mmm
7 8 1 N O O R D
msc hare fanden vecle Bo omen ter nedei
om wooningcn van le maken , cn maki
Ilourcn eener g r o o t e , wacr van zy in hunnc
Jioolen , T imme v -we r k en Kafien berydcn
, daer in z y by de Z o m e r , alderk
y acrt van f p y z e vcrgadcrcn , byzonde t
tc-cn de t y d d a t de W y f k c n s J ong e vbor r .
, als wanneer zy gezament l i jk cen
Jloflchc gaen, en mc t de tanden cen Bo o m
Vellen , wacr van de f tam omt rcnc ccn elic
dik 15 j dc z e wc t cn zy in'c wat c r tearbc i
den , cn 7.00 tc plaetzcn , voor de ingang
harcr ho o l cn, dar 'er onder water cen opening
b 5 y f t , f tckcnde omt rent cen vadem
d i c p , onder wa t e r , cn zct ten die z o o vaft
cn onbcsveegl i jk, dat geen wind of ftroom
liec v e rwi k k cn kan : en vcelc andere uicwerkzclen
van vernnf t , z o o hcc f c l i ynt
worden van de z e Dieren in Siberiea , z o o
van-Chrißencn als Heidci ien , ( h o e w e l
ik zulks in allen dcclen niet de r v e bevei l i -
gen ) v o o r waerhei t verhaclt.
Van het gebe rgte Camoii Poj.u , of
Kxmitne Boj.u, de Ri v i e r cn Oby cn Je-
,ufej, o?Ocfiefe, ber iciu my zeker Du i t f c h
B c r g - w e r k e r , welke een ger i i imc t y d
in Sibent zicl i op Jiad gehouden , a]s
volgr.
Kamiene Bojas , n!eni t zi jn begin uit de
ovcr z y d e van MVA Zemla , omt rent de
Stad Äiefin, loopt ter breete van twint i g
tot v y f t i g mylen v o o r t , do or Selkamskpy
PernA , en het L a n d van P.ukirn , tot aen
de Ka fpi f che Ze e , en verdeeld aldaer Kai -
makkty, en Nagaia van den anderen, z o o -
danig , dat dc ze ter reci i ter hand is ui tge- l
flooten , en gcene ter flinker liand. V e r - '
der ftrekt ze van de Kafpi r che Ze e na BHcharea
land, latendc hcc zelve ter recl i tcr ,
cn bei lui tcnde dus de Kalmnkhn en K,rgh
fe» ter linker hand j reikt eindelijk uit toi
aen Sina , het weike 'c z d v e ovcr de honderd
my l e n omr ingc aen de Bucharifche
z y d e , alwaer de Moegalen acngrcnzen :
t'onrccljte brcngt dan Ru d b e i kw , dezc
Cingcl van de Wa c r e l d van daer in Noori
i c Vl i e t Obj , zoude in de V o o i - t y c
v y f m y k n breet z i j n , diep genocg om geladene
Schcpen te dragen ; en zoude z i e h
door twc e groote Tpleeten in de Z e e uit^
r^diiier^^"'^" ' oor fpronk des
H o o i t - i l r o o m s v a d t men veer t ig mylen
t o f d c f che iding des Vl o e d s , waer van
daen de andere Ho o f t - a rm honde rd e n v y f -
"RufTche t ig * myl en na bcnedcn , t o t wede rom
de Z e e gaet : als men de Schepen hier
door Voerde , z oude men de Ys a c h t i g e
fcvaeHijkeplaetzen gevoegJi jk können my -
den : het Land , dat tuflclien beide i)ei
l o o t c n i s , zoude zeer Be r g a cht i g , en vol
e n O O S T
Witte Beeren zi jn , de we l ke alhier g e v angen
wo rden. An d e r e willen dat hier een
binne water i s , dat de Mangafejche Z e e
Word g e n a emt , die do or cwee voorname
monden «n de groot e Ys - z e e ftort.
DeGfw/f, oijewjea, zoude omtrenc
ZOO breet zi jn als de ^o l g a . val t in de Ze e
v y f t i g myl en van de oor lpronk van de b o -
ycn gcmelce Oof t e r i i jke A rm van de Obj :
hare aengelegcne voorname Stad is Jeni-.
Jtukoj i het Land alhier is genaemt IVik^
ryncheski Sjemk. Du s verre het gemei t e
fchnftelijk be r i cht , waer in aen te merken
IS, dat van twc e Arme n des Vl i e t s Oby
word gefprooken , we s aengaende in 'c z c -
ker ray niet houde ber icht .
