B f ^ i
804 N O
hcefc V0ÔÏ dezen de naem
gcdragen.
O R D
i-an Tocroe^anskoy
Jezuit Gohieit, fpvekende van Sib
rie en hct aengchechtc Tar tarye , 2egt
parcoururent ( les Moscovites ) en ces vajle
immenfes fais de U Tartarie , dont no.
Dar is :
Z y , C te wccen de Aioskoviten ) doorliepen
dat wy d e , en woefte Land var
Tarcarye , waer van wy niets kennen, al:
de naem.
Hoe fchiikkeliik het Tartarifciie Voik.
oulinks in deze Landen den Ingezecenen
voorgekomen i s , daer uit medc mag befpeurd
wo r d en, dat in zeker op Parkement
gefchreven Latyhf ch Beek . nu onder
my beruftende . verhandelende het
voorgevallene in dezc Landen , omcrent ,
en weinig voor de t yd van den eeifien
Grave van Holland , Diderik » daer verhaeld
word , hoe di t Radbodui. Konink
der Vriezen in de vonre mec zijn eene been
ftaende , cm gcdoopt te worden , en vragende
waer zijn Voor-ouders vervaren waren
, ter Hemel of ter Hellen , en dat hy
hoorende dat zy verdoemt, en in de Hel -
le branden, dat hy te rüg trad, en by de
meefte hoop wilde blyven : wordende in't
Latyn het woord H e i , uit gedrukt met
deze woorden Tartarea damnatione, dai
en O O S T
daer alzoo onverhoets q u am, ende deden
haeflcliken Burgers opweckcn . ende bootfchapten
hen . dat die Tartaren gekomen
waeren , ende hadden die Stad al om ende
omme befteet , mit ongetallike wapentu.
iers,enz. ••
In de Dag-lyften gehouden by de bediende
van de Ncderlandfche Oo f t - í n d i -
íche Maetfchappy . op B^itavia , in den
Jare zeílicn honderd en negen en dertig >
vinde i k , dat, als men van de Tarters/preekt
die toen oorlog in Sma voerde, dat de zelve,
in Wi t t e en Zwarte Tarters wierden
onderfcheiden , werdende ondcr Wi t t e de
Oof ter , en ondcr Zwar t e, de Werter Ta r -
s verñaen.
Als men door Siberien rei f t , 200 en vind
mengecn Herbergen , doch men gebruikt
de BoerenHuizen daer toe, met wil of legen
wil van de Waerd.
leder koopt zieh zoo veel Vrouwen als
het hem geüef t , edoch het meerder getal
behaegd weinige j en is den aert des Volks
daer toe , bezonderlijk Noordwae r t , niet
¿d als eiders in de warme Hei -
denfche geweilen j Jioe wel de Siberiaenfcke
Vrouwen den Man aengenaem z i jn, ea
heet-van aerr.
Drie mj'len Viin het gebucht SloMa,
gelegen aen de Vl iet Wiarka > die in^de
KAmañort, is een Vo l k , KariemfcheTsrtaren
genaemt , na het Dorp Kanmo, of
de Tartcrfche vcrdoemenis, waer uit 1 Karino .- dit zijn Mahi
blykt dat de Tartaren , en hun doen voor ! plaetsken daer dicht«, b y , genaemt Glmof,
het aider afgryzelijkfte zijn gehouden dat
ter waereld te vinden was. Di t Boek i:
met de hand in oude Gotifche Letterer
befchreven , voor omirent vier honderc
en v y f t i g , of v y f honderd Jaer , als wanneer
de Tartaren onder Ci:7gis, of zijn navolger
s , of onder TamtrUe« , zoo r-uiinen
gededte waerclds in groote woede t'onder
bragten, wezende waerfchynlijk dit Bock,
dat gevonden is in de Ab d y e van Egmom,
en oiider als de Rym- c h r o n y k , her oiidfte
gefchreven Boek, dat noch ongedrukt va
die ftoffe in deae Landen te vindcr is.
