if
ti
1 i
llU •
m i
. ' F i : - r
m
• ' • V i ;
7 2 2 N O O R
de Bu r g e r s ; wanc liet is den Ingeboorene
Hcidenen, z e g tme n , hier niec geoorlofc
binnen de Steden b y d e Ruf l en ce wo o n e n ,
die zieh daerom rondsotn de z e l v c o p h o u -
den. De Ingeboorene Wiatfche He i d e n e n ,
bidden de Zon en Macn aen , gelijk zulks
00k andere Ta r c c r s , iiiet w y t van ^ ß r a -
kan , doen.
I n het g e b i e d v a n deze Landfireeke zijn
v y f Steden , als Clinof, dac de cerfie cn
^ g r o o t f t e is i waer na volgt Ktelmti-a , Orl
o f , cn noch twe e anderen. GlinofK groot
in omcrek , omcrenc als Flaerkm. He t is
r e dezer Oo r d zeer Vol k- ryk . Me n heeft
'er Hu i z c n als in Rus l and.
BchalvenZon e nMa e n : z o o b i d d e n d e -
z e Menf chen 00k Boomen i n ' tWo u d aen;
waer toe z y de groot f t e en gaefftc ktezcn;
Offeren aen de zelve Ve e , Ho e n d e r s , Ge -
v o g c l t e, en Me i k. Ik hebbe iemand ge -
fproken , welke m y zeidc , dat hy in dit
g e w e f t , te La n d ewa e r t s , zag , dat zijne
W a e i t eenen Be z em van Ei k e bladerentot
A f g o d had , die in een hoek van 't Hu i
t e p r o n k ftond , behangen met alderhandc
fniiifteryen , als takskens van veelderhandi
fchoone Boomen , Poppen , enz. dit was
zijn groot f t e Af g o d : hy verhaelde veel
Coden gehad te hebben ; o o k R y k geweeft
te zijn in V e e , en Wy v e n , d o c h
al zijn Ve e had hy v e r o f f e r t ; was e cht e r
niec ve rhoor t j biddende noch op goede
hoop de z cn Be z em a e n , om tydelijkewelvaert,
wa n t van 'c eeuwige weten zy ni e c :
h y wi f t een groot e G o d te zijn in den He -
mel , die hy noemde Gamet Tuma. Di t
Volk heeft geen S c h r i f t , doch zy zeggen,
wel eer Schr i f t en wetenfchap b y hcn ge-
•weeft te zijn ; maer dat het gebcurde , da:
G o d een Boek uic den Heme l liet vallen;
' t geene d o o r een Koc opgegeten wierd
zedert welke t y d , tot ftraf, zy alle Schr i f t
hadden verlooren. Zijn z a c h c , cn goed
van a e r t ; rechtvaerdig , en vroom.
Bedd.tf, is een Volk op Seilen, dat zieh
i n ' t dicpft der BofTchagien o n t h o u d ;
deze hiinne Go d s d i c n f t wo r d my van dacr
het volgende gef chreven.
Van hacr Go d s d i e r f t is zeer weinig te
zeggen , om dat ze hooge Boomen . geracmc
BogAf, by de Nederlantiers Pagood
boomen g c n a emt , me t een fteene
voet rondsom op zettcn , die Godsdi en -
ftelijk eeren , en aldaer Lamp e n voor opfteeken
, zonde r dat mijns wetens , eenige
Beeiden , of andere plechtigheden gezien
worden ; doch wanneer iemand eenig
gevoelijk ongelijk gclcden h e e f t , dat verdient
aen h a r eHo o f t -ma n gebragt te wor -
cn O O
dezen Bo om ftaen , raec het aenzicht gewend
na de wooning van haer Ho o f t -ma n ,
die altyd di cht by eenige Boomen zijn
verblyf heeft , en blyft daer ftil ftaen,
zomtyds een , twe e , drie , en ook wel
zes of zeven dagen , fchoon de redenen
niec en mo g t e afgevraegt worden van zijn
klagte : immers dezc klager blyft hier zoo
lange ftaen , tot dat alle de bladeren van
den tak vcrdroogt zijn , cn af beginnen
te Valien , cn dan noch niec verhoort , of
de redenen
1 klagt afgevraegc zijnloft
d e . is hem geooiloft
vloeken , zijn tak tot een gecuigen in di
Aerde te ftcken . cn zijn eigen Re c h t e r te
wezen ; doch worden de klagers in \ gemeen
den , zoo neemt den klager een groene tak
van een Boom , cn gaec dacr mede o n d e r : By Cerfachum valc Yzc
den Ho o f t -ma n te
, t e rwy l de tak noch groen i s , en
niec v e r d o r t , v e r h o o r t , en aenftonds recht
gedaen. Du s ver het bericht uit Seilo».
