194 H&RKWAAÜDIGHEDEN,
ardini in het Duitsch, te Basel bij Seb. Henripetri gedrukt,
en een fraai exemplaar van Onslow Burrish, Ba t a v i a i l lu-
s t r a t a (1728). Zes kästen huisvesten vervolgens werken over
afzonderlijke provincien en Steden, alfabetisch gerangschikt, en
een laatste is gewijd aan Nederlandscbe oudheden.
Maar de groote zaal bevat nog vrij wat meer. Een sierlijke
kast, van boven met glas gedekt, bewaart enkele kostbare hand-
scbriften en drukwerken. Tot de eersten beboort een zeer schoon
Le v e n van S t. F r a n c i s c u s, keurigop perkamentgeschreven,
met vergulde en gekleurde initialen en twee miniaturen, in oor-
spronkelijken, volmaakt goed bewaarden band, voorts eenige
getijdeboeken op perkament, een’ bijbel uit het begin der
16,ie eeuw, en den koran, dien Matelief medebragt. Onder de drukwerken
trekt de hoogst zeldzame foliant De p r o p r i e t a t i b u s
r e r um van Bartholomeus Anglicus of B. de Glanvilla de aan-
dacht der bibliofilen, die ook met belangstelling de eerste druk-
ken van Erasmus, Luther, Th. Morus, Seb. Braut en anderen
zuilen aantreffen, nevens de eerste Hollandsche vertaling van het
N. T ., een’ incunabel van Doe Janszoon van Engelenburg te
Amsterdam, en andere zeldzame drukwerken, terwijl hier een
proeve van den arbeid van alle Rotterdamsche drukkers tot op
het einde van de 18de eeuw is te vinden.
Het benedengedeelte der kast is de bewaarplaats van een
rijke verzameling afbeeldingen van kasteelen, van kostbare his-
torieprenten en portretten in folioformaat, en van eene menigte
atlassen, polderkaarten, benevens een volledige collectie wapen-
kaarten van alle Nederlandsche steden,' ook van de gewesten
Brabant en Viaanderen. Eindelijk berusten hier eenige duizen-
den afdrukken in lak van wapens van vaderlandsche geslachten,
geschonken door den Heer wethouder C. E. Viruly.
Onder de boekenkasten längs den wand zijn wat verder uit-
springende kästen aangebragt, voor werken van buitengewoon
groot formaat. Daar liggen reusach’tige portefeuilles met kaarten;
daar staan in lange rijen honderden folianten, couranten van
onze steden Amsterdam, Arnhem, Leiden, den Haag, Utrecht,
MUNT-, GESLACHT- EN WAPENKUNDE. 195
Haarlem enz., meest van 1720 af, een overrijke schat. Overigens
merken wij hier eenige kostbare plaatwerken op : Thibault s
Ac a d émi e de l ’epee, een allermerkwaardigst boek, ook om
de prächtige gravures, waaraan de voornaamste meesters hebben
gewerkt, — de geestige Es q u i s s e s h i s t o r i q u e s van Joachim
Ambert, geteekend door Chr. Aubry, uniformen der Fran-
sche armee, met aanwijzing, hoe allengs in den loop der tij-
den het wapen gebruikt en verbeterd werd, — het prachtwerk
Ne de r l . g e s c h i ë d e n i s en v o l k s l e v e n , met schoone
staälgravures, — de He l d e n d a d e n t e r zee, door Schotei
geillustreerd, — Neder l . K l e e d e r d r a g t e n van Valentijn
Bing en Braat von Ueberfeldt, vol rijk gekleurde platen, -
Beschr i j v i n g en a f b e e l d i n g d e r s l a n g b r a n d s p u i t e n
door Jan van der Heiden, met uitstekende gravures, en wat
al niet meer, dat ons door belangrijkheid of kunstwaarde uren
zou bezighouden.
Maar wij moeten ons bedwingen, of welligt onze vermoeije-
nis nog een wijle tijds overwinnen, want wij sloegen het oog nog
niet op hetgeen van de galerijen toegankelijk is. En ook daar is
nog vrij wat te vinden.
In de kleine zaal ontmoeten wij vooreerst de afdeeling munt -
en p e n nm g k u n d e , waarin een fraai exemplaar van Van
Loon’s N e d e rl . h i s t o r i e p e n n i n g e n en verscheidene zeldzame
werkjes over de valuatie der munten. In de rubriek he-
r a l d i e k en g e n e o l o g i e noemen wij een prachtexemplaar van
Goetbals’ kostbare werken, door den schrijver geschonken, en
die van de Haan Hettema, waarmede de Heer notaris Reepmaker
de bibliotheek verrijkte. Ook berust hier een groote verzameling
wapens, die niet in de wapenboeken voorkomen, geteekend door
de HH. Scheffer en Obreen.
De afdeeling k r i j g swe t e n s c h a p bevat eenige opmerkelijke
exemplaren,. als Jacob de Geyn: Wa p e n h a n d e l i n g h van
r o e r s , mu s q u e t t e n e n de s p i e s s e n , Dözens’ Kri eg s-
Ba u k u n s t , J. J. de Walhausen, l ’Ar t mi l i t a i r e , eene uit-
gave van den Leeuwarder Claude Fonteyne, die de Leeuwarder