‘L.
l A
F A I ' •
'■ n Îi/î
F u l ' -
*M ;ïj '
f r ‘ i G |
i , v . ‘ ri
P: âi,
< ’’ Í r
ÍU-
- t
/ 1
i l
Ij
. Mî
^4 ^ t .
i 86 Het SevcîiÎe Deel
Tijdt. Yier-kruydc bïoept m jùly en Au-
ruftus.
Oeffeningh. 0efe. bcHpben toojben ban
5aebt enbe af-fcReuteu bçc pïanten aengé?
toonnen. * " .
Aert en Krachten, yíer-krüydtíé toaCttl
en bjoogR ban aect / bittec ban fmaech / en
een toepnigR t’famentcecïîenbeban hcacR?
ten. Brurrfelfus.
' Medicinaelgebruyck, Voor Geel-fucht ;
Bcemtban bit gebjoogRt to p b t een bie?:
cenbeeï ïooté / IBiecooch een Raïf bieren?
beeï ïooté/ tü« gefîooten jijnbe geeft Ret
metoube toRn in. Diofcorides.
Voor Hooft-pijn ; Becmt -Yfer-kruydt
foo beeï ban nooben ié / ffoot Ret hïepn /
boet’ec bp toat 0 ïie ban Roofen en Esrjn /
en bint Ret booj’t Rooft Dodonæus.
Voor Tant-pijn, lofle Tanden en fwee-
îinge van de Mont : ¿pocït bfîe toafcRt
be.j¿onbt met Ret afsiebtféïbanbit hcupbt
in toatec oftc toRn becepbt Dioicorides.
Voor Y Graveel, vallende Sieckte, ver.
ftoptheyt van de Lever en Milt, en Melaetf.
heyt : (©ecftban ’t upt-gebjuchte fap fcii
onccin/ ofte ïaet ban Ret afsiebtfeï nitt
toRn becepbt bjinchen. Ætius.
VoorTeeringe: Btemt CCn bicccnfett
ïooté poepec ban Yfer-kruydt, cnbe gitft
Ret met eenigR beguaem nat in.RaveUngiui,
Voor pijn van de Lever : ©ieC tCQCll g«
bjupcht een biecenbeeï ïooté ban be blaiiti
cen/ fRn gefîooten sRnbe/ met toRn. Apule]
us,
Voor verfche en oude Wonden : Btelllî
Ret gefîooten hcupbt met 25otec becmcngt;
cnbe ÏegRt Ret placfîec-toRé op. Apuléjus.
EdelLever-kruydt > inYLatijn
Hepática, Hepaticum trifolium.
Gedaente.
D^ît Hcupbt Reeft bjeebtacRtigciiïak'
cen / in bjie beeïen gefneben / peDctop
eenbpfonbec fîeeïhen boojt homenbe.
bïoemhené sRn ban feé ofte feben/ ftert!-
toRé conbtom een hïepn boïïehen fîaei#
bïabechené gemaecht ; befe homen Dicli
toiïé in January oftC February op tee«
cupgR en toat cootacRtige fîeeïhené te üooj
fcRRn. S u be bectoe bàn be bïoeinenfe
binbt men ee» gcoot bnbecfcRepbty tcaw
men fiet Ret met bïeech ofte ©emeié-Waro
toe/ bioïette/ toitte/ ÏRfbertoige/purp«
coobe / en bubbeïbe bjùpn - bïaeutoe i i
men. ©et sact ié hïepn en toit/ b e t a
bun / stoact en feec gcbefeït.
Plaetfe. ©ettoojbtRiec te Eanbe aïlw
in be ©oben onbecRoubcn.
Tijdc. 0 e bïabecen hunnen feec toel fr
gen be hoube ban be ïDintec / enbe be t)to*
men homen Reeï RjoegR te boojfcRRn.
Oeffeningh. ©ettoOJtÎn April bfCpïailI
Aerten Krachten. EdelLever-kraydtlf
hout en bjoogR ban aect/ en een toeynl
t’famen - tcechenbe ban hcacRtcn. Lob«
Dodonæus. ^
Medicinael gebruyck, Voor ontftekin
des Nederlandtfen Kruydt-boecks.
dappigheyt, en verffopth«yt van de Lever:
55eccpbt ecn afsiebtfeï ^ban bit Hcupbt met
I®fltfc ofte î©Rn / en ïact Riec ban bjinhen:
oftc gcbjupcht beé feïfé gebifîiïïeect toatec.
Matthiolus, C. Durantus.
Voor Scheurfels : Beemt ban het gRe?