Waer uic is te zien , dat 'er me e rder Volkcn
zijn , die den Boomen eeren.
iMen ziet Jefaias Cap. i . verf. 251. dezc
woordcn j Want ^ulUn befchaemt ivorden
om ¿er Eiken wHle , die gy Lieden begeert
hebt, ende gy z.ult fchnemrood ii^orden om
der Hoven mlle die gy verkfioren hebt. De u - ziet txo^
teronoraium Cap. 7. verf. 5. Maer
¡Mltgy lien doen_, hare Altäre» z^ult gy
•.r^en , ende hare opgerichte Beeiden verbrc-^J^'^-
ktn, ende hare Bojfcben x^ttlt gy afhomuen.^^<t&
Ziende dit zoo 't f c h y n t op de Afgode ryeßoc '^' "
der o u d e He idenen , die in BoiTchagien ,
en dicht Ho u t - g ewa s , valfche Go d c n a e n -
baden, en OfFerden, o n d e r Bo ome n , wa e r
uic milTchien gefprooten is het acnbidden
der Boomen zelvc ; wezende by de o u d e
Jooden , volgens overlcveringe, vcrboden
eenige Bo om omt r ent den Altaer te piann.
TnlU is een Stedeken , in 't Refanfche
gebied, 't geene het laetfte is aen de Ve l - •
dige Wo e f t y n en van Wiatk^.
By d e u i t g a n g d e rRi v i c r e n r»//-ien V f -
pa, daer zy in de Ocka vallen met cenen
mond, twi n t i g myl hovcnmratinski, was,
ZOO Jovitukhryix, wel eer een SIoc, Odojow
of Odojef gcmemt. Du s verre z y ge -
fproken van het geweft IVuika , cn eenige
weinige Na b u u r i g e plaetzen.
De Ock,a vliec voorby de Steden Coluga,
Cerpachum of SerpHchof, Corßra of Corßuy
Cotumna, Rhejatiia, Caßgorodia oi Kaßnnt t
Aiurina of Äiurom , enz. Te we e r zyde
len deze Rivi e r zijn BoiTchagien , dacr in
Hooning cn Pe i t e rye overvloedig valt. Zy
ftroomc z omt y d s uit haer bedde. He c
Land hier rondsom is zeer v r u c h t b a e r : en
niec wyc van het Stedeken Cotnga, z egt
foviui , dat van oiids groote wa cht wicrd
gehoiiden, tegen de invallen der Ta r t a r en.
cn te Colug
macit
T A R T
mackt men zeer aerdige hout e drink-varen.
De z e Stad had eertyds een byzondcr
H e e r , doch i s , beneficns geheei Re-
[an of Rhefania , door Tx-aer Ivan f^aßle-
•wits t'onder g c b r a g t ; dacr is een fteene
Xafteel , door gcmelte l\.aer gebouwt ge.
weeft.
Bolgarien of Bulgaria is een La n d f c h a p .
omtrenc de ^olga gelegen , ter gehoorzaemheit
van hunne Tzaerfche- Majefteiten
, omtrenc op zes cn vyf t ig graden ,
daer de Landen althans ganich wo e f t z i j n .
Men ziet daer ovcrblyfzels van fteene Hu i -
zen, Wa l l e n , en veel oude puinhoopen van
gebouwen. Eenige der B^kierfche T a r -
ters , welke na de Gr enz en V3n Sikrie»
woonen , o pwa e r t s , aen de rechter z y d e
van de Rivi e r Kama , als men urt het
Weften k omt , z i j nMa h ome t a n e n v a nGe -
b o f , en komen Jaerlijks in h c c L a n d ^ o / -
garien Bcdevaerten doen > waer zy zeg.
gen , dat eenige van hunne Heiligen begraven
Jeggen. Me n ziec 'er noch hooge
T o o r e n s , waer van zy gevoelcn , dac hec
hare Kerken ofMeskeen zijn gewe e f t , le;
gende hec alles daer tegenwoordig woeft :
en is wa e r f chynl i jk, dat aihier van ouds
de Belgaren hebben g ewo o n t , die nu aei
den DonMiTf, onde r het gebied van dei
T ü r k , zieh bevinden , en de Slavonifche
Spraek gebruikcn.
