A fdeel vo^Sens bepaaling vanLlNNvEÜS. Door
TH. ’ W a l l e r i u s worden zy derhalven ook
stuk?FD c’huis gebragt tot de gekryftallizeerde Vloey-
Viom- Spaath, Ik zal ’er alle de Teerlingachtige ,
Spaath. fchaon famengegroeid, toe betrekken.
Deeze komen overvloei^ig voor, in Duitfch-
land, op’den Haarts, in *t Sahifeldfe, in Voigt-
land; als ook in Engeland, Sweeden, Spanje
, Vrankryk. Zy zyn van heldere Kryftal-
lyn e , witte, groene , geele, paarfche of Vlo-;
lette en blaaiwe Kleur : weshalve zy veelal
den naam krygen van de Edele Steenen,
naar welken-zy gelyken. Dus worden zy
Basterd - Diamanten , Smaragden , Topaazen,
Amethyften en Safieren getyteld. Somtyds
vindt menze Groepswyze zitten op andere
Vloey-Spaatb, op Kwarts, Kalk-Spaath, Gips-
Spaath of Gneis. In Derbyshire, als ook
in Saxen, Bohemen en Silezie, zyn de zoda-
* nigen niet ongemeen.
Deeze Kryftallen hebben gemeenlyk regt-
hoekige Vlakten , fomtyds met fpitfe hoeken,
fomtyds zyn de Teerlingen v o l , zeer
dikwils verfcheidene in malkander gefchpo-
ven; fomwylen inwendig hol, en dan menigmaal
over de geheele Oppervlakte bekleed
met eene Schors van kleine Kwarts-Kryftallen
: fomtyds , gelyk in een Loodgroef by ’t
Matlock-Bad in Derbyshire, van boven open.
Ik heb verfcheide Stukken van deeze Teer-
, lingfe Vloey * Spaath; zo enkelde van Smaragd,
ragd, Amethyst en Topaaskleur, als famen-
gegroeide uit Derbyshire, met kleine witte ui.
Kryftalletjes begroeid , als helder Kwarts o fsTü°°r0*
Kryftal: of gekleurde; hoog geel met Zilver- Vloei)*
Vaal - Erts op Pyriet van Gersdorff in Saxen, Spaat,u
of met gekryftallizeerde Kwarts, als ook
groenachtige met fyne Loodglans van die
zelfde plaats, en zeer kleine met Droezige
Kwarts van Freiberg: ook Amethyften Vloey-
fpaath in witte Yzerfteen met Pyriet, vanMa-
riënberg in Saxen, en dergelyke in Ardumvan
Vifet by Namen. Een Topaaskleurige. uit Engeland
is , om de Teerlingfe Geftaïte eenigs-
zins aan te wyzen, in Fig. 7 , op de voorgaande
Plaat X X V I I , afgebeeld.
Hier kan de meefte gekryftallizeerde Vlöey-
Spaath worden t’huis gebragt. Men vindt ’er
evenwel ook Agtzydige, die twee Pieramieden
vormen, met den grondfteun óp elkander, en
dus eenigermaate Aluinachtig {ƒ) , welke in
Duitfchland vallen , met dergelyke verandering
van Kleuren : zo dat zy medej voor basterd
Amethyften , Topaazen enz. gehouden
worden. Dezelven komen nog met veranderingen
van Geftaïte voor 5 niet veel van
die der gekryftallizeerde Kalk-Spaath afwy-
. . kende.
( 7 ) Fluor Cryftallinus oftaëdricus. Wall. Syft. Min.
1. p. 183* Alumen Lapidofum, Calcareo - Spathofum,
diaphanum, rafile, Linn. Syft. Nat. XII- Tom. 111.
Gen. 17. Sp. 5.
III. Deel. III. Stuk,
•fTSt
'Mgm\ Im
m
M m m