w
680 N O O R D
re Zccwaert in , om van daer iVe^'í^ Äw/ d
tc ontdekkcn , en Eilanden beweften cn
bcnoorden op te doen , in gedachten van
tot PetMra oi Archangel hunnc reis te eindigen
: deze zijn bcvallen van de k o u d e ,
cn aengekomen op Novn Semla , dacr zy
genooczaekt zijn geweeft tc overwinteren :
vier alleen zijn by leven geUeven , welke
zieh met Beeren-vleefch hadden gevoed :
d' o v e i i g e , welke, behalven het groot ongemak
dat zy leden , deze , hen onreine
Spys hadden geweiger t te eeten , zijn geftorven.
ï i jn a
Cogtflin is een V l i e t , gelegen aen hooge
ftcene Bergen , niet w y t van de oorrpronk
der Rivier Lena.
D e Ri v i e r CoHma ¡s v y f dagen reizens
van de Rivier ¿«»aafge l egen, d i e b y z ommige
, doch misverfiandelijk, bykans zoo
groot als de Oby word geacht . In dit geweil
en zijn geene groote Steden , behalven
de Stad %ik»tskoy . daei- de BevcU
hebber wo o n t : de andere ]
Dörpen.
D e Jiikuti die omtrent de Stad
koj woonen , en aen de Ri v i e r ^mga,
liebbcn een byzondere d r a g t , hare boven
rokken zijn van veelderhande Bont -wer k
te zamen genaeit, de randen zijn rondsom
uitgenaeit, wel een liandbreet , als een
k a n t , van Sneeuw-wi t Rhee-haair , open
van de z yde , na achter toe , zy hebben
langhaair, dragen g e enhembden; z y g e -
looven een G o d in den Heme l te z i j n , die
hun Leven , Spy s , en Kinderen geef t 5
onderhoudcn in 't Voor - jaer zeker Feeft ,
als wanneer zy groote vuuren aen leggen ,
en die met Br anä ewyn van Me l k begieten,
drinkende zelve die dan n i c t , cn zulks legen
't Oof ten ; hacr Spraek zwymt nadie
der Mahomctancn , welke byTÖ^c /woor
e n , en oorfpronk uit Bucharen Land hebben
, houdcn de veelheit der Vr ouwen ;
hun meefte Jacht is op Her ten , die zy
mede weten tc temmen , cn gebruiken ,
om daer op te ryden , het is een eerlijk en
dapper Vo l k , lieve de wae rhe i t , wi l -
Jcn echter ftreng gehouden worden , als
wanneer zy zeergehoor zaemz i jn; dezommige
z e g g e n, dat , als een aenzienlijk per
zoon onder hcn fterft, dat dan jemand var
de Nabef taende , te gelijk met den dooden
word begraven , waer van echter geen
zcker naricht hebbe : men wil dat deze
Menfchen naJ^oegalentnKalmakkfn'LindL,
door k r y g verdreven , z i eh hier hebben
nede rge z e t : het is by zonde r , dat z y van
Mahometaenfche a f k omf t zijnde , niets
van die We t fchynen over gehouden te
liebben, als de enkele erkentenis van G o d .
D e fakittfche\o\\ita dragen tot haerge-
» O O S T
weer, mede halve Pi eken, gcnaemf*
D e Stad fakutskoy is een vry groote en
ryke Stad.
D e Volkeren Jak.uti, die van aengezicht
bykans gelijk de KalmAkkcn zijn ,
fcheeren hun haair a f : zijn Af g o d i f ch ;
doch beter gezedent als de acnliggende
Weñerfche Heideaen. Hebben Paerden ,
cn andere l iccf ten, die hun van buiten zijn
toegebragt. Maken 00k Brood van toegebragt
Me d . De R y k f t c onder hen is de
KniatJk > o f Vo r f i : draegt een fciioonc
Sx.uba of Kleed , met Zabels gevoederd ,
en het geene dat voor aen tot ver^icrzel
fiaet, is van een Hondcn-hui t ; want zy
achten den Hond meer als den Za b e l , om
dat hy den Zabel vangt .
