...
H S 9 9 HIP
II
M
| ö
II. dan de Kalk- en Gips-Soorten en kunnen
A id e e l . derhalve ook gefneeden en gefleepenworden,
H o o id - ais Glas.
De Vloev- Aangezien de Grondflag, evenwel, vandee-
fpfiath is ze Vloey-Spaath eene Kalk-Aarde is , zo zou
Kalkaar- men onbiliyk m0gen denken, dat zy op
dergelyke manier, door ’t onbegrypelyke geweld
van onderaardfch o f oppervlakkig Vuur,
gevormd z y , als men nu den Kalkfteen en
Kalk tot Glas heeft weeten te fmelten O ).
Dit myn denkbeeld, dat geheel nieuw is, kan
men niet ongerymd noemen. Ook b ly ft ,
wanneer zy gedeeltelyk door lang kooken in
Olie van Vitriool gefmolten is, daar vaneen
Glasachtige Aarde over, die met Loogzout
tot eene Achaatachtige klomp fmelt. Op zig
zelf zyn fommige Vloey-Spaathen ook fmelt-
baar, door een uiterften trap van Hitte, volgens
den Heer d ’A r c e t , tot een Gipsachtig
Glas. Met Kalk- en Kleyachtige Stoffen,
Borax en Pis-Zout, fmelten zy gemakkelyk
tot een Glas van verfcheiderley Kleur: maar
met Keizel- of Glasachtige Steenen vloeijen
zy niet.
meteenig Behalve de Kalk- en Glas-Aarde, is inde
Zuur. Vloey-Spaathen een Vitrioolifch o f Zwavelachtig
Zuur, -dat aan den blyk van Gips-Aarde
zig in dezelve openbaart» Bovendien heeft
(V) Zie bladz. 46. hier voor,
HBB9 1
de Heer S c h e e l e nog een ander in dezel-
ven ontdekt, ’t welk meer den aart van Zee-
Zout o f Wynfteen-Zuur heeft, en zig door
Vitriool-Zuur laat uitdryven in de gedaante
van witte zeer zuure Bloemen.
ftoffen der zuivere ongekleurde Vloey-Spaathen
: maar de Natuur heeft deeze Steenen
dikwils met graauwe, geele, roode, blaauwe,
groene Kleuren, in veelerley trappen, ge-
verwd. Die Kleur hebben z y , buiten twy-
fe l, van eenige brandbaare Stoffe , daar onder
gemengd ; alzo z y ,d o o r het Gloeijen,
allen wit branden , e n , dewyl de Olie van
Vitriool, welke men van het Poeijer der raau-
we Steenen overhaalt, dezelven alle Kleur
beneemt. Buitendien wordt men in eenige
Soorten ook nog Aluin- o f Yzer-Aarde , o f
beiden te gelyk, gewaar.
Eene byzondere Eigenfchap is die, om wel- Lichtgee-
ke zy Lichtgeevende o f Phosphorieke Spaath ven^e, Ei‘
genoemd worden. Dezelve bezitten zy van
Natuure , en dit geeft het denkbeeld, dat zy
door geweldig Vuur uit Kalkftoffen geboren
zyn , nog meer kragt. De Phosphorusfen ,
immers, uit Dierlyke of Plantftoffen, of zelfs
uit Delfftoffen , zyn Voortbrengels van den
uiterften trap van ons Vuur. Dit blykt zelfs
in de Steen van Bononie, die door Calcina-
tie eerst zyne Lichtende hoedanigheid ver-
K 3 krygt.
II.
Afdeel. iMn m
lil.
HOOFDr
Mi'
STUK. (ij , 1y l
Floeij»
Spaath.
Oirfprong
der Kleuren.
\yÿ. 1
p i i !
%
§ i
9
f i r n
mm*