i ^iU:
828 N O O R D
Moskovifchen R y k e te geven , iegelijk
MenfchejJa tot denKinderen toe.di cden
Boog maer begonden tehantercn, ecnpaer
Zabei-vellen, di e by haer niet geachtwierden
, maer by den Moskovicen voor ecn
Juweel gehouden , en bcloofden'c zelvete
geven in banden van den geenen die dat
t'ontfangen b dWt zoiidc worden, ' twel k
00k tcn vollen gefchiede. En voorts trokken
zy over de Kivier Ohy wel cwee honderd
mylen door 't Land heenen , ziende
vccl zcltzame gedicrten , fchoone Font«
nen, fraeye Kruiden en BoiTchagien , 00k
veelderley Samojeden > de zommige op
Blanden rydende , zommige op Sleedcn
zitrende , die van Rhecn getrokken wor -
den, de zommige van Honden , die zoo
fnel Jiepen ah Herten 5 in 't k o r t , zy zagen
veele dingen daer ze haer van verwonderden,
en tekenden ook alles ret op, om
namaels goed bcfchcit te brcngcn, en quaraen
zoo wederom , eenige gewillige Samojeden
met haer nemende , en lieten ook
eenige Moskoviten in haer Land, om di
Spraek te leeren , en zijn zoo in Moskon
gekomen , daer ze van alles goed befcheit
bragten aen den voorfchreven Boris , en
Bens aen den Keizer. Men zag met grooc
verwonderen de Samojeden aen , die zy
medc gebragt iiadden , de zeive bevelende
te fchieten, 't welk zoo net van haer
gel chiede, dat het geen Menfcln
de willen gelooven j want cen penninksken
, kleinder dan cen ftuiver, zetten ze
in eenen Boom , en gingen daer zoo w y t
van . dat ze nacuwlijks het penninksken
zien , of efffn in 't gezicht konden hebben
, en treften 't zelve zoo mcnigmacl ,
als zy de Py l daer na fchooten , zondei
cens te milTen , 't welk veelen dede ver.
wonderen.
Ten anderen zyden , zagen deze wilde
Lieden 't leven der Menfchen in Moskm
met groote verwonderinge aen , ook der
Stads gedaente , en meer diergelijke din.
gen j maer met verfchrikkinge aenzagen
ze den Ke i z e r , zijnde zoo koftcüjk ge.
kleed, zittende z o o t ePa e r d e , of varen.
de ZOO in ecn Koets van veel Paerden getrokken
, koftelijk ver§iert, omringt met
menigte van groote Heeren, zeer koftelijk
verliert , en zagen ook zeer na alle het
krygs-volk , die met de Roer s zoo al in
roode Rokkcn om den ftoet liepen , zijnde
aicyd als den Keizer uit reed , omtrent
vier honderd Schutters by hem. Oo k
hoorden ze met verwonderinge aen 't geluit
der Klokken , die met menigte in
Moskau zijn ; ook zagen ze met verwonderinge
alle de koftelijke Winkels in Mosh
U i cn alle heeriijkhcit aldaer j zoo dat;
O O S T
meenden dat ze fchiei- in der Code n
Throon waren geraekt, en wenfchcen alreede
te zijn by haer mcde-broedcren, om
haer dit alles te verkondigen , noemende
haer zalig te zijn , zulken Hoof t te mögen
gelioorzamen , als den Keizer. Oo k
imaekte haer de Spyze we l , die haer in
Moskfiu was t'cten gegeven, wel proevende
dat ze haer betcr bequam dan raeuwe
ßeeftcn in haer Land, ofdroogc Vi f ch.
Deze dan , hebben den Keizer beloofc
hem voor Heer aen te nemen , en bdoof -
den ook hare mede-broedercn, verre cn
naby te bewegenj en voorts baden zy den
Keizer, dat hy haer de genade doen wilden
, en zenden haer Bevelhebbers , die
haer zouden befiieren , en die ze de voorerhaelde
Schattingcn mogten in banden
leveren. Aengaende haer Af g ode r y e , daer
en Word niec af verhaelt, dan geloove wel
dat de Chriftcn Godsdienil daer haeft ge-Geiijitdee
phnt zoude worden , waer 't dat'er eeni-voc'/^Vt.
ge bcquame Leeraers waren, en z a l m e t ^ ^ ^ «
'er t y d 't zelve wd in 't werk gefteldwor-Gcioofdaer
den , was 't dat z y maer niet bezig waren
met deze zware oorlogen , daer z y mede
beladen zijn.
