10 NAAR PONTIANAK
strekten de op palen gebouwde woningen zieh ver in de rivier uit,
waar nog enkele op groote, drijvende boomstammen gebouwde
kleinere huizen den overgang van vaste woonplaats tot vaartuig
volkomen maakten. In de verte was het gezicht op de onregelmatig
door elkaar liggende gebouwen met grijs-bruine atap en zwarte
houten daken niet onaardig en de vele voor het verkeer rondvarende
kleine roeibootjes zetten aan het geheel eene bijzondere levendigheid
bij. Meer in de nabijheid echter kwamen de onoogelijke kleuren
van de siecht onderhouden wanden en daken te veel uit, niet het
minst bij de groep groote woningen, die gezamenlijk het vorstelijk
paleis of dalam uitmaakten, van welke een Europeaan wat anders
verwacht dan eene onregelmatige verzameling groote loodsen. In
eene andere omgeving zou het eigenaardig gebroken dak van den
masdjid nog de aandacht getrokken hebben, hier kon het tot ver-
levendiging van het tooneel niet bijdragen.
Op den anderen oever voeren wij längs de voorloopers van de
eigenlijke Europeesche vestiging, een lange rij Boegineescbe woningen,
waarnaast onoogelijke ackterhuizen volgden van den zeer grooten
Chineeschen pasar, die ook geen vasten grond heeft kunnen vinden
in dit Borneo’sch dorado. Niet alleen staan de groote woningen en
nog grooter pakhuizen op palen in den moerasgrond, maar ook de
lange 4 a 5 M. breede straten worden gevormd door planken vloeren,
die op palen steunen.
Een vriendelijken indruk op ons maakte de Europeesche vestiging,
wier nette witte huizen op flinke erven zieh tusschen het weelde-
rige groen in eene lange reeks nabij den oever uitstrekten. Verge-
leken met een plaats als Batavia is het een klein plaatsje , maar
bij het naderen van de aanlegplaats schoot mij te binnen, hoe mij
ditzelfde tooneel bij mijn terugkomst van den noordelijker gelegen
post Sambas na een verblijf van drie jaren geheel anders was voor-
gekomen. Al dien tijd gewend aan de kleine grijze Maleische of
vuile donkere Chineesche woningen, besloop mij toen in een onbe-
waakt oogenblik de gedachte: „wat is Pontianak toch groot en
mooi” . Bij nadenken verdween die waardeering even spoedig en ik
moest in mijzelf lachen om de verandering, die iemand ongemerkt
ondergaat door het eigenaardige zijner omgeving.
Beter en ook meer blijvend is de stemming te verklären van den
officier, die mij vertelde, dat hem bij aankomst de tränen in de
oogen schoten bij de gedachte, dat hij hier eenige jaren zou moeten
doorbrengen. En toch . . . . heeft het verblijf een längeren tijd ge-
duurd, dan nemen de meesten met een gevoel van weemoed
afscheid. Yooral een eerste „post” houdt in de herinnering lang
hare aantrekkelijkheid, later worden aangeknoopte banden door
het bewegelijke eener Indische carrière gemakkelijker verscheurd,
maar de vergoten tränen bij het vertrek van eene kleine plaats, en
de uitingen van teederheid tegenover de kennissen, die uitgeleide
doen, zijn voor het oogenblik oprecht.
In den regel is het niet om de vele afleiding die men er vond;
dat bleek ook bij de aankomst van onze mailboot, want hoewel er
bijna niemand verwacht werd, was „geheel Pontianak indemiddag-
zon op het steiger vereenigd tusschen een menigte inlanders met
en zonder uniformen. Tot mijn genoegen vond ik nog verschillende
bekende en belangstellende gezichten benevens den assistent-resident
Bakker wien de resident verzocht h ad , mij zooveel noodig behulp-
zaam te wezen.
Zooais ik verwacht had, was de heer Tromp zelf nog op het
tooneel van den strijd aan den Boven-Melawi en hoewel mij dit
speet, maakte ik met vreugde gebruik van de hulp van den assistent
resident , die, reeds lang op de pla ats, mij in körten tijd terecht
kon helpen om de gewenschte toko’s der Chineezen te vinden.
De voorraad der gezöchte goederen viel mij echter ook hier lang
niet mede, slechts bij enkelen vond ik een partijtje kralen of doeken
met wat zwart katoen in de gewenschte verpakking; ook hier had
de gemakkelijke stoombootverbinding met de bovenstreken ten ge-
volge gehad, dat de tusschenpersonen van den handel verdwenen
en dat de kleine handelaars van boven hunne bestellingen onmid-
dellijk te Singapore deden. Na eenig beraad scheen het mij wen-
schelijk dit voorbeeld te volgen en niet te veel op de voorraden
te Sietang en te Boenoet te vertrouwen, waarom ik den assistentresident
verzocht, mij eenige stellen ivoren armringen van Singapore
te laten komen en later na te zenden.
Beter §ing het met het inslaan van kadjans en van alles