id i
i 'i |5
! I i
f r;
T“ '. I
I
y -i
. ^ q. ■ i
. íT' f
D
Het Eeríle Deel
flccmt: ban bcbeficn batt d tot ly gceyn.
jCBáerombatRcrfeo gctodbigR ínt tajecc?
hen i0J han mett met meecbec fchcrRepbt
anbcccgeiîfc^-mibbeïcn ín bcp fclíf¡^ pïaetfe
j e t o u p c U c n .
V e y l o f t e K l i m - o p , i n Y L a t i j ti
Ædera arborea.
Gedaente.
€ Veyl f l í n g c c t f R R t t i e t f i p i R a c b e
R o u t a c R t i g e c a n c h e n e n b e 5 P b e t a c h ^ ?
h t n , é o m b e S S o o m c n / o f t e b e b e f í í g R t | 1 c p
a e n b e m u u r e n e n b e o t i b e t i m m e r a g í e n / b i e
m c t e e n g r a t u b i e f c W T é / b e t o c ï c h e b e e ï
f t a p j a c R t i g c b c f c ï e n u p t t B e c p t / b e h ï e e t s p n .
S e bïaberen 5ijn b?uiLm-groen / Racbt / eecR
conbtarfKigliertbebacc na onber getoojben
RoechigR. SemofacRtigceube bïeech-geeïe
bïoemni gcocpcuïiroon^ bîij^ beeï bp een/
bie banhifimê bcRcn / omtrent cen €ctot
groot/ geboîgljt toojben / befe jtjn eerfî
gtoen cnbe iiamaeï#5bjact.
Plaetfe. S it getbaé 10 htNcdqdandt ge?
meen / enbe toerbt aen 25(iûmcni "iSbuiira?
gien enbe Hnpfen toaffcnbc gebonben.
Tijdt. SeVeylbecUeRnimmeriîîeer jïjn
bïaberen/ Y bïoept in be
befîen too?ben in bê ïHinter rijp.
Oeffeningh. S e Klim-op toCCbt bOO?
too|tcï-fp?uptenboo?tgepïant.
AercenKrachten. S e Veyl o f t e Klim-
•p met een gemengeïbe natunre begaeft/
te toeten bertoarmenbe/ becbjoogenbe/
enbe nocR groen spiibe bechoeïenbe ban
aert I enbe bacrom t’famentrechenbe ban
hracRten. Galenus.
Medicinael gehruyck. Voor een verharde
endererftopteMilt: Beemt bïaberen ban
Veyl, hooehtfe in Myjnl «lö« ïegRtfe op
Ooren: B e e m t fop batt be bïabereiî / ofte
Sïie baer be bïaberen in gefoben 5pn / en
bjimpt Ret in be Soren. C. Bauhinus.
Om de Fontanellen te doen dragen;
Beemt een Klim-op-bladt enbe ïegRt Ret op
be#ontaneï. ^ ^ /
Voor de roode Loop : Beemt gcbjOOgRi
be bïoemen ban Veyl, foo beeï men met
b?iebingerenbebatten han/ enbe geefît’et
met a©tjn tebpnehen. C. Durantus.
Voor’t Graveel ende Waterfucht: BCCltlt
gefîooten beRen ban Klim-op een bierenbeel
ïootÿ / om met 33^ n in te nemen. Fuchfiu«;
Om holleTanden te doen uyt vallen;
Beemt Ret fap upt be beRen enbe boet Ret in
bc Roïïe €anben / maer be anbere naeR&p
geiegene €anbcn moeten met 3©a^ betoaeft
toOlben. Ravelingius.
Kamperfoeliey Mmnekens-kruyàt
Geyten-bladt, inY Latijn Caprift-
tiumy M a trifih a , Vericlymemm,
Geflachten. .
T^^tH^dîec-gctoasî toerbt in ttoee fooji
^ ten onberfcRepben î Ret eene i^ Hoog-
duytfe enY anbec kaliaenfe Kamperfoeiic
genaemt. ^ .
Gedaente. S e CCrRe foojtC ban Karaper-
foelie Reeft RoogR ophïimraenbe RoutacR?
tigeranchen / toacr aen ttoee tegen mab
hanbercn ober Raenbe bïeech-groene bïabe?
reiiboo?t fpiunten. 0 p be toppcn ban de
rauchen homen be toeï-riechenbe toitte oft«
b e ï i n c h e r s i j ô e . Dodonæus.
Omde Herzenen van taye «nde rauwe
vochtigheden te fuyveren : BcCttltRctUpt?
g e b j u c h t f a p b a n Klim-op-hiaderen , e n b e
R a e ï t R e t b o o ? b e B e u ^ - ç p t e n o p / e n b e a ï ^
b a n f u î t gljp b e e ï b o c R t i g R e b e n b o o ? R e t n i e ?
f e n u p t ï O î T e n . Dodonæus. .
V o o r , o u d i f w e r i n g e ende f m e r t e n d e r
b i n n e n R o ï / t o a e r u p t e e n i g e b ? a e p h c « ^
o i î t f p i i n g e n / a n b e r f m ^ s R n f e b e B o o n e n -
h i o e r f i c n R e c g e ï î j c h . S e b ï o e m e n a f g e b a h
ï e n 5 i j n b e / b o ï g e n r o n b e r o o b e b e R e n / b ? u p f
o f t e t i ' o ^ - t o i j ^ b p e e n b e r g a b e c t / e n b e R a r b t -
a c R t i g ï j 5 a e t i n R c R b c R u p t e n b e . S c t o o ? t e ï
i ^ R o u t a c R t i ^ / b e c f c R e p b e j o n g e f c R e u t e »
u p t t o e r p e n b e .
