Jaar. Bevolking. Jaar. Bevolking.
1825 581920 1871 1851 3 635 024 1 842 265 1881 4324 810 1861 3 090 560 1891 4 833 239
In 1896 werd de bevolking geschat op 5,125,436.
- i s l f 1“ E & E P E S i !^ d H een toeneming in de bevolking plaats van 17,31 pOt., van jloöI—lo y l van 11,ob pCt.
De toeneming der bevolking van 11,6 pOt. van 1881—1891, d .i. 1,17 pCt per
jaar is gering te noemen voor dit land met zoo uitgestrekte gewesten van gronden
weiKe voor de cultuur geschikt zyn en nog onbebouwd Jiggen.
» » was ook de immigratie in Canada zeer aanzienlijk. Er had echter ook
genjktijdig weder een sterke emigratie van geimmigreerdep en andere bewoners
naar de Vereenigde Staten plaats, terwijl zeker het cijfer van 1881 wat te hooe
gerekend werd. S; . s
Evenals overal op aarde leeren de volkstellingen in Canada, dat er een sterke
toestroommg van bevolking naar de grootere steden wordt gevonden, een verschiinsel
dat met zonder bezorgdheid wordt gadegeslagen. De cijfers daarvoor geeft het
volgend overzicht m pCt. als gemiddelde voor geheel Canada.
1871.
Stedelijk. Landelijk.
18,8 pCt. 81,2 pCt.
1881.
Stedelijk. Landelijk.
21,1 pCt. 78,9 pCt.
1891.
Stedelijk. Landelijk.
28,7 pCt. 71,3 pCt.
„ ¥ eii. ?î?.t dns de landelijke bevolking in pCt. afnemen, de stedelijke toenemen
Gedeeltelijk is dit wel een gevolg van de wijze der telling, waardoor de dorpen en
plaatsen inet meer dan 1500 bewoners in 1891 bij de steden kwamen en daar in 1881
wegens kleiner aantal bewoners nog niet toe gerekend werden. Maar toch is de
aangroei van Montreal van 157,237 in 1881 tot 216,650 in 1891, d. i. met 39 pCt.
van Toronto met 88,4 pCt. te groot in verhouding van de toeneming van bestaansmiddelen!
De samenstelhng der bevolking van Canada leeren ons de volkstellingen eenigermate
kenrfen. Yolgens de tellingen van 1881 en 1891 waren op elke 10,000 bewoners in Canada
geboren in: 1881
Canada . . . . . . . . .......................... 8580
Engeland ................................................................390
Sch o tlan d ............................................................... 279
Ie r la n d .................................................................... ........
New-Foundland ..........................................
Andere Britsche K o lo n ie n ..........................
Andere Europeesche landen..........................
Vereenigde Staten van Noord-Amerika. .
Andere l a n d e n ..........................
106
91
181
42
1891
8650
460
230
310
20
10
110
170
40
Uit deze cijfers blijkt, dat het procent van de in het land geborenen in Canada is
toegenomen. Onder de geimmigreerden was bij de Engelschen een toeneming te
bemerken, bij Schotten en Ieren een afneming; bij de laatsten waarschijnlijk, omdat
zij meer voorliefde kregen voor verhuizing naar de Vereenigde Staten van Noord-
Amenka. Uit de andere Europeesche staten was de emigratie in genoemd tiidperk
toegenomen. ° r
^oSet aantal der in Engeland geborenen in geheel Canada bedroeg in
1891 1 218,961 dat der Schotten: 107,365, dat der Ieren: 148,842. Deze drie natio-
nahteiten hebben zieh bovenal in Ontario gevestigd. Van de bewoners van Canada
waren m 1891 totaal 80,480 in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika geboren
ooFö*- E“roPeesch, Frankrijk geborenen woonden 5377 lieden in Canada (waarvan
2883 in Quebec, 1290 in Ontario), uit Rusland en Polen: 9916 (meest in Manitoba),
uit Skandinavie: 7826, uit Duitschland : 27,711 (waarvan 23,390 in Ontario). Deze
cijfers geven geenszins het Fransche en Duitsche element aan in Canada, enkel de
immigratie uit genoemde landen. Het aantal in China geborenen bedroeg 9129.
