van vele voorname steden, h y d r o g r a p h i s c h e , wat er St aat s -
k a a r t e n en k r i j g s k u n d i g e k a a r t e n , vooral plannen van
veldslagen en belegeringen. Een alfabetisch register van de
namen der opnemers, zamenstellers, teekenaars en graveurs der
kaarten en Vignetten, alsmede van de drukkers en nitgevers, en
een dergelijk register van geografische en topografische eigen-
namen, verhoogt zeer de waarde van den catalogus en de
bruikbaarheid der allerbelangrijkste verzameling.
In de zaal der boekerij is in een aantal met glas bedekte
kästen een reeks gesteenten en fossielen ten toon gesteld, die
de formatie onzer aarde in haar verschillende tijdperken te aan-
schouwen geeft.
Behalve zijne rijkebibliotheek bezit het Ba t a a f s c h Genoot -
s chap een hoogst merkwaardig kabinet van physische instrumenten,
dat nog voortdurend wordt uitgebreid en op de hoogte
der tegenwoordige wetenschap wordt gehoudén. Gedurende de
wintermaanden wordt voor belangstellenden een of ander onder-
werp op natuurkunde betrekkelijk behandeld, waartoe een een-
voudige gehoorzaal is ingerigt, terwijl een fraaije vergaderkamer
dient tot de tweejaarlijksche algemeene bijeenkomst der leden,
waarbij de bekrooningen voor beantwoorde prijsvragen worden
uitgereikt. De wanden zijn versierd met de geschilderde portretten
der directeuren, en een rijk vergulde, met rood satijn be-
kleede zetel, — aan het met. de koningskroon gedekte en met het
ordeteeken van den Kouseband omhangen wapen als van den
den Stadhouder-Koning afkomstig te herkenneu, — is bestemd
voor den Vorst uit het doorluchtig huis van Oranje, die, als Be-
schermer van het genootschap, eene vergadering met zijne hooge
tegenwoordigheid zou willen vereeren.
In de directiekamer, met goudleer behängen, vindt men twee
goed uitgevoerde portretten van den stichter van het genootschap,
den geleerden uurwerkmaker S. Ho o g e n d i j k en een sierlijk opschrift
ter eere van hem, »die het eerst in dit gewest hetstoom-
,tuig heeft opgerigt.” — Wij herinneren ons de afbeeldingen der
//vuurmachines” , en wij kunnen in de werken van het genootschap
de beschrijving er van vinden. -¿r- Ook is hier het portret
van Steven Thrasi, afgebeeld met de fraaije door hem vervaar-
digde automatische hemelglobe, die wij in natura in een der localen
van het kabinet hebben zien staau.
De schoone bibliotheek van het R o t t e r d ams c h e Lees-
k a b i n e t vereischt eene wat uitvoeriger vermelding, omdat voor-
alsnog geen catalogus daarvan in het licht is versehenen en zij
verdient bekend te zijn bij de Rotterdammers in de eerste plaats,
die wel mögen weten, welke kostbare schatten hier berusten,
maar ook buiten Rotterdam, als een proeve van wat met betrekkelijk
geringe middelen is tot stand te brengen. Ook het Lees-
kabinet heeft nog geen lang verleden. Voor achttien jaren werd
het opgerigt. Aanvankelijk had het een locaal op het West-
Nieuwland in huur; sedert 1865 bezit het een eigen doelmatig
gebouw op de Geldersche Kade , met een eenvoudige conversatie-
zaal, een nette, rüstige leeszaal en eene ruime zaal voor de bibli-
.otheek, die evenwel ook ten deele in kästen längs de beide ge- . O O
noemde zalen is geplaatst. Voor de geringe contributie van tien
gülden jaarlijks hebben de leden de beschikking over een socie-
teitslocaal, maar vooral over een hoogstbelangrijke boekverza-
meling. Op de leeszaal zijn een zestigtal dag- en weekbladen en
een zeventig tijdschriften in verschillende talen te vinden,
benevens de belangrijkste vlugschriften en de voornaamste
nieuw uitgekomen boeken. Een lijst, bij den ingang neerge-
legd, geeft den bezoeker terstond een overzigt van hetgeen in
de leeskamer voorhanden is. Hij heeft er tevens een aantal woor-
denboeken, eneyclopsedien en atlassen tot zijn dienst. Een diepe
stilte heerscht e r, min of meer pijnlijk voor wie er met gezel-
schap is, maar onwaardeerbaar voor wien ’t om lezen te doen is.