V li
ú
c PS
r
I ■
i
V I
r
î Y
di i.' !
V
l '- r , ' i i^\¡ M
io8 Het Vierde Deel
G/as-kruydty in’t Latijn T a r ta r ia , Medicinael gebruyck. Voorontftdkirge
ende pijn in de Keel : S^crcpôt CCU aHÎeôfri
ban be bïaberen in IBatcr / toacr mcDc gijji
biclltoiié goîgcïcn fnlt. Diofcorides.
Voor de* Roole, Verbrantheyt, ende
fmerten de Puyften: BcCHlt ban Rct fap Cttl
Raïf pintfe / Ceruys ccn ïoot/ mcngRt bit
te famen/ cnbc ÏcgRt Rct inet bbccïtcnop.
Diofcorides.
Voor pijn in de Ooren, Bccmt ban i^tt
fap / 0ïie ban Rooien Pan eiché rbcn beel
cnbc bjuppt Rct in bc 0orcn. Dodonæus.
Om den opgeftopten Urijn af te drijven:
Bccmt ban bc bïaberen bicr Ranben bol/
5iebfcin iDatcr Rccï mucto : boct’crbp^ïie
ban toitte Leiien ttocc onccn/ ban Scor-
pioenen CCll OllCC / Cil ÏCgRt bitpap-tüijéop
Rct 0cmacRt. Auguft. Thonerus.
Voor ouden Hoeft:, Graveel ende Drop-
bel-pifle: BccmtGlas-kruydt bicC Rûllbitl
bol / jicbfc in IDatcc oftc ÎDijn tot ccn pint!
cnbc ïact Riec bau ccn rocmettic boï Djiut-
hen. Fuchfius.
Gedaente.
D 3(t Hrupbt bîcngRt boojt ronbe/ booj-
fcRijncnbc/ bmpn oftc grocn-roobc fîc*
ïcn / met bjccbtacRtigc enbc fpité tocïoo?
pcnbc Raprige bïaberen begroept. 0c fccc
hïepne blocmbené 59« tuffcRen bc bïaberen
acn bc fîccïcn gcRcgRt / naïatenbe hïcpn
5toact3act/ in routoe Rupéhené beflooten.
Plaetie. ©et grocpt op fîeenacRtige gront/
bp bc IDuûrcn ciibc oube bcrbaïlen ©nu?
fcn*Tijdt. ^pt bc obergebïeben toojtcï fpjup?
tcn in May nieutoe fcRcutcn. 0e biotm?
hené enbc ’t sact homen in J uly cnbc Auguftus
boojt.
Aerten Krachten. Glas-kruydt lé matC?
ïîjch berhoeïenbe cube bocRt-mahcnbc ban
aert/ afbagenbe / ucrmuctocnbe/cnbeccn
tocpnigR t’famcn-trechcnûe ban hracRtcn.
Galenus.
Herts-boom, Gravinne-kruydt,
in’c Latijn Herba ftella, Coronopus.
Geflachten.
X T ^n bit 0ctoaé toojbcn in bc Neder-
V landen ttocc foojtcn gcboiibcn / tc to«
ten gemeen cnbC kruypende Herts-hoorn.
Gedaente. 0c ccrfîe foojtc bjcngïjt booji
bccï routoe / cnbc gRcïîjch alé met Rapj tî«
grccpbc blaberen I ÏangRé öc ^crbe ffciW-
topé «î.ft9ffPi?^bôt/ ban maechfcï ïanchtoe«
pigR ebbe final / bocR ppfommigc pïactfhi
booj uptffcùcnbc afljangRfcïé cen Herts-
boom iiptbcdbcnbc. (lEuffVRen bcfc blaö«
ren fpjupten ronbe fîeeïhené/ toiené top
pcp cerfî iuct biocmhcné cnbc baer na mi
5acbt/ gRcïîjch aen bc Weegbre, beïabiti
5îjn. 0 c toojtcï ié ÏangR/ toit/ cnbe ni«
befeïingen beRangen.
' Kruypende Fderts hoorn bcchrpgt fîwl
npt be toojteï bunne enbe fange fîeelhenélj
bie neffené be acrbe upt gcfpjcpbt \m^\v
enbc met hïepne ïanchtoerpige/ gcfueDen/i
nui«
npfchaïebïabcrhcné betoaffen 5ijn ; aen
beooUpjongR ban bc toeïchc hïepne toitte
bloenihcné te boojfcRijn homen / tia-ïaten?
ûciîïepîv?ae£ / in routoc Rupéhené befToten.
p ferie. 0cfe Hrupben groepen op bjoo?
tjc / xaubacRtige tooefîe pïaetfen / enbe
laiigRé öe îDegcn cnbe 0ijChen ban Brabant,
Vlaenderen cilbcanbcrc Provintien.
Tijcir. ©et bjacgt 5ijn bïoemen en jart op
bc felbc tijbt alé be W eegbre.
