I y
il h
kì
S 3 0 N O O
Ijaren o o r f p r o n k h e e f c , maer
jaer wo r d ze ganfch diep van den Sne euw
des {icbergte a l d a e r , en reizen dan alzoo
met Booten en Schulten verder.
Deze Stad rer¿aiuria ¡s d e cerile Srad
i n ' t La n d Siberia, en wi e r d e e r f t gebouwt
over cen en twint ig Jaren , mc t mecr andere
Steden daer omt r e n t , en is cok wc !
b ewo o n t ; ook bomvenz e in de Na b u u r -
TchapLand, gclijk men in Mo s k o v i a d o c t .
Dacr is een Bc v e l h e b b e r , die alle Vo o r -
jarcn me n i g t e van Leef-tociic en Koor en
zend aloni d o o r de Rivieren in den ganfchen
S.berifchen L a n d e , ina l l eKa f t e l e n
en Plactzen dacr ZoJdacen en Krygs -vol k
zijn ; ook over de Ohy in alle Sterkten en
Piaetzen aen 't jVIoskovifch Volk 5 want
d e Inländers aldaer niet en b o uwe n , en de
Samojedcn leven van iiet Wi l d .
N u dezen voorfchreven Ri v i e r Toera
Dit is j.^f'^i'yv^"'^« ' komen ze na v y f dagen in
fchiCTeiftaCen S t a d , fAphamm , f.ipanßn, oìl'anfm
genaemc, ook over cwee J a r e n g e b o uwt ,
dcidnegca en me t Vo l k beplant.
T o t ^aphaaim körnende , reizen ze verder
in de zelve Toera, en cwee dagen g e -
reift h e b b c n d c ) begint haer deze Ri v i e r
zeer k r om te draeyen , z o o d a t ze z i e h
dikmacis moe t en ove r z e t t en in d e zelve
Rivier ove r La n d , c m de r e c h t e te iiebben,
en o m d e kor the i t wille. En n uwo o -
nen hier a l tyd Tartare» en Samojeden, di e
daer omt r e n t Ve e houden , dacr zy van
leven : ook houden ze Boot en.
T e n laetften kome n
Toera in een groót e Ri
R D en O O S
Voor- Siberia dezen gehoor z am
byna twe e honde rd myl en v
z y reizen ook t o t Timen "
Da e r g e f c h i e d
ook groot en Hande l in alle dingen , u i t
Moskovien daer gebr agt : ook komen
daer Ta r t a r en van het Z u i d e n , heel wy t
uic T a r t a r y e , en veel verfchciden Vo i -
ken , die daer allengskens meer en me e r
komen , na dat hec geriicht van die L a n d
wydcr en wy d e r ftrekt , en is daer vaft
p r o f y t voor de Moskovi t en te doen . di e
"t La n d mc t vrede zoo ingenomen hebben
, d a t niet en hoeven tc vrezen 5 z o o
zeer zijn z y daer den Moskovi t en toegedaen
, en ook zijn 'er alom Kerken reets
gefticht.
Deze v o o r n o emd e Stad Tobolsk}) leit op
de groóte Rivi e r Irtis g c n a emt , die zeer
fterk valt uit den Zuiden , en loopt wel
ZOO fnel als de Donouw doet ; valt in de
Rivier Oby , en zy f ehynt me t de Oby uit
een gewell te komen : acn de andere z y d c
de Stad loopt de Rivi e r Tobol, dacr d e
Stad de naem a f h e e f t .
I n de Rivi e r Tobol k omt een vallende
R i v i e r , die recht van h e tNo o r d e n uit hec
gebergte b y den Zee-kanc f e h y n t te vallen
, en wo r d van den Wi l d e n gebeten
Tuffa: op de zelve Ri v i e r hebbende Mo s -
kovicen nu oniangs cen Stad g e b o u w t ,
Pohcr», of Pchm genaemt ; zy ìiebben de
zelve bezet me t alderiey Vo l k uit de Siberifche
Steden , cn dat uit oorzake da t 'er
z o o l c h o o n c L a n d s d o uwe omt r e n t i s ; o o k
zijn 'er f choone Boflchagien , zijnde vol
W i l d , van LoiTen, VoÀc n , ook Za b e l s ,
deze Ri v i e r ] Ma r t e r s , en andere Di e r e n. De z e Scad
i j n d e ' l e i t twe e wc-eken
1 yergaturia: ! No o r dwa e r t s . De Rivi e r Inis, daer van
1 Stad verhaeld i s , loopt o o k in de Obj op de
vol Vo l k s , ook van d e zelvige voorve r - mmoo nn dd ww as e e r tyds een S' 't ad' g e'b o uwt , di e
liaelde g e b o u w t ; d o c h veeJe reizen ook genaemt was Olfiiy-^orod, of Obfioy, ma e r
wel van Juphamm me t Sleeden i n d eWi n - is namaels d o o r ' t bevei des Ge z aghebbe r s
l e r , tot Tinnen , in twaelf dagen tyds.i van g e r u imt , niet z eggende wa e r -
H i e r gefchied nu groot en Ha n d e l v a nPe l - ! cm : ik denke 't is geweeft om de koude ,
t e ryen mc t den Mo s k o v i t e n tegen d e T a r - i of om da t ze na haer me e n i n g e , te na den
taten en Samojedcn : en de z e plaetze is' Ze ekant ftond; en a l zoo uit de g r o o t e R
' -r de geene die maer cen h a l f j a e i
vil zijn ; maer veele zoeken 'c wy d c r
vier Oby een g r o o t water l o o p t , omvangende
een groot deel L a n d s , gclijk cenen
A rm , vallende z o o wede r in d e Oby , Hki b
:kt het een g r o o t Ei l and : en hebbenf'SJ »
ja t o t vc r re over de Ri v i e r Oby
' t Oo f t c n als n a ' t Zu i d e n .
