II •
H€t Eerfte Deel
tacrftcn^ met fcii bjitpne fcijojfTc bcöecht /
enîjc met fecrWcpnc Wabeften^ / bcn gíje?
mcnne^nm ' boctocï bcd hïcpnbcr/ gdijit/
ïanbtom betoaffm 5tjn. S c ïanchteptgc
bïecch-pncïtTê :î3ïôcrniîcnà îijn binnen ïjoï
cnbcbûoî open/ bic aen be toppen ban be
taodîcniS ncbectoacttà af- Ijangcnbe / bgf
oftc fc0 bp em booît-fpjuptem
Plaede. S c bo?rc cnöc magecc ongc?
boubJÎ)c23ct:gcncnbe ©dben ban Neder-
landc, enbe anbcce Hanben 5ijn obabïoe?
bigii met befe ïj«R«adjtige getoafTen be?
ïiïcct / enbe Uiecben baerom gemcemgdî
Heyden gcnacnU:. . v
Tijdt. S e Heyde bïoept ben gebceïen ^ 0?
^Aerten Krachten. S e Heyde faiarm
cnbe mcrdîdgcïî b?oogD ban aert / bcrtee?
renbc / fcíjepbcnbc cube ontboenbe ban
bracbten. Galenus. _
Medicinael gebruyck.Voor dc witte Vloet
der Vrouwen ende vierden-daeghfe Koortfen
; 25erenbtban be 25ïocmen met â»upc?
bcr ccn Conferf / enbc geeft m ban be^
iiîo^3(n^ CUÖC be^ aüonôt^ De ocootc ijan
«n .lâatt iBufcaet ill. Dodonæus.
Krake-beßen , i n ’t Latij o f îïf -
amum.
Geflachten.
Krakebefien jgn in ttoee fop?ten on
berfcljcpben/ b« b?aegïjt upt ben
eerfï groen / bacrna root/ cnbe epnbdgc
upt ben bïaeutoen 3toart ban bertoe bertoo
nen. S e ï©o?teï i0 tap enbe ïanch.
bïaeutoen xtoarte S^efien/ in Hollandt enbe
anbere pactfcn ^^ïaento-beRen gemeen?
Igcb gcnatmt tooibcn / b« anbere b?engbt
roobe b?nebtenbâo?c.
Gedaente. S e fcrRe enbe gemepnîte
feiJtebanKrake-befien, i^ ccn blepn bte?
Reracbtigb setoa^ / toicn^ bnnne tacjcften^
m e c een groene fcboîfle bdiïeet 3bn / toaer
aen rontacbtige bôncbcc-groene bïaberen /
aen be baïuen een toepnigb gcbecft / upt-
fpsnpten. /Cuffcbcn be bïabccen enbe ïang^
Detacjchen^îtomen be ronbe/ boïY / ^nbe
boo? topene 25Ioemhenfte boo?fcijgn / naer
De toeïchc ronbe 23epen boïgen / bie fïcb
S e ttoeebe foojte / ofte roode Krak®.
befien, b«ft gcootec cubc barber 25ïabercn
aï^ bc 5toartc/ bie ooch bc0 ïHinrec^ be hou?
be toebecfîaen honnen. S e Sploemhcnj
xgnïanchtoerpigbV ïgf-bertoigbroot/ enöe
met hïepne b?acphen§ in btt mibben upt?
Rehcnbe bcrciert / cnbe aen btt opperfîe ban
be tachen tro^’-toijs' boo?t-fp?uptenbe. Se
25efien 5gn ban gebaente be 25ïaeuto-beflen
geïijch / maer root ban bertoe / to?auoî)
ban fmaech ! enbe nice bteï fappigb-
Plaetle.Sc Swarte Krake-befien gcoepeu
oberbïoebegb op bo?rc gronbcn/ enbe onge?
houtobe bofcljacbtige pïaetfen ban Neder-
landt, en anbere Hanben. S e Roode Kra-
ke-befien too?bcn in fommigbe fcbabuto?
acbtige S^offcbeii ban Brabandt gebonben,
Tijt. Seeecfîe foo?tc berïmjgbt nientoe
23ïaberen in be Hente/ aï^ toannecr ooch öe
saïoemcnboïgen/ maerbe b?udjten begiu?
nen in Y ïaetfîe ban J uny rgp te too?ben. Se
ttoeebefoo?te bïoept in May, enbe b?aeg[)t
in Juny enbe July rgpe 25ef!en.
Aerten Krachten. S e b?UCbtenbanbep?
be befe Setoaffen jgn bechodcnbe enDe
b?oogbmahenbe tot in ben ttoeeben gcaebt /
enbe baer bp tTamen-trechenbe ban hracö«
ten.
Medicinael gebruyck.Voor onmatige hitte
deslngewants, ende hcc Bort uyt galachtige
vochtigheden ontftaen : H»« tegèll honncn
be rgpe ^ëfîen gegeeten enbe geb?upcht ^
too?ben ,• maec bcd bienfîiger fonbexgn bct
fapmet^upchertoteen Conferf ofte Rob,
geïijch men ban be Aelbefien berept/ ge?
hoocht I enbe bichtoiï^ baer ban in-geno?
men.
V e en -h eß en in’ t Latijn Vaccinia
Palußria.
Gedaente.
