojtier / boet’et
bp ©erchené-reufeï / enbe ïegRt Ret pap^
toRé op. Fuchfius.
Om de Maendt - ftonden te verwecken :
Beemt ban Ret fap een once / fRn gefîooteit
Nardus-zact een Raïf bierenbeeï ïooté/ Wrjn
B foo
t-â Y','
'f
v>
i
\4
•fi
Ci
Hi
If
a