11. lyk Kryftal zyn. . Op den Haarts is het fom-
Afdeel. jJqqj. r oocj Gulden, in het Tweebrugfe
H oofd- ^oor Ginaber rood gekleurd. Ik heb een fraaï-
Knjfiai. je heldere Kryftal-Groep van BrambergmBo*
hemen , aan de punten zwart bruin zynde,
Nooit vindt men ’er Verfteeningen in, maar
dikwils Aarde,zeer menigvuldig Schirl enfom-
tyds ook Glimmer, gelyk by Slakkenwald in
Bohemen: Amianth, Teerling-Spaath,Straal-
gips, verweerde Kies, in Hongarie. Die Stoffen
komen fomtyds daar in zodanig voor, dat
menze , ten onregte, voor Stroohalmen , Aai-
ren Q.f Baardjes van Koorn, Mos, Sprieten
o f Wieken van Infekten, en wat dies meeris,
aanziet. Dus vertoonde zig in een groot.Stuk
Kryllal van Madagaskar, te Parys, iets dat naar
een Wormpje geleek , maar by het kloovcn
van hetzelve bevondt men het een Töpaas-
Kryftalletje te zyn , uit de Kleur en figuur ;
% welk gemelde Heer D a n z in een gefleepen
Steen vap Kryftal, omtrent .'pen Duimnagel
groot, zittende, heeft me.clegebjrag.t.
Eigen- Het Kryftal, in ’t algemeen, is doorfchy-
fehappen* pen(je y maar gemeenlyk naar de Punt helde-
rer dan naar den V o e t, alwaar zig dikwils
troebele Wolken toonen. Sommig is geheel
doorwolkt en duifter, en het helderfte verliest
al zyne doorzigtigheid in ’ t Vuur. Het
is een weinig harder dan de Kwarts, , doch
wordt van den Vyl aangegreepen en door Staal
■ •
gekratst, geevende niettemin aan t Staalflag
Vonken. Het laat zig by uitftek wel polyften ;
zo dat men ’er allerley Steentjes en Sieraaden, stuk.
ook Vaatwerk, Bekers en Drinkglazen , die Kryftal♦
uitermaate fraay zyn , van kan vervaardigen.
Hier toe geeft de ongemeene grootte gele*
genheid, van de Kryftal-Takken, die men
in de Alpen vindt , van Switzerland, alwaar
het voorkomt in ftukken van zestig,honderd,
ja verfcheide honderd Ponden zwaar. Op de
Breuk is het Schulpig en fterk glinfterende,
gemeenlyk op de zyden overdwars geftreept
en fpringt in ’t Vuur aan ftukken , als wanneer
het zyn Bladerig geweefzel klaar vertoont.
Zonder byvoegzel fmelt het niet, maar fyn
gewreeven, en vermengd met Borax of Loogzout,
wordt het tot een helder Glas. Het is
zwaarder dan Glas, doch zelden driemaal zo
zwaar als Water.
Somwvlen heeft het Kryftal kleine Gaatjes, Verfchu»
als of het doorgevreten ware; lomtyds m-den>
drukzels’aan de Oppervlakte, van eene Teef-
Hngswyze of Cirkelronde figuur. Het komt
fomtyds voor, met een pvertrekzel van Kley,
Talk-Aarde of Kies-ftof, waar door het den
naam krygt van gehembd Kryftal , in ’t.Franfch
en chemife; of crouteux, dat is Korftig. Zoda*
nige Korften, dun zynde, befluiten dikwils de
helderfte Kryftallen, in Switzerland; maar dik
zynde, gelyk die van *t Boheemfchè Zinnwald
£11. D e KL. I I I . S t u k «
£ I
a