6 Het Eeríle Deel
I
'Í ‘ Í
!
i *
»
1-
* I 'I
1.
flamtemaechcn be(t m bcqiuemfrc te 51 jn
oojöeelt : öaec na 4 of 5 jaren out en z oftc
3Öupmen bich sijnöe/ han incnfe üerplact?
fcn 24 boeten ban maïhanbcr.
Aerten Krachten, blaberen en fcl)e:f?
fcn ban bcfc 23oom jijn matelijch toarm nt
t’ famcntrechcnöc ban acrbt / mct eenige
bjoogBmgechenbe en be tc rngl) öjnbcnbe
ßracöt brgaeft jijnbe. «De bloemen 5jjn
toarm en öjoogB / feec fijn ban beelen / Beb?
benbe een befonbcrc hracBt om be geb^c?
hen Der BttfTenen / imt honöe oojfahc ont?
fîaen/ tegenesen. Fuchfius,Brunfelfus.
Medicinael gebruyck. Voor gefwolle bee-
nen : 5^eemt.be blabecen ban ben Lindenboom,
foo beel ban nooben i^ / hoorht bie
tn toatec tot een pap/ enflaetBetombege?
jtoolle beenen. Dodonæus.
VoorSpruw en puyften in de mondt:
jl^eemtbe blaberen ban Linden-boomen,
hoochtbie in fcBoon cegen-toatec / en fpoelt
ben mont baer mebe. Matthiolus.
Voor drayinghe des Hoofts , Valleode
fieckte, beroercheydt, en om de geboorte te
vorderen : (Debtopcht Ijct gebifielcerbe toa?
ter ban Hinben-bïôepfeï/aï^mebe Confecf/
ban be feibe 231oemenberept. G. Durantus.
Voor het uytvallen des Hayrs: ©ccgabcct
be bocBtigBept bic upt befen opgefneben
23oom öjuppt / en bcfîrncht B« Hooft baer
tnebe. Joh. Schroderus.
Voor het bloeden uyt de Neus: ^ecmt
Bet^aet ban ben Linden-boom, enbe fijn
sepnlbecifeertsijnbe/tcechtBetin be
gaten op, Joh. Schroderus.
Om het geronnen Bioet te doen fcheyden:
^eemt bjOOgB Lindenboomen Bout/ btant
Bier ban hoolen/ betoelche gljp met ÎDijn-
aîijn upt-booben fuît / geeft ban befe fyn
gefîooten hoolen een bierenbeel loot¿ met
cenigB nat te Ö^inchen. Joh. Schroderus.
Wilgen-boom, in *t Latijn Salix.
Geflachten.
D e Wilgcn-boom Beeft ttoee berfcBep-
ben footten / Beteene toafi Boo0 / enbe
Bet anber b lijft hlepn / toelchc laetfie en min
gBentecnc foo;?te ban Willigen toebrrom
ttoechcrlep gebonben toojbt / namtntiijch
Icege Willigen met breedebladeren, eillee-
ge Willigen mct fmalle bladeren.
Gedaente.' 5ß>e groote Willigen-boom,
inbicn Bp booj Btt Befnoepen en Bet af-hap?
pen bec toppen niet onberBonben tootot/
fcBiet fomttjbt^ feer BoonB op / enbe bec?
hrijgBt een matelijchcn öichen fiam / fim
fcijojfre m effen / en tiupgBfaem. t Bout
toitacBtiglj en feec rap / en baerom onbe?
quaem om licBtehjch gcDjohen te toozöcn.
^e blabecen sijn fmal en langB-toerpigB /
hoben op groen / ban onberen afcB bertoigB/
en facBt in ’t Ijanbelen. ^e tapchen^ bie beel
m’tgetal 5ijn/ 5tjn meefi met eentonpn-
roobe ofte ooh met. een graeutoe fcBojffe he?
hleet. ©e bloemen 5ijnia«0c mofcBacBtige
tro^hcn^oftehattehen^/ bieBaefielijch ber?
gaen enbe bectoaepen.
«De hlepne foojte Beeft een leger enbe bun?
bec fiam / enbe fmalber ofte hjeeber hlabe?
cen.
Plaetfe. «De groote Willigen-boom tocct
Bier te lanbe beel gebonben omtrent be han?
tcnbanbeoBjacBten/ altoaer Bp beel toeel?
öeriger / al^ elber^ op bo^re en bjooge gront
toafi.
^eleege Willigen met breede bladeren
toafi in Hollandt omtrent be Eee-önpnen.
^ e iecge Willigen met fmalle blaberen
toerbt gebonben in be bojre ©elöcn e« Dep?
ben bauBrabandt.
Tijdt. ^eblaberen en’t blocpfel ban be
Willigen-booraen fpjnpten in April oftC
Mayboojt.
Oeffeningh. Willigen tocrbcn b002
T poten ofte ban flehen bermenigBbnlbigBt /
anbcrfint^ begeeren fp geen nautohenrige
oeffeningB.
Aert en Krachten. ^Cblaberen CU feBojffe
banbefcnSoom jijn hont en bjoogB ban
aert/ eneenigBwtTamen-trechenöe ban
hracBten. Dodonseus.
Medicinael gebruyck. Voor ’tbloetfpou-
wen, bloec-braecken, bloetganck, overtol«
iige
ligc Maentftordenen andere Vrouwelijcke
vloeden : 5becm£ Willigen blaberen bye
Banben bol / Uooeht befe in anöciBalf pint
3Diju^ / tot bat een berbenbecl becfoobcn i^ /
m geeft Bier ban 2 a 3 mael baeglj^ een roe?
mertje bol ban te bjinchen. Dodon^us.
