Afdeel * Somtyds is hy fterk Yzerhoudende en
V * 'grofkorrelig, gelyk de Hongarifche Sinopel.
SIï ° rD' XIeur is bleker o f hooger en donkerer,
tfasfisj* fomtyds paarfch o f Bloedrood, gelyk in Siberië.
Het kan echter de Bloedfteen van Boot,
uit Nieuw Spanje, naauwlyks zyn ; alzo die
Jaspis maar Bloedkleurige Vlakjes o f Stippen
hadt. Anderszins zon men hier op kunnen
toepasfen de kragten tot Bloedftemping, door
de Indïaanen daar aan toegeichreeven. Evenwel
heb ik zodanig een Hartje van rooden Jaspis,
als hy befchryft, mooglyk met dat inzigt
gemaakt.
Sinopel. De Sinopel, waar van ik zo even fprak, by
Cronstedt genaamd jaspis Martiaüs, is door
den Heer W allfriüs voorgefceld als een by-
zondere Soort van Jaspis (k). Anderen tellen
hem onder de Yzer -Ertfen; hoewel hy maar
een agtfte o f tiende deel, of daar omtrent ,
van dat Metaal inhoudt. De Hongarifche is
door dén Heer S c o p o l i zeer omftandig en
naauwkeurig ter toets gebragt (7). Voorts
valt hy op verfcheide plaatfen in Sweeden en
Noorwegen; zelfs in Saxen en Tweebrugge;
ook by Wolfftefn in het Paltzifche, maar in
Hongarie maakt hy zwaare Aderen uit, zynde
dikwils met Kies , Loodglans en Blende ingefprengd;
W Jaspis opaca, particulls diftinais, rudis, facie Gr,v
nulari. Syfl. Min. J. p. 3x8.
(0 Tentamen Mineralogicum tertium, Prag. 1773,
fprengd; o f met witte Kalk-Aarde, Groene
Jaspis en Kwarts vermengd, dat hem dan ge- „
bandeerd maakt. Hy fmelt in ’t Vuur gemak-smc.
kelyk tot een zwarte Slakke. Gemeenlyk is &*spis.
hy zo hard als Jaspis, doch fomtyds zo murw,
dat men hem met de Vingers kan vergruizen.
De Boheemfche is geel, doch anders valt hy
hooger of donkerer rood. Sommigen noeinen
hem Roode Kneis, en hy zoude misfchien tot
de Rotsfteenen kunnen betrokken worden.
Niet alleen geheel rood valt de Jaspis,maar Gcmar-
. . . r 1 1 • merde.
ook rood met witte Aderen, or rood met bruin x x x l .
gemengd, op Verfcheide plaatfen in Silezie, 3>4-
en rood met bruine Aderen in Sardinië. Roode
heb ik, met Kwarts-Aderen, uit Silezie en
roode met Violet, genaamd Oberkircher Jaspis,
vanOberftein. Rood met blaauwachtige
Vlakken komt hy by Stutgardt in ’t Wurtem-
bergfe vó ó r , en rood met geel gemengd in
Silezie. Ik hebze Oranjekleurig met bruin
uit Lotharingen en van daar ook zeer bleek-
roode met wit gemarmerd, Roode Jaspis met
veele geele Vlakken en Aderen wordt Diaspro
fiorito in Italië geheten en Jaspe fleurt in Vrank-
ryk. Deeze valt op Sicilië, in Spanje en
Turkye. Ik heb een Plaat bruinroode uit Staf-
fordshire in Engeland , die met witachtige
Streepen en geel gemarmerd is , in Fig. 3
vóorgefteld. Hier behoort ook dat Stukje van
Frauenberg, by Oberftein , in het Tweebrug-
V 5 fe ,