genaardige kast, die gij wel geneigd zoudt. zijn, eene dubbele
bedstede te noemen. t Was dan ook eene bedstede, en welligt
herinnert gij u , dat die afkomstig is van een oud schilderachtig
gebouwtje te Poortugaal, naar men zegt eene woonstede der
Egmonts. ' Het kostbaar meubelstuk, van smaakvol bewerkt
eikenhout, met ebbenhout ingelegd en met ivoren knoppen ver-
sierd, werd, bij de slooping van het huis, voor de helft door den
eigenaar, den heer J. de Koning, geschonken, voor de helft
door den archivaris Scheffer voor de stad gekocht. Heeft het
vroeger welligt aan hooge Heeren ter rustplaats gestrekt, thans
heeft het eene andere, niet minder nobele bestemming. Van
stevige plank en en groene gordijnen voorzien, bewaart het een’
schat van onwaardeerbare waarde voor de geschiedenis van Rotterdam
en voor die van Schieland, met zijn steden en dorpen. Daar
berusten, in veertig groote portefeuilles, honderden van platen,
teekeningen, kaarten, platte gronden, afbeeldingen van gebou-
wen, stadsgezigten uit verschillende tijden, tal van historiepren-
te n , portretten van Rotterdammers en van personen, die op Rotterdam
betrekking hebben; — Rotterdams geschiedenis in b e ei d ,
eene onvergelijkelijke aanvulling van Rotterdams geschiedenis in
l e t t e r s c h r i f t , die het archief ons te lezen geeft.
Zal ik u uitnoodigen, het met mij te bezien ?
Een man is er geweest, die den ganschen h i s t o r i s c h e n
a t l a s van R o t t e r d am heeft doorgezien, -f- de onvermoeide
navorscher I. T. Bodel Nijenhuis, en die -heeft er veertien dagen
Van 10 tot 5 uur aan besteed. ’t Zou ons dus wel wat lang op-
houden. Eenig overzigt over den rijken schat kunnen wij nemen,
door kennis te maken met den gedrukten catalogus, die onder
den titel van Ro t e r o d amum i l l u s t r a t um wordt uitgege-
ven. Drie stukken er van zijn gereed, het vierde is in bewer-
king, een vijfde moet nog volgen. De aanteekeningen bij hetgeen
reeds in het licht verscheen, kunnen reeds uitstekend dienen
voor eene schets der geschiedenis van de stad. Wie van Rotter-
1 Vg. Wa n d e l i n g e n d o o r N e d e r l a n d . Deel II. bl. 225.
dam zijn studie wil maken, vindt in den historischen atlas een
menigte van allerbelangrijkste gegevens.
Wij kunnen niet meer doen, dan op enkele nummers de
aandacht vestigen. En dan komt reeds terstond No. 1 in aan-
merking, — de buitengewoon fraaije en hoogst zeldzame //eh a e r t
e v a n ’t g e h e e l e Dy c k g r a e f s c h a p en de Ho og he -
He em- r a e t s c h a p van Rhi j n - L a n d t ; van De l f - L a n d t
en van Schi e -L a n d t ” , in vijf en veertig bladen, gegraveerd
door Floris Balthasar en Balthasar Florissen van Berckenrode, ge-
kleurd en met eene menigte wapens versierd. Waardiglijk opent
deze, met de beide volgende, evenzeer belangrijke, nummers,
de verzameling van voor een deel hoogst opmerkelijke grond-
kaarten, en tevens de reeks van afbeeldingen van kasteelen,
dorpen en steden van Schieland en van portretten van beroemde
personen uit die landstreek.
Zeldzaam zijn die wapenkaarten d e r Ho o g b a i l j uwe n en
D i j k g r a v e n , in twee bladen groot fob, die d e r Ho o g -
He emr a d e n , in vier bladen, en die d e r S e c r e t a r i s s e n
en R e n tme e s t e r s v a n . S c h i e l a n d in één blad (No. 25—27).
Zooais dezen zijn afgewerkt, zijn zij eenig: zij werden nooit
gegraveerd uitgegeven. Dit exemplaar is voor een deel geteekend
en gekleurd door J. Notemans, in de laatste helft der vorige
eeuw;,;:en voltooid door E. D. O. Obreen, naar het origineel in
olieverw op doek, berustende op de vergaderkamer van het ge-
meenelandshuis van Schieland.
Tot de afbeeldingen genaderd, die bepaald op Rotterdam
betrekking hebben, merken wij vooral No. 13 op, de zeer belangrijke
en. zeldzame plattegrondkaart der stad door Henryck
Haestens, met aanwijzing van //de principaelste plaetsen dezer
Stadt” in 1599 vervaardigd. Zij is overgenomen door van Reijn
in zijne g e s c h i e d k u n d i g e b e s c h r i j v i n g d e r s t a d R o t t
e r dam. No. 16 is eene welligt eenige plattegrondkaart van
1623, met de namen der straten en gebouwen, waarbij eene
eveneens zeer zeldzame Be s c h r i j v i n g h e der stad. No. 20 is
eene fraaije plattegrondkaart van Balthasar Floris in 1626, en