1- f
800 N 0 0 R D
^ T o t v o o r t z e t f i n g v a n lice Ch r i f t e n G è -
l o o f , r i c h t e n de P r i e f t e r s z o o h i e r en d a e r
L i n n e Ke r k - t e n t e n o p .
D e k l e e d i n g d c z e r Vo l k e r e n is e n g , o n -
d e r d e a rm g e h a e k c : zy d r a g e n l e d e r e h o -
zen , en kl e ine mu t s j e s . De L y w a t e n en
StofFen d i e me n in d i t g e w e f t d r a e g t , w o r -
den hen veel uic Sina t o e o e b r a g t .
I n ' t d a t o p
d e V h e t Irtis l o o l l , in Siberie», vale Zo u c :
h e t g r o e i d me t d i k k e k o r i l e n we i n i g o n d e i
w a t e r , en l e g t n i e t d i e p e r als cen v o e t of
a n d e r h a l f . D r o o g e en h e e t e Z ome r s g e v e n
l i c t b e r t e en d i k f t e Z o u t .
Men w i l , da r ' e r d r i e d u i z e n d Ke r k e n
z i j n o n d e r hec g e z a g v a n d e n Si b e r i f c h e n
Metrapoliet v a n Toéol ; v a n elk z o u d e hy
J a e r l i j k s i n k ome n h e b b e n , de wa e r d e van
¿ntRoebeh, o f v y f t i e n g ü l d e n , beha lve n
v a n d e n D o o p en T r o u w , d i e hy v c r -
r i c h c , zes g ü l d e n ; en w o r d g e z e g t , d a t
t o t h e t b e zwa n g e r e n ecner Ma e g d in o n -
e c h c , t ' z i j n e r b e h o c v e v o o r ftraf e e n i c c
boecen is b e f t e l d . ^
D e H u i z e n in Siberie», d a e r T a r t a r e n
i n wo o n e n , h e b b e n i l e c h t s e en v c r t r e k in ' t
gemeen , d o c h d e r Mo s k o v i t e n t w e e , en
nieer._ In d e r T a r t e r f c h e o f Sibe r i a enf ch e
w o o n i n g e n , v i n d me n een h o o g e v e r h e v e n
O v e n : d a e r i n , of o p , v a n r o o d g e b a k k e n
a e r de e en Po e fteeds te v u u r rtaet, om hu;
S p y s da e r in t e k o o k e n .
D a e r is in veele Sibertfche g ewe r t e n Ma r
m e r - f t e e n v a n v e r f c h e i d e n e aer t en v e rw.
M e n v i n d in Sibenen H o n d e n , d i e to
h o o g e p r y s w o r d e n v e r k o f t , wa e r m e d e
d e Z a b e l - j a c h t w o r d g e o e f e n t : zy z i j n
zeer g r o o t , d o c h ma g e r cn r a n k .
H e t Permakfihe Vo l k , d a t me d e o n d e .
Siberiane» w o r d g e t e l d , ve r r t a et z i e h de
M o s k o v i f c h e Spraefc te lezen , ma e r k o n .
nen d i e we i n i g f p r e k e n : h i i n n e o u d e L e t -
t e r s en e igen S c h r i f t , wa n t di t Vo l k eert
y d s een e i g e n .Le t t e r h a d , zijn v e r g a e n , en
v e r g e t e n ; b e h o u d e n s dac alleen is bewa e r e
c e n i g Ge e r t e l i j k g e f c h r i f t in di e Sp r a e k ,
' t g e e n we l eer v o o r h o n d e r d J a e r by een
w i e r d g e f t e l d d o o r een Ge e f l e l l j k p e r z o o n ,
d i e h u n in de Ch r i r t e l i j k e G o d s d i e n l t o n -
d e r w e e s : ve e l e h u n n e r o n ewe k e n te d i e r
t y d hee G e l o o f , ve r l i e r en ' t L a n d , en
v e r a n d e r d e h u n n a em in Ofiakken en Fò -
gehtfea . d i e n o c h He i d e n e n z i j n j en v e r -
f c h i l d d e z e r T a c i ah h e t H o o g , en N e d e r -
d u i t f c h , z o o d a t Vogeltts en Oßaks is g e -
b r o o k e n Permuks.
