^28 N O O R D
z i jn d'ecn van den anderen, dertig o f veert
ig vadem gelegen ; op da t , z o o het eene
in brand quam , zijn Nabuur geen fchade
zoudc komen te lijdcn ; zijn meef t gcplaetft
otidci- grooce Boomen , alzoo dat
het by hen zeer vermakclijk is. l ienigc
onder hen zijn zeer r y k , aen Koorn en
Vee. Du s verre gemelte ijerichr.
K I R- G I S E N.
D e Volkeren Kirgife», d i e z i c h b y
de oorfpronk van de Vl iet Jenifea
onchou^en, op omtrenc zel t iggraden
, Noorder br e e t e , hebben wel voor
heen , cen eenhoofdige befticring gehad
maer nu ftaen zy onder veele
zag-hebbers, voor zoo veel iuinne byzon.
derebelangen aengaet : zijn vrye Luiden,
behowdens dat zy aen hunnc Tz a e r f che
Majefteiten Schacbaer zijn , en gehouden,
op zijn opbod t e V d d e te crckken , en te
gehoorzamen.
Het is een onni f t ig , ftout.
cn wcderfpannig Tar ter s Volk,
de Zoldatcn ; voeren Lancen
ook Harnaifen , en Pantzers, '
over'c ganfclie L i j f
heldadig,
Zijn goee
Paerd ,
in Malien,
z y ' e r twee
o f dr i e ' z omt yds over malkander aentrekken.
D e Kirgtfche Volken hebben de zelfde
A f g o d e r y e , zh Az Kalmahke»> doch men
vind 'er onder hen , die Mahometanen
zi jn.
Zijn hardnekkig , benadeelen en berooven
den vreemden Re i z i g e r s , zoo veel hun
mogelijk is.
it Vo l k is opgeblazen , hoogmoedi g ,
en veinsacluig : rein in haer Spys ; kookcn
de zeive ; en gaen gekleed niec R o k -
ken , ter z yden opgeflagen.
Deze Menf chen, die veel tuiTchen iV^-
:n Ketskpje , längs de Ri v i e r Kit, die
opwaeics woonen,
ook tuffchen Komsko, Koefanetski, Je»efiewfiki,
of Jenefiiskpy , Kraßojaer , en
naby het Landfcl iap ^i t in , zijn verilandiger
als de ^f i akken, hare Buuren ; en
z y fchoon , als de Aflakki» > meeft
van de Jacht en ViiTcherye leven , zoo
is haer Land beter tot We i d e en de Ploeg
uaem.
'an Tom of Tomskoy, na beneden , er
tot omt rent de Stad ftnifeiikoy > is onbe.
woont vlak Lanci , met Bof lcl iagieopeeni .
ge plaetzen bewaflen ; des gelijken omtrem
de Rivieren Kia en Zwf>n , tot aen d(
Steden Kus»ez,^oy en Krtufiojaer , dat een
O O S T
fin , welke zomt yds onder deze plaets, of
fchoon in vrede , komen Roov en ; deze
ftrckkeü zieh toc aen het Moegatlfche
g e b i e d , Zuid-oof t op ; het i s e e n f t r y d -
baer Vo l k , g r o o t , en lang van ftal, trekken
na de Kalmakfche aert > brcet van aengezicht;
hun geweer is Py l cn Ho o g , hebben
fchoone Gemalicde Pantzers, en Lanz
y leven meeft in 't g ebe r g t e , ipreken
Ka lma k s , en ook Cr im Tar ters.
Men vind daer Ko c y e n , Paerden, Schapen,
Hoende r s , Ganz en, cn Eenden. Zy
woonen in goede Hui zen , van Steen en
Lecm. Moe t en in der Moskovi ten Steden,
't zy Rinderen, o f v o lwa f l che Manuic
de Aenzienl i jkf te, tot Gyz c lae r s
laten.
Van deze Kirgife» zegt fenklnfon, dat
z y in zijn t y d , te weten, in den Jare v y f -
tien honderd acht en v y f t i g , de dooden
liet begroeven , maer aen Boomen in het
Wollt ophongen. Een groocdcel van him
Godsdienf t zoude dacrinbef taen, dathunnen
Prieftcr met Bl o ed, Me l k , en Beeftemeft
, te zamen v e rmeng t , en in een Va t
gedaen, uic cen B o om, waer hy op kl imt ,
de Gemeent c befprengt , tot afwaf l chinge
der Zonden.
