I ’.V I. • t
i>i '.Oj,G hr )f
3*
!?
ÎÎ3
I ‘
f r
. !l f 5.
i in íL4 ' f IV-
} }
Met Vierde Dcel I des Nederlandtfen Kruydt-boecks. i f S
' „ , t. < ■ Voor vuyle Wonden : Bcciiit Rft fap pen tan be fîccicn boojt fpniptmbe. 0 ^
Roode-loopendeaWcrbandeBloet-Kanck: , ^ ‘^I'^enSceen-bwckejecff toafciit Dc îBon? tuojtd íé RontatRtígR cnDe toRÖt upt-gc?
.««mttentii£ñcmiteeiiljambol/Wceg- WaOErfH/.SMcnûitom« . . p j j u j j e a
bre-bladeren ccn RaïüeRanOtbol : JÎeDblt te gcfncDcu 5911. ffcdiiCné ttRjftf» omtrent Brunfelfus.
fantcltinccn Raïf pint ilegcn-toater tot bc ccn païmc RoogR op / ivicv^ toppcn m
jeîft/ Dooj gcbacu 5ijnbe / boet’cc bp mode
Bolus cenPieccnbcdïooté/ cnbdaet Retbc
ttocc repfen in nemcn, Brunfelius.
Voor bloeden Liycde Neus: Bcctotbail
be blabecen / gdmculî sijnbe/ foo bcd Uan
nooben ié ) Àcechtfe in be Bfué-ôvUcn
cnbe binbt!*e onbec bc 0 cUfeïen cnbc op in
Bech. Fuchfius.
Voor hec bloeden der Wonden : Bccmt
be bïabccen enbc Uïepn gRefîooiÊU stjnbe /
ïcgtfcpap oftepïaefîCC-toRé OP- Dodonæus.
Voor Geel-fucht : Bccmc De geîîootcn
bïaberen cnbe binbtfe onbec be palm ban De
Boeten. Ravelingius.
Voor Koorcfen ; Bceint be gRcfîootcn
blabcrcncube binbtfe op be Jpoïé. C. Du-
rantu6.
Steen-breeke, in’cLatijn Saxifraga.
Geflachten.
OBber be naem bau Steen-breecke 5ijn
Ricr teEaube bîic fooncn behent ; te
toeten/ groote, kleyne cnbe Gulden Steen-
breecke.
Gedaente. Groote Steen-breeckebjCligt
tjoojt een Rooge fîeeï / bie RoechigR enb'e met
biepc flccepeii booj regen ié v aen befe fpjup?
tcn 5tjbe-fîcdhené / met bjupn-gcoene enöe
ronbtom be hanten geherfbe bïaôeren / bie
aïtijbt ttoee ober maïhanbecen fîaen / be?
toaffen. 0 p be toppen ban be fîeeï homen
toitte bïoemhené/ hrané-toijébp een bec
saöect/ tebooîfcRnn. ©ct5aetiébat ban
ûe Eppe gdijch. 0e toojteï lé ïangRtoer
pigR / toit enbe fcRa*p ban fmaech.
Kleyne Sceen-breecke ié b e b O O j g a c n b C
f o o j t e b a n t o a j t d e n c n b e o n b e r f î e b ï a b e r e n /
R o e t o e ï f p h ï c p n b c c 5 9 1 1 f e e c g e ï i j c h ; m a e r
D e b ï a b e r e n b i e a e n b c f î e d e n b o o j t h o m e n /
5 t j n Ï a n c h t o e r p i g R / f m a ï / e n b e g e e n f ï n é
g e h e c f t . g n b e b ï o e m h e n é c n b e s a b e n b i n t
m e n t o e p m ' g R o n b c r f c R c p t .
gouc-gede bïoemhené bdaben 5911 / uafc
tcnbc'hlepne rcuôcsacbt-boHchcué / ui(t
rootacRrigR sact gebuït. Bc toojtdiébcfeF
adjcigïj / enôc fpjcpût flcR biep in be l&ttk
u n e .
" Plaetfe. 0 e ttoee cecfîe foojte buit nien
Ricr te Eanbe op openïucRtige / fanötacl)?
tige Eancé-boubücn.0 c berbe foojte gM
in Brabandt, CUbe cïbcré op fanbtacRtige
magere gronbt} bocR bie fointijbté met toa»
ter ober ïoopcu toojbt.
Tijdt. 0 e groote enbe kleyne Steen-
breecke biocpcn mCCfî Ùî July eubC. Auguftus.
0e guideSteen-breecke DjacgRt 1)0«
blocmcn in April cnbe May.
Aere en Krachten. 0ctoOJtdenen’t5att
ban groote cnbe kleyne Steen - breecke
bertoarmenbe enbe berbjoogmbe in Den
bcrbcn graebt openenbe enbc Den Urijnaf-
bjijbenbc ban hracRten. 0e tocrhinge Dan
bc gulden Steen-breecke l'é tOtnocR tOCOtli
bcrfocRt, Dodonæus.
