mm
s
9 1 6 N O O R D e i i O O S T
doch is die te verftaen o n d e r de Ta r t a r i - gen daer o p , zijn alle blinkende van / i / s r -
lebe Ki i f t dacr de RuiTcn
vAerc hebben.
meefte h / » , want het geheele Eiland en is niet
Dacr pl agt van ouds v r y groot e vaert
t e z i j n , iiit de l l i v i e r ^ai^dts doov,
tot aen Aiefien, vannaev h c c v a l k Ys z u l k s
iiict ve rhinde r t , alwacr de crvarenflle
llufTchc Zce-liiiden woonen , längs welke
weg Pe l t e ryen , cn andere Koop-wa r e n
wierden gevoe rd , d o c h nu is zulks ve r -
i p a r t , en ve rbooden , als rccds g e z e g t ,
ter oorzaek van de Sluikerye in den T o i ;
dies de Cioederen nu längs de Rivi e r e n
over L a n d , cn de Binnen-meiren worden
g e b r a g c , allecnlijk wo r d de z e vaert we -
gens de Ro b b e - v a n g f t en ViiTcherye noc h
Jaerlijks gebriiikt : me n h o u d me e f t de
vafte Ku ib in 'c g e z i c h t , en wo r d de engfte
d o o r t o g t me e f t g e b r u i k t , e n i s d c v o o r -
naemfte.
D e Omil is niet ongelijk aen Ma k r e e l ,
doch heef t gcen ftreepen : van "t Ma r c e -
hers E i l a n d , dar in ecn da g omge r oe i d
w o r d , ontmoe c me n benoorden Cofiim
Sarcb.
Als me n op 'c Eiland fFat^au ftaet, kan
men de Eiiandcn by de Ruflen Garbowie,
o f GoriöJi'ö gena emt j zien ; van wa e r benoorden
b u i t ewa e r t s , een Etma e l zeilens,
bejegenc men BrittviMs Eilanden , boven
genocmt. O m het groot f l e r o n d te g a e n ,
heeft men een dag n o o d i g , van waer verder
No o r d o p v a r e n d e , men de boven genoemde
Martelaers Eilanden o n tmo e t .
H e t Ei l and Maxiemko , of Maximoque,
legt i r t ' t gezicht van Nova Zemla ,
en is wel de verfte afgelegen plaets , dacr
d e Hüf f en op de VValrufcli en R o b b e Vi f -
Icheryc gaen : zy bezeilen he t z e l v e , van
Colgay iliache g o e d e E tma l e n : z e k e r R u f c h
Sruurman he e f t m y verhaeld , da t hy vai
dacr doo r een zwa r e ftormuitdenOoften
a f d r e e f i n dr i e Etma l en , t o t aen de Ei
landen van foekfna •, en twe e zijner mak.
kers qiiamcn niet haer Va e r tuigen in de
zelve t y d , omt r e n t het Nagel-eiland ti
Land \ d o c h deze benamingen op he t
. R u f c h , en kan ik niet wcl toepafTen aen
de Ei l anden die o p de Ku f t v a n Nova Zernia
, doo r de Hol l ande rs zijn benoemt en
aengewezen , om d,u de RuiTche Sruur -
man liet begrip van o n z eKa e r t e n ni e tkonnende
krygen , zulks niet wi f t aen ce w y -
zen.
Tu f f c h e n h e t Ei l a n d Maihji en Waigais,
is een Ei l andj e Koijol, of Keiil gemerne
, gelijk ook dacr een Ri v i e r van de
zelve naem is. Die Ei i and , da t voo r de
mond van de Ri v i e r legt
als Markeßct, welke ftoffe wel uiterlijk
ryk f c h y n t van G o u d en Zi l v e r , d o c h is
van gcen wa e r d e n , en zijn o n d e r my daer
van noch proeven te zien. Da e r wa f t
Loover noch G r a s , veel min dac daer
geboomte of Menf chcn op z i jn: me n v i n d
door de Smelt-kroes veel An t imo n y i n ' c
gemclte Markffiet, we z ende he t zelve andcrzins
van geene waerde : de RuiTcn die
;ulks eerft o n t d e k t e , waende een Schac
gevonden te hebben , wa e rom zy h u n n e
Schepen daer van opvuldcn.
Hier vind me n een Klok , zes v a d cm
i n ' t r o n d g r o o t , in de Ae r d e , die een
fcan breec of twe e boven de Ae r d e niefteekt
: zeker o o g - g e t u i g e , ecn R u f c h
Zee-man, heeft my g e z e g t , d a e r aen La n d
geweefb te zijn , en den zelven te hebben
gezien, oordeelende die van gegoot en Me -
cael, cn cen wäre Ki o k te zijn , h o e wel
tcrfchyniijk is» dat he t een van z e l f g e -
groeid Me t a e l , 't zy Aiarkeßet, of iets
anders is > en miffchien d o o r de cen of
d ' a n d e r , die daer re La n d e mo g t c zijn g e -
w e e f t , een we inig geholpen.