Ter t yd als Jan van udffomven , den n(
gen en dertigfte Biflchop tot Utrecht was
omtrent den Jare twaelfhonderd en zevei
en zeitig , heeft Gysbert van Umfiel zieh
aen 't hooft van veeie y4mfiilMders en Kennemerltinders
g e z e c , dies zijn zy volgens
.ßi^a ( Wiens eigen woorden van voor twee
Eeuwen vcrtaeld , hier volgen ) al heimeleik
voor die Stad Utrecht gekomen-, voer
die Zonne opganc , dien z y al om bezaten
mit ongetelleden wapenturiers, die wakers
die op die Muren , ende op die Toornen
die nacht wairde hielden , verwonderden
hem die groote veelhcit des V o l k s , dat
is de Hoof t - f tad van dat.geweft. In eën
van aerde en hout S l o t , onthoud zieh aldaer
den Gezaghebber. En of dit Landfchap
inhet Wiatfche gebied wordgcrekent,
ZOO woonen daer echter Qremiifen, of Sernfen.
In het plaetsken Shboda zijn honderd
kleine flechte Huizen , en in Glinof, of
Cbinof diiizend : Slohoda is niet geiierkt 5.
en is het geweiT:rondsom (j/z/jo/zeerDorpryk.
Het plaetsken Ä'ai^orff^, aen de Kama,
beflaet omtrent honderd Burgers : aldaer
Word de T o i betaeld , van ieder Menfch
die daer door gaet tien ftuivers, en van
Waren na gelang. Het Landfcliap daer
rondsom is wocft , en meeft Bofch , zoo
dat men in het zelve geheellijk niet meer
als v y f honderd Boere Huisgezinnen tcld.
In zeker Ruf ch gefchreven bericht, onder
my beruftende, word van Siberien en
Tartarye gefproken als volgt.
Daer word d.in gezegt , dat de Stad
• legt a(;n de Vl ict Ahengafci-*.
Mangafeia . die in de Oetzen valt, "
door welke Zee men gaet voorby de Vlict
in Pofjî-Oyi/-§ , m Archangel, te wateräPeiioro.
met
Ik ben n>-
dcr l.«iclit,
d« deVliec
T A R T
met een Lodgen , in de tyd van drie weken
} doch als men roeid , en zeild , in
anderhalve week. Aen beide de zyden van •
de Zoe ( zegt het gef chr i f t ; woonen op de
Eilanden, en längs de Rivieren Menfchen
, die Schatting aen het Ho f te /l/oi-
/^o« betalen , zh Ofliakken, Samojeden , en
anderen.
Hct Zout dat valt aen het Mei r Jami-
' fchevo, Tamifch, of Baraba genaemt; word
door de Rußen met hand-fpaken gebroken
, en vervoerd op wagent jes , die zy
zelfs trekken , doch gebruiken ook we l ,
om dit Zout te vervoeren, Kamelen , en
Paerden , die zy aldaer van de Kalmakh»
leenen.
Het Zout dat daer val t , is zoo wi t als
Y s of Sneeuw. Rondsom deze plaets ziji
veel diergclijke Zout-meiren.
Dit IVleir is lang drie of vier m y l , e
im een myl van de Irtü af gelegen.
Hier ter plaetze dryven deRulTengroo-
1 Handel met de Kalmyken , en zomds
met Bucharen 5 doch de Waren väfi
oor hunne Tzaerfche Majefleiten den
voor-rang in koo^l en verkoop hebberi.
Bus -kruid -en geweer is 't niet geoorloft
aen deze Heidenen te verkoopen , doch
hct gefchied echter zomryds in 't geheim.
Bczuiden dezc plaets woonen veel Kalmakfche
Princen , die hun eigen Meefler
Deze K d .
R
«cnig Volk,
t y d
E. 8of
De Tarters die buiten de SinefcheMuur
woonen , noemen den Sinefcheti Keizer
Bogdoghan Magha • -
" Kalmakken en MoegaUn brengen in^ndas^^
Sina te koop Paerden , Kamelen , -Slavi """" ""
ilderley Ve e , en vocren weder u i t , ™i>cn
G p u d , Z ü v e r , Cefteente , Wi t -korael , „uur/b^.
Muskus.enz. • •
De Vlict Thom is zccr fnel-loopende. onJcra
Omtrent de Vl iet Thom en de Stad
tskpy •, dat ZOO veel als Smit-fiad gezegtgiia.
