
15)0 Het Sevende Deel
i f
M Ï - " '■•■f
i i i i - |H
p i f i i
i
Medicinael gebruyck. Voor Hoot-pijn :
B e e m t b a n b e b la b e c e n b a n b i t h c u p b t f o o
b e e ï b a n n o o b e n i é I f f o o t R e t h l e p n / b o e t ’ c c
b p t o a t 0 l i e b a n U o o f e n / e n b in b t R c t o p
Y B o o j - R o o f t e n f l a p c n b e é © o o f t é . Diofcorides.
*v
S m e e r - w e r t e l , m A L z t i j n T e l e *
phium, Craßula.
s
Geflachten,
VE n b i t H c u p b t b i n b tm e n b e b o ïg e n b e
f o o j t e n : t e t o e t e n / gemeene Smeer-
wortel, "Spaenfe Smeer-wortel, e n kleyne
Smeer-wortel, b ie a ï tR b t g c o e n b lR f t .
Gedaente. B t gemeene Smeer - wortel
b e c h c R g R t c e cR t o p f t a e n b e / c o n b e / b i c h e /
g l a b b e f f c e ïe n / b ie m e t b i c h e b l a b e c e n / b ie
b a n b e Hof-porcelcyn e e n i g R f ïn t é g e ïR c h /
b i cR t b e t o a f f e n s R n . 0 e b ïe e c h - g e ê ïe b lo em ?
h e n é f f a e n h c o o n é - t o R é b p e e n g e b o e g R t -
0 c t o o j t c l i é t o i t e n h n o b b e ï a c R t ig ï j .
Spaenfe Smeer - wortel R e c f t to c p u ig C C f
b o cR g c o t e c e n g c ïR b ig e c b ï a b e c c n / b ie a ï?
t R b t t t o e e o b e c m a ï h a n b e c e n f f a c n / e n a e n
b e h a n t e n f o m tR b t é e e n t o e p n ig R g e fn e b e n
S R n . 0 e b ï o e m e n s R n b e b o o j g a e n b e f o o j t e
g e IR c h / e n b e b e t o o j t e ï i é m e b e h n o b b e ï?
a c R t i g R .
De kleyne en altijts groene Smeer-wortel
b j e n g R t b o o j t b u n n e / t e e c e / e n b e t e c a e c b e
R n c h e n b e f î e e ïh e n é / m e t h ï e p n b e c e n c o n b e c
b i a b e c e n a ï é b a n b e gemeene Smeer - wortel
b e g c o e u t . 0 e b ï o e m h e n é sR n c o o t o f t e p u e »
p e c a c R t ig R . 0 e t o o j t e ï i é b e f e ï a c R t ig R .
Plaetfe. 0 e f f f o o j t e b a n Smeer- wortel
t o o îb e n in b e © o b e n o n b e c R o u b e n .
T ijd t . ¿ p b j a g c u R a c e b lo em e n in July
e n b e Auguftus.
Oeffeningh. ¿ p t o D î b c u b o o j ’ t p ï a u t e u
e n b e a f f c R e u r e n Dec t o o j t c ï c n a e n g e t e e ï t / e n
m o e t e n o p f c R a b n t o a c R t i g e p ï a e t f e n / e n in
f a b e ï a c R t i g e a e c b e g e p ï a e t f f sR n .
Acre en Krachten. Voor wicte Zeerigheyt
ofceScheiferinge; E c g R t b c g e f î o o t c n b la ?
b c c c n f e é tm c c n b v ic c o p / m a c c b a c c n a
m o e t R e t m e t 0 e c f f e n - m c e ï g e f f c e h e n too«
b e n . Lobel.
Voor onfuyrcreen ontfteken Wonden:
0 j u u p t R e t f a p b a c c in / e n b e Ï e g R t Ret glj«
h n e u f î H c u p b t b a e c b o b e n o p . R a v e lin g iu s ,
Voor inwendige Wonden, Sweeringen
en Scheurfels : E a c t b a i t R e t a f s ie b t f c lte i i
b i t H c u p b t b i c h t o i ï é c m i g e tR b t Ï a n g R bjin
h e n . Çhabræus.
Cyperus.
Geflachten.
y E n b i t 0 e t o a é b i n b t m e n in b e ©ote*
b a n Nederlandt t t o e e f o o j t e n / Rcteetii
m e t »;onbe/ e n R e t a n b e c m e t ï a n g e toojteïen,
Gedaente. 0 e Cyperus m e t COnbetoOJ
t c ï e n Ü j e n g R t b o o j t c e n b j i e -R o e c h ig e gïabfe
f î e e ï / e n ï a n g t o e c p i g e fm a ï ï e b ïa b e c e n f met
e e n u p t p u p ï e n b e c u g g e b e c f îe n . 0 p De top
b a n b e f î e e ï f î a e t e e n t c o t é U i e t - pïuumeii/
b a e c h ï c p n s a c t in b e f ïo o t e n i é - 0 e to o îtd (j
h n o b b e ï a c R t ig R / b o o j f o m m i g e fafdingtii
a e n e e n b e c b o n b e n / ï ie f f e ïR c h b a n ceucii/
b i t t e c a c R t i g R b a n fm a e c h / b a n b u p t e n bjtiiii
e n b a n b in n e n t o i t a c R t i g R .