D e Zu i d - o o f t Oe v e r s der Ri v i e r e /w« ,
zijn doorgaens mec Zant -bcrgen b e z e t . en
mct Ceder -boomen bewailen , d o c h aen
de N o o r d - w e f t z y d e , zi jn läge Lands -
douwen , en We y - l a n d , aen we lke O e -
vers men groot e zwar te Beeren o n rmo e t ,
ook Wo l v c n . cn roode "\^olTen : niet vcr -
re van het Vl e k Samarofkoy fam, is cen
I l i v i c r t j e , genaemt , dat in de
p i ^ ftort, aen wclkers Üe v e r medc van
hcc befte g r a e uw- b o n t , of I n k h o o r e n s ,
datinganfch S.berie.-, val t , g e v ond enwo r d :
pgemelte Do r p e woonen Ar b e i d e r s .
die de Ke i z i g e r s des Zome r s mc t Va e r tui -
„ - . cn des Wint e r s me t Sleeden dienen,
en voortbrengen , toc aen de Stad SnrgHt.
Deze Luiden houden zeer veel Ho n d e n ,
die z y des Wi n t e r s voor Sleeden fpannen,
^J Sneeuw te doen t rekken.
I De z e Honden zi jn middelbaer g r o o t , h e b -
ben rpi tzige rauiicn , mc t opf taende fpi t -
zige ooren , den ftaert dragen zy zeer
krom , en gelijken z ommi g e aen Wo l v e n ,
en Vof f en ; wo rdende ook g e z e g t , dat
dcze Ho n d e n z i eh me t Wo l v e n en VolTen
zomtyds ve rmengen.
Van het gebe rgte z e g t M^ r -
' • ^ Ca p e l k , dat aldaer is het ein de van
de Menf che l i jke wo oning : z o o als Plinius
mede zulks van 't Hyperbore.fihe g ebe r g t e
wil. By de Hyperboreer! ge loofd« me n , dat
des Waerelds A s , cn de ecrfte omkr ing
des gef ternte is. Insgel i jks dacr
fprekende , z egt : Da e r zijn dan "
£wopa , Hyperborehn , wdci
des Waerelds einde te zi jn ,
nkring van 't gefternte.
ClHventu fpreekt 'er a
-1 geloof t
, en de laetfte
- . g t dat bove ' -•
[che Bergen l i^j , . . . ,
W i n d waeid , daer het Sneeu, .
beere : hoog e r als dezc , ontmoc c men de
HyperboreeH-, d i c f t r c k k e n tot aen de ande-
- - Ze e .
, de Riphei'
• de No o r d e
T w e e dagen reizens van Solk,amskoy,
word
T A R T
word het gebergte Coosvinfcoi Camn genaemt
: noch twe e dagen reizens verder
Cirginfioi Gamm; en noch vier dagen ve r -
der Pedvinfcoi . en df t is het naefte aen
VergMunA, zoo dat die gebergte de gordel
des Waerelds by de naaft aen gelegenr
Volken g e n a emt , eigentlijk m drie deelei
word verdeeld. Me n vind aldaer He r b e r -
sen en Pof t e r y en , die in 's Ke i z e r s dienlf
zijn , waer van de Re i z i g e r s zieh bedienen.
He t gebergte Podvinfm is hei
hoogfte , en op veel plaetzcn me t Sneeuw
bedekt , zeer moeyel i jk te bereizen.
D e Tarters en Samojeäen bc zoeken di t
gebergte om het Wi l d dat 'er valt : daer
z y n ook veeldcrhande Kruiden , en geboomte.
Het gebergte , ftrekkende over COOJM
A R Y E. 7 S 3
Pacrd wo rd g ebiuik t . Men mc f t daer gee-
na yergaturiA t o c , wo r d Sayb» genaemt .
Het naeft gelegene L a n d by M ^ w / ^ ^ j s
bezet me t D e n - en P y n - b o ome n . He t
Land rondsom Cw/«^ , heef t fcl ioondcr
- B o f c h , Ho u t , en aengenamer Krui
den . als de gewef ten die meer Zi i idel i j k
' ^ ^ " ' m e n van Solkamsby over het fteene
gebergte na rergtunna rei f t , treki
men door loutere BoiTchen en Wi lde r -
niflen.
Men vind ganfche Zo u t - I t e e n - b e r g e n
b y de VHc t Öbj , in de Kaimakfche Wi i -
dernifTe , niet w y t van de Stad Tomsko.