H e t p k e t s k e n Turimkfi , a n d e r s
ßn, ofJapAmi,in,\T\Siberien^ wi l l en e e n i -
g e d a t w y d e r v a n VergAturia is g e l e g e n als
d o o r m y is g e p l a e t r t , 't g e e n e n o c h o n e e -
i l i r t t e r n ed e r ftclk. ^ ^
en 0 0 S T
M e n v i n d in SIBENEN, niée w y t van THrimks
. een p l a e t s , g e n a emt Dokoj-iaer ,
dac 15 g e z e g t lange ftylcc , en w o r d mc d e
het w o o r d /aer g e n ome n v o o r een h o o g t c ,
daer een ftroom längs l o o p t .
H e t plaeesken .
z o u d e , v o l g e n s gevoe l en v a n Rc i z i g e r s
d i e zulks aen m y b e r i c h t c n , v y f en t w i n -
t i g m y l howen SolvitfigHa, oi Solvitß<ms.
h j " l eggen , dae aen de Vl i c t Wiemt of
WiJferA, d i e in de Wi,2Jgn rtort, l e g t , we l -
k e we d e r in d c D w . W u i t b o e z emt , en is
een O v e r t o o m a lda e r w v t een en d i i e vieendeel
my l s .
D e Vliee Wiem is wo e r t re we d e r z y d e ,
cn me n v i n d C e d e r - b o ome n aen z i jnc O e -
Aen de Vl i e t I f » , d i e z e e r k r om i o o p r ,
legt een pl a e t s j e , g e n a emt Me c h omr , ^ .KH.
dat js de w y k Mechomna g e z e g t : hec
en K e r k - d o r p , z e e r V i f c h r y k ; v o o r
d i i e rtiuvers k o o p t me n v e e r t i g p o n d s o e -
d e V i f c h : G a n z e n z i j n d.ier m^c d m z c n -
den , o o k kl e ine z w a r t c l l o r - g a n z e n . D e -
z e p l a e t s legt d r i e m y l v an Kauiski, de
R i v i e r a f . A e n d e s z e l f s Oe v e r s zijn n o c h
veele D ö r p e n . d i e in de Kaerc n i e t g e -
naemt z i j n . De Bo uw- I a n d c n z i j n o p ' d e
V l i et Ifet v e t en v r u c h t b a e r . Z e k e r o m -
heininge of p a g g e r a i d a e r , w o r d g e n a emt
Schadrimki , of SchAdnna , en lege n a b y
d e plaets Me c h omn . uKH» a g e n a emt ?
V a n hec Me i r , P i a e t s k e n . of Vl i e t Ka.
taiski, t o t aen het W a l f c U , ofOev-tifch»
g e b e r g t e la Siberien , is ewe e en een h a l v e
dag r e i z e n s 5 me n v i n d ' e r op we g z ommigc
Me i r e n : en van Vvalfch, of ÖevAlfch
Bergen eot V f a . r e i f t me n z even d a g e n in
' t g eme e n .
V y f my l van d a e r , o m t r e n t d e o o r f p r o n k
van de Vl i e t Ifet ge l egen , is een Vl e k ,
Cr^mpole g e n a emt : a lda e r valt Ma g n e e c -
iteen in ' t g e b e r g t e .
T e r z y d e n a f , v a n f r ^ ^ , o f O « ^ ! , in
Stberten , is een omh e i n t D o r p , g e n a emt
Kolfedanskf, of Kontz,edd, twe e my l en een
h a l f ge l egen v a n de pl a e t s KUAIKE. of KA.
w h g e n a emt . H e t is o n l a n g s e e i f t o p g e -
e t . Kolfeda» is cen V u u r . f i e c n Rc z e c t .
Daer valc Z w a v e l . z e e r zwa c r , w i e , en
klaer v a n b i n n e n . V a n de o i n l e g g e n d e
V u u r - r t e e n e n h e e f t h e t piaetsken zijn n a e m
Daer is een R i v i e r t j c v a n d i e z e lve n a em
en aen de Oe v e r s van h e t z e lve d r u i p c ui t
d e W a l of Ae r d e z e k e r e r o o d e O l y e , we l -
k e in een vi e r ende e l u i i r s , na d a t u i t g e -
d r o o p e n i s , v e r r t e c n t : h e t d r u i p c wa n n e e c
d e Z o n w a r m f c l i y n r .
Aen de Vl i c t Cobi'A is Tferdm. de o u d e
H o o f t - r t a d van 't L a n d l'erm.
