W Ê E eM B Ê Ê B B B S Ê X Ê Ê Ë M
mK
spi
iSBAC
Is®?*
IKSS-,p1)'i.jj
34 A a u d a c h t ï g e
Ij. By OsmundsbergenbyLandskroon inSwee-
AFDEEt.(jen} vindt men. deeze, die eene geheel Klei-
Hoofd- jige gedaante heeft, uit het licht graauwelbm-
STUK
tyds wat in 5t geele fpeelende. Gemeenlyk is
hy zo murw, dat men hem met de Nagel kan
affchaaven. In ’t Vuur wordt hy hafder en
bleeker, doch blyft dof op de breuk. Met
Zuuren bruifcht hy niet, maar trekt het Water
fpoedig in. Op eenige plaatfen wordt hy
tot Dak - Ley gebruikt. Groote Vlotten van
deezeKley-Schiefer komen op Nieuw Zeeland»
in de groote Zuidzee , voer.
Vlll.
Schistus
Margaceus.
Mergel -
Schiefer.
(8) Leyfteen met rood Schrift.
Deeze valt Vlotswyze in Hongarie, inSwit-
'zerland en in verfcheide deelen van Duitfch-
land , voornaamelyk by Joachims r Thall
in Boheme , in Engeland , als ook in Swee-
den op verfcheide plaatfen.' Men vindt-
ze zeer dikwils in Schieferbergen, midden tus-
fchen dikleijige Kalkfteenen. De Steen geeft
een rood Schrift en is uit den Grond komende
hard, maar verweert in de Lugt en vergruist
t’eenemaal in Water. Met Zuuren maakt hy
een geweldige opbruifching; zo dat hyblyk-
baarlyk uit Kalk beftaat .en Kley, geevende
door
(g) Schistus ÜcripturS. rubrJ. Sijft. Nat. VIII. Sp. 5»
Marga indurata Aèïe fatiscens. Cronsi. Min. §. 2?,
L e ü t e ï n e s 35
door t branden ook een Kalk , die taamelyk &
goed is, maar niet beftendig in ’ t Water. De II.
Kleur is zeer verfchillende , wit, geelachtig, 5iüb°fd"
groenachtig, licht zwart en bont, veranderen- MergeU
de naar de plaatzing en den ouderdom. Som- s ******
tyds zynde Laagen zo dun als Papier, wanneer
menze Papier - Mergel noemt en dus vindt
menze by Steenkolen. In eenige deelen van
Engeland wordt eene byfoort hier van tot dekken
der Huizen gebezigd, maar is niet zeer
duurzaam. Men gebruiktze met voordeel tot
Mergel en hier toe fchynt de Gipfige Mergel-
fteen, Tuchs genaamd, té Adelipfen by Göttin
gen vallende , waar van de Hoogleeraar V og
e l ichryft, te kunnen behooren (Ji). Want die
vverdt van hem alleen Gipsachtig genoemd »
wegens de daar door loopende Aderen van Bladen'ge
Gips-Spaath ; zynde anders fyn op ’t
gevoel, graauw en met Zuuren opbruifchende.
Doch in de Lugt wierdt die Mergelfteen langs
hoe vaster.
(9) Leyfteen ket zwart Schrift ^ die zwart is IX.
en hefinettëndë. . . — • Nfrriïa**
Wei- Zwa*t
Kryfc,
(fi) Mineral - Syflem. p, 113,
C9) Schistus Scripturä aträ , ater inquinans. Syst. Nat.
V in . N» 6. Mus. Tesf. 18. N. 6. Schistus niger fria-
feilis inquinans. W olt. 17. Schistus mollis niger, rafu-
fä. ater, piftorius. Wall. Syft. Min. 1. p. 35§. Fisfi-
_ fó
C a
KIJL Deel. III. Svm.