Kooren is in de Zuidcr l i jke gewef ten van
Siberie in groot e ove rvloed. De Ce d e r -
nooten, die als Drui v en in een k lomp
op de groote Cede r -boomen waffen , zi jn
aldaer overvloedig en f c h o o n , ui t welker
körnen fmakel i jkc 0 ! y e wo r d g e d r u k t :
de Hc idenen in de z e g ewe f t e n , malen met
houte Hand-moolent jes de haften van de
Ceder-nooten a f , z o o dat de körnen of
pingekn geheel b l y v en, we l ke zy dan nuttigen
, of wc l de daer uit gedrukte O l y e ,
die zeer ge zond wo r d gehouden. De P y n
A p p e l c n , of Ce d e r - n o o t e n , die aen d(
Ceder-boomen aldaer waf len , zi jn we ini j
ronder als e lde r s , van we l k e No o t en eeni
g e onder my worden b ewa e r t : dat hout
is tot den Hu i s b o uw zeer bequa em.
Men v ind in Siherien ge zonde en oudi
Menfchen j de z ommi g e zi jn op hun honderd
en twi n t i g f t e j a e r noch f r i fch en gezond.
In de meef te Landf t rekcn van Sibe^
b y z o n d e r J n de No o r d c r g ewe f t e n , r
men zi jne Spy z e zelve mede dragen als men
daer reift.
D e warmf te Landf t rekcn in Siberien zi)i
zeer licht te beplocgen , want men maei
behoeft drie vingeren dik in de Ae rde t^
fnyden , wa e : coe een l ichte Ploe g mec eei
Landcn. In 't H o o y te ma e y cn , heef t
;n dasr een by zondc r e w y z e , wane de
Zeize is kor t en k r om van handvat z e l , aen
beide z y d e f chc rp , 2 0 0 , dat zy f l inks en
rechts te wede r z y d e fnyde .
Men vind onder z ommi g e Siberianen ,
Afgoden , dat enkele ftammen van B o o -
men zi jn , of flechte houten , we l ke zy
aen de we g e n , in de Ae r d e ftekcn, wi ens
opper-ent de gedaente van een hoof t v e r -
beelde; waer aen z y Za b c l - v e l l en, of andere
Pel tcrye hangen.
Omtrenc zekere Spr ing-bronnen in Siberien,
ten einde ic WIK Pmfme, is gelegen
cen Vl e k , geheten Blagfoteifchowa .
o f Blagove^emkoy , anders de Bo odf cha p
Marie genaemt , mi f fchien , om dat op
het Feef t van de He i l ige Ma e g t cerft be -
woont is geworden : gelijk een ander V l e k
ildacr mede genaemt wo r d Bejfehilla, of
Beskinskoj. Een Kl o o f t e r , aldaer genaemt
DanPMova , wo r d in^c l i jks geheten Damatof,
gelegen om hoog aen de Vl i e t Ifet.
G e l i j k ook het Scedeken TAYA , dat aen
een A rm van de Inis , geheten ^rkarh »
gelegen i s , anders Tankp , of Thrinsko is
genaemt.
Het Vl e k Tobolshy, benaemt na de Stad
Tobel, is het zelve met Tagielskiya. E e n
•plaets in Siberie» , tuffehen de Ri v i e r e n
Irbit cn Ifet, draegt de naem van Tfnbarof,
of Tioebari. O o k wo r d Kirga , aen
het Rivi e rken Pnifme gelegen, aldaer mede
Kirgiemkflj geheten.
Res is een Ri v i e r in Siberie», die uit een
klein Me i r f c h i e t , en in de T«r< v a l t , di e
Inders geheten wo r d Bebrefka.
D e pkets Slmka , tulTchen de Vl i e t e n
Irbit cn Res gelegen , is anders mede Belo
Sloetkp geheten : gelijk mede het Vl e k of
Stedeken Ofchepk/nfa , in Siberien , anders
Oshiepofi Niti-mski is gel ieten.
Tuffchen het plaetsken Oshieponi en de
Rivier Jfet, of IJ'ete , in Siberie», is een
Y z e r - m y n , welke bearbeid wo r d do or het
geflacht van Donefjanskpgo , en wo r d het
Kafteel aldaer geheten NiìvjAhkoe , anders
09k genaemt Neefjanskoy -• gel i jk daer o o k
is de plaets yirAmafclmva , beide gelegen
niet w y t van de Vl i e t Neejyve, iV/V/wc»,zlet
oiN'eelwa, die anders ook genaemt wo r d
^hrAmasheKiy we l k e i n de 7«r<i ftort, i n ' t
rséo/jgebied; waer van bov enr e eds is g e -
Acn de Ri v i e r Ifet opwaer t s , legt een
Vlek , Beskink-« genaemt . V a n Beskj^kA^,
o f Beskiisko, tot aen Isbeetskfigo , wo r d e n
gerekenc v y f mylen.
Het Vl e k MurßnsktyA, niet v e r van de
Stad VergatHria , by de Vl i e t Twm gelesen
»
hl
m