Onder de Ru f f c h e Ze e - l u i d e n is een
ergeloovigheit , d a t de Du i v e l aldaer
met ui tnementhc i t h e e r f c h t , we s z y hec
zelve niet r o n d derven varen , zy zeggen
aldaer een g e d u u r i g geraes te hooren : ecn
Matroozen uit het Va e r t u i g , wa e r
mede mi jn getuigen daer aen La n d wa s g e -
komen, jackte , cn bicef verlooren , cn
men d o r l l zoo lange niet verwylen , dac
h y gevonden wi e rd. He t is daer ecn o n -
ge zonde ftreck: eens des Jaers k ome n d a e r
Samojeden ter J a c h t , die des Wi n t e r s
daer omt r ent de ftranden verJaten.
Van 't vafte La n d a f , kan me n dit E i -
land zien : de Samajeden komen ook z omy
d s op die Eiland om te Of f e r e n , 't geen
•y gcnegen zijn op Eilanden re doen.
Voor de Ri v i e r van Poeß-ofir, h e b i k i n
nijn Ka c r t aen Zee , drie g r o o t e Ei l ande n
gemaekt , d o c h en kan niet verbergen ,
dat my nu wo r d be r i che , d a t ' e r vier z o u -
d e z i j n , raaer alzoo dacr toe enkelijkeen
getuige hebbe , en d e r f zulks toe n o c h
-oe niec veranderen. Een Eiland lege in
let Me i r Poeß-ofir.
H e t Ei l and Dolgci, wo r d geache cen
dag omr c j z ens grooe te z i j n : hier worde n
•eel Wa l ruf t en geflagen , zckcr Ru l c l i
Zee-man h a d ' e r aldaer binnen de t y d van
ewaelf dagen, h o n d e r d en v y f t i g g e d o o d ,
o als h y aen m y zelve heefe bcrichr.
- Va n die E i l a n d , e n v a n . i l / r t / i f cwiVW,
Etmael zeilcns beooften Cola^ojen, of een , kan men me t ecn Sloep van tieii Ma n , in
E t m a d zeilcns bewerten m t g a u j de Bc r - j twe e u u r e n , t o t aen het vafte L a n d r o e y e n :
daer
T A R T
daer rondsom zijn noch v y f kleine Ei l and
e k e n s, doch te klein om in de Kaerc ce
brengcn ; hec is daer me e f t a l t y d mi f t ig.
D e mo n d van d e R i v i e r O i ^ , z o o als
m y oog-getuigen berichten , is zoo wye
dat men by helder we d e r , de Vaertuigen
van de eene z y d e tot aen den anderen Oe -
ver pas zien kan , 'e geen op v y f wu r f t
word gerekent.
O p de Eilanden die voor deze mo n d in
Z e e l e g g e n , gaen des Zome r s ¿c Samojeden
uit Vi f f chcn , en des Wi n t e r s over 'i
Ys ter Rhe e -vangf t .
T e r we d e r z y d e wo r d e n d a e r d e Oeveri
door Samojeden bewoont .
D e Oo f t e r Oeve r s van de Oby, benoorden,
zijn met Samojeden beilagen, die onder
een eigen P r i n s o f He e r ftaen, en gcven
Sc h a t t i n g , z o o gc z egt w o r d , aer
het Ru f i i f c h e H o f , betalen, zoo vee! al:
d e We f t e r Samojeden d o e n , die buiten
dat , n o c h aen hun Ov e r f t e , Jaerlijks
iets hebben op ce brengen. De z e zijn
2eer kleine Me n f c h c n , en de meefte n"
boven vier voet hoog : zy fpannen i
Rhecn voor hare Sleeden, d o c h de We f t i
fche gebruiken daer toe maer twe e van die
Dieren.
Men reift te dier gewefte in de N.
buurfchap van de Zee , me t kleine Booten
, te Landewa e r t s , t o t den Bever-vangft;
door Rivieren en Meiren , wo r d e n d e de
gezeide Vaertuigskens over La n d g e -
fleept.
D e Ze e tuf f chen Nova Zemla en T a r -
A R Y fe. ' ^ l i r
ben ecn Schui t j e , gema ek t van baften ;
daer z y eenige Rh e e ns voor f p a n n e n, wa e r
mede zy dat water over zwemme n : dd
zelve gaen dacr in de Z o m e r , om te b i d -
dcn.
t a r y e , wo r d daer Nermshy g e n a emt ,
'c geen een Samojcdifihe benaming is.
