7 7 Ì N O O R D
re zeftien honderd en ner en negentig j
hoop Kdlmakfche Ta r t e r s , die .. .
wykelingen zijn , zoo van de SoUiaja Orda.,
die zieh ter neder beefr g e z e t , na
b y de Kafpifche Z e e , ter plaecze waer ik
de zelve in de Kaert heb aengcwezen ,
als K^tlmak^ne z e l v e , waer by verzamc
Jc zijn ondcricheidcne andere Menfche n
der omleggende Volken , fterk omcrcnt
vyf cn twint ig duizend Man , onder ecn
Hoofc van eigen Vo l k : deze zwerfden
toen tcn roof rondsom , en hebben noch
voor anderhaif Jaer hec RufTche Vl e k
Kr.ißi4 , niec ver van Thmen, in Siberie
geplündert, v r y veel Mcnfchen neder gehakt
j en twe c honderd weg gevoe rd ,
als ook zeer veel Ve e ; men noemt hen
Ksfaß. oiKofatß»Orda, doch dt Sol.tajA
L f d i ' i f ^ ' " ' ' ' ' * « g e n deze opgetogen , en heeft
cen hi^op ze van cenige bezittingen geiaegc, cn ge-
^ " . r de „ £ m W her.
fcacd««., k e r n t , of wat die betekent is my onbe-
HooftT doch giffedat die aen hun is gegevddcwKtts
ven , omd a t z y a l s d e K a z a k k e n , krygs -
».ooncu- luiden, en dapper zijn : dcze Hordcn.ve r -
plaetzen zieh dikmael.
Brmkay is een mooy Stedeken , of
Kerk-dorp , van hout gebouwc , benoorden
her UeixBAtkal, op de Vüe t ftnife.t
gelegen , alwaer een byzonde r fraeyen
honten Tooren i s . de Veftinge is dubbe l t ,
•waer tiiiTchen in men het mec a e rde , des
noods vullen kan, ftcrktens ha lve , is door
hunne Tz a e r f che Majefteiten lafl: gebouwt,
e u b e z e t , het welk deze Luiden in 'c behoorlijk
gezag doet blyven.
In het Zuide r Siherie» vallen Schapen .
die byzonder groot e hoorens dr agen, waer
vah 'er een onder my word bewaert: hy is
krom , dikker als een palm , en omtrcnt
de vcertien pond zwaer.
De zwarte Voflen die in het Siberifche
Land veel vallen , vermag geen byzonder
Koopman , of a n d e r , te vervoeren , of
koopen , doch komen deze waerdige Vellen
in de Schat van hunne Tz a e r f che Ma -
jefteiten.
Men wi l , dat boven Obdor, 't geen een
Vefting en Vlek i s , by Berefof, aen de
mond van de Ohy gelegen, Oof twaer t s een
Vlek l egt , Joegiskie gebeten , waer van
de eigentlijke plaets my niet te recht bekent
is.
De Rivieri-oy?.^, die in de ^ ¿ 0 / f c h i e t ,
is zeer krom : de zommige zeggen dat zy
uit het geborgte f p r i n g t , aen de oorfpronk
van de Rivier r . f c e r ^ . o f m f r a ; doch
andere melden , dat die oorfpronk daer
ver van daen i s , welke by my , als meeft
•waerfchynlijk, is nagcvolt^t: heeft hooge
Wallen en Oevers.
en O O S T
Het gebergte Oelotava , anders r<l>kaja
Gera genaemt , gelegen benoorden de oorfpronk
van de Rivier Jevert Ti n
'iif. Aen dit geborgte vallen drie Rivie-
•cn van een bynaem , als rerg^aja Sorila,
j f Sorila. we lke in de Vliet IJet zoude
ilortcn. Zeredm Sorila , en NisHaja Sorila
, welke twee in de Vliet Tobol zoude uitätercn.
Uit dit zelve gebergte , wil men , dat
noch drie andere Rivieren, a l sü:«», Derlik't>
en Silanz.ack fprui t en: aen de Oevers
ind men geele en roode verw.