I n het Onga r i f che Wo o r d - b o e k var
Molnar wo r d verhaelc j hoe Ada , of Atilla
, Konink of He r t o g van Hongaryen ,
K in Scytkien, in de vierde Ee uw gebooren
wierd, (.'tgeene by veele gemeenc wo r d ii
Botgarien ce zijn geweeft , hoe wel ander<
die geboorte-plaecs meer Noorde l i jk ftel
len : ) met den zelven , die hem tot
Lcidsman gekoorcn hadden , trokkcn de
Hongaren iiit Scythien , dac een vrucht.
barige Mo e d e r v a n 'Vo l k e n i s , en iloegen
zieh in Pannoma , dat is , het hedendaegs
Hongaryen , neer. Hy ftierf na
cene He e r f ching van acht en v y f c i g j a r e n ,
op het Jaer vier honderd negen en v y f t i g ,
in zijnen o u d e r d om van honde rd en vier
en twintig J a r en. Na de d o o d v a n ^ / ; / ^
verlieren deze Honga r en Pannonia, en keerden
weder in Scytkien ; blyvende alleen de
Skekhelyers in Tranjfylvama , of Zevenbergen.
D e Hongaren trokken namaels onder
hunnen Leidsman voor de twe ede
mael uit Scythicn, namen Pannonia weder
in , en deilden , na de d o o d van Almu s ,
het R y k onder malkanderen.
Tot Nifen of Nifney Novogrod, Op de
Rivier de l^olga, zegt Petrm Petrejw, da t
Zouc-kuilen zijn , waer uic goed Zo u t
word gekookt. He t Vrouw-voJk z o u d e
A R Y E. 723
aldaer zoo gczwind met de Boog wecen
om te gaen als de Mannen.
H y fpreekt van een Slot , dertig my l
van Pufliofiro gelegen , aen de Vliet Soßa
of Sibut, genacmt Lopin. De Vliec Oby
gelooft hy zoo breer te zijn op zornmigeo; , ¡^ i,^.
plaeczen , dat men met een Boot in een den aidus
Zomerfche d a g , daer qualijk over varen
mag. Aen den Oeve r by de Zee , op den
uitgang van de Oby , zoude
bouwt we z e n , genaemc O^m
den niet cn is bekent.
Hcc Landf chap Lucomoria
Landen G^nfenir, en Serponoii,
te grenzen.
Twee mylen
dat een Zout-bei
zuiver Zout vali
i H u i
•t geen he- ^
•il h y a e n d c
w genaemt .
Aßrakan, verhaeld hy,
Bußn gena cmt , dacr
grooter •n'g-
. dac het gehcel Ch r i f t e n d om z o u d c
können voorzien , 't geene fteecs zoude
aenwaflchen , en diep onder de Ae r d e ,
zonder grond Jeggen , miffchien een o n -
deraerdfche oor fpronk met de Kafpi f che
Zec hebbende.
Zeker Ho r d e Ta r r a r en , die tulTchen
de Rivieren n i g a en / a i c ^ z i c h ophoud ,
zegt hy , een Op p e r - h o o f t te hebben ,
Schidach g e n a emt , welke een Stad , Scha~
,gebeten , zoude bezi t t en. Ee n ander
P n n s , die zijn Ho r d e in Siberien heef^t
noemc hy , Schichmamaien Pi ins Cajfun
by de WnxKama , zijn byzonde re Ho r d e
zoude voeren.
De Ta r t a r e n , oordeeld hy , van de
Moabiten herkomftig te zijn , om dat zy
een by gezamelc Volk zijn ; of w t l , dac
Gideon hen de eerfte Ge z aghebbe r s zoude
beftclt hebben. Zy zijn dik van Li c h a em,
in een middelmatige l engt e : breet van aenzicht.
Hu n n e Ove r f t en hebben een lok
haair by de ooren hangen , dac zy me t
zwart befmceren. Eecen weinig Z o u t ,
waer van zy gelooven , dat hun het g e -
zicht lang goed b l y f t . Nu t t i g e n onrein
¡edierte ; en beminnen Mc lk- fpys .
Een Me i r Bteloz^or, zegt hy lang te zijn
:eftien my l ; en daer in zoudc zes en dertig
ftroomcn ftorten , doch maer eene ui t -
fchieten , gebeten dicin de A^ologa
ilt , welke by de Stad Gholopia in de
)lga wede r zoude ioozen. Hy maekc
het Kafpifche Me i r in zijn omkr ing r u i m
twee duizcnd my ! groot , waer in hy
d w a e l t , gelijk ook in verfcheidene andere
dezer ftellingen. Du s verre uic PeirejHi.
Kafan, als het e e r tyds een Ta r t a r i f c h
R y k op zijn zelven wa s , kof t ve e ldui z end
Man te Velde brcngen , voornaem Vo e t -
v o l k ; en -deze Menfchen zijn van de ze-.
digfte aert onder alle Ta r t a r i f chc Volke n
Y y y y 1 gc
1 i!
• • i n
i f e i