Ar deel. Groeiplaats, kan achten te verfchillen. Dus
IjToïD- 7r^ ^ > c algemeen gefprokeri, de Oriëntaal*
sruK. altoos harder, en Kerker Van glans, dan
de Eüropifche , of zogenaamde Occidentaal*
fch e. Waarfchynlyk ontftadt zulks uit zekere'
hoedanigheid -Van-den 'Grond , die aldaar de'
fynfte Zouten uitlevert, en uit de Hitte van
t Klimaat, welke de - kragtigfte Speceryen
verfchaft. Want zulks moet afhangen van een'
fyner vlugmaalcing der Oüêachtige en Zwavelige
Stoffen, welke het haare toebrengen, zo
’t fehynt, tót- volmaaking van die Gèffeenten.’
Dfe Metaalén , immers i wóMéri' dóór Zwavelige1
of Zoutige;Stoffen, eff ddof beiden l ë
gelyk, of doof fcherpe Heeften, daar uit'geboren,
in het Kryftaimaakend Vögt ontbindbaar
*ien kleuren dëzelven in m'eêr of minder
gr-Uad.'; naar dat de t oe v a lirg'e v er in en gi n g ,
misfehien door Vuur' g é h b lp ë d ,' Zulks 'aan de;
Eand-geefK ' ;-;li 'i flsv ! •ari
Dat: dit in de Ndtuur gefchindt, is' bev/ec-.
zen door de Konftige Kleuring van dooffchy-:
‘Pénde onMèhTige r-Cry(fafek«T% e ;;'fêad4he
Heer H e l é ó t , onlangs éen zogènaarndéKo-'
halt-Erts met zodahigë Kryftalïe'nëkbegroéid,’’
gekreegen' hebbende , plaatfte dië in epn Ka*
pel * Fèrriüis en hieldtze twee CJuren Tang in
een' maatige Hitte.: De Kryffall^n kri'aptëh , ‘
fmolten noch bórften niet: zy ÖlddVérfïq hun-'
ne geftaltey en werden na de“MMeftn'g be-J
. . . r; VOEE
tl E L E S T E E N E N. 415
vonden als Edele Steenen van verfcheiderley
Kleuren géverwd te zyn. Z y vertoonden zig
als Saphiéren, Smaragden, Topaazen, Roby-
nen, Hyacinthen , Amethyften, enz. Buiten
twyfel was zulks toe te fchryven aan Zwavelachtige
en Arfenikaale Dampen, die dezel-
ven gekleurd hadden ( f ) . Voorts blykt zulks
uit de Proeven van den Heer ïrb F a y , daar
ik bevoorens van gefproken heb ( g ) . Door
’t gloeijen, ook, neemen alle de Kryftallen ,
in gekleurde Vogten gedompeld , daar van
de Kleur aan (h ).
Te rwy l, nu, de Edele Steenen, in hunne
Girfprongelyke Geftahe; zo zeer met fommi-
ge Zout - Kryftallen ftrooken', is \ de Vraag,
of dit ook van eene werking dier Zouten af-
haftge ? In derzelver vorming zoude zig het
een of andere , gelyk Borax , Aluin of Salpeter,
kunnen gemengd hebbeü, en oirzaakzyn
van de byzondere figuur. Inderdaad, wanneer
men die Werkingen der Natuur, zó veel
zy óbt-dekt zyn , nkfpdore,’ dan is dit zeer
waarfchynlyk (/). Komen <Ie Planten niet'allen
uit haare Zaadeü, vóórt, én de'Dieren uit
hun
'p c iU M i s n nó'ö.fif io «p 'ubó boor rr, s6 asanm
•• 4e. ttAtadi A» 4vs. :Sdenêes\ :de :175a" 851.
(g ) Zie het 11. Stok , bladz. 97.
(}i) Vid. Wall. Mimral. 1750. p . 149.
£Ö..Figuïa a . % }e .iiL <5en?rati,ona. fcrpaswte« LfttK.
Syft' Nat, XII. Tom- 111« p. 103^
III. Djeel. III. Stuk.
II.
A f d e e l .
VII.
H o o fds
t u k / '
Vorming
door
Zoutea.