AfdI'sx. voor onvolkomene gehouden. Ook is ’t ze-
Hooï'd. ^er’ ^at ^eeze>^os o f in enkeldeTakkenvoor-
»tuk. komende, altoos aan den Voet afgebroken
Kryflal. zyn.
Zodanige: Enkelde Kryft al-Takken > (gelyk
’er één, uit Switzerland, in Fig. 6, vertoond
wordt,) vindt men in alle verfchillendheden,
van de dunte van een Stroohalm, tot de dikte
van een Arm en dikker: als ook van de langte
van een Nagel, tot die van een Elle en daar
boven. Niet minder verfchillen zy in helderheid
en dus in waardy. De Kryftalhandelaars
verdeden ze gemeenlyk in drie Soorten: in
het Mailandfche Goed, waar door zy regt heldere
Kryftallen verdaan, welken zy voor twee
Guldens het Pond verkoopen ; in het Frey-
burger, dat te Waldkirch, twee Uuren van
Freyburg in Saxen, tot Rottingknoppen en
Knoopen verarbeid wordt, en in het Rotban
o f Rottam, zynde het gemeende en flegtde.
De moeite en ’t gevaar, waar aan het Bergvolk
in Switzerland en Savoije zig bloot delt,
om deeze Krydallen te vinden en te bekomen,
is on verheel delyk. Zy tragten derzelver Zitplaats
te ontdekken , aan een hollen Klank,
dien fommige Rotfen geeven , wanneer men
’ er op flaat, of ook aan glinderende Kwarts-
Aders in dezelven, o f aan brokken Krydal en
Kwarts, die zy in de Valeijen vinden. Dan
laaten zy zig met Touwen langs de deile
Rot-
Rotfen neder? booren op de verkoozeneplaats JW*
een Gat, dat zy met .Buskruid vullen en ver- Vl.
volgens met een Lont aandeeken, om de Rotss^ ° n>
te doen fpringen , na dat zy zig uit den weg fayggf.
begeven hebben. En dit alles gefchiedt op
enkel avontuur, o f zy eenig Goed, dat de
moeite waardig i s , zullen bekomen.
Deeze Krydal - Takken , naamelyk , zyn Verfdiil-
fomtyds helder als zuiver Water, hoedanigen
ik uit Switzerland heb, en kleinere van dien
aart, uit ©tostindie', Silezie, Bofaeme, enz.
Van deeze laatften wordt dikwils tot Mouw-
knoopjes en allerley Steentjes op Gespen en
ander T u ig , die zig byna als Juweelen v©r-
toonen , gebruik gemaakt : want men kanze
in allerley figuuren flypen. Dit gefchiedt met
Amaril op de Looden en het polyften met Tripel
op de Tinnen Schyf. Van de grooteren
worden Sehaalen, Bekers,'Kandelaars, Doo-
zen, Orlogie-Kasten en wat dies meer i s ,
vervaardigd. Anderen, gelyk die van den
Haarts, zien zo helder niet en fommigen zyn
als met een Kalk-Korst overtoogen ,• welken,
gelyk ook de gebrekkelyke, troebele, onzuivere
Kryftallen , tot Glasmaaken met Loogzout
kunnen gebezigd worden.
Zeldzaam vallen de Kryftallen van eeneOngdyk.
volftrekt regelmaatige figuur, zodanig dat d e i ^ f *
zes Zyden gelyk van breedte zyn , en aanP1^ ™ *
de Punt egaal afgefneeden. Ia fommigen,
Z » even- >
HL Dssi.. III, Stuk.