if. allerley lig te Poeijerachtige Stoffen, zelfs
Barnfteen, kleine Kogeltjes van Kurk , Vlier*
Hoorn- p it, Biezen - Merg , en wat dies meer is,
SrTmlrma- morden dus vaq hem aangetrokken of weg*
gedreeven. Deeze . Poolen zyn in de eene
Tourmalin op de zyden, in een,andere in de
kant, in anderen in de hoeken o f tegenover
elkander; en zy behouden altoos haare plaats.
Die zelfde Elektriciteit vertoont zig, naar dep
zelfden regel, ook in .kleine brokjes of fplin-
tertjcs (»*).
Eiektri- ï° veele opzigten komt wel deeze Werking
werking overeen ? met4le van a^e ?§“ * Elektrieke Lig-
haamen, Glas, Barnfteen, Zegel-Lak cn Zy-
d§,, door: Wryving ontftaande; maar zy heeft
dit byzonders , dat zy dikwils door een zeer
kleine verandprjng van Warmte .wordt verwekt
; verdwypende geheel, wanneer de Steen
gloeijend-dn koud Water geworpen, en ten
deele wanneer hy te fchielyk yeTkoeld wordt;
als wanneer hy-ook gemeenlykbarffen krygt
en fomtyds uit malkander vak, In zekere
Omftandigheden geeft hy Elektrieke. Vopketi,
die knappen, (gelyk de Heer W i l k e heeft
;waargenomen,) zel fs zonder dat hy mpt fpitfc
-ie ' » Lig -
,(mj Daar deeze hoedanigheid, van werkinge der Tourmannen
, zo blykbaar is bevestigd, door de kundigfte
.Waarneem^rs, komt, het zeer zonderling voor, dat men
In zekere Lettre a M. de Buffpq par te Ënc dè Noua
Caraffa, welke fommigen- willen door Adanson opge-
.«■ » || a Md
Lighaamen aangeroerd wordt. Een groote
Tourmalin , door Wryving of ook over een Vl. ^
gloeijende Kole verwarmd, werpt, wanneer
hy fnel met het ^landvat van een gladden Tourna*
Sleutel , verfcheide maaien na elkander, aan-/w*
geraakt wordt, indien het Vertrek wat
Uuifter is, een zigtbaaren Glans van zig. Hy
kan ook geladen worden, en deelt dan zyn
Elektriciteit aan Glas en hdetaalen mede,
maar ftrekt tot geen Afleider:,des men,hem
zo wel tot een Voedtuk gebruiken . kan, als
Glas, Pek- én..andere Zelf -ÉieJ^trfe^ie,,Lighaa-
men. Hangt men een Tourmalin ' aan een
fyne Zyden Draad op, cn brengt een ande-
ren, die aan een ;Glaspypje of Glazen Standertje
vas.t gepekt is, daar by, dan dry ven
de - pofttieve f zo wel als de , negatieve Zyden,
elkander - af;.maar de eene pofttieve trekt de
andere negatieve aanj zo dat mén dus ligt de
hoedanigheid deezer Steenen ontdekt. Brengt
men naar zulk een verwarmde Tourmalin, die
aan een Zyden Draad hangt, een gewreeven
Pyp van Glas, zo trekt deeze de Zyde aan,
die de negatieve,' ‘eh' É'eö Staafje Zegel-Lak ,
te zyn , ontkent, dat de Toup^atin Poöten Mbe.
Npg zonderlinger, is-het, dat Jeeze dwaaUng haare navolgers
en begunftigers gevonden heeft,.; des di mder daar
voor moet waarlehouwen: om nietdoor ichynbaar Gezag
misleid : te worden. t, $auh .»is tr