B y h e t Siberifihi Ri v i c r k e rethg^ , i$
een
T A R T
een D o r p v a n d r i e h o n d e r d H u i z e n , cn
daer omt r e n t een grooc Mo e r a f c h , wa e r
uit de zelve R i v i e r e vloe id , ge l i jk een a n -
d e r n a b y ge l egen Vl i e t m e d e d o e r .
Des n a c h t s , om l i cht te h e b b e n , z i j n
d e Me n f c h e n in S,her,e» g ewo o n g r o o t e
V u u r c n te Vc l d ewa c r t s te oncrteken : zy
b r a n d e n in de H u i z e n ge en Sme e r - o f Wa s -
k a e r z e n , i n a e r z e k e r e g e d r o o g d e H o u t -
f p a e n d e r s , b e h o u d e n s d a t de L u i d e n v a n
acnzien z i e h me d e b e d i e n e n van Ka e r z e n .
D e Bo i k i ' ' ' " we t e n P a e r d e -me l k in P ö t -
t e n o n d e r de A e r d e te z e t t e n , en de z e l -
v e z o o t e b e r c i d e n , d a t z o o k r a c h t i g w o r d
als W y n ; g e l i j k zy en a n d e r e Sibersfche
V o l k e n b r o k s k e o s van z u u r e Ka e s { d i e zy
van u i t g e p e r r t e , en g e d r o o g d e z u u r e Me l k
m a k e n ) in v e r f c h e z o e t e Me l k v e rme n g e n
en daer v a n een a e n g e n ame d r a n k ma k e n .
Z y e e t en veel wo r t e l s v a n g e e l eLe l y e n .
d i e z y d r o o g e n , rtampen, en t o t een B r y
I n ' t g eme e n z i j n de Stberianen nie t o n -
^ ' ' b v . een S t a d , g e l e g e n t u f -
f c h e n de Vliecen Oby e n j f w / w , o o r d e e l d
men v a n o u d s g r o o t e Me n l c h e n g ewo o n t
t e hebben , om d a t d a e r o v e r o u d e P y l e n
en Bo o g e n w o r d e n g e v o n d e n , te g r o o
o m v a n h e d e n d a e g f c h e Me n f c h e n te w o r
' ^ ' " v c V b e r i ß h e W y v e n in hec L a n d f c h a p
Foiebts, d r a g e n h e t haair , d a t h e n ,
l i j k m e e f t a l l e S . i i r M « « , zwa r t i s , a c h t e r
a f h a n g e n d e . los o m ' t h o o f t , h e b b e n b e -
naeide d o e k e n op h e t h o o f t , m e t q u a r t e n ,
cn d r a g e n La e r z e n aen de v o e t e n , als de
Mannen. , , ,
A R Y E. 801
d o o d e P a e r d e n . cn a n d e r o n g e d i e r t e : w e -
D e Wiatske V r o u w e n d r a g e n me d e los
h a a i r , en e e n i g K a p , in g e f t a l t e als een
K o o r e n - f c h o p . op h e t h o o i t , d a e r K o r a e -
l e n , en Z y d e q i i a f t e n van a c h t e r af h a n g e n .
Als de SiberiAenfihe He i d e n e n v r o l i j k
z i j n , g e b r u i k e n zy een S p e c l - w e r k - t u i g
daer me n i n b l a f r t , e n d a t d a n g e l u i t g e e f t ,
genaemt Sibiiga , d e n No o r d f c h e - b a l k me t
oneeliik : een a n d e r is als een H a r p . g e -
beten TornAbAS , da e r d r i e fnaren v a n Pa c r
d e haair o v e r wo r d e n g e f p a n n e n .
D e SiberiAtten ma k e n z e e r a e i d i g e T r o m
p e t t e n , van B c r k e - b o om- b a r t e n , lang om- 1
t i e n t a n d e r h a l f , of twe e v o e t , w e z e n d c
t o t op een d e r d e v an de l e n g t e n i e t z e e r
d i k , of w y t , ma e r h e t o v e r i g e v o o rwa e r c s
v r y w y e , en r u im , wa e r m.ede zy g e e n
onaengenaem geluic we t e n t e m i k e n ; wa e r
van ' e r cen o n d e r m y w o r d b ewa c r t .