Medicinaelgebruyck. Voor Graveel jde
Steen, Buyck-pijn, Geel-ende Waterfucht
: Bcemt ban be toojteï ofte Y 3att«i’
bierenbeeïïooté/ cube geeft Rct met
in. Dodonæus.
Om de Maent-ftonden ce verwecken,
ende de Na-geboorte af te drij ven : BwlHl
banbe gcbjoogRbe toojteïen bjie ïoot/ Dan
Y 5act ecn loot / hoocht bit tc famen in t«i
pintü^ijn tot bateen becben beeï becfoD«
ié / booj gebaen sijnbe/ ïaet Retín bjic rcp
fen gebjupchen. Dodonæus.
Voorlanghduprende Koortien: BCftHt
Alfmy \n/iLztijn Abßnthium.
ban bc toojteï enbe Y saebt ban elché t«'
Raïfbierenbeeï ïooté / gefîooten 59nîK
geeft Rct met bcquacm nat booj Rct acnlio
mcn ban bcHoojté in. JFuchfius.
Voor Sproeten ende Placken des Aengefichts:
Bccmt Ret fap uptbe bïaberen g«
parfî/ enbc befîrijcht Ret ItengcfîeRt bm
mebe. Dodonæus.
V o o t
Geflachten.
I y ü c f o o j t e n b a n b i t 0 c t o a é t o o j b c n R i c r
t e E a n b e g R c b o n b e n : t c t o n c n / g e -
eencoftC breet-bîadige, Roomfe , offC
|nal-bladige cnbe ZcealfterrubanbC Room-
jeAlffcm bcfîc in Rct ^cbcnbe 0fd/ ban be
|jii(ïefoojte in Rct baïgrnbe Dijfbe 0ccï.
Gedaente. 0 egemeene AliTem bîcngRt
ît cm Rooge enbe RoutacRtigrfîcd/ in
«fcîjcpbe 59be-tachéhmé brcbrcït / enbe
let bièp gefneben oftc gehecfbe bïabrrfn
rtoaf^n / bc todchc acn bc onberfîe sijbe
atgrijéacRtigR ban bertoe sgn. 0 c bïoc?
«13gn gcde hnophcné/ ÏangRé
fpjcpbt.
Plaetfe. 0cgemeyne Alftem binbt mm
opfant/ fîccn-en 25crgacRtigc ongcbouto?
bc pïaetfen. 0 n toojbt ooch iu De ©oben
onberRoubcn.
Tijdt. 0c gemeene Alflem bïOCpt in
July cnbe Auguftus.
Aerten Krachten. 0C gemeene AliTem
l'é bertoarmenbe in ben ttoeeben / enbc bec
bjoogcnbthtbenbcrbcngraebt/ bitter ban
fmaech / openenbe / booj-fnR'bmbe / afb^
genbe tnbe toat te famen-trechenbe ban
hracRtcn.
Medicinaelgtbruyck. Voor een fwacke
Mage , die met Galachtige vochtigheden
overladen is, verftoppinge van rie Lever,
ehde langh-duurende Koortfen : Bccmtaï?
ïe mojgcn ecn bjochje ban be Conferf ban
AliTem in/ofte nccmt gemeyne AliTem ttoee
Ranbcnboï/ 5iebtRet in fcRoon toatec tot
een pint / boetYr bp bjie oncen ^proop ban
Alflem , cnbe ïaêt Ricr ban îtoeemacï
’é baegRé ccn roemcrtje boï in-nemen ; Riec
toe bielît mebe be Alflem-wijn. 0nbertnf?
fcRen bcfîtRchtbe bupch met 0lie ban Aiffem.
Dodonæus.
Voor Buyck-pijn ende Wormen’. Bcemt
banbe 23ïôcmen ban Alflem een Ranbt boï/
Comijn-zaetecnRalfïoot/ 5iebt bitte fa?
men in îBR'n tot een pint / cnöe ïaet Riep
ban bjinchen / enbe befîrijcht bc Babeï bam
De!öüpchmft0h'e/ ban AliTem bcrepbt.
C. Durantus
Voor Geelfucht : 25crepbt cen afsi'ebfcl;
ban bit Hrnpbt met toater / cnbe ïaet Rierr
banbjtnchcn. Dioicorides.
Voor blauw-geflagen ofre gefîoten Placken:
Bcemt be gefîoten bïaberen met ©a?
«ingRbcrraengRtenbc ÏegRt Ret cp. Fuchiius.
Voor pij n der Ooren ; H OOCht be gemey—
ne Alfcm intoaitc / CU outfangRt be Damp
in be 0oren. Dodonæus.
Voor pijn des Lijf-moeders; Beemt
getnecne Alfem ttocC Ranbcn bol / Jiebt Ret
m
I
if- i 1 . 1
j I'lil
1