' 1 ,1
f
0 • ^1Î
fi Í' \ I V '
: I
'i I
N f,
èî
14g. il 'i r
F h ¥l i ’A ♦.
LH 4
• 4> 3
, j '1 /
• ’ J «1 '■
•A
T» '
:ri i
IH
t •
f
I
j4i;| ] .
••- ; i iH , \
ri. V
Í
■'i i ,
; V ^ . |- .-. 4'V 1
fVtF Î
• i 'j|v. , ,
f
■ i
t r j ♦
f ‘1 ' '
irH ./1 4
Í if't
< ■
- /
Í.
\
r
4 F
f ^
Í .
A t;
> v,
120 Het Vierde Deel
in ccn pint lBi)ué tot bat ccn bctbcnbcd bcc?
soben íé I enbe ïaet Ríce ban ecn coemcttje
boltfcffeii^ gcUjunciiciu Fuchfius.
f/uendcl, i n Y Latij n Serpillumy
Gedaente.
D 0 Quendel Recft bunne I Racbe (Íed"
hené I niftftïcpncgcoencbïabfftené/
aïé bie ban be T ij m , bicRt betoaffcn. 0 p
bc toppcn ban be fîccïftcné homen pnepcc-
coobcblocmhenéte boojfcRRn. 0 c îBojteï
iábiin cnbc befdacRtigR.
" Plaetfe. 0 i t Hciipbt gïocpt op sant-cii?
be fabd^icRtige gront/op ongeboutobe pïact?
fcn I cnbc acn be hanten ban be Echecé.
TRdc. ©ftbïoeptinbe ^»ometfe IBaen?
bcn.
Aerten Krachten. 0 e Quendel iétoacm
cnbc bîoogR tot in brn bccben gracDt / fRn
ban bcdcn / opmenbe enbc Dooj-fnRbenbe
ban hracRten. Fuchfius.
Medicin ael gebruyck. Voor Buyck-pijn,
ban bCL-tof. Ecu be toppen bjacgljt |ct
graé-gcocncenbc 0 jnpf-toRé bp een De«
gaberbebloemcn/ geïRch aen be Melde t¡
boojrcRijn homt. 0e fi^ojtd ié ïangïj/btclii
toRt upt-gebjfpbt / cnbe ban binnen gert.
Graveel, opgeftopte Maent-ftonden, ende
om de H.erzenen te verfiercken: Beemt
Quendel ttoec Ranben boï / hoocht Ret in
îBijn tot een pint / cube ïaet Rier ban cen
coemectje boï bîinchcn : B f t e neemt Ret ge?
biffiïecrt toatcr ban Ret fdbe Hrupbt / enbc
ctccft’cr bîic oncen tfcffcné ban in. Dioicori-
des, Fuchfius, C. Bmhinus.
Voor dray inge ende pijn des Hoofcs;
Plaetfe. ©et toafî op fabeïacRtige tmp
boutobe pïaetfen / ÏangRé be toegen cnù?
acn be hantcn ban bc cheré.
Bccntt Quendei-water ecu Raïf m n t ^ j e I
Roofen-azijn ecu oucc I enbe bint bit met
bocchen booj Rct booj-Rooft. Dodoníeus.
Tijdt. ©et biocpt injuly.
Aert en Krachten. 0 it 0ctoaé Í0 hlStt
ÏRch bcrbjoogenbe cribe bertoarmenbe Da«
aert j af-bagenbe / enbe baer booj ben fiodi
ganch bertoechenbc ban hracRten. Dodo.
næus.
Orndc Mient-ftonden endede Urijn af
tedrijven ; BcrCUbtceUbabt bail Quendel,
cube ïaet bc fichen baec eenige tRbt in fïtten.
Dodonxus.
Al-goeàe, Lammerkens-ooren, in Y
Latijn Tota Bona.
Gedaente.
g t Hrnnbt Reeft bccï biche fîeeïen. 0e
bïaberen síjn ban gRebaente bie ban
Haífé bact gdRch/ toit ofte grRéacRtígR
Medicinael gebruyck.Voor verfche endc
oude W onden cnde Zeeren ; Bctmt ban îi!
gcoene bïaberen foo beeï ban nooben i
fîootfe hïepn enbe ÏegRtfe op. Dodonæus.
des Nederlandtfen Kruydt-boecks*
IcttuffeRen ban Ret afsiebtfcï ban bit Hrnpt
Yíílicíren. C. Bauhinus.
rVoor Scheurfels ende uytpuylende Nabels
van de jonge Kinderen : Bccmt ban
blaberen fbo beeï ban nooben ié / fîootfe
hlepn met îBRn / boet’er bp toat meeïé /
toi bat Ret aïé ren pap toojbt / cnbe bint Ret
jjjerop. Dodonæus.