AercenKrachten. Herts-hoorn i0 hoilt
cnbe bjoogR ban aert / enbe t’famcn-trec?
Henbe ban hracRtcn / enbe in tocrhinge met
bcWeegbre Obcr CCU homcnbC. Dodonæus.
(Dnber anbcrc hracRtcn bie Ret met be
Weegbre gemeen Reeft/ toojbt Rct fecr ge?
p:cfcn om bc Hoojtfcn te bcrbjijbcn / tc toc?
tcn gefîooten îjjnbc enbc opbe jjboïé gebon?
Hm. Lobel.
T a r onychia,
Gedaente.
D^tHrupbchenbjcngRtboojt upt fîjïî
bnnne bèfcïacRtigc toojteï toat bjeebt?
i acljtigchïepne bïabehené/ geïijch Dit ban
1.,Muur ; tuffcRen bc todchc bunnc fîeeïhené
‘omirent bjie oftc bicr bupmcn RoogR op
ifdjicten / bÎcmct toitte oftc gracutoacRtige
jliïocmhcné bcïabcn 5ijn : na bcfc boïgen
blatte Rantohené / toacr in flecr hïcpn 5act
rbcflooten ïept.
j; P aetie. ©cf grocpi Rici* tc Xanbc op fîccn?
Mclitigcgronbt/ bcrbalïc muragirn / cnbc
pncffcnébchantcu ban fanbige toegen cnbe
pckeré.
I Tijdc. ©et bïoept ban April tot biep inbe
isomer.
' Aert en Krachten, 0 it Htlipbt îé tot
iBebicpnctoepnigRonberfocRt/ ëiibe toert
pflooft fecr goëbt tc sRn om bc. BRn-«agdé
Itegenefcn.
Duyfent'koren, in’ t Latijn Herniaria.
Gedaenre.
D3I I0 ttoaéRecft bunnc/ tccre cnbc
gehnoopte fîeeïhené / op be aerbe ber?
fpjepbî ïcggenbe / roobtacRtigR ban bertoe/
cnbe met hïepne bïabehené / aïé bie ban
Tijm , betoaffen. lien be oojfpjongR ban
be bïabehené homen beeï hïepne geeï oftc
toitacRrigc bïoemhené boojt / na - ïatcnbc
feer hïepn 5art/ 0 jijf-toijé bp een berga?
bcr t. 0 e toojtcï ffncht biep in be aerbe.
Plaetfe, |©en bint bit Hrupbt op sanÔ?»
acRtigc cnbc opcnïucRtigc pïactfcn.
Tijdc. ©ctié met 5aet injuly cnbc Auguftus
bcïabcn.
Aert en Krachten. Duyfent-koren Í0 bCr?
hocïcnbe cnbc mcrchcïijch bcrbjoogenbe
bgn aert / Rceïcnbe oftc bc toonben toc-fïiip»'
tcnbc/cnbc be lîcRn af-bjRbenbe ban hracR»
teil. Dodonæus.
Medicinael gebruyk. Voor Darm-breuc-
ken ofte Scheurfel : Beemt bail Ret ge?
bjoogbe cnbe gepuïberifecrbe Hrupt een bie?
renbccï ïooté/ enbc ïact bit ecmge bagcn
acRter ccn iii-nemen. 0fte neemt Ret ber»
fcRe Hrnpbt / fîooî Ret hïepu / enbe ïegt Rct
pap-toRé op* Dodonæus.
Voor her Graveel, ende om deSreen te
breken : Bccnit ban Rct pocpcr ban bit
Hrupbt ecn bierenbeeï ïooté / enbc gceft Rct
met îDRn in, Dodonæus,Joh. Schroderus.
Donder-baerty int\jàX\]t\Sempervivum,
Sedum, Aizon.
Geflachten.
D Onder-baertié Ricr te Slanbc in bjie
foojtcn onberfcRepben: iSc toeten ge-
•me\ n oftê groote Donder-baert i Kieyne
Donder-baert oftcBladeloofe CUbe Muur-
pepec. ■
Gedaenre. Gemeyn Donder-baert RccfC
biche/ Ijiippige / booj fpité toe-ïopenbc / en?
bc in’t ronbe bergabcrbe bïaôeren / opber-
fcRepbcpïacifenboojbetoojteï ffcR becbjcp*
benbe in anbcrc foobanige ronbe bergabe?
ringe ban blaberen : Y mibben ban befe
fpjuut fomtijbté ecn Rooge fïcfï / ban eben
foobanige blaberen tTamen gefet : oftc met
be feïbe betoaffen < boben acn be top ccnigc
xnbc tachrhcné npt-toerpenbe / bic met
# 3 boue?
î ¿7 ”i l ’Æ ’lî '’
rii f r ’ i ' q.
Í Í
.î|'
i/i
U*:* ?•!
k
/il]
n
• i S i