0 e Cyperus m e t ï a n g e t o o j t e ï e n fe
b o o j g a c n b e in a ï ï e é g e ïR c h / m a e c gcootcc,
0 e t o o j t e ï e n 5R n fe e c Ï a n g R e n g e h n o o p t .
Plaetfe. 2 5 e p b e b e f c f o o j t e n t o o jb cM infe
© o b e n o n b e c R o u b e n .
Tijdt. ^ n j u n y , July e n A u g u ftu s ( îa c il
b e fe H c u p b c n in R a e c f f e u c .
Oeffeningh. ¿ p t o o jb c n bOOJ ROCC toO!«
t e ïc n a e n g e t e e ï t / e n o p b o c R t e p ïa e t f e n g «
p l a n t / m a c c b e Cyperus m e t ï a n g e toojtc'
ï c n m o e t a ï ï e '^ a e c e c n é b e c p ï a n t toojDcnl
o f t a n b e c é f a i Rp b e c g a e n .
Aert en Krachten. 0 c Cyperus ié toatl«
e n b î o o g R in b e n t t o e e b e n g c a e b t / fonfet|
f c Î je c p ig R e p t o p e n e n b e / c n b e cenigRIî#
t ’ f î im c n - t c e c h e n b e b a n h c a c R t e n . Galenus,
Medicin.iel gebruyck. Voor Graveel,Wa-
ter-fucht, opgeftopte Maenc-ftoncftnjyer*
koutheytvan Lijf-moeder en Buyck-pijn;
B e e m t b a n b e g c b jo o g R b e e n fR n gefîooten
t o o j t e ï e en b ie c e n b e e ï ï o o t é / t n g e e f t Ret met
des Nederlandtfen K.ruydt-boccks. ip i
en koude Piffe : 2 3 c c c p b t CCU a f s i e b t f e ï b a u
Soet-hout, e n ï a e t b a c c b a n a ï ï c e n o f t c m e t
Î D R n b e c m e n g R t / b j in c h e n . joh. Stocker,
© g n in : 0 o c h h a n m e n R e t a f î i e b f e ï b a n
betoojtel t o t e en f î o b i n g e b o o j b e g e n o em b e
jetoechen g e b ju p c h e n . Galenus, Ægineta.
Voor verouderde ende voort-eetendeZeren:
¿ t o p t ’ e c R e t p o e p e c b a n b e t o o j t e l in /
D f t e b c cm e n g R tR e tm c t îD R n E i î f f tR c h t R e t
Daec o p . Ægineta.
y t - h o u t , i n Y L a t i j n Glycyrrhiza,
Liquiritia.
\
Gedaente.
S Oet-hout b j e n g t b o o j t R o o g e e n g e t a c h t e
fîe e ïen / t o a e c a e n h ï e p n e m i b b e ï - f î e e ï ?
l í c n á b o o j t - f p ju p t e n / b ie a e n t o e b c c - jR b e n
met beel ï a n g R t o e c p i g e / f p i t f e / e n b o n h e c ?
groene b ï a b e c h e n é b e f e t 5R n / e n b e a ï tR b t /
I iiptgcnonien R e t u p t e c f ï e b ï a b t / t t o e e o b e c
I nialttaubecen f î a e n . 0 e b ï e e c h - b ï a e u t o e
Dloemen h o m e n b e e ï e n a e c - t o R é b p e e n g e ?
l DoegRt/ a ï é b e b ïo em e n b a n b è Vitfen, o p
ïioue f îe e ïh e n é t e b o o j f c R R n / b e t o e ï c h e b a n
l ’ M c p iie s a e b t -R u p é h e n é g R c b o ïg R t t o o j b c n .
I to o jte ïe n 5R n fe e c Ï a n g R / b a n b u p t e n
Lnipn/ b a n b in n e n g e e ï / e n fe e c f o e t b a n
finaech.
Plaetfe, 0 i t 0 c t o a é a to c ^ i t R ic c t e E a n ?
De inbe © o b e n .
Tijdt. © e t b j a e g R t R ie c f e ïb e n b ï o e m e n /
en i^ b a e com b a n f o m m i g e / m a e c t e o n ?
r e cR to n b ju cR tb a e c g e o o j b e e ï t .