O p de boven gemelte V l i e t , na de
we5 van Kaep Tabin, en Ys-kaep , reift
men om de Wal rufch- tanden aen Zee te
vcrgaderen , en ook Walvi fch-beenen ,
die daer längs ftrand worden gevonden cn
gevangen. Hi e r fleken Klippen uitcrmaten
verre in Zee.
Ret water in "t Me i r Baikui is zooklaer ,
dat men v y f of zes vadem diep zién kan.
Het is omrmgt van zeer hooge Klippen en
Gebergtcn , waer op des Winter s cn des
Zomers altoos Sneeiiw legt. Al s het g o e d
weer i s , kan in een dag di t Mei r overgevaren
worden; doch by tcgcnwind , heef t
men 'er dr i e , v i e r , en meer noodig.
Het Me i r Baik/ilis volgens bericht van
eenige cog-getuigen , zes Ruf l ehe m y l ,
ieder tot v y f wur f l breet hy VdíKshyi men
kan daer by goet weer , de hooge Bergen
fchemerende overzien , maer het is breder
Ooft op, veel w y d e r ; en alderhande Vi f c h
vindmen daer , ook Ro b b en; daer zijn plaetzen
waer men geen grond kan vinden met
drie of vier lionderd vadem touw j daer
word gezegt dat 'er te midden , Oof tel i j k
op , een draey-kolk i s , altoos de b ywo o -
nende Heidenen derven daer niet komen ;
des Winter s als zy 'er overgaen , legt altoos
jemand met het oor op 't Y s , we -
zende een plaets daer't nict toe vr ieí l : hier
door komt zomt yds de Wi n d , en doet
het Ys elders op barften , als wanneer het
ryft in de Lu c h t om ho o g , cn vah dan
ncder , bevriezende weder kort daer na
toe; zy fpreiden dan zieh van een om niet
jn't water te zakken; dochonwe t endebl y -
ven 'er veel , en vcrdrinken.
Het hoog gebergte rondsom het Me i r
Baikal, wa z emt by dacg zooz e e r ui t , dac
het des Morgens cn des Av o n d s , een rook
fchynt te zijn •, deze Bergen haet toppen
zijn veel ontocgankel i jk, hoe wel me tEo o -
men bezet.
Men vangt veel Steur in't Me i r Baikal,
•L
•
T A R T
Mordende het Poede Steiir-vet voor zeven
ftuivers verkof t .
Het water in Baik'il is ongelooflijk koud,
de grond en oevcrs zijn üeen en ftecnachtig.
Ni c t w y t van het Mei r Jlaikfil, wor d
een Lde l cnf t e cngcvondcn, diezeer f choon
groen van verw is. en gcilcpcn z i jnde, een
goede glans heeft , doch cn is nict al te
hart ; ik hebbe proevcn dacr van onder
my , en eenige ftiikskens doen ilypen , cn
daer wapens op fnyden , waer toe zy zeer
beqiiaem i s , als ook om in ringen te diagen
, ter pronk : by de nacíí aen gelegen
Volken word zy Jafma g cna cmt ,
welk woord in kiank met den üecn Nefritkui,
anders y^Z/Jw , bykans over c cn'd'
ichynt te k ome n , cn de zelve tc zi j r
A R Y E. 6îi
' naemt ; men kan dacr nict wel over varcn,
zondcr Loot zen , alzoo daer klippcn cn
droogten in zijn.
Baikalotshj y màm ^khoK of Olchon,
is een Eüand in het Mei r Baikal, daer
Bratfche en Tmgoefehe Inwoondcrs op woo..
nen , en buiten di t zijn aldaer geen E i -
hndcn van naem , of die opmerking waer -
dig zijn.
