im Het Perde peel
fi-Î
U
m
hïepne geeïe bïoemhené bp na aertoRé he"
ïaôenstfn/ nahe toeïche couto enbe ïangR
acRtigR saet boïgRt. 0etoojtel ié jtoactaeR?
tiglj enûe cebeïijchïangR.
Plaetfe. ©etgcoeptomtcentbe ©eggen/
enbe aen be hanten ban be IDegen op feRa?
butoacRtige pïaetfen.
Tijdt. ©et bïoept injuny, July enbe
Âuguftus.
Aert cn Krachten. 0 e Agrimonie ié
toacm enbe bjoogR in ben ttoeeben giaebt /
openenbe/ afbagenbe enbe een toepnigR t’fa?
raen-tcechenbebanhcacRten. Fuchfius.
Medicinael gebruyck.Voor verftoptheyt
ondefwaclcigheyi van de Lever,Geel-fucht,
langhduurende Koortfen cnde Bloet piflen :
Beemt ban be bïaberen bjie Ranben boï /
jiebfe op in fcRoon ïDatec tot een pint/ booj
gejegenjijttbe maecht Ret foet met ^npc?
Iter/ enbe ïaet Rier ban ttoee ofte bjie maei
beé baegRé bjinchen. Diofcorides.
Om het Gravaci af te drijven: ©ier toító
fcer bienfîigR bebonbcn Rct gebiffiHeert Ba.
ter ban Agrimonie, bjie oncen teffcné iii
genomen : 0 ach han men in beé feïféôt?
bjfchRet afsiebfeï ban ’t Hrupbt gebju¡iCí
hen. Petrus Bembus, Joh. Stocker,
Voorde Koude-piiïc: SBeccpbt CClt of,
jiebfeï ban bitïtoupbt in îDijn / enbe lit
Rier ban (eé oncen op een repé in neiiidi,
Dodonæus.
Voor heete Koortien : Beemt batí ií
bïaberen een Ranbt boï / siebtfe in een iia!
pintje Hoofen asijn / tôt bat een ôetûtn
beeï bersûben ié enbe ïaet Riec ban een Itpi
boï bichtoiïé gebjupchen. Ravelingius.
Voor verftuyckte Leden : B c cm t banü
bïaberen enbc femeïen foo beel ban nooôei
ié / hoocht Ret met ÎDijn tot cen pap/ tÉ
ÏegRt Ret toarm op. Ravelingius.
Brionia,
Gedaente.
Brionie Reeft feer ïange fîeeïen ofii
ranchen/ met npttoaffenbe hïautoitt
hené aïé aen be Wijngaerc, beRangen
enbe met bjeebtacRtige / biep gefneben / bpf
Roechige bïaberen belaben. 0e ïffepne biiiii
bïoemhené homen aïé een tcoéhen bp eeii
bergabect te boojfcRijn/ nabe toeïchc w
beSôcfïen/ bie eecfî groen/enbe namatl
rootjijn/ boïgen. 0e toojteï ié ÏangR Diel
toit en feer bitter.
Piaetfe. 0it0etoaébhît men op f#
butoadRtigepïaetfen / aen be ©eggen eÉ
©agen / op fanbige gronben. ©et too]ô!
ooch toel om be ÿjieelen tôt befeRuttinst
booj be^on geplant.
Tijdt. ©et bïoept in May, enbe be
fîen toojben in be ©erffî rijp.
Aert en Krachten. 0e Brionie Í0 bUtli
enbe bjoogi) in ben ttoeeben graebt / U®
hracRten be gaïacRtige / fïijmerige eiiôt
toateracRtige bocRtigReben ffercheïRcft
onberen enbe bon boben affettenbe. Dod
næus.
Medicinaelgebruyck. Voor Water^ciit
des Nederlandtfen Kruydt-boecks,
.i^eeitit ban be Brionie-wortel een ïoot / be
rcuôt’er met fcRoon îDatcc een af-5iebfeï
tan om op een repé in te nemen : Bfte
rfcmt fap upt be toojteï gcparfî een once /
^lie ban Koper-root ofte Swavel een bre?
rciiDeeï ïooté / bermetigRt bit te famen enbe
flcfftljier ban met IDR'n een bierenbeeï ïooté
11, Diofcorides, S.CloiTæus.
Voor opftijginge van de Lijf-moeder,
ende omde Maent-ftonden te verwecken :
^eemt Sæculæ Brioniæ 20 grcpn / enbe
ûtefl Ret met beguaem ttatin / ooch ié een
$3aî)i ban be toojteï becepbt Rier toe feec
tofîigR. Joh. Schroderus.
