v o or n e , of voluit Voo r n e o ve r F l a k k e e . Volgens sommigen
was Flakkee de naam van het Haringvliet op deze hoogte, volgens
anderen van de plaat, die hier vroeger in de rivier lag.
De uitgang ee kan dan ook inderdaad op wa t e r wijzen, maar
evengoed, als het Noordsehe ö, een e i l a n d aanduiden. In
deze streken, gelijk in Zeeland, is zij zeer gemeen. Die naam
Voo r n e over F l a k k e e is echter maar toepasselijk op een
gedeelte van het land, want een deel er van, en wel het meest
oostelijke, van Middelharnis a f, behoorde aan P u t t e n en heette
dus eertijds P u t t e n ove r F l a k k e e . Het Noord-Westelijke
eiland droeg den naam van G o e r ee of West v o o r n e .
Zuidvoorne dagteekent als eiland ook nog niet van lange tijden
her. In den loop der eeuwen is het allengs geworden, wat het
tegenwooi'dig is, en voortdurend vormen zieh längs de kusten
aanwassen, die vroeger of later ter indijking geschikt worden en
den omvang van het eiland onophoudelijk vergrooten. Welligt
komt eens de tijd, waarin het Haringvliet is verdwenen als de
Bornisse, en dan zal evengoed de spoorbaan over den ouden
Rotterdamschen waterweg worden geslagen, als zij thans Zuid-
Beveland verbindt aan den Brabantschen wal, over een der verlande
Schelde-armen heen.
Dan zou de toestand nagenoeg weer dezelfde zijn als vöor
eeuwen, wanneer wij ten minste geloof slaan aan de volksover-
levering, die weet te verhalen, hoe in der tijd Westvoorne alleen
van Schouwen was gescheiden door een’ waterloop, zöo smal,
daf de menschen van weerskanten elkander konden toeroepen, en
hoe het. aan Oostvoorne was verbonden, zoodat zelfs van een’
weg wordt gesproken, waarop een voerman, de Me c h e l aar
genaamd, met zijn kar heeft gereden. De overeenkomst der
Oost- en Westvoornsche duinen wordt gerekend aan deze over-
levering eenigen steun te geven, terwijl het in der daad opmer-
king verdient, dat het thans verdwenen land en dorp van Bom-
men e e op Schouwen altijd tot Voorne behoorde, en als zoodanig
ook nog tot 1686 een deel van Holland was, gelijk Sommelsdijk
tot 1805 Zeeuwsch bleef. Zonder twijfel was Schouwen in vroeger
eeuwen veel grooter, en de stroom tusschen Schouwen. en Goeree
veel smaller. De zee heeft hier op vreeselijke wijze haar magt
getoond, en niet later dan 1682 ging Bommenee te gronde. Dat
geweldige doorbraken breede en diepe stroomen vormden, waar
eertijds land was geweest, is evenmin vreemd in de geschiedenis
onzer gewesten, als dat thans de runderen grazen, waar vroeger•
visschen zwommen. Wij kunnen dus de oude volksmeening niet
volstrekt ongerijmd noemen, maar waarschijnlijker is het toch, dat
de groote rivieren hier altijd hun uitstrooming vondeh, en de
geschiedenis verhaalt van niets anders. Voor zoover zij omtrent
Zuidvoorne ' haar stem laat hooren, spreekt zij van schorren en
gorzen en slikken en platen-, in de geweldige watervlakte verspreid,
waaronder een vijftal eilanden van tamelijke uitgestrektheid werden
gevonden. Naar men zegt, waren zij allen tot in de 15de eeuw
nagenoeg onbewoond, behalve het grootste en meest westelijk
gelegene, h e t o u d e l a n d van Di r k s l a n d , dat in 1275 ,;een
zoutland” wordt genoemd en omstreeks 1284 bedijkt was en
bewoond werd. Later moet het weer overstroomd zijn geworden;
althans in 1416 werd met de herdijking begonnen, en na dien
tijd volgde van lieverlede ook de bedijking van de andere eilanden,
die in 1482 als voltooid kon worden gerekend, hoewel de zee
nog herhaaldelijk hier en daar inbrak. Deze polders, waarin al
spoedig dorpen gesticht werden, waren als zoovele kernen, waarom-
heen andere polders zieh vormden, totdat vroeger en later de
vereeniging van allen tot een eiland tot stand kwam.
We s t v o o r n e is ouder. Het land van Ou d d o r p moetreeds
vroeg eene aanmerkelijke bevolking hebben gehuisvest. Daar verrees
eene groote Romaansche kerk -van tufsteen, die ten deele nog
gespaard is. En ook de stad Go e r e e bestond stellig reeds in
1312, toen zij keuren van Heer Gérard van Voorne ontving,
om niet te spreken van'verhalen en versjes, die haar’ oorsprong
tot in de l l äe eeuw doen opklimmen. Ook dit eiland werd door
inpoldering van hare aanwassen allengs grooter. In 1780 werd
het aan Overflakkee verbonden.
• Met het oog op deze geschiedenis omtrent het ontstaan der
HX. 18