D e Vliet Kara ftorc in d e Ys - z e e u i t ,
een dag g a e n s , längs ftrand , beweften de
Oby ; zy is vaerbaer me t t.imelijk di epgaende
Va e r tuigen.
Daer valt veel Vi f c h Omil, die r o o d
is a!s Zalm , en zeer fmakclijk , wegende
wcl zes of acht p o n d ieder.
Tuffchen Waigats, en de Ri v i e r Oby ,
ftorcen dr i e Ho o f t - r i v i e r e n in de Ze e , die
alle met Schepen vaerbaer zijn , behalven
noch een g r o o t getal kleine Vliecen , die
m y niet benoemt en zijn.
O p de Voor-eilanden van Nova ZemL
vind men alderhandc fteenen , zoo witte
geele, als zwa r t e en van de zommig(
k a n b e q u ame Gi p s worden g ema e k t , ook
levcren eenige Ve rw ui t .
N a he t o n twe r p e n van mijn Kaert
trent de geweften van Nova Zemla, is my
dit volgende b e r i c h t , over dien o o r d '
banden gevallen.
H e t Ei l and mAcWa i g a t s ^ is omt r e n t
tien wur f t , of twe e my l lang : de SAmojeden
k ome n daer van de vafte K u f t , heb-
Van d i t Ei l an d loopt de I n b o c h t Zu i d -
ooft , leie zoo eenige meencn veel dieper
als in de Kaert is aengewezen ; me t cen
goede wind en brave v o o r t g a n k, heeft cen
R u k h Va e r tuig ecn geheel Etma e l we r k ,
cer de zelve aen he t einde van de Inbochc
komen kan ; dan ftrckt de Ku f t we d e r
Noorden na Zee eoe , of na de Oby : d e -
ze Inbocht kan ook over gczeild wo r d e n ,
E t m a e ! , te wcten , eot Scrapon/a
KoskpJ j van Serapowa Kosk/t, hebben zy
in ecn Etma e l ove r g e r o e i d , me t a c h t
Riemen , t o t aen d e Oh j .
D e Ku f t , Cgelijk een Mo n n i k verhaeld
h e e f t , die voor twe e J a r e n is gcftorven ,
en ettelijke J a r en omt r ent die Kütten g e -
zworven he e f t , ja t o t de Ys-kaep t o e , ) leic
van de Rivi e r de Obj . t o t de Ts-kaep ,
r e c h t , z o n d c r veel hoeken oi Kapen ,
Ooft-noord-ooft.
D e zelve Mo n n i k heefe me t vier r o t -
ten Me n f c h c n , in b y z ü n d e r e t y d c n , op
de Ri v i e r fana , Zabels gevangen j van
daer is hy me t z i j nge z e j f chapge z e i ldl ängs
de K u f t , Oo f t - n o o r d - o o f t aen } omt r e n t
een grooce Zome r f c h e dag zeilens gezeild
hebbende, zagen zy van de vafte Ku f t dac
hoog La n d i s , t 'Ze ewa e r t s La n d , daef
twee Jaren a cht er een , aen gevaren heb^
ben, en gehande ld : deze Mcnf chen he c -
ten Tsjiechsje, zy verhaelden dat "er n o c h
meer Me n f c h c n ve rde r wo o n d e n ; zy ma -
k e n f t e e n c B y l e n , en hebben een J a e r , of
werk aen een klein Va c r tuigj e te ma -
ken. Yz e r e B y l e n , Na c l d e n , e n z . is daer
goede Ko o pma n f c h a p : zy hebben daer
'ccl Wa l r u i c h Ta n d e n , Vo f f e n , Wo l -
' e n , enz. dacr is veel Boffchagie op d a t
Land ; zy gaen gekleed als de Samojeden
met R h e e vcllen , kooken haer Ee t e n in
Bafte Ketcls en Poeten ; voo r een Ko o p e -
re Ke t e ] , geven zy z o o veel Za b e l s , als
d a e r i n k o n d e leggen.
Het is gebeurd omt r e n t de r t ig J a r e n
geleden , da t "er cen p a r t y van v y f t i c n
Ruffen. die in de laetfte, of meeft Oo f t e -
lijke Wi n t e r -wo o n i n g zoiiden o v e rwi n -
ceren , voo r namen Landwa e r t s in te reizen
; de zelve quamen gereift op ecn C o m -
p a s , aen 't Ri v i e r t j e Lama, daer groot e
R y k d o m van Zabels, als ander B o n t , b y -
na voor niets inhandelden. In 't Vo o r -
jaer maekten zy een Va e r t u i g , in geda chten
haer Sc h a t , d i e z e niet d r a g e n k o n d e n ,
de Xs-kaep o m , of fchoon he t omvaren van
dit Ho o f t twyf e l a cht ig i s , ra Siberie te
Z z z z z ^ voC"