"p ^ ^ t getoa^ / y toeïch ecii toaterTeojh '
ban Krake-befien Í0 bttft buune root?
acbtii
des Nederlandtfen Kruyt-boecks*
acbtige fïeeïhen^ / met hïepne bïabehen^
aïA^panbeQuendel, bdaben/ optoien^
to p p en De Sdïoemhen^ boo?t-tp?upten / Die
ban ©eer-togfe 25efïen / root ban bertoe /
enbe fuucacbtigb üan fmaech / ôbehoïgbt
totoben. S e î©o?tel Die tameïgch Dich /
iA e p t Rcb btoar^ in De aerbe / boben?
in A beeï hïepne fcbeuten/ enbe onbec?
toaerté beel Dunne fafdingcn upttoecpcnDe.
Plaetfe. S it gbetoaÿ toojDt in De bcen?
acbtige gconben ban Hollandt, enbe anbere
Provincien gebonben. \
Tijdt. Het b?engbt Rjn rgpe 23eRen m
July enbe Auguftus boo?t. /
Aert en Krachten . S e Veep^befien 5gn
houtinbiûogb ban aert / enbe eew toepnigb
tTaoeett-trèchenDe ban feraeb«n • Sefe
toerbèn ooch «en befonbere hracbt tegen Den
^djeur-bupch toegeRbjeben. ûodo-
■ næui,-
Zee-
; y
, Yn Y Latijn Tcr^
tùUc4 M arina.
Gedaèntè.
*T\ <0 Zee-Porceleyn Í0 een becfleracbtiôb
•U' getoa^ / bed bnnne boutadjtige Red?
hen^ boo?tb?engenDe / enbe met beeï biche
enbeaRb-bcctoige 2Bïabccen / DiemeeR ben
sebeeïe îBintec oberRaen / enbe wfe Hof-
Porceleyn fecr gdíjch 30« bctooRén. S e
23ïocmen homen aen Dc tc^pcn i^n be
Reeïïien^ bicbt bp een bergabect} aen
onfe gcmeone IBeïbete boojfcbijn. HÇ
Eaeti^ b?eet enbe pïat / be ^o?td ïanch
enbeboutacbtigb.
Plaetfe. S e Zee-Porcdeyn gcoept aen
bc Eee-bgchen enbe Supnen ban Zeelant,
Vlaenderen, enbefomtbbt^ o O C h ban Hollande.
Tijt. Sitgetoa^bïoeptmecRinJuly.
Aert en Krachten. S e Zee-Porcelcyn
i^matdgchbertoarmenöß / Deappetrjtber?
toechcnbe / enbe Den ^rijn af-D|gbenDe ban
hcacbteiî / toaerom ooch De 25ïaDeren m
peecheï betoaert/ enDe boo? .^aïaet gbt?
b?upcht toOjDcn* Dodonæus.
Gagèîy inY Latijn MyrtusBra^
bantica.
Gedaente.
T \ ^t boutacbtigb H«Rer-getoa^ too?bt
^ fdben anberbaïf boet boogb gebonben/
uptb?epDenbe bjupne tacrhen^ / Die met
barbe b?ecDtacbtigè ïange bïaberen / Die ban
De Myrtus-boom niet ongdgch / betoaffen
5gn. S e hlepne gcde enbe àer-tog^ bp een
bergabcrbe ^ïoemhen^ fp?upten boo?tito0i
befonbere Reeïhenÿ / Die tuffcben De tacp-
henà te boojRbgn homen. S e Doa?n-acbti?
ge éabehen^ 3gn bitter ban fmaech/ met
een geeï Sïie-acbtigb fhp berbuït. S e
î©o?teïi^barôtenbetaep. - ^
Plaetfe. Gagel too?Dt obcrbloeDigb toP oit“
geboutobe bocb bocbtigbe gronbcn etoïe
HepDe ban Brabandt enbc Vlaenderen gbc^
bonben. , ^
Tijt. S it gbetoa^ bïoept m May enbe
Juny y maer in Auguftus Djaegbtôrt boïho^
men enbe rijp Eaet. _ . . .
Aert en Krachten. S e Gagel enbCbOO??
namentïgch bet Eaefci^to^menbeD?oog|
ban aert ; enbe boo? een befonbere epgcn?
fcbàp ben Herffenen RbaDdgfh / enbe ïicb^
tdgchD?onchenfcbap bertoechenbc. Dod<>
Sporcken-hout, in ’t Latijn Frm»
gula.
Gedaente^
U ©it t be too?toO?teï ban Sporcken-hout ont4 ottt^
fmuptcn beeï cecbte / bunnc Rrupchen
ofte rg^n / bie miib timn f lo ofte ü boeten ïanch « -r
enbe in eenige sgbe-tach^hen^ berbeeït jgn.
S e Rbo?ffe i$ upttoenbigb b?upn-5toart /
met graeubje pïach^hen^ befp?ichcït y ciBer
befe fcbupït noeb een^affecaen-geeï
Âen ofte mibbd-fcbo?ffenaeR aen b« bout
gelegen. Y Houti^toit en boo|mY mib?
Den met eenigb rofacbtigb mergb gebuït.
S e b?upn - groene WaDcren bebben De ge?
baente ban De Kriecken-bladeren, nta^
H ^ w
'i-i
I n
H i \
if ‘
y
h
T.