D e Oßack.1, of Oßacki> d i e b r e e t g e n o -
m e n , ge l i jk me e r a n d e r e T a r c e t f c h e V o l -
ken , o n d e r Sibcrien g e h o o r e n , zijn z e e r
o n t u i g i n ' t e e t c n , n u t t i g e n Wa t e r - r a t t e n ,
geen g e b e d e n d i e z y o v e r ma c l t y d
f p r e k e n . T o t hen w o r d g e b r a g c van de
Z u i d e l i j k e , en me e r Oo f t e l i j k e L a n d e n
T a b a k , v a n v e r f c h e i d e v c rw.
D e Siberiane» , d i e He i d e n e n z i j n , w e -
ten v an ge en va r t e ma e l t y d , eet en wa n -
,ncer zy h o n g e r e n , me e r t g e k o o k t en
: r g r o f , n i e t volle i i anden , als o n b e -
_..ifde Di e r e n . Zy ma k e n k l o n t e n of k o e -
ken van M e e l , d i e zy a c h t e r h e e t e rteenen
t egen d e n h a e r t aen b a k k e n , cn d a n
ricmen f n y d e n , en k o o k e n . Al s zy
eeten , h a n g t h e t h o o f t o v e r de p o t , en
den o v e r v l o e d d r u i p t ui t de m o n d daec
veeltyd s we d e r in.
D e S p y s is in Tobol z o o g o e d k o o p , d a t
men v o o r v y f g ü l d e n een Me n f c h h e t g c -
hee! J a e r de k o r t k a n gcven.
D e Buchsren omt r e n t Tobol w o o n a c h -
cig , z i j n z inde l i jk ove r ha e r S p y s , d i e
o o k H u i s - r a e d v a n k o f f e r s , k i f t e n , en b e -
hangzels h e b b e n .
B y een p i a e t s k e n Moerßnskfl > o f Murßnsk
»ja Sloboda g e n a emc , d i c h t by Fergaluria
ge l egen , val t r o o d Kr i f t a l .
T u f l c h e n d e R i v i e r Berofoa of Ohdo, en
Koda, d i e b e n e d e n i n d e O i y f t o r t c n , e n i n ' c
gewert Beloferu , Pußonerie , en Condorie ,
v i n d me n v e r f c h e i d e n e Mo c r a f l e n en Me i -
ren. H i e r l ängs n eme n de R c i z i g e r s h u n
weg , We r t w a e r c s ; w a n t des Z ome r s als
' s , w o r d e n de R i v i e r e n en Mo e r a f -
d i e g ewe f t e n me t k l e i n e S c h u l t e n
g e b r u i k t , d i e hi e r en d a e r op d r o o g t c n
en r epen L a n d s o v e r de a e rde g e t r o k k e n
w o r d e n , en we d e r in de wa t e r i g e pl a e t -
_ , r g e z e t . D e z e Mo e r a f f e n w o r d e n
daer de Ketels g e n a e m t , om d a t hee wa t e r
in de z e l v e v a n u i t de g r o n d k o m t o p -
f p r i n g c n .
T o t Pelp . of Poliem , de H o o f t - r t a d
van h e t L a n d f c h a p FoguUts, of Fogelits,
d i e ni e t g r o o t i s , h o u d e n l i o n d c r d k r y g s -
luiden , en m e e r , me e r t t y d s de w a c h t :
heeft t w e e P o o r t e n . en lege in een ha lve
macn : d a e r z i j n z e v e n r o r d e h o u t e T o o -
r e n s , cn S t o rm- p a l e n .
H e t b c r t e g r a e u w - w e r k , of I n k h o o r e n s -
vcllen, Hets. o f ^ w i g r a e u w g e n a e m t , o o k
L o r t e n , Vo iTc n , en Ma r t c r s , vaUen veel o m -
t een Vl i c t cn D o r p Piefma g e b e t e n .
H e t is h i e r zeer we l b ewo o n t . H e t L a n d
is da e r v r y v r u c h t b a e r .
Als de Re i z i g e r s in Siberien l ängs K r e -
ken cn Vl i e t e n v a r e n , d a e r h e c wa t e r te
klein i s , z o o h e e f t me n d a e r een v o n d v a n
Zeilen dwa r s o v e r de Ri v i e r o n d e r wa t e r
ce f p a n n c n , "t ge en de z e lve d o e t o p zwe l -
len , en h o o g w o r d e n .
D e b e v o l k i n g in Siberitn n e emc d a g e l i j k s
' I i i i i me r k e -
s f - i
fe'i
m
. î !
I i ^ - î . ' i é i i