S e l c a i i a e n f e f o o ? t e b é r f c R i ï t b a n b e b o o ? #
g a e n b e / o m b a t b c b ï a b e r e n f e e r b i c R r o m
b e R e e ï g r o e p e n / f o o b a t b e u p t e r R e î g i e o f u
b i e r b ï c è e r e n r o n b t e n b e f c R o t e ï - t o R ^ b o o ? t
des Nederlandtfen Kruyt-boecks.
Voor fwaren arbeyc der V rouweitîBccmt
3 « e t b a n Lavendel e e n b i e r e n b e e l ï o o t ^ /
î H a t e c b a i l Kamperfoelie-hloemen g c b i ^
R i ï i e e c t t t o e e o n c e n / m e n g t b i t t e f a m e n o m
o p e c n r e p , ^ t e g e b î u p c h c n . Rondeletius.
Voor Hoeft ende EnghorftigheytíBcemt
b a n R e t g e b i ï ï e e r b e Ï D a t e c b a n b e b ï o e m e n
f o o b e e ï b a n n o o b e n i ^ / m a c c h t R e t f o e t
m e t C a n b p ^ u p c h e r / e n b e g c e f t R i e r b a n
b ? i e o f t e b i c r ï e p e ï e n b o ï t t o e e m a t í b e ^
b â e g R ^ i n . Fuchfius.
Voor vuyle Sweeringe cn oude Wonden :
B e e m t b ï a b e r e n b a n Kamperfoelie , s i e b f e
o p i n î D a t c r / t o a c r m e b e g R p b e ^ t o e r i n g e
cnbe J D o n b e n t o a f f c R e n f u î t . Dodonæus.
Voor wonden des Hoofts : 2 © 0 2 t n U t t C ?
ï î j c h o n b e r b e ^ a l b e g e m e n g t R e t h p t g e p e r ?
R e f a p b a n Kamperfoelie, Schroderus.
Honts-kerj]en,m\Lm]n Xyloßmm.
Geflachten.
IB b e H o ï ï e n b a n Nederlandt t o o ? b e n
b e r f c R e p b e f o o ? t e n b a n b i t g e t o a ^ o n b e r ?
R o u b e h / a l ^ groote Honts-kerflen met roode,
iwarteenhlauwe Vruchten , alj^mcbe
kleyne Honts-kerflen.
Gedaente. S e e e c R e f o o ? t e o f t e groote
Honts-kerCfen met roode Vruchten , b e r ?
h r n g R t t a m c l R c h b i c h e R r u p c h c i i / b e t o e l c h e
a ï é o o c h b e o u b c t a c h c n m e t e e n t o i t a c R t i g e
f c i i o i R e b e b e c h t 5 0 n / m a e r b e j o n g e r i j ^ h e n ^
d i r o o t a c R t i g R b a n b e r t o e , m t i f b e t o o R e n
m e t ï a n c h t o e r p i g e f a c R t e e n b e f a l e e c h - g c o e ?
n e b l a b e r e n / b i e o n b e r g r R ^ e n r u p g R s g n .
S e t o i t t e b ï o e m e n h o m e n t t o e e b p e e n o p
t e c r e R e e l h e n ^ b o o ? t / b a n g e b a e n t e / R o c ?
t o e l b e e l h ï e p n b e c / b e b ï o e m e n b a n Kamper-
foeiieeenigRRnt^Scïijcft ;
e b e n f o o b e e l r o o b e b e R e n a l ^
h e n i I t o a e c b a n b Y e n e R i c c t e H a n b e h l e p n ?
b e c i ^ b a n b ’ a n b c r e / b e e l h e r i j e n m R o u b e n b e .
d e Swarte Honts-kerffei^ h l e p n b e r a l ^
b e b o o ? g a e n Ö e f o o ? t e . S e b ï a b e r e n 5 í j n
ï a n h / r o n t o m t o a t g e f c R a e r t / r n b e f o o g r i j ^
, , i e t a e n S t < m « « 5 p e ^ 6 « ^ a n û e e t c f i f
fûîupten/ toacr op be bïoemen en b?ucR?
tm / al^ ineenfcRoteï tcboojfcRtjn homen.
Plaetfe. S5epbe befe foo?teii too?ben m
Nederlandt aen f ?ieeïen enbe Saenberpen
^^^gdl.^sÂlSeren fp?upten in be Hente
m I be bïoemen in April, May ofte J uny,
enbe be beRen toojben in Auguftus ofte
^^OeffenTngbf S e Kamperfoelie toO?bt
boo? fcReiiten ßfte too?teï-fp?upten berme?
” ^^lmei^Krachten. Kamperfoeiic i^ Reeï
toarm enbe b?oogRban aert / en Rerchelgh
boojfnrjbcnbe ban hracRten. Do^^næus
: Medicinael gebruyck.Voor cenjerft(^te
Milt: Beemt ban Ret Sacj^t een biereitoeeï
ïootâ/ fijn geRoten sRnbe ïaet Ret met î^ n
fehbe i0 mebe goet om ben ^rijn Rerche^ liibebe^^eRenstoactbaubertoe.
kjchaftcbjijben. BrunfeUus, euoc oe
T
h
*
h i
•w
(t
i î
mSi