Tien myl ve rde r, doet zieh op een R i -
l e r , genaemt Jfl-yji, oiSarfa-, en in de -
ze Rivj c r Serfoe , valt de R i v i e r / « « ^ r -
lick.. 0} Kendtrlieck. Nooi t is m y bc r i cht ,
waer dat dcze twec Rivieren uitftorten;
doch aizoo zy zijn aen den oorfpronk van
de faick , en dat daer omtrent geen Me i -
ren , of andere groote Rivieren zieh opdoen
, ZOO heb ik de zelve ve r e enigt ,
na gi f f ing, tot nader kennis , in de 9atck '
doen vallen.
Deze en veele andere Landf l r e eken,
Noordcn om , tot aen de Vliet ^ m u r ,
zijn beOagen, 200 hi e r en daer met Ruf f i -
fche fterkten, waer door deze wy t ui tge .
ftrekte geweften , en oncelbare Me n f c h e n ,
m teugel gehouden worden : zy worde n
genadig, en byzonder zachtzinnig beftiert;
zijn we) eer door hunne Tz a e r f che Ma j e -
lleiten loflijke Vo o r - o u d e r s , de wytbe-,
roerade, en in Go d t ge ruf t eTz a e r en, zonder
v e e l , of geen bJoedftorten t'ondergebragt
, cn met het ftichten der Karteien ,
die meeft: van hout en aerde zijn , tot de
Schatting en erkentenis verplichc; ja men
zegt , dat zeer veele vrywiUig, uit eigen
bewcging, en van zelven zieh onder dezen
ZOO grooten Boom van befcherminge hebben
begeven , en fchuilen, van wicn zy
milde en aengename vruchtcn trekken, wes
hem eeren in de hoogfte top. Hie r is
een grooten oegft om Chriftenen te verzamelen.
KnngHs, oiKungur, is cen groot Vl ek,
niet wy t van de Vliet Kama gelegen , onder
het gebied van V f a , dat een afgezonderd
Bevelhebberfchap is. T o t ICnnger
zijn de Ii iwoonders Heidenen , wien net
niet geoorloft i s , alzoo zy onder de R u f .
fche Heerfchappy ftaen , hare plaets te
ftei-ken met vefting. De z e plaets is achtien
myl van Ojfa , of Oßt gelegen , waer aen
de Raffen nu een fterktc geraaekt hebben ,
eerft van Storm-palen allcen, en daer na
van h o u t , daer in een Bcndc of twee Zo l .
daten voor weinig Jaren gelegt zijn geweeft,
wanneer de Inwoonders des Lands»
dat ¿.vk're» z i j n , begonden te muiten.
De-
T A R T A R Y E. 7 7 9
Deze Zoldaten warengemaekt van dena c f t 'panne n of kokeryen , en tien of twaeif
aen gelegene Ruf f che Boercn , daer Mos - ' putten. Aen dcze VjoUa , of Zout-koki
Engelfche , cn Dui t f che Bc- ry , wil kovi fci ic , ^ men, da t j a e r l i jk:
velhebbcicn over gefteld wicrdcn , die z(
met gewccr eerft fcerdcn omgacn : dcBaskiren
het fchieten niet zeer gewoon z i jnde ,
hoe wcl de gczedenfte onder hen zieh daer
zomtyds mede van dienen , vlooden op
het minfte gezicht van eenige dezer Zoldaten
ZOO dra zy het geluit der Ha n d -
biiiTcn hoordcn.
Aen de Vliet Kama tcn platten Lande,
leggen elders twee Zout-ziederycn , een
ter rechter en een ter linker zydc aen de
Vliet , Over malkandcr : decs behoord
aen hunne Tzaerfche Majefteiten , cn die
n d«cnaen den Heer Siroganof. He t Ho o f t dcc^
bövLzes geflaciits houd nu zijn wooning in het
:edci. Stedeken Orel, by de Vliet van de zelve
naem. Hy hadde drie Br o e d e r s , doc h
deze verftorven zijnde , valt al de Häven
op hem allcen.
HetLandfchap heeft zijn naem
behouden , zoo gezegt w o r d , van der
gecncn die aldaer t'eerft de Chriftelij b
Godsdienft planiede.
In Permia de Inwoonders dan Chriftenen
zijn , en of fchoon zy de Griekfche
dat is Ruffifche Kcrk-oefeningen hebben
, zoo wo r d alles in eigen Ta e l verr
i e h t , gebruikende daer toe de Moskovifche
Letters , want byzondere Letters
en hebben zy riet. He t gemeene Volk er
Ican ganfch niet Le z en, hoe wel eenige dei
Aenzienlijkfte zieh in Lezen hebben geoefent.