Van 77«»rf»komt men t o t Tobolskt. h e t i d e R u f i e n op d u EiJand weder een andereSi
H o o f t de r Siberifche Steden , en aJdaer is| Stad g e b o uwt , in plaetze van de vcrvalie-^^
den Stoel van S/beria , en den Op p e r f l c n ' ne , die ze Zer^oli hebben gebeten , zijn-i^':
Bevelhebbcr van de Moskovi t en w o o n t l d e omt r e n t v y f t i g my l t n meer opwa e r t s
d a e r : hier moeren alle Steden hare Schat-1 a h de andere geftaen hadde . •
t i n g j a e i l i j k s opbrcngen , z o o wel van d e j Als zy v a n d a e r d o o r d eRi v i e r o pwa e r t s
andere z y d c de Oby , als op deze z y d e , . reizen , gebruiken ze weinig zeil op hare
en wo r d die daer ook v e r z ame l t , en zoo \ Bo o t e n , 'r z y om d a t 'er weinig wind is,
met geleide Jacrlijks doo r Ka z akken cn j o f o m ' t h o o g e Lands wilJe, h o e wel de
krygb-volkna^«i:i>»gezonden.HierwordlO^)' alzins g r o o t en breet is> maer trekken
ook ftrcng Re c h t gehoudcn 5 o o k rooe- j d e Booten op , gclijk ze dus meefl in alle
ten alle Bevelhebbcrs in ¿"«wojii/iWrfW en Ipiaetzen d o o r ,de Rivi e r en in Mo s k o v i e n
ÚHBUHHiilllillIfi
T A R T A
reizen. Me n r e i f t v a n ^er^o/i omt r e n t twe e ke
h o n d e r d mvlen o pwa e r t s , cn k ome dan
l o i een Ka i i e e l , genaemt Noxinfcoy , da t
over dertien J a r en g e b o uwe wi e r d , als
den groot en Bevelhebbcr Vo l k uit Sibtrien
Zand , om Landen op te zoeken , beq
u i em zijnde voo r Me n f c h e n , en om Steden
te b o uwe n , en hebben toen daer een
Kafted g e b o u w t , wa e r eenig krygs -vol k
in c e l e s t i s ; we z ende hec een vermakcl:)-
k e , g e z o n d e , en wa rme plaecs ; zeer
vruchtbaer . daer o o k veel fi-aey gcdiertc
cn gcvogelte i s : he t leit in 'c Zu i d - o o f t c n •
en is daer namaels ook een Geme e n t e geworden
: aen deze wi e rd bevoolen noc h
wyder en w y d e r , na d ewa rmt e o pwa e r t s .
' t La n d te door zoeken ; raaer haer is alt
y d bevoolen me t vr i endf chap te handc -
len , en den Vo l k e vriendelijk te ontha -
len , die ze zouden ontmoe t en , o f
den , om z o o wy d e r en wy d e r Vo l k t e
h e b b e n . Als ze nu me t Benden te La n d e -
waerts in reifden , t o t over de vier honderd
my l e n , zagen ze alom f c h o o n e Land;
douwe ; d o c h geen Me n f c h e n , maer
woefl La n d
R y E. 8 3 1
ook al me t de Mo s k o v i t e n . Ta r c a -
ren , en Samojedcn in Sibena haer vereenigen,
en me t v r i c n d f c h a p h a n d e l e n , b r e n -
gende z ommi g e o o k G o u d en andere d i n -
gen , en hebben onde r haer veel Konin -
gen , zijnde di e gclijk de I n d i a n e n , te
wetcn, de kleine die in Oof t - I ndi i i n wo o -
d e groot e ; in ' t k o r t , d e
Moskoviten komen z o o wy t die hoek u i t ,
t het ce ve rwonde r cn is.