ïjoogïjt enbe gepoepect Hcupbt een Raïbe ïe*
p’riboï/ enbe ïaet Ret eenige bagen acRtec
tm met tojangen î©Rn iii nemen. Baptifta.
Sardus.
» 8 /
Speer - wortel, in Y Latij n Serpentaria.
Gedaente.
Voor in en uytwendigc Wonden:0jinht
biciîtoiïé han’t afsiebtfeï ban Edel Lever-
kruydt , enbe ïegt Ret gefîooten hcupbt ban
bupten op, Ravelingius.
Epimedium.
Gedaente.
D3[t 0etoaé bjengt boojt bunne conbe
fîeeïhené / aen be toeïchc bjeebe / booj
SPeer-wortel bechcRgt een cecRt opfîaen?
be fîeeï/ omtcent ttoee ofte bjie boeten
RoogR/ bich/ conbt/ enmetbeeïfpicheïen
aïé ten ¿ïangen-Rupbt becciect. 0 e bïa?
becen sRn ïangRtoccpigR / gcoot feé ofte
feben gefcRichteïRch bp cen geboegRt. Upt
be top ban be fîeeï homt boojt een ÏangR?
toerpige fcReebe / ban bupten gcaébectoigR/
ban binnen npt ben bïaeutoen enbe cooben /
en in ’t mibben met ecn stoactacRtigR fpité
fîampechen becfîen/ Y toeïch bacrna open
gaenbe / pïaetfe geeft aen een bjupfacRtig
tcoé / toelchec 25effen eecfî gcoen en baec na
coot enbe bol fappigR sRn ; befe beRoubcn in
fîcR RacbtacRtigR saet. 0 e toojteï ié hnob?
beïacRtigRenbich.
fpitfe / RacbtacRtigc / conbtomfaegR-toRé
gcîtcctelbe / bïeech-groene bïabepen afRan?
gen/ Die gemeenïRch bjie aen een fîeeïhen
gti3oegï)t / en aen be hanten met eenigRe
boojnacRtige tanbehené gctoapent SRn. 0 e
bloembené sRn upt biec bïabehené gRe?
niaeckt / gefpicheït met tuffcRcn - ïoopenbe
toitte fîcepen / ban be toeïche be upttecfîe
ftanten enbe abececRtfe sRbe coot sRn / maec
binnen sRn bie geeï/ enbe be bjaephené bie in
’t mibben fîaen sRn gcoen. 0 e toojteï bec?
fptcpbtficR toRt enbe becce/ op fommige
plaetfen nieutoe uptffpjuptfeïen boojtbjen?,
genbe / enbe ié onbec met bceï befeïingen bc? xA la n t -w o r te l,
Sangen.
Plaetie. B i t Hcupt gcocpt RÍCC te Eanbe
fillftnmbe ©oben.
Tijdt. ©et bïoept in be So mer.
J, Oeffeningh, ©et toojbt booj Retûf-fcReu?
mi ber pïanten aengeteeït.
; Aert en Krachten. 0 e tooJtCÏ ban bit
|pimedium i0 toat bjoogeube / en t’famen-
ffîîenbc ban fmaech / maec bc bïabecen
Ji feec bittcc/ enbe bp na ban fmaech ben
natnelæa geïRch. Lobel.
Piaetie. 0 it 0etoûé toojbt ilî bC Neder-
landen in be©oben gcocffent.
Tijdt. ©et bïoept in Juny enbe be Reffen
toojben in Auguff uscRp.
Oeffeningh. ©et toojt ban boïïehené ofte
hïifîccéban be toojteï becmenigRbuIbigRt.
Aert en Krachten.0 e Specrwortel homt
inaect/ hcacRten en mebicinaeï gebjupch
metbe Kalfs-voet, inY becbe 0ceï befeé
25aeché befcRjeben/ feec toeï obec een. Galenus.
in Y L a tijn Helentum.
Ernia campana.
Gedaente.
A Lant-wortel Reeft feec gcoote/ ïange/
bjeebc / fpitfe bïabecen / met een tooï?
acRtige cupgRtc bebecht / acn be hanten
een toepnigR gefcRaect / upt ben gcoenen
toitacRtigR ban bectoe j macc aen be onbec?
fîesRbe toittec/ aïé acn be bobenfîe. 0 e
fîeeï fcRiet omtcent bicc ofte bijf boeten Roog
op / en ié acn be toppcn met tocbe / cou?
be / geeïe bïoemen becffen, ©et, saebt ié
2 3 b 1 ' l a u g ' j ? '
Í ' iiiV M
'i , . F ; i ' i ' f
•V i% - i t í ,
■rri“! il í Iti l/i