Het befte Zout wil men dat tot Permien
gekookt wo r d .
Matthcus MichoH me l t , dat in het Landfchap
Perm , Baskire , en Ceremtffe, de
Afgodcn gedient wierden in de voorgaende
Ee uw : veele onder hen zegt hy , cerden
Zon en Ma e n , ge f t e rnt e , en wilde
Dieren, als mede 't geen hen des morgens
t'eerft ontmoete : men bouwde aldaer het
Land n i e t , dus zy geen Brood kenden :
woooden in dikke Wildernifien , onder
Hutten van Boom-takken : beklcden zieh
met Vellen d t r Beeften, en gebruiken geen
Wo! : Metallen vallen aldaer n i e t , Ae sbe -
taJen zy Schatting in Pelterye. Du s verp
uit Michou.
Het is zulks, d a t , als men het zikige
water uit de putten f c h e p t , aen dees zyde
van de Vl i e t , dat dan de putten aen de
ovcrzyde van de Ri v i e r , die zoet zijn ,
geen water geven, zoo dat 'er vier en twin.
t ig uuren wo r d gewacht , cer uit de overgelegene
putten word gefchept. Ni e t wyi
van daer legt een Kloofter op den Berg ;
l'iikfire genaemt : men heeft daer dwt i g
•aerde van
'yftien honderd duizend gülden aen Zo u t
word gekookt.
Het Stedeken Kaigorodok wo r d anders
Kaj enkelijk g e n a emt , gelegen aen de R i -
;r Kam , of Kama.
Solviijitgotskaja , gelegen aen de Vliet
IViem , die in de WuiAga, en deze wede r
de Divina ftort , is cen bcfloten St ad.
Deze plaets is gebouwt tot een ruft-plaets
zende Lui4en , bewoont by
RufTen , en Ta r t e r s : daer omtrent zijn
veel Dörpen. Des Wint e r s zijn hier de
wegen , om de veeivuldigheit van hec
Sneeuw , niet te gebruiken , ten wäre die
worden geba ent , 't geene veeltyds halver
wecg gelchied , door de Inwoonders van
deze plaets, en die van Fergatuna , welke
tegen malkanderen aenbaenen; des Zome r s
reift men daer te Paerd.
I n deze Stad die vry groot is , wo o -
nen veel Aenzienlijke Koop- iuiden, ook
Handwcrks-luiden in Zi l v e r , Kooper en
Becn. Da e r zijn ook veel Zo u t - z i e d e -
ryen. Da e r is ecn gcduurige Vrede ; en
bezittcn hunne Tzaerfche Majefteiten da t
Land in volle ruft , behalven dat de
Ktrgifen en Basktren , zoo wat op zieh zelven
ftaen , en niet zoo ondcrdanig zijn als
anderen , fchoon zomt yd s ten deel v r y -
willig, ten dccl.gedwongen> hulp-benden
fchikken. Veele van de Inländers in Stberien
, worden alhier Ge d o o p t .
Solkamkfij is ecn Stad op een Rivi e r t j e
vßka.ol vfieka gena emt , die i n d e Kama
ih, welke weder aen de Rivier Karna^ in
; yolga u i t f t o r t , zcftig mylen van Fergaria.
De Rivier Kama, die längs de St a d
heen i o o p t , gceft zeer zoet water : en
de Stad zijn Zout -poe l en , waec uit
ervloedig Zo u t wo r d gekookt . De
Stad is o p e n , en cen Do r p gelijk ; daer
woonen omtrent vier of v y f duizend
Mcnfchen. Vifch is hier in groote overvloed.
Het is al vry bezwaerlijk te r e i z en, om-
:rent Kaigorodt, als men van Moskou k omt ,
/ermits veele Vlieten over te komen zijn >
daer geene Brüggen l eggen, en van daer
la Solkamskoy is het genoegzaem onmoge--
ijk te Lai.de te reizen , gelijk weder van
Soikimsksy na Vergatuna.. de reis te Lande
Drd gelegt, werdende de laft op Paer -
den geladen , cn niet met Wa g e n s gevoerd.
Solkamskoy is de H o o f t - f t a d in groot
Permi». Om van deze plaets na Tobol te
reizen , kan men des Wint e r s over Vergamia
gaen , welk« ftreek des Zomers on-
F f f f f i be