zeer jeugdigen leeftijd reeds verloofd worden met haar lateren echt-
genoot. Wellicht door 2ijne afstamming uit den Mahäkam, waar
die gewoonte heerscht, had dit vroeger plaats gehad tusschen Akam
Igau en ziju eerste vrouw. In dit geval is er van vrijen omgang
met andere jongelieden geen sprake op poene van boete.
Een eigenaardigen indruk maakt de waarneming, dat, waar de
omgang tusschen jongelieden zoo vrij is als onder de Kajaus, zoo-
wel de yrouwen als de mannen zieh haasten, om het hier zware
juk van het huwelijk op zieh te laden. Wanneer jonge mannen niet
door verre reizen bijzonder opgehouden worden, zijn zij bijna
allen op hun 25ste j aar getrouwd; meisjes bereiken zelden hun twin-
tigste jaar in ongehuwden staat.
Onderhandelingen voor huwelijken worden gehouden tusschen de
wederzijdsche ouders; zij loopen over de ten huwelijk te brengen
goederen en de som, dien de jonge man aan zijne schoonouders zal
geven. Ontbreken de ouders dan komen daarvoor in de plaats familie-
leden of het hoofd.
Het bedrag, dat voor een huwelijk vereischt wordt, is veelal niet
hoog, meest is een gong of een zwaard voor de schoonouders vol-
doende. Het bereikt echter bij rijke hoofden tot $ 300.
De man en de vrouw houden het eigendomsrecht hunner bezittingen en
verliezen dit slechts, wanneer zij scheiding eischen, aan de tegenpartij.
Het liefst ziet men, dat beide partijen van denzelfden stand zijn,
maar het komt nog al eens voor, dat lijfeigenen met vrijen huwen.
Hoofden dalen zeer in hun aanzien, wanneer zij met gewone
Kajans huwen en vooral hunne kinderen verliezen veel van hun
kans om hen op te volgen. Dat zij ooit met slaven (kawan) huwden,
hoorde ik niet.
Wanneer een Kajan huwt met een kawan, dan wordt hij het niet
zelf; van zijne kinderen worden hem eenigen door den raad der
mantri’s en het hoofd toebedeeld, de anderen gaan over in de amin
aja (woning van het hoofd).
Door hunne geringe talrijkheid zijn alle hoofden van den Men-
dalam door onderlinge huwelijken familie; dit is echter geen beletsel
om weer huwelijken te sluiten. De verbodsbepalingen, die daarvoor
bestaan, gelden alleen voor familieleden in den bloede.
Hoewel bet niet verboden is te huwen met leden van een
naburigen, niet verwanten stam, komt dit toch zoo zelden voor,
dat Tamans en Kajans een halve eeuw en langer naast elkaar
wonen zonder zieh te vermengen, terwijl zij hun eigen taal en zeden
bewaren. De meeste vreemde mannen zijn van verwante stammen
overgekomen en blijven hangen door een huwelijk voor korter of
voor langer tijd.
Na het huwelijk hebben man en vrouw gelijke rechten, welke
zieh echter ook bij de Kajans in die richting wenden, waar de
flinkste persoonlijkheid zit. Daar de mannen dikwijls voor langen
tijd op reis g a a n , krijgen de vrouwen dan meer de leiding der
huiselijke aangelegenheden in handen en aan velen harer zijn die
goed toevertrouwd.
Gelijk vele gewichtige gebeurtenissen in het leven der Kajans
aanleiding geven tot het naleven van bijzondere verbodsbepalingen,
zoo bestaan die ook voor den eersten tjjd van een huwelijk tot aan
het eerstvolgend nieuwjaar. Om die zooveel mogelijk te bekorten
huwt men bij voorkeur dus vlak voor dit feest.
Vooral de hoofden richten groote feesten aan bij het huwelijk
hunner kinderen , terwijl die bij gewone Kajans zeer kalm afloopen.
De eersten duren dikwijls twee of drie dagen en de voornaamste
bewoners der beide betrokken huizen worden daarop genoodigd.
Men viert de gebeurtenis in het huis van de bruid, waarheen de
bruidegom door velen der zijnen wordt gebracht. Komen zij in de
woning, dan is deze feestelijk versierd met groen en bonte doeken,
terwijl de wanden behängen zijn met alles, wat de ouders der bruid
aan het geleide van hun schoonzoon schenken. Die geleiders hebben
dan ook het recht, al het fraais mede te nemen, dat er voor
hen door de vrijgevigheid van het hoofd en de bijdragen van diens
dorpsgenooten is bijeengebracht. Het andere huisraad brengtmenuit
de woning voor die feestelijkheid weg.
Bij de geschenken, die bruid en bruigom elkaar geven en bij de
gesehenken der familieleden speien kralen een belangrijke rol. Van
den bruigom krijgt de bruid vooreerst een taksa hawa, een huwelijks-
gordel van vier oude kralen aan een snoer; bij het huwelijksmaal,
dat zij samen houden, liggen er in de rijst twee kralen. Bovendien