Z y hebben een byzondereSpraek. Zi j n
van een aenzienlijke gcilalte. Hebben geen
Boeken , of Schr i f t . De Vr o uwe n zijn
daer marelijk fchoon , en v r y prächt ig in
kleeden op hare wy s . Hun Paerden zijn
;ezwint als Kat ten. Wo onen tiiflchen geicrgtc
, en fchicr ontoegankelijke fteene
Kl ippen, waerom te i louter in den oor log
tegen de Nabuuren zijn. De Ri v i e r J ewfea,
welkers Oever s zy veel beflaea, heefe
fterker dr i f t als de Oby.
H; B A S K I R E N.
E t Landfchap A^xBoAkiren, anders
genaemt Boikiria , is gelegen
op zes en v y f t i g graden , heef t
ten Oof ten het Zuide rgede e l c evandeVl i et
Tobol, ten We i l en d<i Sermijfche, oiSerenijfche
Velken , ten Noordcn de Stad Vfolia
, en ten Zujden de Nagaifche Tarters.
De Rivier Knma fchiet daer door heen ,
en deze ftorc in de Kolga , onder het Kazanfche
Tzaer fchap , en by het Stedeken
Tem.
Dit Vo lk is bruinachtig van vel , zwar t
van haair en oogen : zijn niet zeer wiid ,
maer v r y befcheiden ; ook niet zoo Icelijk
als de Kalmakken. Wo onen in Hu i z en ,
gemaekt van takken van Bo ome n , daer
vafte Stad i s , wel bemant met krygsvoik jboven een Rookg a t in gemaekt is : beter
hunner Tzaer fche Majefteiten , die altoos • verzien als de Wi a tkcn. Zy dekken met
dienen te waken tegen den invai der Ktrgi- ; Huiden haer Hut t en. Woonen verftrooit.
T A R T A
en zonder Dörpen. Zy hebben geen kennis
van fchiet-geweer. Staen alle te recht ,
alsze verfchii onder malkander hebben, in
de RuiTche Karteien: e n o f l c h o o n z y vrye
Luiden z i jn, zoo zijn zy echtcr Schatbaer
aen hunne Tzaer fche Majef tei ten, en dien
erkennen z y : Hebben gccn eigene Oppe r -
hcercn of Ho o fden, gel i jk de Kalmakken,
en andere , behalven kleine Murfass, die
hun cenigzins onder hcc Oppc r - g e z a g der
RulTchen , gebieden. Zi jn goede Zoldaten.
De z e , cn meeft alle Siberifche Vo l -
ken , zijn deugt zacm , behalven dat tot
D i e s a i en R o o f ecnigzins genegen zijn.
De Baskire» zijn meeft alcyd te Paerd ,
voornacm in ftryd j zy vechten nooic te
voec : gcbruikcn Py l en Bo o g , en zijn
goede Boog-fchutters : hebben meermael
kryg met de Kalmakken g c l u d , van wien
z y groote vyanden zijn.
Dit Vo l k wordg e a cht het krygshaf t igf t
te zijn van alle de Siberifche Heidenen.
Men z e g t , dat z y wel veertig duizend man
in Wapen können brcngen.
Ve e l e onder haer bidden een gedroogden
V i f c h , S o i t d a k . a e n , ook houl
e Af g odcn. Hebben meerderheit van
Wy v c n . Of fercn aen Bo omen, die fchoon
zijn.
Deze Luiden gaen des Winter s op zeer
lange Schocnen over 't Ys > en Sneeuw ,
die onder ruig zijn , met het gladde haair
voor u i c , als z y na om laeg gaen 5 en om
gekeerd , als zy Bergen op ftygen , waer
mede zeer fnel weten voort te gaen. Zy
dragcn Laerzen , ook Schoenen , van onbereid
Lcde r .
Hier vollen de befte VoiTchen.
B.ukircn en Kirgifen is een aert van Vo l k ,
van hooger inbeelding , en meerder moed,
als de Jßakke»- Zommi g e onder hun zijn
als de Samojeden gekleed , andere als de
Kalmakken , cn andere als de Ruf f che
Boeren.