, valt v e e l Y z e r , dat zeer gned i s , en
2ek. Men gebruikt daer , in plaets van
yzere Ambeeiden, harde Steenen. Aèn de
;ydc van de Vliet Thom zijtr zeer
hooge ileene Bergen, en donkere Bof lcha-
De Volkeren Mraaflfi,
•tß y en Oppcr-üf<r^/)^ , die daer
omtrent wooneni geven Schatting-acn het
-Mosk&vifohe-:Hof. • Men gift dat van de
Stad Tomsh over het Kirgi/en-knd, en hec
-Aiotgakn-land'vzn -Chan -, of'Prins Saindoy
Zoön van Altikpvs 'dVer Land-mci: gdaden
;rden , een Maehd -reizers is t ot het
dan noch tien
Prins- Ootßray
tot de Sinefche»ofzuroiloc
h dri€ weken ca v y i
fsin, of Si
.00)'.
•Land van Lovj
dagen tot 'de
Chan , en 1
Muui' acht m'en'
dagen Teizens.
Van de'mond v andcRi v i e r T i e « , daer
;y in de Oby vak »'opwaerts de Oby , töt
aen de Vl iet Bija en Kaioena^. daer woo-SChatusú.
weder zyde Ta r t e r s , en wi t tc KaU
makkCR, die aen de zwarte Kalmakkcn ,
van den Prins of Chan Bofighmaga , Schatting
betalen. n ' •
Zeven en'«en ha l fm^l ' v in de Stad Samara
. die op de Volga legt , fiaen fe Ve l -
dewaertstwee fteeneBeeiden, die Vrouws -
perzoonen vertoonen , en aen hetRivier t j e
makkin voeren zomtyds grooten ftryd cmder
malkarder, en men z e g t , di t 'er V d d -
flagen voorgevallen zijn , waer in vyTtig
diiizend Menfchen zijn gefneuveld.
ViizMüx Saifenkoel, oíSoUnig., anders
het groote Mei r genaemt, legt nic't wy t
van hct gebied van Bofeghti Chan : de Vl iet
Iriis zoude daer door fchieten. De z e So- ,
Jeghii Chan is een der grootfte Princen der ' Unerofka ftaet een Mah van fteen, by wel -
zwarte Kalmakkcn , en kan in de t yd van ; ke drie Beeiden de ftróopers
vyfticn dagen , gezamentlijk met de Kallakfche
Princen zijne Bondgenooti
Nabuuren , honderd duizcnd Man in wapen
brengen , alle te Paerd , en word by
hen geen Voet -volk in de kryg gebruikt ,
dies, een Kalmak te Voe t z i jnde, .is hy
verboten t veele onder hen hebben , door
het gediiurig Paerd ryden van jongs a f ,
krommc bcenen gekregen: gebruiken meeft
Pyl cn Bo o g , o fLanc en, en weinig Roer
met Lonten. Men vind by haer Kamelei
met een of twee buhen ; veddcrley aer
van Koeyen; groote Schapcn; ook kldne
Paerden, met groore ooren, lang omtri
een half Elle ; beneffens E z d s , Ty g e i
Luipacrden, en VolTen : Zomer -koo;
waft daer veel.
Kalk'ghan word geacht een Prins te 2
der gcdc Aioegnlen.
zomtyds hunne Schriften neder leggen
om den. niakkers kondfchap te geven.'
B y deze Beelden word door de omleggendé
Menfchcn Of fer gebragt , en menig
gebed genort.
Niet wy t van Samara, ruffchen de wateren
rol^icn Ki rk, is ecnTar tei f chcKer k
van fteen , omtrent twint ig vadem ling ,
en hier van daen rot acn Perekop is geen
Bofch. Van deze Tartcrfche Kcrk tot acn
de wateren Kor.ski, die zoet z i jn, is v y f
en twintig myl . •
Om te reizen van deze geweften na Perekop
, aen "de ílinkcr z^'dc van de Meeraf-
\fche w e g , hioet men uit gebrek'van water
' h wcnden van de A'sh/Íi wateren, na de
Iteren Molojtii, wacr dat zich de Nagajen
onthouden. In deze plaetzcn zijn gegraven
Putten.
I i i i i } Va n
m
i í ;
lí
. R
I
K i
1, I M l'
l ' I