Zijnde dit alles gefchied als boven verhaelc
is , zoo zijn de Hinderen Amconj
zeer verheven , en word haer alom veel
•ryheit gegeven , en ook bc vd over eeni-
;e plactzen, omtrent hareLanden gelegen,
lievedc, eng r o o t z i jnj ja hebbenLand,
honderd mylen van malkanderen , hier en
daer op de Rivieren Duina, Witfogda, en
Soehna , zoo dat ze r yk zijn , en worden
noch dagdijks by haer eere behouden.
Daer wierd in ^Wj^u» vervolgens geraedflaegt,
dat men derwaerts, längs en
omtrent de Rivier Obj, in de vlakkc Vel -
dcn , Sterkten , Kaftelcn , en Piaetzen ,
uit der natuuren daer toe bequaem moeft
maken, en met krygs-volk bezetten. Me n
beftelde ook een algemeen Bevelhebber,
om de Landen aüengskens wyde r en w y -
der ti j verzoeken, en de zelve alzoo te bemagtigen
j 't welk alles gefchied i s : en
eerft zijn aldaer gebouwt geworden eenige
Karteien van groote balkcn , uit de Bof -
fchen aldaer, en die met Aerde gevi i ld,
cn zoometZoldaten bezet zi jn; o o kwo r d
'er dagelijks ved Volks heenen gezondcn,
zoo dat 'er op zommige plaetzen met'er
tyd hede gemeenten geworden zijn van
RuiTen, vermengclt met Poolen, Tarters,
andere Volkeren.
Alle Ballingen, en veele die Moorders,
Verraders en Dieven waren, ook alderiey
fchuim van Menfchen , die de dood verdiend
hadden , wierdcn daer heenen verde
zommige daer een tyd lang
s«-
T A R T A R Y
gevangen gehouden , de zommige bevolen
te woonen, na dat hare misdaed groot
was, cn wicrden zoo allengskens groote
Steden van ved Velken: deze Kaftelcn en
groote geroeentcn nu w d cen Koninkryk
bezondcr gdijkende ; want namaels v e d
arme Lieden daer heenen trokkcn ;
dat ze aldaer v ed vrydom hadden
Land om met. De z e Landsdouwe word
Sibtr'M , of Siberien genaemc; want daer
was een Stad , die men Sibcr nocmde; en
doe men in 't eerft in A^os^o» hoorde van
den naem SfberJa. gruwdde de boosdoenders
daer v o o r : nu is "t zoo gcmeen, dat
het niec meer geacht en word ; maer de
Heeren en Edden in Aiesko», zijnde in
des Keizers ongenade vervallen , zijn 'er
noch wd bange v o o r , doch die worden
'er zomtyds voor een t yd lang gezonden,
met Vrouw en Kinderen , en word haer
daer eenig Bevelhebberfchap bevolen. tot
dac den tooren des Tzaers geftilt is, wanneer
dan weder in Moj^m ontboden worden.
Om nu te weten den weg uit Mosko.
via tot daer toe , zal ik vervolgens verhal
e n, geen daer van heb können bekomen.
V O L G T
Ei» /^rf wÁ>ae¿ van de Wegi
Kit Moskovia , Ooßwaerts, en Oofi ten
Noorden aen , tt LMdewnerts , u)o het
m drede dagelijks i^ord bereifl vcw di
Moskoviten ; ook de namen der Steden aldaer
vnn bengebouwt, en door der z^lven
Bevelhebbers bez.et , die dat Laad daer
Alom doen bewoonen , ops^oeken
r, byna tot in Uroot Tartarje
door Ifaak MafTa
melt, met den Drukg»
n fare boven ge-
'.ngemaekt.
