SÔz N O O R D
i n e n , me t de zclven t c v c r h a l c n , v e r d i e n e n
20U b e f c h u l d i g c t e w o r d e n v a n D r o o m e n o f
Sprookjestevertcllcn.Dus ve r r e u i t CWi ^ w .
De>-bent, gelegen in d cNa b u u r f c h a p d e r
C i r k a l l e n , i s d e e e r f t c P c r f i a c n f c h e S t a d , als
men längs de Ka f p i f c h e Ze e van u 0 r a k . M
komt : h e e f t g r o o t e h o o g emu i i r e n van zwa -
r e Vierkante fteen. D e wa l is dacr ftccnachrig.
Men h e e f t da e r q u a d e An k c r - g r o n d . De
ftrand is zelve gehee l f l e ena cht ig. D e T a r -
t e r s br engen dae r vcel g e f t o o l e Ki n d e r e n t e r
markt. Me n v i n d b u i t e n d e z e St ad veele
BegraefcniiTen , d i e me t fteen g e d c k t z i jn >
dacr de Pe r z e n Go d s d i c n f t i g h e i t plegen.
H e t w o o r d Derbent i s z o o v e e l g e z e g c , als
n a e u w t e, of engt e . D e z c S t a d f c h e i d ^ f í í / í
van yilbame, en Tartarje. Alexundtr de Groo-
/eheefr alliier zijn Ove rwinningen, ten N o o r -
den , g e f t a e k t ; en is oul inks Jikx.mdre j
200 me n z e g t , g e n a emt g ewo r d e n .
H e t h o o g e g e b e r g t e legt k o r t op de
Stad j en zy legt d i c h t aen de Ze e , we -
zend e de vl akt c , di e ' e r tuíTchen be ide i s ,
met een mu u r a f g c f c h u t . Al s Alexander
den Pe r z e n o v c r w o n , d e d e hy een di epe
g r a f t gr aven , me t eene fteene m u u r , van
hier t o t aen de S t a d Tiphilü, in A r m e -
nien , v y f t i g my l lang } wa e r v a n n o c h
cenige overblijfzelen zijn te v i n d e n .
^ e t g e b e r g t e , omt r e n t Derl>m, l o o p t
met g r o o t e k r omt e u i t en i n , längs de Ze e ,
cn w y k t op z ommi g e p l a e t z e n twe e of dr i e
niylen van de Ze e af : ftrekt z i e h ui t o m -
t r e n t ve e r c ig my l e n . Is a e n d e Z e e k a n t d o r ,
z a n d i g , en o n v r u c h t b a e r 5 d o c h aen de
L a n d z y d e v r u c h t b a e r .
D e z e S t a d wa s van o u d s g c n a emt Yz c r -
poort 5 o f Demir, en Temir Capi op T u f k s .
volgens Sanfon , om da r in de mi d d e n van
d e zelve een y z e r e p o o r t w a s , di e ten t y -
à Q \ m Rnbruí¡HÍs, d a t i s , i n ' t J a e r twa e l f
h o n d e r d twe e en v y f t i g , n o c h te zicn is
geweeft. De S t a d wa s , volgens gevoe l en
d e r o u d e S c h r y v e r s , van Al e x a n d e r herb
o u w t , of ZOO ande r e wi l l e n , g c f t i c h t :
om d e S c y t h c n i i i t P e r f i e n t e h o u d e n . Da e r
is een klein pl e in tuíTchen de St a d en he t
g e b e r g t e , d i e d e S t a d bewerten omc i n g e -
len. D a e r is ge en w e g , als d o o r de S t a d j
want d o o r h e t g e b e r g t e niet te k ome n is.
O p ' t h o o g f t van d e Be r g is ecnlCaftecl,
wiens br e e t e van een fteenwerp is : z i jn m u u -
ren zijn z c e r f t e r k ; d o c h z o n d e r Gr ä f t e n :
heeft v e e l e T o o r e n s ; en fierkgebouwt, van
goede h a r t - f t e e n . De Ta r t a r e n hebben eert
y d s d e h o o g t e v a n d e z e toor ens a f g e fmc t e n .
H e r L a n d wa s e e rde r een P a r a d y s gelijk.
D e S t a d Derbent h e e f t h o o g e muurc-n ,
van zee r g r o o t e ftecnen te z ame n g e v o e g t ,
d i e f c h y n e n g ema e k t te zi jn van v e r b r o k e -
' " o 0 eMc h e l p e n , we lke in de Ka f p i f c h e
e n O O S T
Zee veel g e v o n d e n wo r d e n . Me n ziet aen
d e mu u v e n n o c h o u d e Op f c h r i f t e n , z o o
in S y r i f c h e , Ar a b i f c h e , als o n b e k e n d e
Letteren g e f c h r e v c n . Da e r wo o n c n geen
C h r i i t e n c n , ma e r alleen Ma h ome t a n e n ,
cn J o o d e n , di e z i e h z eggen ui t de fiam
Benjamin g e f p r o o t e n tc zijn. H e t a f b e e l d -
zcl van d e z c S t a d , cn de s zelfs ge l cgcnt -
h e i t , ma g by Oluirm wo r d e n gezien.