Voor Wratteii en Exter-oogen: ^eemt be
afTcBe ban be fcBo# ban Willigen-boo-
men, be toclche metasijnbermengBt / enbe
DP be ID^atten en €jrteroogen gelept sönbe /
be fclben boet afballen. Dodonasus.
VoorColijck ofte Buyck-pijn : .Jbecmt
Willigen-bladeren ecii Balbe Banöt bol/Becle
peprcl^“. (i.hoocht bitte famen in een Ijalf
pintfe m ijn tot be B^ft / tn geeft Btt te
Dlinchen. Ravelingius.
Voor pijn der Ooren. H^ecmt fap baU
Willigen-bladeren en fcBo?lTt / ban clch^
een loot / <Dlie ban iSoofen anberljalf loot /
hoocht bit te famen op in een «Djanaet-
fcBelle / en bjuppt Btt toarm in be (Doren.
Fuchfius.
Elfen-boom, in ’t Latijn Ainus-
Gedaente.
D (*5 Elfen-boom niet afgchapt 3Önbe/
feBiet met een matelijh biche firuph/en
bed tachen BoogB op. fcBojffe onef?
fcn / bjoofcB enbe stoartacBtigB; Btt Bout
i^ niet feer Barbt/ be blaberen 5ijn be fafe?
lacr^'blaberen niet feer ongdijch / toant fp
3tjii mebe ronbtacBtigB / tn aen be hanten
gefcBaert / boclj toojben in ’t aenroeccn ee?
nigBfint^ hlebenbe bebonöen. 5^e bloemen
5|jn hattehenö; be gcoene bjucBt toojt met
be .iBoer-befien bcrgelchen / booj Dien fp
upt bed fcBdferinge ofte feBubben bicBt bp
cen bergabect 3tjnbe/ befiaet. Htt 3aet
feer hlepn / enbe toupn-co^ ban bcrtoen.
Plaetie. «Defe ^oom bemint toateracB'
tige en bjodtacBtige plaetfen / toaerom be
Oeffeningh. ^ e f c 2 3 o o m t o e r b t i n b i
© e e n e n b a n f i f n s a c t a e n g e t e d t / D e t o e l c ?
h e b a e r n a l n D e . î D a e n t Maert e e n b o e t
b a n m a ï h a n b e c e n g e p l a n t t o o ? b t .
Aert en krachten, ^cfc i^OOm i^ mCCC?
h d i j c h b e c b ? o o g e n b e b a n a e r t / n o c B t a n ^
t u f f c B e n B i t t e e n h o u ö e m i b b d m a t i g B 0 t ?
f i e l t . Dodonæus.
Medicinael gebruyck. Voor heete Ge-
fwellen enSweeringen : , © e c m t b e b C C f c B c
b l a b e r e n b a u b e n Elfen-boom , f i o o t f e i n
e e n I B o j t i e c e n l e g l j t f e o p . Ravelingius.
Voor de Steen der Nieren en Blafe;2300?t
i n e e n Ellen-ftam e e n g a t / e n b e r g a b e c t b c
n p t b t o P P t n b e b o c B t i g l j e p t / b a n D e t o e l c h e
g B p b o o ? e e n r e p ^ e e n B a l b e l e p e l b o l f n l t i n ?
g e b e n . Matthiolus.
Bercken-boomi in ’t Latijn Betula,
Gedaente.
DBercken-
< i 5 f c B o j f r e b a n b e f i a m b e ^ booras i ^ t o i t a c B t i g / o n e f f e n e n g e f p l e ?
t e n I m a e r b c f c B o j f f e b a n b e t e e r f i e t a c ] d t e n ^
b j u p n - r o o t b a n b e r t o e . b l a b e r e n s t j n
b o o ? f p i t ^ t o e l o o p e n b e / e n a e n b e h a n t e n
g e f c B a e r t . ^ e b l o e m e n 5 i j n l a n g B t o e r p i g c
h a t t e h e n ^ .
Plaetfe. ^ e Bercken-boomen t o C C b e n b C C l
i n f a n t a c B t i g e e n b o ^ r e g r o n ö e n g e b o n b e n .
Tijdt. « D e b l a b e r e n e n h a t t e h e n ^ b e c t o o ? ,
n e n f l c B i n Maerr o f t e April, o f t o a t l a t e r .
Oeffeningh. « D c f e ^ o o m e n h ö r n e n b a u
B e t a f g e b a l l c n 3 a e t b o o j t / b a n b e t o e l c h c
m e n i n February 2 3 o f f e n e n H a n e n p l a n t .
Aert en krachten, b l a b e r e n e n f c B o j f f c
b a n b e Bercken-boom 3 t j n t o a r m e n b j o o g B
i n ö e n b e r ö e n g r a e t / a f o a g e n b e / D u n m a ?
h e n b e / e n b e b e r f i e r c h e n b e b a n h r a c B t e n .
Platearius.
Medicinael gebruyk.Voor loopende Zeeren
: ^ e e m t b e b l a b e r e n b a n ö e f e n 2 3 o o m /
feibe beel omtrent be hauten ban be gracB? hoocht Die in toater/ en toafi beEeeccnBiri:
ten en floaten gebonben toojbt.
Tijdt. ^^e jonge botten ban öefen 23oom
fpjnptenin be.üDaent April upt/ möeBtt
jaet too^bt in bc Herfit rgp.
mebe / baer na firopt be gepulberifccrbc
fcBojffebaerin. Ravelingius.
Omquadeen befmettelijcke lucht te ver=
beteren. l^eemtbC fcBo# banßercken,
ïcgBi