UUl £
r i t Wufogda Soil*, van daer de
hicony woonen , reizen zy di
Livier opwaer t s , tot datze ko-
) by een Stedeken van de Mosko'
bewoont, dat men Javinifio noemt
is zeventien dagen reizensvandeStad SoiU
de Rivier opwaerts , door Rivieren er
Boffchen reizende, en valt deze Riviei
Wttfogda uit het gebergte foegoria genaemt.
de welke ftrekken uit Tar tarye van hei
Zuiden , tot byna de Zee na het Noorden.
Ui t de zdve gebergte valt ook di
Rivier Petßora , die in de Zee v a l t , op
deze zyde Waygats.
Van Jitvimjco drie weken reizens, körnen
ze in een Rivier die ze Ne-em noemen,
o f l l om op Dui t f ch, om hären ftillen
loops Wi l l e tuíTchen de Boffchcn. Zoo
E . 8 2 9
imtrent v y f dagen met Schulten of Vlot -
ten gereift hebbende in deze Rivier Ne-em,
ils dan moeren ze "t Goed een my l over
Land voeren ; want dezen Ne-em loopt
idertn ftreek als z y gemecnlijk reizen
moeten, zoo dat ze om der kortheit
wille over Land een myl wecgs reizen, en
komen zoo in een Rivier die ze Wyßera
loemen : deze Rivier valt uit Steen-klippen,
die de Moskoviten Camena noemen j
leggende ook in ' t gebergte foegoria, en
reizen zoo met de Rivier nederwaerts negen
dagen lang, en komen dan by een Stedeken
dat z e noemen Sod Camfioy, wezende
van den Moskoviten gebouwt tot een
Ruft-plaets voordereizende Luiden, want
ly van hier mocten verder te Lande reiren;
en de voornoemdeRivierlgopt voorts
hären ftreek , en valt ten leften in de R i -
ier Cam: wdk e Cam loopt onder de Stad
Wiatk» in Moskovia , en eindigt haer in
de groote Rivier Kha, oiVolga, die in
het Mare Caj^tnm vloeid met zeventig ingangen.
't Geen alles gehoort hebbe van
pcrzoonen die 't gezien en bezochr heb-
Sotl Camfioy is ook alrede w d bewoont ,
door toegevoerde Menfchen , en 't Land
rondsom met Dörpen en Vee w d verzien,
al meeft RuiTen cn Tarters zijnde. De
Reizigers aldaer gcruft hebbende, zoo nemen
ze haer nootdruftigheit en plunje op
Paerden , en reizen van daer meeft over
gebergte vol Dennen, Pyn-boomen , en
,00k noch andere zddzame Bo omen, en
reizen dwars over het gebergte Soyba gelaemt,
en daer na noch over eene Be r g
die ze Caoßa noemen , loopende beide na
het Noorden. Die gebergte word by haer
m drien gedeelt, en is een heel ander Land
als daer zy van het Werten uit komen ,
fchoonder Boffchen, vafter Ho u t , en ook
ved verfchdden Kruiden daerwaf l tnde;
en word twee dagen reizens lang genaemt
Coofvinfcoy Camen; noch andere twee dagen
reizens word het genaemt Cirginftoy
Camen; daer na vier dagen reizens lang is
Podvinfcoy Camen , en komen dan tot cen
Stad genaemt Vergaiuria. De z e drie voornocmdeWoeftynen
worden meeftbczocht
van wilde Tarters, en S.miojeden, die alie
niet en doen dan koftdijk Wi ld vangen
voor den Moskovi ter. Het gebergte Podvinfioy
Camen is 't hoogf te, en op veel
. plaetzen met Sneeuw en Wolken bedekt ,
en 't zelve is zeer moeyelijk om reizen ,
maer 't valt allengskens zeerleeg.
Körnende tot rergatitri« voornoemt ,
moeten ze wachten tot in het Vo o r - j a e r ,
want daer is een Rivier Toera, die' t heele
Jaer aldaer ondiep i s , om dac ze daer eerft:
M m m m m 5 hären
H