Deze Landaert , zoo wel als Ki rg^i
Tu»goeßn, en Jßakken , hebben geen kennis
v.m het Jaer behooriijk te verdeclen
dacrom zijn onder hen ook geene bequam
Tyd- rekcningen , behalven dat z y van de
Ruilchen daer nu iets van leeren : hare
Feeft-dagen weten zye cht e r t eonthouden;
cn te ondcrfchciden.
Van Zon , Maen , en Sterren, als mede
van de gcftalce des A e r d r y k s , wecen
z y niet veel; maer in Z o n , en Ma e n , meinen
zy , dat twcc Menfchen zitten . die
roezien wat op de Waereld gebeurd , er
die lichten : in dezen zijn zy zoo dorn :
als de onvernuftige Dieren.
Van deZielen derafgcf torvencMenfchei
oordclen zy,dac die van de ovcrledene V o o r
R Y E.
Ouders, veelcyds in de Li c harnen der Rinderen
komen , maer de Lichamcn vermei -
nen zy , dat eeuwig vernierigc blijven.
Weten wcl niet onderfcheidelijk van zaiigheit
o f vcrdocinenis te fpr ckcn, d o ch vecic
onder hen , en wel de bcfcheidenf te, oordeelen
duifterlijk , dat de Zielen der v romen
het beter zullen hebben, als der g odloozcn
, na di t Icvcn.
hier waf t geen R o g g e , maer Ga r f t
B y h
die zy kooken, cn eeten, z onder
da t z e Brood weten te maken. Z y z i j n
niet zoo vreedzaem van inborft, als d eMe n -
i f chen, die mecr Noord cn Oof tel i jk wo o -
nen. Aen het uiterlijk wczen zijn z y kenbacr
uit de andere Tar taren. Eeten gedroogde
Vi f ch , in plaets van Brood.
Men vind veel Zwy n c n in hun Land ,
doch zy eeten die niet, waer in z y d eWe t
?an Mahomet navolgcn j want ve e l e , by -
londer die na het Zuiden woonen , welke
ook de vernuf t igf tcen kundigfte z i jn, hebben
een Ge l o o f uit het Mahome t sdom ,
de wy z c der Türken , en Heidendom,
b y een gefmolten , ja eenige weinige zijn
ganfch ^l.lhometac^fch.
D e Schatting d i e z y aen' t RulTche Ke i -
zerryk geven , is van geen belang.
Zilver-fteen vind men in deze gewef ten,
daer uit men te vergeefs Zilver hccf t ge-
;ochtj d o c hKr i f t a l , cn Ru f c hGI a s ,wo r d
daer gegraven, in het woefte gebe rgt e , genaemt
Oeratski Gort.
D e Bofkierfcht Vr ouwen dragen fpi tzen
op het h o o f t . cn lange Ro k k e n met knopen.
leraand die deze Luiden , cn de Vogo.
liiz-en , nackt heeft gezien, hccf t my verhaeld
, dat het maekz e l , of de gcdaente
der Billc-n , anders , en mcer opgefchort ,
ook hooger aen het Lichacm komen , als
van anderen Mcnf chen.
In het Jaer zefticn honderd drie en
zeftig , ftonden de B.ukirea op , ftroopten
w y t en b r e e t , längs de r o^a : de oorzaek
daer van , wierd dus verhacld. De
Buihren en Kalmakkt» zijn van ouds a f a l -
t y d vyanden gewecf t tcgcn malkandcren :
de Kalmakken klaegdcn by hunne Tz a e r -
fche Majefteiten , dat deze Bxsk'ren , v y f
lang , hun vccl Volks ontrooft had-
"den , vcrzoekende , dat deze geroofde
Luiden hun weder mogtcn gegcven wo r -
den: zijn Ma j e f t e i t g a fbe v c I a enz i jneSt adhoudcrs,
zy zouden de Sahi ren daer toc
houden , dat zy , belangende dezen Me n -
fchen-roof, aen de Kalmakken voldoening
gaven 5 maer deze de bcveelen wat w y c
uit ftrekkende, gaven bevel , datdi ege ene ,
welke al over twint ig jaren geroof t waren
gewecft, ook zouden weder gegcven wo r -
K k k k 5 d en :
1
I
iitr
II
Ét
. P "
' ' A I '
i l ' i i i :