KkynSantorie, în Y Latijn Centaurium
Minus.
Deur-was, inY Latijn TerfoliûU.
' 'f
Gedaente.
D^t Hrnpt Reeft ecn bunne / ronbe flctl
iii berfcRepbe sRbe-tachrhené Qcbrdt:
Befe fîeeïen toojben foo nanto ban bc blate
cen ombangen / batfe Ret mibben baii î«
bïabe cen fcRÎjnen te booj-booren. 0e Ä
cen sRnbjeety gcribt/ enbebïeech-groenDa«
bectoe. 0 p be toppen ban be fîeeïen honira
gceïacRtige bïoemhené / hrané ofte hcooiif
toijé bp ëen bergabect/ te boojfcRijn / iii!
ban stoartacRtigR saet geboïgRt toojöe«:
0e îDojîeï ié bim enbe met toepnigR Deff<
ïingcit beRangen.
Plaetfe. ©et gcoept op fibeïacRtige gront
aen be hanten ban fommige lïchcré / ä
toojt Rier te Eanbe beeï omtcent be Bar
hant gebonben/ enbe om fïjn aerbigRept
Oe©obenge5aept.
Tijdc. ©etbïoeptinjunyenbejuly;
Aerten Krachten. Deur-was ié DJa
enbe bjoogR ban aert/ bitter ban fmaeci
cn t’famen-irechenbe ban hracRtcn. C. Bai
hinus.
Medicinaelgebruyck. Ooi Wonden
heelen : Becmt be bïaberen ban Deur - w
fîootfc hïcpn enbe ïegRtfe op 5 enbe ïaet
Gedaente.
^t Hrupbt Reeft bunne hantige fîeeï?
hené/ omtrent een fpanne RoogR op?
Îietenbe/ enbe met bïaberen/ aïé bie ban
k fans-kruydc,betoaffen sRnbe. 0ebïoem?
mû I bie op Rct opperfîe pan be fîeeïhené
coepen / sRn roobacRtigR ban bertoe : B a
efc bjcngïjt Ret boojthïepne ïaltchtoerpige
iaetrRupéhepé / met feer hïepn ^aèt gebuït.
le ÜBojteï ié bun cube Rarbt.
Plaetfe. ©et toojbt Rier te ïanbe beeïop
bjooge enbe sanbacRtige beïben omtcent be
Eee-bupnen gebonben.
Tijdc. ©et DjaegRt fïjn bïoemhené in
July enbe Auguftus.
Aert en Krachten. B it Hcupbt Í0 toaCttt
enbe bjoogR in ben ttoeeben graebt / ope«
nénbe / af-bagenbe enbe be biche bocRtigi
Reben bun-mahenbc ban hracRten. Dodonæus.
Medicinael gebruyck. Voor verftopcheyt
van de Lever, Mile ende Gal-blaes, Geelfucht,
Scheurbuyck, Gicht, opgeftopte
Maent-ftonden, langh-duurende Koortfen ,
ende wormen desBuycks: Beemtbau bit
Hrupbt foo beeï ban nooben ié/ berepbt
Rier ban met IBater ofte ïBijn een afsiebt?
feï / enbe ïaet Rier ban ttoeemaeï beé baegRé
een roemertje boï bjinchen : ©ier toe ié
mebe bienfîigR Ret gebifîiïeect ïï^atec ban
bit Hrupbt een oncc teffehé in-gcnomen
Galenus, Dioicorides, Job. Schroderus.
VoorV^(onderíende(^etfuren: Beemt
Ret gefîoten Hrupbt/ enbe ÏegRt Ret op.
Mefue.
Voor Water-fucht: Beemt ban Retggtf
bjoogRbe Hrupbt een bierenbeeï ïooté /
Caruîenbe Anijs-zaet ban eïché tien grepn/
fîoot bit tot een fijn i^oeper / cn geeft bit met
îBijn ofte eenigR anber nat in. Matthiolus.
Voor Sproeten: ende Placken van de
Huyt: JBafcRtbeffïbe bichtoiïé met Ret af-
srebtfeï ban bit Hcupbt. Dodonæus.
Voor duyfter gcficht: Becmt fap ban
kleyne Santoric, gefupberbe ©ouingRba«
eïché eben beeï/ enbe bjuppt Riec ban een
toepnigR in be oogen. Fuchfius.
Voor Fenijn : ©et fap met WsR'n ingeno?
men/ boet Ret ingenomenfengn fcRepben.
Ravelingius. ‘
Twee-bladt met AjuynachtigeWortel,
haù\nBifgliumBuboJum.
Gedaente.
rx git 0etoaé DjengRt aïïeen ttoee bjeebt
V enbe»gecibbe bïaberen/ ober maïhaiî?
^ ^ bere»