1 Voor een verharde Milt: Beemt omirent
(cn Raïf bierenbeeï ïooté ban be toojteï met
?tp/ enbeïegRtbegefîooten toojtcï met
bijgen op be ïincher 5Rbe. Ravelingius.
Voor placken van de Huyt : 25efîrRcht
îic plaetfe met fap upt be toojteï gReparfî.
Dioicorides.
VoorBlauwgeflagen ofre gefîooten placken,
endeom het geronnen bloedt te doen
icheyden : ^tOOt Brionie-wortel met îDRn
eilöc ÏegRt Ret pap-toRé Op- Diofcorides.
Lijnen^ in Y L a t ijn Fiorna, vitis
nigra Fuchßu
Gedaente.
D3It 0etoaé berhrijgRt feer ïange/ ge?
ban aert/ fcRerp ban fmaech/ mbe bptenbc
ofte bïaren trechenbe ban hracRten / maec
Ret toojbt feïben tot eeiugc gRebjeechen gRe
bjupcht. Ravelingius.
JVolfs-befien, inY Latij n
hnocmte/ gefîccepte/ entoatrootacR?
tigeranchen/ toaer mebe Ret ficRaen Ret
T ijdt. ©et bïoept in May, J u ny ofte July.
Aert en Krachten.0ir Hrilpbt l'éfeecRcct
tiplíaenbe geboomte bebcfîigRt. 0 e bïabe?
tíHjijn bjeebtacRtigR / ronbtom met bier
ofte bijf hïepne hecuinge gefneben / enbe
S,omeiî gernêeniijch bijf bp cen / aen em
lîiiîibeï-fîeeïgcboeÇiRtj boojt. 0 etoeïriec? ........
limbetoittebïoeuiReîîéhomen troé-toijé te eennurRtereriiiigmoîîieîi. B. Sardus.
¿boojfcRijn / be toeïche gepïucht 5Îjnôe hlR? | Voor vergift, voornamendijck van Arfe- ■
|cileen toitte toolacRtigC oftepíUpmacRtíge i nicum ofte Rotte-kruydt , Peft end-e be-
lapcigRrpbt: 0 acrnatoengtRetpïairou? j fmetrehjckeSieckten : BènntbanRetsaet
kl cnbjapn-raobc^efïénboojt. 0etooj? ; ofte Hrupbt em Raïfbierenbeeï ïooté bp em
H i é met bëcïfafeïmgeiî beRangen. i repé in. Fuchfius, Lobel.
Piaetie. ©et toafî tUflcR.m be ©agen ett Voor Peft-buylen ende heete Gefwellen;
'fOgen / aïvjuaer Rct flcR aen optecRt cnbe Beemt Ret gefîaoten Wolfs-befie-kruyt en?,
'tntôinbt. t be ÏegRt Ret op, Matt hiolus.
Ondet-^ -
p 'ma, Herba paris.
Gedaente.
DB w olfs-befie bjengRt boojt een bun
ne ronbe fîeeï / omtrmt een fpanne
RoogR opfcRietenbe / toacr aen aïïeen bier
bjupne bïaberen/ hrupé-toiféobcr maïhan?
beren fîaenbe / boojthomen : 0 efF jïjn
ÏanchtoerpigR ronbt/ enbe met Wberhcité
booj ïoopen. 0 p be top ban be ceï bjaegRt
Reteengraébectoigc gefîernbe ^ïoem / bic
geboïgRt toojbt ban een 25efle / aïé bie ban
Dul-makende Naichaye, enbe ié met hïepn
toitacRtigRjaet op-gebnït. 0 e îDojteï l'é
ÏangR / libt-toRé onberfcRepben / ÏangRé
be aerbe upt-gefpjept/ en op fommige pïàet
fen nieutoeftReuten boojt- bjengenbe.
Plaetfe. 0it<i5etoaé bôojt in be Nederianden
in fommige bonhere boffcRen gebonben,-
Tijdt. ©et bïoept in ApriJ, mbe be
fie toojbt in be May cR'p.
A ert en K rachten. 0e 23efïé Ctîbe bc bïa?
beren ban bit hrupbt jijn hout m bjoogR
ban aect/ cnbe booj een befonbere hracRt
toeberfîambe Ret bergift enbe pcfîige fiech?
tcn. Matthiolus, C. Durantus.
Medicinael gebruyck. Voor krançkiin-
nigheyt : ©icc tcgcu toojbî gepjçfen eeir
Raïfïepeïhen boï ban bit Hrupbt/ inet ee
nigR beguaem nat / ttointigR bagcii acRtei
~r