T w e e dagcn reizens van Derbem , v o n d
Rulruquis een S t a d , Samaron g e n a emt >
dacr veel J o o d e n wa r e n . H y o n t d e k t e b o -
vcn dit Samarofj, Z u i dwa e r t s , o u d e m u u -
ren , van S t e r k t e n , cn St e d e n , g e b o i iwt ,
om de Ba r b a r e n oulinks u i t P e r f i e n tc we e -
r e n , t e w e t e n , de N oma d e s , en He r d e r s
der Wo e f t y n e n , op d a t z y z i e h op 'c b e -
b o u w de L a n d ni e t en wi c r p e n . Va n da c r
reisde h y o p Satnach j cn van da e r in een w y t
Vcld, g e n a emt Moan, da e r d e Vlic-t Cur¿00t
l o o p t ; van wa e r de Curnens, of Georgiens,
benaemt z i j n g ewe c f t ; b ewe f t e nwe l k eVl i e t
Cnr , h o o g e r op , de Vl i e t Praxes is.
Plim:u z e g t , da t tuf l chen d e z e p l a c t s ,
en de Zwa r t e Ze e , veele wo e f t e cn o n g e -
t e m d e Vo l k e r e n w o o n d e n : d a t - d a e r C o u d
en Me t a e l .vi e l .
Seleifcw , Ko n i n k de r Me d c n , me i n d e
een g r a f t te graven , tulTchen d e z e pl a e t s
en de Zwa r t e Ze e : z o o als me d e g e z e g t
w o r d , da t Alexander de Groote een mu u r ,
o f d y k , van da c r t o t aen de Zwa r t e Z e e ,
aenvong te fliehten ; di e Cojroes , Ko n i n k
v a n P e r f i e n , h e c f t v o l b o uwt ; wantwi/eA.-»?»-
der het we r k ftaekte; wa e r van n o c h o v c r -
blijfzeien z o u d e n zijn tc z i cn. Ln als me n
t o t Derbem in 't K a f t e e l , of op de St a d s
Veften ftaet, kan mc n z i e n o v e r - o u d e f t u k -
kcn van m u u r e n , v c r b r o k e n e fteene en wa -
tcr-leidingen , z o o he t f c h y n t , b r o k k e n
van aen een g eme t z e l d e fteenen , eenige
vadem g r o o t , 't ge ene ove rbl i j f z e l cn z i j n ,
na allen f c h y n , gelijk h e t de i nwo o n d e r s
daer me d c v o o r h o u d e n , van de M u u r
die Alexander, t u f l c h e n ' t K a f p i f c h eMe i r ,
en de Zwa r t e Ze e h a d d e d o e n fliehten,
om de wo e f t e N o o r d e r Vo l k e r e n af t e fiiiiten
.
Voigt cenig b e r i c h t , n o o p c n d e de T a r -
ters, di e tuf l chen Aßrakan en Derbem zijn g e -
l e g e n , z o o a l s z u l k s b y v e r h a c l , u i t d e m o n d
van o o g - g e t u i g e n aen hcbbe g e t e k c n t .
Der Lesgi, Tageßanfche, oi Koemickfche
T a r t e r s , wa n t d e z e d r i e n ame n b e t e k e n e n
in ' t algemein g e f p r o k c n , b y veele, een Vo l k ,
is * t c g e nwo o r d i g een P r i n s , g e n a emt Boe- * j^jp. j
lact, hy l i o u d z i c h o p , a c n d c R i v i c r TCT-/^, '
t e r plaetze alwacr w e l e c r d e o u d c S t a d Terk_
was ge l egen, di e nu v c rwo c f t i s , c n tegcn o v e r
het n i e uwTi r - ^ , da e r h u n n e T z a e r f c h cMa -
jeflcitcn d t Ht c r f c h a p p y e hebben. D e Ma n -
T A R T
nen dragcn in d e z e L a n d f l r e k c , t o t aen de
Stad Derbent t o e , Vi l t e R o k k c n , cn 00k van
T a f t , b e n e f f e n sPa n t z e r s , d i e v a n k l e i n e r i n -
getjeszijn g ema e k t , m e t Z y d e d r a d e n , da t
het we r k van J u f f e r s , en j o n g e Do c h t e r s is,
d i c h t aen een genacit. H e t h o o f t , z o o van
Mannen als V r o u w e n , is g e d e k t me t eenderlei
aert van Mu t z e n . De Bo e z em de r
Vrouwen wo r d gcnoegz a em bloot g c d r a -
gen , cn zy hebben o v e r ' t boven-ljif me t
Z y d e , a e rdig g e f t i k t e Wamb a s j ( i y aen j
het haair wo r d hcn k o r t a fge f choor en , als
d e Ma n n e n , d o c h de Ma n n e n hebben een
flreek o v e r 'c h o o f t , me t een f cha e r -mes
gefchracpt , en h a n g t een vlok o v e r de
f c h o u w d e r a f . De z e Vr o uwe n zijn Li e f -
tallig , cn omganke l i jk , bcleeft van a e r t ,
herbergzaem, en g a ß v r y : z e k e r Re i z i g e r
hecfc m y verhaelc , hoe hy binnen T a r k a ,
( we z e n d e de Me n f c h e n tuf l chen Terki t o t
aen Derbent , genocgz a cm van de z e l fde
zeden , en aert } ten h u i z e q u am van eene
zijne bekende T a r t e r s , de V r o u w in ' t af
zijn van de Ma n , wa f c h t e a c n f t o n d s , na
Lands w y z e , de voeten van de G a f t , reinigde
zijn L y w a e t , en Kl e e d i n g , z e t t e
R Y E .