Oefteningh. © e t t o o j t b o o j b c t o o j t c ï b c c ?
.n i f f i i ig R b n ïb ig R t / e n t o i ï g a e c n e i n f a b e l?
‘ acRtigc a e c b e g e p l a n t 3R n .
Aer [ erv K rach ten 0 e toO J te ïe n b a u Soec-
Dout 5ijn m a t e ïR c h g e f î e ï t t u f f c R e n b c c t o a c ?
men cnbe b e c h o e l e n / b a e c e n b o b e n R c b b e n fe
e c iib o cR î-m a h c n b e e n b e c f a c R t e n b e h c a c R t
p ru n fe lit ts .
Medicinael gebruyck. Voor HoeftjHeef-
ffeyt en Engborftigheyt : © i c c t c g c « gR e ?
f e u p c h tR e t u p t g e b j o o g R b e f a p b a n b e t o o j?
|telen/ Y t o e ï c h g em e e n ïR c h b j o p b a n Soer-
Dout g e n a e m t t o o j b t : 0 f t e ¿ p c o o p b a n
^’Soet-hout b i c h t o i ï é e e n t o e p n i g R b o o j g R e
/ / ■> V. / .w . . * / ^ P w. •-< »
G e n î i a e n , i n Y L a t i j n G e n t i a n a ,
Gedacflte.
T 'Y ^ t H c u p b t b e c h c R g R t ï a n g e / b je e b e e n
g e c ib b e b ïa b e c e n / b ie b a n b e j t o i t t e Nies-
wortel f c c c g e ïR c h : t u f f c R c n b e fe b ï a b e c e n
b j e n g R t R e t b o o j t c e cR t / R o ïïe e n g e h n o o p t e
f î e e ï e n / e n u p t p e b e c h n o o p o f t e l i b t t t o e e
o b e c m a ï h a n b e c ^ i f î a e n b e b ï a b e c c n / b ie n a
b e t o p t o e h ï e p n b e c t o o jb e n 0 e b ïo e m e n
5R n b ï c e c h - g e e ï / t o i t o f t e m e t s t o a c t e f f ip *
p e ï e n b e f p j e n c h e ï t / b a n g e b a e n t e e e n f î c a ?
ï e n b e ¿ í c c c e u p tb e e ïb e n b e / e n b e h o m e n a e n
e n c o n b o m R e t o p p e c f î e b a n b e f îe e ï m b e c ?
f c R e p b e c p e n t e b û o j f c R R n . © e t b n n / p ï a t /
e n b j u p î i 3a e t ï e p t in ï a n g R t o e c p i g e R u p f?
h e n é / b a c c h e b ïo em e n n p t 5R n b o o j t g c h o *
m c n / b e f ïo o t e n . 0 e t o o j t e ï i é b i c h / l a n g /
b a n b e c t o e g e e ï e n fe e c b i t t e c b a n fm a e c h .
Piaetfe. i ^ c t f o n b t R i c c t c E a n b e c ïb e c é t e
b e c g e e f é / a ï é i n b e © o b e n g e f o c R t t o o jb e n .
T i j d r . 0 e b ïo em e n h o m e n in b e ¿ o m e c f e
J lB a e n b e n t c b o o j f c R R n / e n R e t 5a c t t o o j b t
in b e © e c f f î c R p .
Oeffeningh. © e t t o o j b t i n A p r i l in g o c b e
a e c b e e n o p e e n f c R a b n t o a c R t i g e p ï a e t f e gR e *
Saept.
Aert en Krachten. 0 e Gentiaen , en
boojnamentlRch be toojteï / i é toacm in ben
becben / en bjoogR inben ttoecbm gcaebt/
opinenbe/ bim-maïtenbe/ afbagenbe/ m
be bccbecbinge toebecfîaeubeban hcacRtcn-
Brunfelfus, Matthiolus, Galenus.
Medicinaelgebruyck. Voor Vergift, cn
betcn van verwoet Gedierte : Bcemt.Gen-
tiaen-wortel CCU R a ï f b ie c e n b e e ï ï o o t é / W i j n ruy
t t t o in t i g R g c c p n / Peper t i e n g c e p n /
g e e f t b i t t e f a m e n f R n g e f f o o tm îR n D e m e t
Î D R n i n . Diofcrjrides.
Voor vqrftoppinge van. het Ingewandt,
flappeMaegh, Wormén , Graveel, en o p -
jlliikt/i é R ie c to e fe e c b i e n f î i g R . Dodonxus. geftopte Maent-ftonden dec Vrou wem 25e<
Voor fweeringe Vaû de Nieren en Biaes, CCpbt e e n ô f s i c b t f e ï m e t ÎD a tC C o f t e Î D R n i
* ba».
G
£. T
I M
«
i