Van groot belang is de vraag, welke verkeerstaal in Canada heerschend is, omdat
daaruit de samenstelling der bevolking volgens de hoofdelementen blijkt. Wij leerden
uit het historisch overzicht reeds, dat de oorspronkelijke kolonisten meest Franschen
waren, later gevolgd door Britten. Engelsch en Fransch zijn ook thans nog de
hoofdtalen, welke hier gesproken worden. Als men alle niet-Fransche immigranten
tot de Engelsch sprekenden rekent, werd in 1891 door 70,6 pCt. der totale bevolking
van Canada Engelsch en door 29,4 pCt. Fransch gesproken. In 1881 was die verhouding
als 69,9 : 30,1, zoodat men hieruit een kleine afneming van het Fransch
sprekende deel der bevolking zou kunnen afleiden, als de cijfers volkomen juist zijn.
De verbreiding dier talen over de provincién leert het volgend overzicht kennen
van 1881 en 1891.
Engelsch in pCt. Fransch in pCt
1881 1891 1881 1891
Quebec............................... 2 1 ,1 19,6 78,9 80,4
Nieuw-Brunswijk . 82,3 80,8 17,7 19,2
Prins-Edward-eiland . . . . 90,2 89,2 9,8 10,8
Manitoba.......................... .. , . 85,0 92,7 15,0 7,3
Nieuw-Schotland . . . . . 90,7 93,3 9,3 6,7
Ontario............................... . . 94,8 95,2 5,2 4,8
Territorien......................... 89,9 97,7 10 ,1 2,3
Britsch-Columbia . . . . . .98,5 98,7 1,5 1,3
Uit dit overzicht blijkt, dat de Fransche taal in Quebec, het vroegere „Nouvelle
France” nog overheerschend is en er ook eenige vorderingen gemaakt heeft, terwijl
zij in de overige provincien is afgenomen. In de territorien was de afneming van
het Fransch het sterkst waar te nemen. De tijd der Fransche en Fransch-Indiaansche
jagers en vallenzetters is hier voorbij.
Naast de nationaliteiten moeten wij hier een overzicht geven van de religie.
Volgens de telling van 1891 bedroeg het aantal Roomscli-Katholieken 1,992,017 zielen,
die een geheel uitmaken. Daarnaast staan de andere religien, in een groot aantal
onderafdeelingen versnipperd. Hiervan noemen w ij: de Presbyterianen 755,326, de
Anglicanen 646,059, de Methodisten 847,765, de Baptisten 303,839, de Lutherschen
63,982, de Congregationalisten 28,157, terwijl er nog 106,739 tot verschillende
godsdiensten behooren en er 89,355 zijn, van wie geen godsdienst werd opgegeven. In
procenten vindt men: Roomsch-Katholieken 43,17 pCt., Methodisten 17,9 pCt.,
Presbyterianen 14,98 pCt., Anglicanen 13 pCt. en Baptisten 6,32 pCt. Sedert 1871
waren de Katholieken ± 3 pCt., de Methodisten 1,63 pCt. toegenomen; de andere
religien waren in pCt. afgenomen. Het aantal Lutherschen in Canada, meest
Duitschers, bedraagt 63,980, dat der Joden 6400 (hoofdzakelijk in Ontario en Nieuw-
Schotland), dat der heidenen, (met uitsluiting van de niet-georganiseerde gewesten),
26,709, meest in de territorien en Britsch-Columbia (Chineezen en Indianen).
* * *
Twee hoofdnatien zijn in Canada vooral vertegenwoordigd: de Franschen en de
Britten. Vangen wij onze verdere beschouwing aan met het historisch oudste
element, de Franschen.
Het is wel een opmerkelijk verschijnsel, dat de Franschen, die in hun aard geen
koloniseerende natie vormen, in Canada nog een kolonie bezitten, die tot op onzen
tijd de nationaliteit bewaard heeft, hoewel reeds bijna anderhalve eeuw onder
Britsche heerschappij. Wij zagen toch reeds boven, dat in de provincie Quebec
de Fransche taal door ruim 80 pCt. der bevolking gesproken wordt. Die Franschen
zijn het, welke trots het isolement van het moederland, trots vreemde heerschappij,
nog altijd gehecht zijn aan al de instellingen, welke hun voorouders van over den
Oceaan hebben medegebracht, en zieh nog warm kunnen maken voor de idee, een
trans-Atlantisch Nieuw-Frankrijk te vormen.