Spys v
gekomen z i j n d e , k u f t e n i n t e k e n v a n v r e u g -
d e , d a t de G a f t g e k ome n w a s , zi jn P y l
en B o o g , di e hy op zijn r ü g h a d , en dae r
mede hy te huis q u am , b i c d e n d e d i e ae n
den Vo e r .ma n , we l k e op z i j n K a r , d e z e
vrccmdeling dae r t e r wo o n i n g h a d d c g e -
b r a g t , welkkuflTen, en acnbieden van P y l
cn Bo o g , een me r k t e k e n van v r e u g d e , en
een dankba e r h a r t , in d a t g ewe f t b e t e k e n t .
D e Hu i z c n zi jn aldaer pla t en v i e r k a n t ,
van ftecn , l e em, en Ka l k , by een g e z e t ,
zommige van l e v e n d i g e , ande r e van T i c h e l -
fteen, Kl e i , cn Tu i n - f t a k e n g ema e k t : de
veelheit van Vr o uwe n is aldaer g e o o r l o f r .
H e t Ka f t c e l in Ta r k n i s z e e r g r o o t , me n
zegt daer z o o veel venf t e r s en d e u r e n in
zijn , als dagen in ' t J a e r ; zi jn fterkte b e -
ftaet in de gelcgenheit , wa n t het op een
K l i p , en h o o g t e i s g e v e f t ; ande r z ins i s h e c
een enkel Hu i s , of cenige H u i z e n b y , en
aen ma lkande r g e z e t , di e in hi ine igen m u u -
ren l e g g e n , z o n d e r e enige k o n f t i g e f t e r k t e j
d e we g e n dae r d o o r me n t o t he t zelve n a -
d e r d , zijn z o o fty], e n f m a l , dat een ma n
te Vo e t » een me n i g t e kan a f k e e r e n j h e t
yyy
h e e f t de g r o o t e omt r e n t van de Ma r k t t o t
^ r / i ß e r d am v o o r he t St ad-hui s : b u i t e n
dit Ka f l e e l , aen de t o e g a n g e n , zijn S t u k -
kcn tot t egcnwe e r g e p l a n t ; eenige h o n d e r d
Zoldaten die Sn a p - h a n e n , T urkf che Ro e r s ,
en Boogen v o e r e n , z o o t e Vo e t als t e P a e r d ,
houden da e r de wa c h t .
W y d e r s hellen de g ewo o n t e n , en zeden
dezer Vo l k e n , veci na h e t Pe r f i a enf ch en
T ü r k s : hunne r y k d om beflaet in kof l e l i jke
T a p y t e n , zoo v o o r de Vl o e r , als Wa n -
d e n , f choon e cn n e t t e Kl c ede r cn , Gewe e r ,
en Ve e , P a e r d e n , Ko o p e r -wc r k , ve r t int
cn Yz e r -we r k , cn z ekc r aert van Po r c e -
lein , da t in Pe r f i cn valt : zy dr inken me -
d e nu uit Gl a z e n , o o k uit Ho o r c n s di e
krom en holder zijn , a e r d i g gedr a e id.
Dwars a c h t c rT^ n ^ » , Boinak_cn Osmin,
is cen La n d f t r c e k e , van wa e r my zekcr
D u i t f c h Hc e l -me e f t e r , di e aldaer vliedend
e , de woede van Stenko Rjßn, wa s d o o r
g e r e i f t , heeft verhaelc , gezien te h e b b e n ,
z o o in Wu l f t e n ; als aen Wa n d e n , en op
' t g e b e r g t e , uitgefnedene Le t t e r s van de
zelve geda ent e , als op de ove rbl i j f z e l enva n
' t Perfcpolis zijn te z i e n , die h y me d e hadd
e b e o o g t , we l k S c h r i f t g e z e g t w o r d , de
T a l e te z i j n d e r o u d e Pe r f i f c h e Ganren Di«n hcl
' luft van de
Godsdienft,
Heerfclwp-
^ronk deuc
Gautea
in Perfi«,
brecddijk
tc Iczsn,
bn daeio.
ver opdaen
de Reis befchryvinge
...de Cabres, of Vu u r a e n b i d d e r s j zooa l s
twee a f . f chiüf t cn hier nevens zi jn te z i en}
hoewel ' t heden onve r f t a cnba e r is : aldaer z a ?
B b b b a h y ,