Ook zijn 'er veel Kaftelen en Stedckens
tuffchen de Ri v i e r Oby en Inis, de we lke
in de zelve t y d , of weinig daer na g e -
bouwt wi c r d e n , als Tobolsko g e b o uwt
ierd ; en zijn nu ook ganfch r y k ; z i jnd
e g eme n g t me t Mo s k o v i t e n , Ta r t a r e
lamojeden, di e tarn zijn ; en
word een
der zelve Steden gena emt Tara : omt r c
welke plaetze de Ri v i e r e n Oby en Irtis
dagen reizens van malkanderen zijn ;;
o o k
een St ad die Jorgoet genaemt i s , en die a
getimmert over vecrtien of vyf t i en J a r en 5
ook BifoH , en Mangmfoij'coygorod ; en
leggen de z e v o o r n o emd e Steden opwa e i t s
na hec Zu i d e n ; maer op de andere z y d e
der Ri v i e r O i v , zoeken de I nwo o n d e r
wyder te k o -
zyde de Oby,
Dan alzoo ze by de twe e honde rd my - ' n o c h dagelijks wy d e r
len q u ame n doo r de Rivi e r Oby opveizen-, men. He rwa e r t s aen de z e
. 1 de Steden re^s/i'-o , S.bicr ^ Bercßti,
n meer andere op verfcheidc Rivi e r en Icg-
'f„'dcnja<ede, hcbbcn ( n u g e l e d e n tien J a r e n ) een r - -
^"»'"'«YchoonevermakelijkeLandsdouwegevon-.'
S ' d e n , ook zeer w a r m , zonde r d a t ' e r eeni- g e n d e , en wo r d n o c h dagclgks me e r g c -
ge onbequacmheic was , en o o k wemig b o uwt .
W i n t e r . of byna geen ; en z y da e rom De Steden Narm en To« « leggen o p
weder in gekomen z i j n d e , zijn gc- de over z y d e d e R m e r Oby. Hi e r g e b r u H
nooczaekt geweeft ' t zelve in der Mosko>*\ken de L. eden veci Rh e en m haer Sieden ;
bekenc t e ma k e n : en h a d d e toen BorisGod. ooV fnelle H o n d e n , die zy veel me t Vi f c h
denoof de Lands -be f t i e r ing by d e hand ; • f pyz e n , d a c r z e na haer oordeel zeer fterk
d e welke de zaek zeer behertigde ; en be -, van wo r d e n , zijnde meeifc g e d r o o g d e n
val ook t e r f t o nd , da t den Bevelhebberj R o g ; ma e r Jorgocf*, voor -ve rha e l t
t Siberia daer Vo l k heenen zoude zen-1 legt in de Oby op eein ^E i l a n d .
d e n , om daer een Stad tc laten b o uwe n
het we lk ge f chi ede ; en dacr is een f choo r
Kaftcel gemaekc , me t n o c h eenige Hui -
zen ; zoo da t hec nu een f choone Stad is.
die Toom wo r d genaemt , om d a t z e namaels
gehoor t hebben , da t 'er menigti
T a r t a r e n op de z e lve plaets gcwoont h a d -
den 5 van wien deze plaets om haer aengenaemheits
wille genaemt wa s : wa n t Toom,
fchoon op Ta r t e r s is gezegt. En deze
Tartaren haddene enen Konink onde r haci
die ^ / /T« gena emt was. De z e Stad wo r d
noch «iikmaels befprongen van verfcheide
V o l k e r e n , die haer derwaerts in'c Ve l d
onthouden ; d o c h nu is ze z o o ma g t i g •
dat her me t ' e r t y d ook wel een klem Koninkryk
mö g t wo r d e n .
T u l i c h e n d i t K a f t c e l ; V w « /Mj , en deze
Stad Toom in Stbirie» , vindcn ze nocl
dagelijks te Landewaerts veel vcrfcheidi
Volke r en , die zieh Oßakky noemen. wel-
Van Niirtm opwa e r t s 1 he t Oo f t c n ,
legt de R.ivier gena emt rat; dacr hebben
le ook een Kaftcel g e b o u w r , en noemen goit,ofSirt
zelve Comgofßoy, en b e z e t t c n ' t ook me t
Volk. Va n die Kafteclken en AV»7w, z i jn ««en de
;e d o o r ' t b e v d d e sSi b e r i f c l i e nGe z a g h e b -
h e r , over Zeven Jaren g e l e d e n , gezonden fci.ym d«-
mct Sieden en Pa e rden r e cht na he t Oo - ^ d , ' ; ; ^ ; ^
ftcn . om aldaer t e zoeken o f ' e r ccnige»"t'l'ft««-
onbekende Volke r en haer onthieldcn , en
•eifdcn wel omt r e n t tien wcken lang ,
'echt Oo f twa e r t s , vindende alom f c h o o -
le L a n d s d o uwe n , ook f choone B o ome n ,
;n veel Rivieren : maer omt r e n t de v o o r -
fchreve t y d gereift hebbende , hebben ze
op d e nVe l d e n eenige Hu t t e n g e z i e n , vindende
ook veel vergaderingen van Me n -
fchen ; d o c h alzoo z y Samojedcn en T a r -
ters t o t Leits-lieden h a d d e n , die ook mo -
gelijk de wegen wel doorloopen hadden >
cn waren ze niet b e f c h r o omt .
Ko-
' Í i";
B .
I '
" . y u ^ s a g »