Hiinne Tzae r f che Majefteiten G c z a n t ,
die in den Jarczcf t ien h o n d e r d v y f , z e s ,
cn zcvcn en tachentig , op de Vr edc -handcling
na de Sinefche Grenzen is gewc e f t ,
heeft overwintert bcnoorden het Baikalfche
Meir , aen zekcr Ri v i e r ; zijn gevolg be- .
fiond uit drie honderd Ma n , bchalven v y f
•end krygs-kncchten , zoo als aen
Katoegia wierd verilendigt en a l s * i
heilende zy meeft na den f a fpü. wcekheits die lict viagcn , waerom den Ge z ant zoo ueit
halve, doch het is eigent l i jk, zoo my toc- i f terk wierd begelei t , en of het was om de
f c h y n t , Mdchie ofTurkoù-moeder , dacr I Ki tai fche of Sinefche k r y g teftillen, wi e r d
•znmtvds coede Turhißn in gevondenwor - ;hem geantwoord dat het de wy z e was by
¿ ^ ^ 'de Europiaenfche Chr iaen Vor f t en, hun-
Ondcr het groot getal Ri v i e r en, die |nc Gczanten een fterk geleide mede te gehonderd
en zeventig worden g e t e l t , d a t ' v en.
in het Mei r Baikal ftorC, vind men om- ' He t is de w y z e tcn Ho v e van dezen
trent zeftig , zoo groote als middclmati- Kaioegta , dat als 'er Afgezanten , of uit
ge , de overige zijn zeer klein, en dit vol- verre Landen gezondene perzooncn ten z i j -
cens bericht van zekcr perzoon , welke , nen Ho v e ver fchynen , dat hy die doec
twintig Taren dat Mei r heeft bcvaren , en verblyven , of vertrekken, na zijn welgerondsom
bezocht , uic wiens mond di t ; v a l l cn, hen zulks op zijn behagen bevclenword
aengetekent. |dc , zondcr het welk niemand van daer
Zoo als mede gezegt word , dat men | mag , of kan verreizen ; die by hcm koby
ftil weder in een dag of anderhal f , ten 'men met goede tydingen , befchenkt hy
hoogften twee , het over varcn kan , macr | milder , als anderen , zoo als hy aen een
lenkte zoudc men daer toe noodig : Afgezondene van hunne Tzae r f che Ma j e -
beoo- j flciten , Waßli genaemt ,
;yen, pel Damaf t fchonk , or
® ' ' ' i .cenaemt,een geheele ftadat
hy van den
le t ydinge
hebben , Izes of acht dagen : hei
ften het breetfl:, cn aldaer over tc
zoiide drie dagen noodig zijn.
Ribne is een kleine fterkte, bczuidcn het
Meir BMkd, aen de Vl iet SeUnga gelegen
, alwaer in het Jaer zeftien honderd
v v f e n tachentig , 'hunnc Tz a e r f che Ma -
jcfteiten Gezant , die na de Sinefche
Grenzen gezondcn was , tot ccn Vr ede -
handel zicli opgehouden h e e f t , een gcrui
men t y d .
Rondsom het Mei r BaM , woonei
Volkeren van veelderhande geflachte , en
aert, waer onder eenige , die zieh het
Gezagvan den Vo r f t Atfaroitßi» , en andere
Mocgacl fche Princcn hebben ont rokken,
en hunnc oudc Landftreken verlarcn,
ilmagtigden Gezant 1
n vredelievcnthcit was gezondcn.
weigerende aldaer de Schatting te betalen,
die nu aen hunnc Tzae r f che Majeftcitcn
Bevdhebbers in de fl:erkten Selengmkay ,
Nertjmkoy , Uintskoy , cn in andere plactzen
daer omt r ent , vrywi l l ig word opgc .
bragc. ,
Het Meir Baikd , of Bak'^lone , word
andcrzins mede Ban^l , of Bahaake geis
V O L G T,
Briefe diegefchreva
Í honderd lleven en .
'inskoy, rakende-cen logt
che Aieir.
rcrßaguitee.
fare ^cfiie
VAH Selen!
het Baikall
tegen
En derden September zijn w y g e -
komcn aen de mond van de Ri v i e r
y3ngar , cn zijn dien zelfdcn dag ,
I Zee geraekt , doch alzoo de Wi n d
•as, hebben w y moeten ftil leggen,
een Etmac l lang ; den v y fden September
ijn wy gekomen op de Baik^loffche Zec ,
..1 zijn gevaren längs de wal ; den zefden
tcgen de Morgenf tond , zeilende längs de
w a l , had het des Nacht s hard gewaeid ,
en g e fnc euwt , en verder in Zec fteekcndc
, begoft de Wi n d noch mcerder op te
R r r r ftee